سفر به تنگ صیاد شهرکرد | پناه حیات‌وحش ایران

سفر به پارک ملی تنگ صیاد سفر به غرب وحشی است! البته شما با کابو طرف نیستید؛ شاهین است که بالای سرتان پرواز می‌کند. در این مطلب، شما را با طبیعت منطقه حفاظت شده تنگ صیاد و زیبایی شهرکرد آشنا می‌کنیم. مراتع سرسبز و آثار تاریخی ‏شهرکرد و چشمه تنگ صیاد، شهرکرد را از دیگر مناطق ایران متمایز می‌کند.

پارک ملی تنگ صیاد کجاست؟

پارک ملی تنگ صیاد یا منطقه حفاظت شده تنگ صیاد در غرب ایران در چهار محال و بختیاری قرار دارد.‏ این پارک ملی در بخش شرقی شهرکرد و بخش غربی بروجن قرار دارد. فاصله پارک ملی تنگ صیاد تا شهرکرد ۱۵ ‏کیلومتر است.‏

نگاهی به تاریخ تنگ صیاد

‏اولین بار در سال ۱۳۴۹ منطقه تنگ صیاد شهرکرد به‌عنوان منطقه شکار و تیراندازی ممنوع انتخاب شد. در سال ۱۳۵۲ تنگ صیاد منطقه ‏حفاظت‌شده و پناهگاه حیات وحش اعلام و در سال ۱۳۷۴ ‏حدود ۵هزار هکتار از آن پارک ملی شد. مساحت کل منطقه تنگ صیاد نزدیک ۲۳هزار ‏هکتار است.‏ منطقه تنگ صیاد فقط ۱٫۶ درصد از مساحت استان چهار محال و بختیاری را داراست؛ اما یکی از قطب‌های مهم ‏گردشگری آن ‏است.‏

ویژگی‌های اقلیمی و زمین‌شناختی پارک ملی تنگ صیاد

منطقه تنگ صیاد شهرکرد کوهستانی و مرتفع است. این منطقه در اقلیمی خشک و نیمه‌خشک قرار دارد. آب‌وهوای ‏آن نیمه‌‏مرطوب و معتدل است. زمستان‌های منطقه و پارک ملی تنگه صیاد سرد است. دی‌ماه سردترین زمان ‏در این پارک ‏است.‏

ویژگی‌های زمین‌شناختی این تنگه باعث ایجاد آبراه‌های ‏زیادی در منطقه شده ‏است. برخی از این آبراه‌ها بزرگ و برخی کوچک‌اند. حدود ۷۰ آبراه وجود دارند که بین ‏۱ کیلومتر مربع تا بیش از ۶۰ ‏کیلومتر مربع وسعت دارند. طول آن‌ها نیز متغیر است، بین ۱ تا ۱۳ کیلومتر. این ‏آبراه‌ها عموماً فصلی‌اند.

‏پوشش گیاهی پارک ملی تنگ صیاد

انواع گیاهانی که در منطقه و پارک ملی تنگ صیاد وجود دارند تقریباً انحصاری این منطقه‌اند. ۲۵۲ گونه ‏گیاهی از ۵۲ تیره در ‏منطقه تنگ صیاد روییده‌اند که ۳۰ گونه آن مختص همین منطقه است. از نظر پوشش ‏گیاهی، منطقه پارک صیاد اهمیت ویژه‌ای ‏دارد. گون، کرک و جاز از گونه‌های شاخص آن است.‏ درختانی مانند بادام کوهی، مو وحشی، انجیر و آلبالو در فصل بهار خودنمایی می‌کنند.

