بازار بزرگ تهران | تجارت، تاریخ و هنر جمع‌شده زیر یک سقف

در سفر امروزمان می‌خواهیم به ‌سراغ یکی از مشهورترین جاذبه‌های تاریخی ایران و یکی از مراکز خرید تهران، یعنی بازار بزرگ تهران برویم. همچنین گشتی نیز در این بازار معروف کشورمان بزنیم. بازار بزرگ تهران سال‌ها به‌عنوان قلب تپنده اقتصاد تهران و حتی ایران شناخته می‌شد. هنوز هم اهمیت اقتصادی و صدالبته تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کرده است. تمام گردشگران خارجی دوست دارند از این بازار دیدن کنند تا از این طریق، بیشتر با فرهنگ و تاریخ و مردم ایران آشنا شوند. همراهمان شوید تا با بازار بزرگ تهران آشنا شویم.

بازار تهران کجاست؟

بازار تهران جایی در بافت قدیم پایتخت در میان خیابان‌های پانزده خرداد، مصطفی خمینی، مولوی و خیام قرار دارد و روزگار می‌گذراند. این بازار وسعتی بیش از ۱ کیلومتر مربع دارد. انواع و اقسام کالاها و محصولات در آن به فروش می‌رسد. مجموعه‌ای پیچیده از عمده‌فروش‌ها، خرده‌فروش‌ها، انبارهای کالا و کارگاه‌های تولیدی را نیز در خود جای داده است. بازار بزرگ تهران ثبت‌ ملی‌ شده است و در قلب تهران امروزی و منطقه ۱۲ شهری قرار دارد. با گشت‌وگذار در این بازار می‌توانید بسیاری از جاذبه‌های قدیمی را ببینید، در مراسم مخصوص بازار شرکت کنید و در یکی از رستوران‌های معروف آن غذا میل کنید.

اهمیت بازار بزرگ تهران

شاید دوست داشته باشید پیش از اینکه با بخش‌های مختلف بازار تهران آشنا شوید، بدانید چرا این بازار تا این اندازه اهمیت دارد. همچنین، چرا گردشگران ایرانی و خارجی ‌می‌خواهند حتماً در سفرشان به پایتخت از این مکان تاریخی دیدن کنند. برای پاسخ به این سؤال‌ها جواب‌های بسیاری وجود دارد.

این‌طور نیست که بازار تهران فقط مکانی قدیمی باشد؛ بلکه بخش بزرگی از هویت و فرهنگ ایران را در خود جای داده است. از گذشته تا به امروز، اتفاق‌های تاریخی مهمی در این بازار رقم خورده است. بازار بزرگ تهران شاه‌راه اقتصادی کشور محسوب می‌شود. اهمیتش در اقتصاد ایران به‌اندازه‌ای است که آن را قلب اقتصاد کشور می‌دانند. بازار بزرگ تهران همچنین در میان بزرگ‌ترین بازارهای ایران جای دارد و یکی از مهم‌ترین بازارهای تاریخی کشورمان محسوب می‌شود.

در کنار این‌ها، این بازار تعدادی از بناهای قدیمی و معروف تهران را در خود جای داده است. همچنین یکی از بهترین جاهای تهران برای خرید کالاهای مختلف و متنوع محسوب می‌شود. به‌قول معروف، در بازار بزرگ تهران از شیر مرغ تا جان آدمیزاد پیدا می‌شود. شما هیچ‌وقت دست‌خالی از این بازار برنمی‌گردید. البته جذابیت‌های بازار تهران در این‌ها خلاصه نمی‌شود و چراها برای بازدید از اینجا ادامه دارد. همراهمان بمانید و گشتتان در این مکان تاریخی را ادامه دهید.

