کوه های گل افشان چابهار به‌عنوان یکی از دیدنی‌ترین عجایب ایران‌زمین شناخته می‌شود. از طرفی خاصیت درمانی گِلی که از این کوه ها فوران می‌کند اهمیت خاصی به این کوه‌ها داده است. همین ویژگی‌ها باعث شده است سالانه گردشگران زیادی بار سفر ببندند و رهسپار این منطقه شوند. این کوه‌ها در شرق ایران پراکنده شده‌اند که بیشترین رشته کوه های گل افشان را در منطقه چابهار شاهد هستیم. جالب است بدانید نام‌گذاری این کوه ها بی‌دلیل نیست؛ چون با کوه هایی طرف هستیم که گِل به بیرون پرتاب می‌کنند. این گِل‌ها در میان حباب‌های هوا با حالتی زیبا و خاص از دهانه کوه بیرون می‌آیند و نمایی دیدنی و عجیب از قدرت‌نمایی طبیعت در پیش‌روی گردشگران قرار می‌گیرد. از منظره زیبای این کوه ها که بگذریم، از خاصیت درمانی آن‌ها نمی‌توان گذشت؛ چراکه گِلی که از این کوه ها به بیرون فوران می‌کند، دارای مواد معدنی و آلی است و مرهمی برای انواع دردهای عضلانی شناخته می‌شود. جذابیت و فایده‌های کوه های گل فشان چابهار به گونه‌ای است که خالی از لطف نخواهد بود اگر در ادامه به این جذابیت‌ها اشاره کنیم و برای شما از فایده‌های منحصربه‌فرد گردشگری در این منطقه جذاب و دیدنیِ چابهار بگوییم.
کوه های گل افشان کجاست؟
دسترسی به کوه های گل افشان از چیزی که فکرش را بکنید راحت‌تر است. برای بازدید از این جاذبه خارق‌العاده باید در هر کجای ایران‌زمین که هستید، مسیر چابهار را در پیش بگیرید. سپس روانه «بندر تنگ» شوید تا در ادامه این مسیر چشمتان به جمال کوه های گل افشان روشن شود. از آنجایی که این مکان امکانات رفاهی چندانی ندارد، بهتر است زمان‌بندی سفر به این منطقه را به گونه‌ای انجام دهید تا فرصتی داشته باشید در طول روز در این کوه ها حسابی تفریح کنید و قبل از فرارسیدن شب و سردشدن هوا، برای اِسکان، خودتان را به چابهار برسانید.
جذابیت های کوه های گل افشان چابهار چیست؟
هزارویک منطقه زیبا و دیدنی در ایران وجود دارد؛ به بیانی دیگر کشور عزیزمان از کوه‌های سربه‌‌فلک کشیده گرفته تا جنگل‌های انبوه و سرسبز، کویرِ دیدنی و دریای خروشان چیزی کم ندارد. به همین دلیل نیز ایران‌گردان گاهی اوقات برای انتخاب مناطق دیدنی سردرگم می‌شوند. در این بین باید اعتراف کرد که بیشتر گردشگران آشنایی کاملی با جنگل، دریا، کویر و دریا دارند و دست‌کم یک یا چندبار به این نقاط سفر کرده‌اند؛ اما انصافاً باید اعتراف کرد که حساب کوه های گل فشان با دیگر مناطق دیدنی ایران جدا است. وقتی از کوه صحبت می‌کنیم، به لحاظ زمین‌شناسی با تخته سنگ‌هایی شگرف و بزرگ طرف هستیم که از دل زمین بیرون آمده‌اند؛ اما کوه های گل افشان با کوه‌های معمولی تفاوت زیادی دارند و همان‌گونه که اشاره کردیم از این کوه‌ها گِل‌های معدنی به بیرون پراکنده می‌شود.
وجود این گِل‌ها شرایط را برای گِل‌بازی و تفریحی خاص فراهم کرده است. از طرف دیگر چابهار در منطقه‌ای گرم قرار دارد و اگر فصل‌های سرد سال را برای گِل‌بازی در این کوه ها انتخاب کنید، نه‌تنها گرمای هوا شما را اذیت نمی‌کند؛ بلکه گرمای متعادل گِل‌های این کوه ها حس‌و‌حال تاز‌ه‌ای به شما خواهد داد. به این ترتیب می‌توان گفت جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان به لحاظ گردشگری حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و اگر از جنگل‌گردی و آب‌تنی در دریا خسته شده‌‌اید و نیز به‌دنبال تفریحی خاص و متفاوت در ایران می‌گردید، چه بسا بد نباشد سری به کوه های گل افشان در چابهار بزنید.