گونه‌های جانوری پارک ملی تنگ صیاد

در منطقه و پارک ملی تنگه صیاد تاکنون ۲۴ گونه پستاندار متعلق به ۱۴ خانواده، ۷۰ گونه پرنده از ۳۵ خانواده و ۴ گونه دو‏زیست شناسایی شده‌اند. متأسفانه ۴ گونه از پستانداران آن در معرض انقراض‌اند.‏ عقاب طلایی، پلنگ، گربه وحشی، روباه از جمله حیواناتی‌اند که در منطقه تنگه صیاد زندگی می‌کنند. ‏

سفر به دل طبیعت در منطقه حفاظت شده تنگ صیاد

با بازدید از پارک ملی شما می‌توانید زیبایی‌های طبیعی این ‏منطقه را ببینید. شما در دل طبیعت وحشی هستید. ‏تماشای حرکت گله‌های آهو و کَل در تپه‌ماهورها شما را سرمست طبیعت می‌کند. ‏عقاب طلایی بر فراز سر ‏شما با اقتدار دل آسمان را می‌شکافد و به پیش می‌رود.

• چشمه تنگ صیاد

از ویژگی‌های بارز این منطقه و پارک ملی تنگ صیاد چشمه‌های متعدد آن است. این منطقه چون کوهستانی است، چشمه زیاد دارد. یکی از این چشمه‌ها چشمه تنگ صیاد است، با آبی زلال. ۴۲ دهنه ‏چشمه در تنگ صیاد ‏قرار دارد. ۳۸ دهنه آن دائمی‌اند و ۴ دهنه فصلی. نام‌های این چشمه‌ها هم جالب ‏است: آبشرشر، ریزآب، سنگ سفید و بیدخل.

مشکلات دامن‌گیر پارک ملی تنگ صیاد

چرای دام، تقاضای برداشت شن و ماسه و سنگ، توسعه روستاها و شهرهای اطراف منطقه تنگه ‏صیاد، و دست‌درازی شکارچیان ‏این منطقه را تهدید می‌کند.‏ وجود خطوط انتقال حامل انرژی، عبور خط کابل نوری مخابرات، خطوط انتقال گاز و خطوط انتقال برق فشارقوی ‏و نزدیکی ‏منطقه به مرکز استان و تقاضای فراوان استفاده تفریحی از منطقه از دیگر عوامل تهدیدکننده این ‏منطقه به شمار می‌رود. در سال ۱۳۹۱، طی تعقیب‌وگریز شکارچیان، یکی از محیط‌بان‌ها زخمی شد. ‏متأسفانه برای ‏شکارچیان حیات جانوران مهم نیست.

اقامت در پارک ملی تنگ صیاد

چون منطقه و پارک ملی تنگه صیاد منطقه حفاظت شده است، اقامتگاهی داخل این منطقه قرار ‏ندارد. پیشنهاد ما به شما ‏اقامت در هتل‌ها یا اقامتگاه‌های محلی در شهرکرد است.

حفاظت از منطقه تنگ ملی صیاد

پاسگاه‌های محیط‌بانی فرخشهر، ایرانچه، بستان شیر، آبشرشر، ‏بیدخل و کورچی از منطقه و پارک ملی تنگه صیاد ‏حفاظت می‌کنند.‏

روستاهای اطراف پارک ملی تنگ صیاد

به‌دلیل اینکه تنگه صیاد شهرکرد منطقه حفاظت شده است، کسی در آن زندگی نمی‌کند؛ اما روستاهای پیرامون آن ‏مسکونی‌اند. شهر فرخشهر، روستای ایرانچه، روستای دهنو، روستای دستگرد، سورک و شهرسفید دشت از مناطق ‏مسکونی اطراف منطقه حفاظت شده هستند.‏

جاهای دیدنی اطراف چشمه تنگ صیاد

اطراف چشمه تنگ صیاد شهرکرد دیدنی زیاد است و معروف‌ترین آنها شهرکرد. شهرکرد مرکز استان چهار محال و بختیاری به‌لحاظ طبیعی و ابنیه تاریخی درخور توجه است.