تاریخچه بازار بزرگ تهران

نمی‌توان با جزئیات دقیق درباره تاریخچه بازار بزرگ تهران صحبت کرد؛ چراکه هنوز اختلاف‌نظرهایی در زمینه نحوه و زمان ساخت آن وجود دارد. می‌توان تقریباً این را بیان کرد که بازار فعلی تهران به‌جای‌مانده از دوران قاجار است. برخی کارشناسان این بازار را یادگاری از دوره ناصرالدین شاه و برخی دیگر آن را متعلق به دوره صفوی و زمان شاه تهماسب صفوی می‌دانند. توماس هربرت، نجیب‌زاده و جهانگرد انگلیسی که در سال ۱۱۰۸ قمری (دوره صفوی) از این بازار دیدن کرده بود، در نوشته‌هایش آورده است که این بازار سقف ندارد. در دوره ناصرالدین شاه این بازار سقف‌دار شده است.

• دوره صفوی

در زمان شاه تهماسب صفوی، تهران شهری کوچک و ییلاقی در نزدیکی شهر بزرگ و معروف ری بود. به دلایل مختلف، شاه علاقه زیادی به آن نشان می‌داد. او در یکی از سفرهایش به اینجا دستور داد تا حصاری در اطراف شهر کشیده و با ۴ دروازه از آن محافظت شود. ساخت حصار به خاک زیادی نیاز داشت و از دو منطقه تهران (که امروزه آن‌ها را به نام چاله‌میدان و چاله‌حصار می‌شناسیم) خاک برای ساخت این حصار جمع‌آوری شد.

این حصار حصار تهماسبی نام گرفت و مرزهای شهر تهران را تعیین کرد. علاوه بر این حصار، قلعه‌ای حکومتی نیز در دل شهر وجود داشت که بین این قلعه و شهر یک خندق فاصله انداخته بود. به‌مرور زمان، روبه‌روی قلعه و در حاشیه خندق، سروکلّه حجره‌ها، دکه‌ها و دست‌فروشان پیدا و آنجا به نام بازار خندق معروف شد. بازار خندق در دوران دیگر شاهان صفوی و زندیه نیز در معرض توجه بود.

• دوره قاجار

در دوره قاجار بازار تهران رونق خاصی گرفت و بخش‌های زیادی به آن اضافه شد. آغامحمدخان قاجار تهران را پایتخت کرده بود به این مکان توجه ویژه داشت. او به بازسازی بخش‌های مختلف آن مانند حجره‌ها، دالان‌ها و کاروانسراها پرداخت. فتحعلی شاه دستور ساخت مسجد جامع بازار را داد. همچنین، چهارسوق بزرگ و کوچک بازار و بازار مروی و چهل تن در زمان او به مجموعه اصلی اضافه شدند. به این ترتیب، بازار راه خود را به‌سمت شمال غرب و غرب شهر پیدا کرد و به بخش اصلی مجموعه (که از دروازه شاه‌عبدالعظیم تا مسجد جامع و بازارچه کور کشیده شده بود) اضافه شد.

بازار بین‌الحرمین به دستور محمدشاه قاجار به بازار تهران اضافه شد. در دوره ناصرالدین شاه بود که ورودی اصلی بازار، به نام بازار بزرگ، بخشی از این مجموعه وسیع شد. البته ناصرالدین شاه ورودی‌های دیگر بازار را نیز سامان‌دهی کرد و بخش‌های بسیاری مانند بازارچه مروی و تیمچه صدراعظم را به این مجموعه اقتصادی افزود. از دیگر بخش‌های مهم بازار در دوره قاجار که امروزه فقط نامی از آن‌ها برای ما باقی مانده است، می‌توان به بازارچه معیر و قوام‌الدوله (که به بازارچه دوقلو مشهور بودند)، بازار کربلایی عباس علی کمرگچی و بازارچه نایب‌السلطنه اشاره کرد.