وقتی از کوه های گل افشان می‌گوییم، دقیقاً از چه حرف می‌زنیم
برای شما گفتیم که کوه های گل افشان جذابیت‌های خاصی دارد که این جذابیت‌ها را در هیچ کجای دیگر ایران پیدا نمی‌کنید. این کوه ها ریشه‌ای دیرینه و کهن در تاریخ و فرهنگ مردمان بلوچ دارد. اهالی مناطق مجاور به این منطقه، نام‌های مختلفی را برای کوه های گل افشان انتخاب کرده‌اند. برای نمونه ساکنین چابهار به این کوه‌ها «نامک» و «گِلپاشان» می‌گویند. این نام‌ها به معنای «ناف دریا» یا «ناف زمین» است. مردمان شرق بلوچستان نیز نام «بوتن» را برای این کوه ها برگزیده‌اند و اهالی بندر گواتر به این کوه‌ها «جلگه دشتیاری» می‌گویند و مردمان شرق هرمزگان نام «آب باد» را برای این کوه ها انتخاب کرده‌اند.
انتخاب نام‌های مختلف برای مجموعه کوه های گل افشان چابهار از محبوبیت آن‌ها در میان مردمان این منطقه و نواحی اطراف حکایت دارد. کاملاً مشخص است که این کوه ها از دیرباز تاکنون به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی اطراف زاهدان شناخته می‌شوند. جالب است بدانید چیزی حدود ۲۰ کوه گل افشان در جنوب شرق ایران قرار دارد؛ اما از بخت بد روزگار، بیشتر این کوه ها از نفس افتاده‌اند و مانند سابق، گِل از آن‌ها به بیرون فوران نمی‌کند. در این بین هنوز هم کوه هایی هستند که به گِل‌پاشی ادامه می‌دهند و فضایی جالب و مفرح برای گِل‌بازی گردشگران فراهم می‌کنند؛ یکی از این کوه ها در بندر تنگ قرار دارد.
کوه‌های بندر تنگ در جنوب شرق ایران، در میان تمام کوه های منطقه، مهم‌ترین آن‌ها به‌حساب می‌آید. اگر به جغرافیای ایران علاقه داشته باشید، حتماً در جریان هستید که این بندر در مجاورت «کُنارک» واقع شده است. به لحاظ بصری نیز مکان قرارگیری این کوه جذابیت خاصی دارد؛ چراکه بندر تنگ دقیقاً مکان رسیدن کویر و دریا به یکدیگر است. اتصال دریا و کویر، جذابیت‌های این منطقه را دوچندان کرده است. از طرف دیگر در این منطقه به غیر از کوه گل افشان، کوه دیگری وجود ندارد و تا چشم کار می‌کند در اطراف این کوه، کویر پیش‌روی گردشگران قرار دارد.
چرا کوه های گلپاشان بهترین مکان برای تفریح در چابهار است؟
انصافاً باید اعتراف کرد که گِل‌بازی هیجان خاص خودش را دارد و تفریحی جذاب و متفاوت است؛ اما بعید می‌دانیم جایی را به غیر از کوه های گل افشان چابهار برای این تفریح خاص و مفرح سراغ داشته باشید. از طرفی بر خلاف اینکه وقتی از کوه صحبت می‌کنیم، کوه‌پیمایی و دشواری مسیر بالارفتن از کوه در ذهن تداعی می‌شود، بالارفتن از کوه گل افشان کار چندان سخت و دشواری نیست. اگر بخت با شما یار باشد و در زمان بازدید از این منطقه، بارندگی نشده باشد، به‌راحتی می‌توانید از این کوه بالا بروید. ارتفاع این کوه نهایتاً حدود ۲۰۰ متر است که در نوک آن، چاله‌ای نسبتاً بزرگ با قطر یک متر وجود دارد. داخل این چاله پر از گِل است و حدوداً هر 15 دقیقه یک‌بار حباب‌های گِل در آن می‌ترکد و گل‌و‌لای نسبتاً زیادی به اطراف پاشیده می‌شود.
