تالاب گمیشان | هدف گردشگران و مأوای پرندگان مهاجر در بندرترکمن

تالاب گمیشان یکی از زیباترین تالاب‌های کشور است که از نظر زیست‌محیطی محل مناسبی برای زندگی انواع پرندگان کمیاب دارد. به لطف همین موقعیت خاص، گردشگران زیادی مسیر گرگان و گمیشان را در پیش می‌گیرند. البته جاذبه های تالاب گمیشان فقط به وجود پرندگان زیبا و محیط‌ آرام آن خلاصه نمی‌شود. جاهای دیدنی این منطقه مثل «دریاچه صورتی» و «گوموش تپه»، این تالاب را به مقصد اول گردشگران شمال کشور تبدیل کرده است.

مسافران خوش‌سلیقه‌ای که به دنبال جاهای دیدنی گلستان می‌گردند، ابتدا بازدید از تالاب گمیشان بندر ترکمن را به برنامه مسافرت شمال خود اضافه می‌کنند و سپس به دنبال سایر مناطق دیدنی شمال ایران می‌گردند. اگر شما هم به فکر گشت‌و‌‌گذار در این منطقه افتاده‌‌اید و می‌خواهید خودتان را مهمان تماشای پرواز زیبای پرنده‌های نادر بر فراز تالاب کنید، در ادامه با ما باشید. در این بخش از مجله ره بال آسمان قرار است از جاذبه های این تالاب بگوییم و جاهای دیدنی‌اش را با هم مرور کنیم.

تالاب گمیشان کجاست؟

این تالاب که به اعتراف بسیاری از طبیعت‌دوستان از زیباترین تالاب های ایران است، در قسمت شمال غرب بخش گمیشان از توابع بندر ترکمن قرار دارد. برای علاقه‌مندان گردشگری که می‌خواهند بدانند مسیر تالاب گمیشان کجاست باید بگوییم برای رسیدن به این منطقه خوش‌ آب‌و‌هوا و دیدنی باید راه بندر ترکمن را به طرف شهرستان گمیشان در پیش بگیرند و پس از این شهرستان مسیر خود را حدود ۲۰ کیلومتر به طرف شمال دنبال کنند تا به منطقه زیبا و دیدنی تالاب صورتی گمیشان برسند.

قسمت شمال این تالاب با مرز ترکمنستان همسایه است و غرب آن به دریای خزر منتهی می‌شود. در قسمت شرق نیز این تالاب به دشت سرسبز گمیشان می‌رسد. ازآنجایی‌که این منطقه در فهرست تالاب‌های محافظت‌شده ایران قرار دارد، با تالابی تقریباً بکر و دست‌نخورده طرف هستیم که به لطف آب‌و‌هوای خوش و شرایط محافظت‌شده، سرپناه گونه‌‌های بی‌شماری از پرندگان زیبا و دیدنی است.

جاذبه های تالاب گمیشان

به هر اندازه‌ هم که اهل ایران‌گردی باشید و علاقه‌مند گشت‌و‌گذار در طبیعت، باز هم بعید می‌دانیم چشمتان تاکنون از نزدیک به قامت زیبای پرندگانی مانند فلامینگو، عقاب‌ دریایی یا غازهای وحشی در محیطی طبیعی و آرام روشن شده باشد. اینجاست که یکی از امتیازهای تالاب گمیشان جلوه می‌کند. از آنجایی که منطقه گمیشان حتی در زمستان‌ها نیز نسبت‌به دیگر مناطق اطراف آب‌و‌هوایی نسبتاً گرم دارد، در چهار فصل سال پرندگان زیبا در این تالاب جولان می‌دهند.

به این ترتیب اگر اهل پرنده‌نگاری هستید، بعید می‌دانیم در ایران جایی بهتر از این تالاب پیدا کنید. در کنار پرنده‌های زیبا، حیواناتی مانند روباه و شغال نیز در این تالاب زندگی می‌کنند. حتی احتمال زیادی وجود دارد که در گشت‌و‌گذاری که به این منطقه دارید، با فُک دریایی روبه‌رو شوید.

پوشش گیاهی و جانوری

در اینکه وجود پرندگان خوش‌آواز و بلندپرواز، تالاب گمیشان را به یکی از دیدنی‌ترین تالاب‌های منطقه تبدیل کرده هیچ شکی نیست؛ اما در کنار وجود پرندگان زیبایی مانند چرخ‌ ریسک دم دراز، چکاوک کاکلی، سنقر خاکستری، اردک سر حنایی و پرندگان تیز پروازی مانند عقاب شاهی که تعداد گونه‌‌های پرندگان این تالاب را به ۸۰ گونه می‌رساند، حیوانات دیگری نیز در این تالاب زندگی می‌کنند.