کارکردهای بازار بزرگ تهران

• کارکرد اقتصادی

اگر بخواهیم به مهم‌ترین کارکرد بازار تهران اشاره کنیم، باید از نقش اقتصادی آن بگوییم. این بازار از گذشته تا به امروز، به‌ویژه از دوره قاجار، نقش بسیار پررنگی در اقتصاد کشورمان داشته و به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مراکز دادوستد در ایران شناخته می‌شده است، چه بین تجار داخلی و چه بین تجار خارجی. اگرچه در طول سال‌ها به‌دلایل مختلف نقش برخی از بخش‌های این بازار در اقتصاد ایران کم‌رنگ شده و تعدادی از آن‌ها نیز به‌طور کامل از میان رفته است، این بازار هنوز هم جایگاه مهمی در اقتصاد ایران دارد.

• کارکرد سیاسی و اجتماعی

در کنار کارکرد اقتصادی، بازار تهران در فرهنگ و سیاست و اجتماع ایران نیز رد پای بزرگی از خود به جای گذاشته است. هم در دوره قاجار و هم در دوره پهلوی، بازاریان، با فعالیت‌هایی مانند تعطیلی بازار در دوره مشروطه و تحصن در مسجد امام یا حمایت از امام خمینی در طول پیروزی انقلاب، نقش سیاسی و اجتماعی پررنگی داشتند.

• کارکرد مذهبی

بازار تهران کارکردی مذهبی نیز دارد. در طول سال، مراسم مختلف مذهبی در آن برگزار می‌شود. مراسم عزاداری امام حسین (ع) در بازار تهران مهم‌ترین مراسمی است که در آن اجرا می‌شود و یکی از معروف‌ترین عزاداری‌ها در تمام کشور به حساب می‌آید. از طرف دیگر، بخش بزرگی از بازار تهران زمین‌های وقفی بوده است که مردم در دوره قاجار برای توسعه تجارت در تهران به دولت بخشیده بودند. هنوز هم بسیاری از بازاریان، به‌دلایل مختلف، اموال خود را وقف و به این شکل نقششان را در کمک به هم‌وطنان خود ایفا می‌کنند.

عزاداری باشکوه محرم در بازار

اگر در ماه محرم تهران هستید، توصیه می‌کنیم برای تماشای یکی از بهترین عزاداری‌های کشور سری به بازار تهران بزنید. در بازار، هر راسته هیئت‌های خود را دارد. این هیئت‌ها در طول محرم گرد هم می‌آیند و به خواندن دوبیتی می‌پردازند. مردم برای تماشای این عزاداری به بازار می‌آیند و با شنیدن دوبیتی‌های هر هیئت همراه عزاداران می‌شوند. حلوا و سیب‌زمینی پخته همراه با نان و گلپر هم از معروف‌ترین نذری‌های بازار تهران است که هرساله بین عزاداران پخش می‌شود.

معماری و ساختار بازار بزرگ تهران

بازار تهران نیز به‌مانند دیگر بازارهای قدیمی ایران، از بخش‌های خاصی مانند راسته، تیمچه، سرا، چهارسوق و دالان تشکیل شده است. هرکدام معنی خود را دارند و به قسمت خاصی از بازار گفته می‌شوند. به این دلیل که بازار تهران در دوره‌های مختلف و به‌تدریج ساخته‌ شده است، نمی‌توان سبک معماری خاصی برای کل آن در نظر گرفت؛ اما به نظر می‌رسد اکثر بخش‌های آن با سبک معماری تهرانی بنا شده باشد.

بازار تهران مجموعه‌ای است پر از راهروهای پیچ‌درپیج، طاق‌های ضربی و گنبدها که هرکدام از آن‌ها نشانی از هنر معماران سازنده‌شان را در خود جای داده‌اند. گذشت زمان تغییرات بسیاری را در بازار تهران به وجود آورده است؛ اما هنوز هم می‌توان نشانی از بخش‌های قدیمی را در این مجموعه گرفت و از زیبایی‌های آن لذت برد. بخش‌هایی که با طاق و گنبد پوشیده شده‌اند و سوراخ و روزنه‌هایی در میان آن‌ها به چشم می‌خورد. این سوراخ‌ها و روزنه‌ها ۲ وظیفه بر عهده داشتند: هم به روشنایی بازار در طول روز کمک می‌کردند و هم به‌عنوان هواکش باعث تهویه و گردش هوا در بازار می‌شدند. البته مسقف‌بودن بازار سبب می‌شد در طول تابستان مردم از گرمای هوا دور بمانند و در زمستان سرما و برف و باران به بازار راه نداشته باشد.