بد نیست بدانید در کنار کوه اصلی که گِل زیادی تولید می‌کند، دو کوه دیگر نیز وجود دارد. این کوه ها ارتفاع کمتری نسبت‌به کوه اصلی دارند و مدتهای زیادی است که دیگر از آن‌ها گِل بیرون نمی‌آید. عمق نیم‌متری دهانه کوه گل افشان باعث شده است تا گردشگران به‌راحتی داخل دهانه گل‌آلود این کوه قرار بگیرند و حسابی گِل‌بازی کنند. جالب اینجا است گِلی که از دهانه کوه بیرون می‌آید، حرارت چندانی ندارد و گرمای گِل آنقدر نیست که در بازی شما اختلال ایجاد کند. در نتیجه تمام شرایط دست‌به‌دست هم می‌دهند تا گِل‌بازی خاطره‌انگیزی را تجربه کنید. به این ترتیب پیشنهاد می‌کنیم اگر راهی چابهار و بازدید از این کوه ها هستید، چند دست لباس همراه داشته باشید تا نگران گِلی‌شدن لباس‌های خود نشوید و با خیال راحت گل‌بازی کنید!
کوه های گل افشان چگونه ایجاد شده‌اند؟
از آنجایی که کوه های ابن منطقه در کشور کم‌نظیر است، احتمالاً این وضعیت شما را به این فکر انداخته است که این کوه های زیبا و عجیب چگونه ایجاد شده‌اند. جالب است بدانید داستان ایجاد کوه های گل فشان نیز جذابیت خاص خودش را دارد و زمین‌شناسان دلایل مختلفی را برای ایجاد این کوه ها می‌شناسند. به زبان دیگر باید گفت که میان زمین‌شناسان برای دلیل ایجاد کوه های گل افشان نقطه‌نظر واحدی وجود ندارد؛ اما در مجموع، گِل‌فشانی از سطح زمین، پدیده‌ای طبیعی به‌حساب می‌آید و در این پدیده، گِل همانند آب چشمه، از دل زمین به بیرون می‌جوشد. این گل عموماً سرد است و در بازه زمانی طولانی مدت، روی هم انباشته می‌شود و حالتی کوه مانند ایجاد می‌کند. در نتیجه کوه گِل‌فشان به هر اندازه که بزرگ‌تر باشد، به‌همان اندازه قدمت بیشتری دارد.
به لحاظ زمین‌شناسی می‌توان گل فشانی زمین را نشانه‌ای از فعالیت‌های زمین‌ساختی در آن مکان دانست. در بیشتر مواقع زلزله‌های بسیار خفیف، گسل‌های زمین را از هم باز می‌کند و راه برای بیرون‌آمدن گل‌و‌لای هموار می‌شود. از آنجایی که گِل از دل زمین بیرون می‌آید، در بیشتر مواقع دارای مواد آلی و معدنی است و در بعضی از این کوه ها، با گل‌و‌لایِ همراه با گاز، مواد نفتی و گوگرد طرف هستیم. گِل‌فشانی این کوه ها بسته به شرایط و وضعیت منطقه متغییر است. کوه گل افشانی که مدتهای زیادی گِل‌فشانی کرده است، ممکن است به دلیل تغییر شرایط زمین، از گِل‌فشانی باز ایستد. از طرف دیگر این احتمال وجود دارد که گاهی اوقات برخی از کوه های گل افشان که مدتهای زیادی فعالیت نداشته‌اند، به‌صورت ناگهانی دوباره فعالیت کنند.
بیشتر این‌گونه کوه ها در استان هرمزگان، سیستان و بلوچستان و قسمت‌های شمال استان گلستان قرار دارند و کوه های بزرگی که اشاره کردیم در منطقه بندر تنگ قرار گرفته‌اند. این کوه در منطقه‌ای واقع شده که پوسته زمین، حالتی خاص دارد و فشارهای زیادی در زیر زمین به این منطقه وارد می‌شود. در نتیجه این فشارها گل‌و‌لای از دل زمین به بیرون هدایت می‌شود.
کوه های گل افشان چه فایده های درمانی دارند؟
از فایده‌های این کوه ها به همین راحتی نمی‌توان گذشت؛ ازاین‌رو نوبتی هم که باشد نوبت آن فرا رسیده است که برای شما از ویژگی‌های درمانی کوه های گل افشان بگوییم. گِلی که از دهانه این کوه ها بیرون می‌زند، خاصیت درمانی دارد و مرهم درد عارضه‌‌های عضلانی است. در نتیجه اگر از انواع رماتیسم و دیگر دردهای عضلانی رنج می‌برید، با سفر به این منطقه، با یک تیر دو نشان زده‌اید و در کنار سیاحت و گشت‌و‌گذار در این منطقه دیدنی، به لطف گِل‌های درمانی این کوه ها، جانی تازه خواهید کرد و از شر دردهای عضلانی رهایی می‌یابید.