در این تالاب چیزی حدود ۱۱۶ گونه مختلف گیاهی نیز دیده می‌شود که به لحاظ گیاه‌شناسی این منطقه را به زیست‌بومی ارزشمند در نوع خود تبدیل می‌کند. زندگی ۲۰ گونه از آبزیان در این تالاب، جمع پرندگان و حیوانات را تکمیل می‌کند و باعث می‌شود این منطقه به لحاظ چرخه غذایی چیزی کم‌و‌کسر نداشته باشد. جذابیت‌هایی از این دست، این منطقه را به زیست‌گاهی مناسب برای انواع حیوانات و گونه‌های گیاهی تبدیل کرده است.

وسعت و اندازه تالاب

تالاب گمیشان با وسعتی برابر با ۱۷هزار و ۷۰۰ هکتار و عمقی حدود ۱.۵ متر، در فهرست تالاب‌های جهانی به یکی از وسیع‌ترین تالاب‌‌ها تبدیل شده است. به رغم اینکه این رو‌زها این تالاب روزگار خوبی را سپری نمی‌کند و سدسازی در رودخانه‌های اطراف باعث شده تا مقدار ۵ کیلومتر از آن خشک شود؛ اما باز هم جاذبه‌های خود را حفظ کرده و انتخاب اول گردشگران علاقه‌مند طبیعت‌گردی است.

وضعیت آب تالاب گمیشان

کمتر آبگیری را سراغ داریم که در آن هم آب شور و هم آب شیرین وجود داشته باشد. نزدیکی این تالاب به دریای خزر از یک طرف و همسایگی آن با رودخانه‌های منطقه از طرف دیگر باعث شده تا در این تالاب همزمان هم آب شور و هم آب شیرین جریان داشته باشد. وجود چنین شرایطی تنوع گونه‌های جانواری این تالاب را افزایش داده و زیبایی این تالاب را بیشتر کرده است.

امکانات تفریحی تالاب گمیشان

انصافاً باید اعتراف کرد تالاب گمیشان به لحاظ جاذبه های طبیعی چیزی کم‌و‌کسر ندارد. در کنار زیبایی‌هایی که انتظار گردشگران را می‌کشد، زمین صاف اطراف تالاب شرایط را برای کمپ‌زدن و تفریح فراهم می‌کند. به همین دلیل حتماً توصیه می‌کنیم چادر مسافرتی و تجهیزات لازم برای خوش‌گذرانی و تفرج در کنار این تالاب زیبا را به همراه داشته باشید. فراموش نکنید که هر لحظه ممکن است در این تالاب پرنده‌ای زیبا به پرواز درآید، پس دوربین عکاسی یا گوشی هوشمند خود را آماده کنید و به فکر شکار لحظه‌ها باشید.

منطقه شکار ممنوع

منطقه گمیشان مدت‌های زیادی است که در فهرست مناطق حفاظت‌شده کشور قرار دارد و به لطف چنین ویژگی، با تالابی سروکار داریم که حیوانات در آن با صلح و صفا زندگی می‌کنند و خبری از دست بی‌رحم شکارچیان و مزاحمان حیوانات نیست. دقیقاً ۱۴ هکتار از وسعت  این تالاب کاملاً حفاظت می‌شود و حتی گردشگران نیز اجازه ورود به این منطقه را ندارند. در نتیجه برای بازدید از این تالاب و گردش در تمامی قسمت‌های آن باید از سازمان محیط زیست استان گلستان مجوز کتبی بگیرید. لازم به ذکر است این مجوز به‌راحتی صادر نمی‌شود و چه بسا که بهتر باشد خودتان را به دردسر نیندازید و به گشت‌و‌گذار در مناطق آزاد این تالاب رضایت دهید.

جاهای دیدنی اطراف تالاب گمیشان

اگر می‌خواهید بار سفر ببندید و راهی تالاب گمیشان شوید، پیشنهاد ما این است که برنامه سفر را به گونه‌ای تنظیم کنید که فرصتی برای بازدید از دیگر جاهای دیدنی گلستان باشد. برای نمونه ازآنجایی‌که در حوالی بندر ترکمن هستید، می‌توانید به «روستای قره قاشلی» بروید که در فاصله ۱۰کیلومتری از بندر ترکمن قرار دارد. این روستا به داشتن اسب‌های زیبا و اصیل معروف است و فرصتی پیدا می‌کنید تا به تماشای چرای اسب‌های وحشی در دل دشت‌و‌دمن بنشینید.