• دیدار با شهرکرد، بام ایران

شهرکرد یا بام ایران منطقه‌ای زیباست. این شهر و همچنین جاهای دیدنی چهار محال و بختیاری بیشتر به‌دلیل ‏جاذبه‌های طبیعی که دارد ‏گردشگران را مبهوت می‌کنند. شهرکرد و اطرافش غنی از آثار باستانی است. تا انتهای مطلب همه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

• ‎مسجد جامع شهرکرد

مسجد جامع شهرکرد یکی از بناهای تاریخی است که به فرمان حاج محمدرضا خان در قرن ۱۳ قمری ساخته شده است. این ‏مسجد ‏مساحتی نزدیک به ۲۵۰۰ متر مربع دارد.‏ این مسجد ۳ ورودی شمالی، شرقی و غربی دارد. تزیینات و کاشی‌های هفت‌رنگ مسجد جامع نظر هر بیننده‌ای را به خود ‏جلب ‏می‌کند.‏

• شیر سنگی

شیر سنگی از نمادهای بختیاری است که آن را روی قبر بزرگان و نامداران این ایل می‌گذاشتند. شیر سنگی سمبلی از ‏شجاعت بین ‏مردم این منطقه است.‏ بختیاری‌ها این مجسمه‌ها را برد شیر می‌گویند. این نماد از ‏قدیم راه خود را به بافته‌های زنان در گلیم و گبه‌های این منطقه نیز گشوده است.‏

• حمام خان

از دیگر بناهای دیدنی شهرکرد می‌توان به حمام خان اشاره کرد. این حمام از سال ۱۲۷۰ قمری در جنوب غربی ‏مسجد ‏جامع شهرکرد ساخته شده است. این بنای تاریخی با تلاش حاج محمدرضا خان بنا شده است. حمام خان معماری ‏درخورتوجهی دارد.‏

• حمام پرهیزکار (موزه باستان شناسی‏)

حمام پرهیزکار شهرکرد در دهه ۲۰ شمسی از آخرین بناهای دوران پهلوی است. این حمام به سبک حمام‌های ‏قدیمی ساخته شده است که از سوی خانواده‌ای آزاده در دهه ۳۰ شمسی وقف عام شد. در حال حاضر، ‏حمام پرهیزکار به‌عنوان موزه باستان شناسی شهرکرد ‏استفاده می‌شود.‏ در این موزه، ابزارهای سنگی متعلق به دوران نوسنگی، مجسمه‌های گلی ۹۰۰ساله، ابزار و ظروفی مربوط به ‏هزاره دوم و پنجم ‏قبل از میلاد قرار دارد‎.‎

• مسجد اتابکان

مسجد اتابکان بنایی به‌جای‌مانده از دوران حکومت اتابکان در شهرکرد است. درِ چوبی ۸۰۰ساله مسجد ‏بسیار زیباست. این اثر ‏تاریخی در گذر زمان بارها تعمیر و بازسازی شده است.‏

دیدنی های چهار محال و بختیاری و نزدیک به شهرکرد

اطراف شهرکرد نیز تا بخواهید جا برای دیدن و سیاحت دارید. اینکه گفتیم این استان پر از جاذبه است اغراق نکردیم. اگر به دیدار جاهای دیدنی شهرکرد بشتابید، متوجهش می‌شوید.

• ‌خانه ستوده چالشتری

خانه ستوده چالشتری در ۸کیلومتری شمال شرق شهرکرد قرار دارد. از این مجموعه ‏تاریخی فقط بخش حاکم‌نشین فقط باقی مانده است.‏ ‏این قلعه متعلق به دو دوره صفوی و قاجار است. خانه ستوده چالشتری امروز خانه موزه‌هاست. سه موزه آثار سنگی، موزه ‏کار ‏و زندگی، و موزه مردم‌شناسی در این خانه یا قلعه وجود دارد. بازدید از این سه موزه شما را با بخشی از فرهنگ این ‏استان ‏سرزمینمان آشنا می‌کند.‏

• پیر غار (سنگ‌نوشته‌های مشروطیت)‏

پیر غار در ۳۵کیلومتری شهرکرد قرار دارد. پیر غار در مجاورت شهر فارسان نیز هست. در این نقطه از استان ‏چهار محال و ‏بختیاری، چشمه‌های آب از داخل سنگ‌ها جریان دارند. در بخشی از صخره‌های پیر غار، سنگ‌نوشته‌هایی از زمان مشروطه وجود دارد. ایل بختیاری نقشی مؤثری در پیروزی ‏مشروطه ‏بر عهده داشتند که در این سنگ‌ها روایت شده است.‏ در منطقه پیر غار، امکان اقامت برای گردشگران محیاست و می‌توانید در این مکان فرح‌بخش اقامت داشته باشید.‏