فایده‌های گِل این کوه ها به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ مواد آلی و سولفور موجود در این گِل‌ها به کمک بیماران پوستی می‌آید و عارضه‌هایی مانند آکنه، اگزما و ترشح بیش‌از‌حد چربی پوست را درمان می‌کند. جالب است بدانید گفته می‌شود گِل‌درمانی حتی برای درمان تنگی عروق، بیماری‌های عصبی و درد مفاصل نیز کاربرد دارد. حتی اگر وجود نازنینتان از هر گونه عارضه‌ای به‌دور است، باز هم اکیداً توصیه می‌کنیم تنی به گِل بزنید، چرا که گِل‌های این منطقه طراوت و شادابی را به پوست باز می‌گرداند و سلامت جسم و روح شما را تضمین می‌کند.
مسیرهای دسترسی کوه های گل افشان و امکانات رفاهی آن
| هزینه ورودی | رایگان |
| بهترین زمان بازدید | بهار و پاییز |
| آدرس | سیستان و بلوچستان، حدود 100 کیلومتری شهرستان چابهار، کوه گل افشان بندر تنگ |
به احتمال زیاد تعریف و تمجیدهایی که از این کوه ها کردیم، شما را به فکر سفر به این منطقه خاص و دیدنی انداخته است. خوشبختانه چابهار به لحاظ جغرافیایی در مسیر پرترددی قرار دارد و اگر نمی‌خواهید با خودروی شخصی راهی این منطقه شوید، وسایل نقلیه دیگری مانند اتوبوس، هواپیما و قطار شما را به بندر چابهار می‌رساند. در چابهار نیز خودروهای زیادی آماده خدمت‌رسانی به گردشگران و رساندن آن‌ها به کوه های جذاب این منطقه هستند.
اگر بخواهیم از امکانات این منطقه بگوییم، باید توجه داشته باشید که این کوه ها در گسل بسیار خاصی از پوسته زمین واقع شده است. این گسل، احتمال زلزله در این منطقه را نسبت‌به دیگر مناطق، بیشتر کرده است؛ به همین دلیل امکانات رفاهی چندانی در این منطقه وجود ندارد و با امکانات بسیار محدودی روبه‌رو هستید. بنابراین بهتر است مجهز به این منطقه سفر کنید و لوازم و تجهیزات ضروری را همراه داشته باشید.
جاهای دیدنی چابهار در نزدیکی کوه های گل افشان
به شما وعده دادیم که استان سیستان و بلوچستان جذابیت‌های زیادی دارد، در نتیجه حیف است که به این منطقه سفر کنید و در کنار بازدید از این کوه ها، سری به کوه های مریخی چابهار نزنید، این کوه ها در ۵ کیلومتر پس از بندر چابهار در مسیر بندر گواتر قرار دارند و همان‌گونه که از نام آن‌ها پیدا است، این کوه‌ها ظاهری عجیب‌و‌غریب به منطقه داده‌اند و بسیار کوچک و مینیاتوری هستند. در نهایت پیشنهاد می‌کنیم بازدید خود از چابهار را با سیاحت در جنگل حرا به پایان برسانید. این جنگل در ۱۰۰کیلومتری شرق چابهار واقع شده است و مشابه جنگل حرا در قشم است. درخت‌های این جنگل در آب قرار گرفته‌اند و در زمان مد دریا، ریشه‌های این درختان از آب بیرون می‌آید.
کوه های گل فشان دقیقاً همان‌جایی است که گردشگران برای تجربه‌ای خاص و متفاوت از ایرانگردی به‌دنبال آن هستند؛ در نتیجه به احتمال زیاد هوای سفر به چابهار به سر شما زده است و می‌خواهید در اولین فرصت در کوه های گل افشان گِل‌بازی کنید. با این حساب پیشنهاد می‌کنیم اگر گذارتان به این منطقه افتاد و خاطره‌های خوشی از آن در ذهن شما باقی ماند، حتماً این خاطره‌های خوش را در قسمت نظرات برای ما و دیگر خواننده‌های ره بال آسمان در جریان بگذارید.
سیستان و بلوچستان، حدود 100 کیلومتری شهرستان چابهار، کوه گل افشان بندر تنگ.
کوه های مریخی چابهار، بندر گواتر و جنگل حرا.
فصل بهار و پاییز.