بازار تهران، مانند دیگر بازارهای تاریخی، ساختاری چندوجهی داشت و این‌گونه نبود که فقط کار خریدوفروش در آن انجام شود. مسجد، مدرسه، حمام، تکیه، آب‌انبار، قهوه‌خانه، زورخانه و بسیاری بخش‌های دیگر، در کنار هم، بازار را تبدیل به شهری کوچک کرده بودند و بسیاری از احتیاجات بازاریان و مردم را در طول روز بر طرف می‌کردند.

• ساختار و بخش‌های مختلف بازار تهران

اگر بخواهیم به‌طور خلاصه به بخش‌های بازار نگاهی بیندازیم، می‌توانیم با دسته‌بندی زیر دیدی کلی در زمینه ساختار بازار به‌ دست ‌بیاوریم:

• سراها: تهرانچی، جواهریان، دالان‌دراز، دلگشا، شیخ جعفر، ابوتراب، اسلامی، امیرکبیر، بوعلی، قدیانی، کرباسی، مصباح، مهدی‌زاده، میرزا اسماعیل، گلشن‌شکن، نو قزوینی‌ها، وزیری، یزدی‌ها و غیره.
• پاساژها: دربنده، شمس، صدقیانی، کاووسی، مهتاش، وحدت، احمدی، آزادی، اسلامیه، ایران‌ یراق، جعفری، مهدی و غیره.
• بازار و بازارچه: بین‌الحرمین، خلیج فارس، دروازه نو، امیر، زرگرها، عباس‌آباد، کیلوئی‌ها، مسجد جامع، مسگرها، نجارها و غیره.
• مرکز و مجتمع تجاری: توحید، خیام، سرپولک، قائم، ایران، پوشاک کویتی‌ها، گلستان، میلاد و غیره.
• تیمچه‌ها: باوفا، فرد، حاجب الدوله، حاجی ابوتراب، ‌توجه، ملاعلی کنی.

دیدنی های بازار بزرگ تهران | جاذبه‌هایی از جنس تاریخ

پیش از اینکه به معرفی دیدنی های بازار بزرگ تهران بپردازیم، باید بدانید که برای ورود به بازار تهران گزینه‌های مختلفی دارید. می‌توانید از ورودی‌های متفاوت بازار برای رسیدن به جاذبه‌ها و دیدنی‌های آن استفاده کنید. البته باید بدانید بازار تهران بیش از ۳۰۰ مکان دیدنی دارد. نمی‌توان به همه آن‌ها در این مطلب پرداخت. به همین دلیل، تعدادی از مهم‌ترین جاذبه‌های این بازار را به شما معرفی می‌کنیم.

• سبزه میدان | یادگاری از دوره صفویه

سبزه میدان نام میدانی در شمال بازار است. قدمتش به دوره صفویه بازمی‌گردد؛ اما با دستور امیرکبیر در دوره قاجار به شکل امروزی خود درآمده است. امیرکبیر شخصی به نام حاج علی خان مقدم مراغه‌ای را مأمور کرد تغییرات وسیعی در این میدان به وجود بیاورد و آن را به شکلی که این روزها می‌شناسیم تغییر دهد. سبزه میدان در دوره‌های مختلف تاریخی مکانی برای اجرای مراسم مذهبی، اجتماعی و سیاسی بوده و جایگاه مهمی در میان بازاریان داشته است.