«منطقه شکار ممنوع صوفیکم»، «اسکله تفریحی بندر ترکمن»، «جزیره آشوراده» و صدها جای دیدنی دیگر در اطراف بندر ترکمن انتظار گردشگران را می‌کشد تا در گشت‌و‌گذار به این تالاب سری هم به این مناطق دیدنی بزنند و لذت سفر خود را تکمیل کنند. همچنین رفتن به شهرستان گمیشان و بازدید از موزه مردم شناسی گمیشان خالی از لطف نیست.

پدیده گل افشان

اگر اهل سفر به نقاط دیدنی ایران باشید، حتماً گِل‌ فشان را می‌شناسید و به‌خوبی در جریان هستید که معروف‌ترین کوه های گل افشان چابهار در استان سیستان و بلوچستان قرار دارند. خوشبختانه این پدیده‌ زیبا و طبیعی در شمال نیز کم نیست. یکی از مهم‌ترین گل فشان‌های شمال کشور در نزدیک تالاب گمیشان واقع شده است. این مکان را با نام «گل فشان نفتیجه» می‌شناسیم که در شمال شرق «کانال گمیش تپه» خودنمایی می‌کند.

همان‌گونه که حتماً می‌دانید گل فشان‌ پدیده‌ای طبیعی است که بر اثر آن گِل از دل زمین با قدرت زیادی به هوا پرتاب می‌شود. این قدرت به اندازه‌ای است که بعضی مواقع گل تا ارتفاع ۳۰۰ متری از دل زمین بیرون می‌ریزد و جاذبه‌ای خاص و دیدنی فراهم می‌کند. به شما قول می‌دهیم تفریح در گل فشان نفتیجه به یکی از جذاب‌ترین خاطره‌های شما در سفر به این تالاب تبدیل خواهد شد.

بهترین زمان سفر به تالاب گمیشان

حتماً به‌عنوان گردشگران خوش‌ذوقی که سفرهای خاطره‌انگیزی به شمال کشور داشته‌ا‌ند، به‌خوبی در جریان هستید که بهار و تابستان بهترین زمان برای سفر به شمال است. اما در کنار اینکه بازدید از تالاب در بهار و تابستان لطف خاص خودش را دارد، اگر می‌خواهید حسابی به تماشای پرندگان بنشینید، پیشنهاد می‌کنیم ماه‌های آبان تا اسفند را برای سفر به این تالاب انتخاب کنید. دلیل این پیشنهاد نیز کاملاً روشن است؛ چرا که همسایگی این منطقه با قسمت‌های سردسیر روسیه باعث شده تا پرندگان مهاجر در ماه‌های آبان تا اسفند به این تالاب بیایند و زمستان را در هوای این منطقه سر کنند.

مسیر دسترسی

برای گردشگران تهرانی خبر خوشی داریم؛ چرا که فاصله تهران تا گمیشان دقیقاً برابر با ۴۰۶ کیلومتر است و رانندگی با خودروی شخصی به این منطقه نزدیک ۵ ساعت و ۴۰ دقیقه زمان می‌برد. گردشگرانی که برای دیدن گنبد کاووس راهی این منطقه شده‌اند نیز می‌توانند فاصله گنبد تا گمیشان را در زمانی حدود ۲ ساعت طی کنند.

هزینه ورودی	رایگان
ساعت بازدید	۲۴ساعته
آدرس	استان گلستان، ۲۰کیلومتری بندر ترکمن، روستای گمیشان

تالاب گمیشان مدت‌های زیادی است که منابع طبیعی خود را با سخاوت تمام در اختیار گیاهان و جانواران این منطقه قرار داده و فضای سرگرم‌کننده و دیدنی برای گردشگران فراهم کرده است. رنگ آب این تالاب با آسمان نیلگون بالای سرش هیچ تفاوتی ندارد و سکوت و آرامش این مکان را در کمتر جایی تجربه خواهید کرد. در نتیجه اکنون زمان آن است که سفر به تالاب گمیشان را به اولین برنامه مسافرتی خود اضافه کنید. اگر هم تاکنون سفری به تالاب گمیشان داشته‌اید و خاطره‌های خوش این تالاب در ذهنتان است، در قسمت نظرات برای ما و دیگر مخاطبان ره بال آسمان از این خاطره‌های خوش بگویید و ما را در مرور لحظات خوش خود سهیم کنید.