• پل زمان خان سامان

پل زمان خان سامان در ۲۰کیلومتری شهرکرد روی رودخانه زیبا و خروشنده زاینده‌رود ساخته شده است. این پل به‌دستور ‏‏زمان‌خان ‏از رؤسای عشایر به‌صورت دو دهنه ۸ متری بنا شده است.‏ پل زمان خان یک بار در سال ۱۰۲۲ قمری در زمان حکومت صفوی تعمیر شده است. بار دوم این پل در سال ۱۳۲۲ قمری به‌‏دست ‏‏حاج عبدالحسین قزوینی مالک قریه چمعالی مرمت شده است. بازدید از این پل را از دست ندهید.‏

• قلعه جونقان یا سردار اسد بختیاری

قلعه جونقان یا قلعه سردار اسعد بختیاری در شهر جونقان در ۴۵کیلومتری شهرکرد واقع شده است. این قلعه ‏را علی قلی خان ‏سردار اسعد بختیاری در سال ۱۳۱۸ قمری برای سکونت خود ساخته است. مساحت قلعه ‏‏۱۴هزار متر مربع است‎.‎‏ در قلعه ‏مجسمه‌ای از سردار را نیز خواهید دید.‏

• قلعه سورک

قلعه سورک در ۴۰کیلومتری جنوب شرقی شهرکرد، در روستای سورک قرار دارد. این قلعه را در دوران حکومت قاجار، ‏‏‏«نصیرخان» ملقب به «سردار جنگ» با معماری جذاب بنا کرده است.‏ ‏بنای قلعه سورک خشتی است و تزیینات آن آجری. در سربخاری‌های بنا گچ‌بری‌های ‏با نقوش گیاهان دیده می‌شود. جلوی بنا ‏حوض بزرگی به‌شکل ترنج قرار دارد که حجاری‌های زیبایش توجه ‏هر بازدیدکننده‌ای را جلب می‌کند. حمامی هم در کنار بنا ‏قرار دارد که به ساختمان اصلی متصل است‏‎.‎

• پل خراجی ‏

پل خراجی در جنوب غربی روستای خراجی، ۳۰ کیلومتر از شهرکرد فاصله دارد. این پل روی رودخانه کیار ‏قرار دارد. ‏قدمت این پل به دوران صفویه می‌رسد. طول پل خراجی ۵۴ ‏متر است.‏

• آبشار زردلیمه (بوینه)‏

آبشار زردلیمه آبشاری است میان کوه‌های سر‌به‌فلک‌کشیده زاگرس. این آبشار در راه کوچ ‏عشایر در ۸۴‏کیلومتری شهرکرد خودنمایی می‌کند.

مسیر دسترسی به منطقه حفاظت شده تنگ صیاد

جاده شهرکرد، اصفهان و بروجن بهترین مسیر برای رسیدن به منطقه حفاظت شده تنگه صیاد است؛ هرچند ‏مسیرهای دیگری مانند ‏فرخشهر، جاده قدیم دهنو وجود دارد. مسیرهای جیپ‌رو نیز احمدآباد، بستان‌شیر و ‏جاده‌های داخلی منطقه است.‏

هزینه ورودی	رایگان
ساعت بازدید	24 ساعته
آدرس	استان چهارمحال بختیاری، ۴۵ کیلومتری شهرکرد

سفر به شهرکرد و پارک ملی تنگ صیاد را به‌هیچ‌وجه از دست ندهید. اگر هم تاکنون سفری به این منطقه داشته‌اید، لطفاً از تجربه سفرتان به منطقه حفاظت شده تنگ ملی صیاد برای ره بال آسمان بنویسید. در سفر به هر منطقه، چه حفاظت‌شده و چه حفاظت‌نشده، مراقبت طبیعت باشید. تنگ ملی صیاد میراث آیندگان ماست.