امروزه مغازه‌های مختلفی دورتادور این میدان قرار گرفته‌اند و نمایش‌های خیابانی هم در آن برگزار می‌شود. زیباترین بخش سبزه میدان نیز سردر ضلع جنوبی آن است که در میان دهانه‌های مغازه‌ها جای گرفته و بزرگ‌تر از دیگر دهانه‌هاست. این سردر از نظر تزیینات نیز پرکارتر است و یکی از دروازه‌های ورودی به بازار محسوب می‌شود. جالب است بدانید در دوره زندیه و اوایل قاجار، این مکان محلی برای کاشت سبزی‌خوردن بوده است! همین موضوع هم علت نام‌گذاری‌اش به سبزه میدان شد. این نام تا به امروز روی آن باقی مانده است.

• تیمچه مهدیه | بورس ترمه بازار تهران

زمانی که پای به بازار کفاشان می‌گذارید، بنایی به نام تیمچه مهدیه با تزییناتی بسیار زیبا توجهتان را جلب می‌کند. پوشش عظیم ضربی و یزدی‌بندی‌های فوق‌العاده زیبایی بنا را چند برابر کرده است. یزدی‌بندی نوعی تزیینات ظریف است که زیر گنبدها و ورودی‌ها زده می‌شود. بورس ترمه بازار تهران در تیمچه مهدیه قرار دارد.

• مسجد جامع تهران | یکی از آثار ملی ایران

از قدیمی‌ترین مساجد پایتخت با ۴۵۰۰ متر مربع مساحت و ۲۰هزار متر مربع زیربناست. از آن با نام‌های مسجد جامع بازار تهران و مسجد عتیق نیز یاد می‌کنند. مسجد جامع تهران یکی از آثار ملی ایران نیز هست.

• مسجد امام | دومین مسجد جامع بزرگ پایتخت

مسجد شاه، مسجد سلطانی یا آن‌طور که این روزها خوانده می‌شود مسجد امام بنایی به‌یادگارمانده از دوره قاجار است. با قدمت 180ساله یکی از مهم‌ترین دیدنی های بازار تهران محسوب می‌شود. این مسجد به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. از آن به‌عنوان یکی از زیباترین مسجدهای تاریخی تهران نیز یاد می‌کنند. بر اساس شواهد تاریخی، به نظر می‌رسد دومین مسجد جامع بزرگ پایتخت بعد از مسجد جامع بازار باشد. نام این بنا نیز در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

• خانه تاریخی ملک | به‌جامانده از دوران قاجار

در ادامه گشتمان در بازار تهران، به خانه تاریخی ملک می‌رسیم. قدمت این خانه به دوره قاجار بازمی‌گردد. حاج حسین آقا ملک از تجار ثروتمند مشهد بود که اصالتی تبریزی داشت. او پس از مرگ موقوفات بسیاری از خود بر جای گذاشت. وسعت موقوفات آقای ملک به‌اندازه‌ای است که در تشکیلات آستان قدس رضوی مجموعه‌ای به نام اداره موقوفات ملک وجود دارد. از جمله موقوفات آقای ملک می‌توان به کتابخانه و موزه ملک اشاره کرد. این دو مجموعه نیز در منطقه ۱۲ و در نزدیکی بازار تهران قرار دارند. خانه ملک از نظر معماری و هنری نیز ارزش زیادی دارد. تزییناتی مانند آجرکاری، کاشی‌کاری، حجاری، گچ‌بری، منبت‌کاری و تزیینات فلزی در آن به چشم می‌خورد.

• تیمچه حاجب الدوله | از باارزش‌ترین بناهای بازار تهران

تیمچه حاجب الدوله در کنار مسجد امام قرار گرفته است. این بنا یکی از باارزش‌ترین بناهای این بازار محسوب می‌شود. قدمتش به دوره ناصرالدین شاه بازمی‌گردد. تیمچه حاجب الدوله به‌دستور فردی به نام حاج علی خان حاجب الدوله ساخته شده است. در این تیمچه می‌توانید کالاهایی مانند ظرف و محصولات دکوری خریداری کنید.

• امامزاده زید | بزرگ‌ترین زیارتگاه پایتخت

این‌طور نیست که فقط مکان‌های تاریخی جاذبه های بازار تهران باشند. می‌توانید از مکان‌های مذهبی مانند امامزاده زید نیز دیدن کنید. این امامزاده از نظر قدمت سومین بقعه متبرکه تهران و نیز بزرگ‌ترین زیارتگاه پایتخت است. در این بقعه می‌توانید به زیارت مقبره سید زید بن زین ‌العابدین بن حسین بن علی (ع) بروید. در کنار آن نیز از تماشای آینه‌کاری‌ها و کاشی‌کاری‌های این بنا که در دوره صفویه ساخته شده است لذت ببرید. البته این امامزاده در زمان قاجار بازسازی شده است و نام آن در فهرست آثار ثبت ملی به چشم می‌خورد.

• آرامگاه لطفعلی خان زند | از پادشاهان زندیه

لطفعلی خان زند یکی از دو پادشاه زندیه بود که آغامحمدخان قاجار او را به قتل رساند. امروزه مقبره او در محدوده امامزاده زید قرار دارد.

• سرای امیر | از تخصصی‌ترین مراکز فروش پارچه در بازار تهران

سرای امیر به امیرکبیر تعلق داشته و شیخ عبدالحسین (شیخ‌العراقین) در حدود سال‌های ۶۸-۱۲۶۷ هجری قمری آن را ساخته است. از این سرا با نام‌های سرای امیرکبیر و سرای اتابکیه نیز یاد می‌کنند. سرای امیر ۳ حیاط، ۲ طبقه و بیش از ۱۰۰ واحد تجاری دارد. مجسمه امیرکبیر در حیاط اول این بنا خودنمایی می‌کند. همچنین، واحدهای تجاری در اطراف این دو حیاط به کار خود مشغول‌اند.

• چهارسوق بزرگ بازار | از قدیمی‌ترین بخش‌های بازار

جاذبه بعدی که می‌خواهیم در بازار به سراغ آن برویم چهارسوق بزرگ بازار است، فضایی هشت‌ضلعی با گنبدی دایره‌ای و کوتاه. این چهارسوق در تقاطع بازار مسجد جامع، بازار چهارسوق، بازار مسگرها و کوچه هفت تن قرار دارد و در سال ۱۲۲۲ قمری ساخته شده است.

• کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس | اولین کلیسای تهران

احتمالاً انتظار نداشتید در گشت‌وگذارتان در بازار تهران به کلیسا بربخورید. یکی از جذابیت‌های این بازار همین شگفتی‌های کوچک و بزرگ آن است. کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس در قرن ۱۲ هجری شمسی و در دوره حکم‌فرمانی کریم خان زند ساخته شد. این کلیسا اولین کلیسای تهران است. کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس بخش‌های مختلفی مانند حیاط و اتاق دارد و به نظر می‌رسد طرح تالار آن برگرفته از طرح کلیساهای کوچک محله جلفا اصفهان است.

• امامزاده سید اسماعیل | بقعه‌ای متعلق به قرن ۹ هجری

امامزاده سید اسماعیل زیارتگاهی متعلق به قرن ۹ هجری قمری است. گفته می‌شود مقبره اسماعیل از نوادگان امام علی النقی (ع) در آن قرار دارد. صحن، ايوان، رواق، بقعه، مسجد بالاسر و ایوانی بلند با دو مناره زیبا از بخش‌های مختلف این امامزاده است. تزییناتی مانند کاشی‌کاری و آینه‌کاری نیز در آن به چشم می‌خورد. این امامزاده در گذشته بخشی از یک مجموعه تاریخی بود که قسمت‌های دیگری مانند میدان، آب‌انبار، مسجد، مدرسه فیلسوف‌الدوله و بازار سید اسماعیل داشته است.

• خانه موزه شهید چمران | یادگارهایی از ایشان

این خانه به پدر شهید دکتر مصطفی چمران تعلق دارد. بخشی از وسایل این شهید بزرگوار به همراه تعدادی از تصاویر ایشان و نقاشی‌هایی که در طول زندگی کشیده‌اند در آن نمایش داده شده است (تلفن تماس: ۰۲۱۵۵۶۳۴۱۵۸).

• بقعه امامزاده سیدولی | نوادگان امام محمد تقی (ع)

در نهایت، می‌رسیم به بقعه‌ای مربعی‌شکل که با تزییناتی نظیر کاشی‌کاری و آینه‌کاری پوشیده شده است. در این بقعه، مقبره سیدولی از نوادگان امام محمد تقی (ع) قرار دارد.

رستوران های بازار بزرگ تهران

جذابیت‌های گشت‌وگذار در بازار تهران به جاذبه‌های تاریخی و مذهبی آن خلاصه نمی‌شود. این بازار به‌خاطر رستوران‌هایش نیز بسیار مشهور است. بیشتر این رستوران‌ها قدمت زیادی دارند و از گذشته‌های دور به‌دلیل سرو غذاهای خوش‌طعم در فضایی سنتی و قدیمی شهرت فراوانی برای خود دست‌وپا کرده‌اند. رستوران‌ها و قهوه‌خانه‌های بسیاری در بازار بزرگ تهران قرار دارد که رستوران‌های شرف الاسلامی، مسلم، شمشیری، خیام و جوان بازار از معروف‌ترین‌های آن‌ها هستند.

• رستوران مسلم

یکی از بهترین رستوران‌های تهران است. اکثر کسانی که از این بازار دیدن می‌کنند، سری هم به رستوران مسلم می‌زنند. ته‌چین این رستوران محبوب‌ترین غذایی است که می‌توانید آن را امتحان کنید.

• آدرس رستوران مسلم: نبش ورودی سبزه‌ میدان، کوچه حاج رحیم خان.

• رستوران شرف الاسلامی

رستوران شرف الاسلامی از بهترین رستوران های سنتی تهران محسوب می‌شود. با کاشی‌های لعاب‌دار آبی‌رنگ، فضای داخلی آن تزیین شده است. این رستوران هنوز چلوکباب‌های مشهور خود را به‌مانند قدیم تهیه و سرو می‌کند.

• آدرس رستوران شرف الاسلامی: پشت مسجد امام، داخل حیاط مسجد، سرای اردیبهشت.

• رستوران خیام

• 

  

ساختمان رستوران خیام ۲۰۰ سال قدمت دارد و با کاشی و سقفی گنبدی تزیین شده است.

• آدرس رستوران خیام: خیابان خیام، روبه‌روی امامزاده نصرالدین، رستوران خیام.

• رستوران شمشیری

رستوران شمشیری یکی از بهترین کوبیده‌های تهران را سرو می‌کند. دکوراسیون ساده‌اش با رومیزی‌های پلاستیکی حسی از کبابی‌های قدیمی را در شما تداعی می‌کند.

• آدرس رستوران شمشیری: جنوب شرقی سبزه‌ میدان.

• فلافلی کوچه مروی

 

از معروف‌ترین فست‌فودی‌هایی که در بازار تهران می‌توانید سراغ آن را بگیرید فلافلی کوچه مروی است.

• آدرس فلافل کوچه مروی: داخل کوچه مروی.

• قهوه خانه حاج علی درویش

در میان قهوه‌خانه‌های بازار تهران نام قهوه خانه حاج علی درویش شهرت فراوانی دارد. تقریباً تمام گردشگران خارجی در زمان بازدیدشان از بازار تهران، سراغی از این قهوه‌خانه نیز می‌گیرند. این قهوه‌خانه با اندازه‌ای کمتر از ۲ متر لقب کوچک‌ترین قهوه‌خانه دنیا را دارد و با چای از مهمانان خود پذیرایی می‌کند. این روزها پسر حاج علی درویش، حاج کاظم اداره این قهوه خانه را بر عهده دارد. او با صحبت‌های شیرین و فضای خاطره‌انگیز قهوه‌خانه‌اش به استقبال مهمانان می‌رود.

• آدرس قهوه خانه حاج علی درویش: جنب مسجد حاج عبدالله

خرید در بازار بزرگ تهران

تا به اینجا، به معرفی دیدنی های بازار تهران پرداختیم. اکنون نوبت آن است برای خرید در بازار تهران شما را راهنمایی کنیم. هر بخشی از بازار به خریدوفروش کالا و محصولاتی خاص معروف است و مردم برای خرید جنسی که به آن نیاز دارند به همان بخش مراجعه می‌کنند. البته بازار تهران بسیار بزرگ است و نمی‌توان به معرفی تمام بخش‌های آن برای خرید پرداخت. به همین دلیل، در ادامه به‌صورت مختصر، تعدادی از قسمت‌های مهم بازار و کالاهایی را که می‌توان در آن تهیه کرد به شما معرفی می‌کنیم.

• خرید لوازم خانگی

• لوازم خانگی: بازار چهل تن و بازار سید اسماعیل معروف‌ترین بخش بازار است که در آن لوازم خانگی به فروش می‌رسد.
• لوازم خیاطی و کیف و چمدان: سرای مشیر خلوت، بورس بازار تهران برای خرید لوازم خیاطی و کیف و چمدان است.
• فرش: بازار مغازه و انتهای جنوبی بازار کفاش‌ها، از مهم‌ترین بخش‌های بازار برای خرید پوشاک است.
• ظروف و دکوری: تیمچه حاجب الدوله معروف‌ترین بخش بازار برای خرید ظروف و لوازم دکوری است.
• پارچه: سرای امیرکبیر و بازار عباس‌آباد بورس بازار تهران برای خرید این محصول است.

• لوازم فردی

• پوشاک: راسته جعفری، کوچه حمام چال، کوچه هفت تن و بازار مسگرها از مهم‌ترین بخش‌های بازار برای خرید پوشاک است.
• جوراب و لباس زیر: جوراب و لباس زیر بیشتر در کوچه مزینی و کوچه رضایه به فروش می‌رسد.
• لوازم آرایشی و خوراکی: برای خرید لوازم آرایشی و خوراکی باید به بازار مروی بروید.
• کفش و چرم: برای خرید کفش و چرم سراغ کوچه سید ولی را در بازار تهران بگیرید.
• طلا و جواهرات و ساعت: برای خرید این کالاها باید به راسته زرگرها بروید.
• صندل و کفش: بورس صندل و کفش در منوچهرخانی قرار دارد.
• بدلیجات: بورس بدلیجات بازار تهران در بازار سلطانی قرار دارد.

• دیگر لوازم

• نوشت‌افزار: برای خرید نوشت‌افزار بازار بین‌الحرمین، اطراف مسجد جامع و شمال سرای قزوینی‌ها معروف‌ترین بخش‌ها هستند.
• نایلون و پلاستیک: در انتهای شرقی بازار و نرسیده به بازار سید اسماعیل، بازار نایلون و پلاستیک قرار دارد.
• عطر و ادکلن: بازار مسجد جامع معروف‌ترین بخش بازار است که در آن عطر و ادکلن به فروش می‌رسد.
• آجیل و خشکبار: برای خرید این محصولات باید به سراغ چهارسوق بزرگ و سرای دالان دراز بروید.
• تنباکو و دخانیات: کوچه احمدی در بازار حضرتی، بورس بازار تهران برای خرید این محصول است.
• عطاری: پله نوروزخان بهترین بخش بازار تهران برای خرید محصولات عطاری است.
• لوازم تولد: پله نوروزخان معروف‌ترین محل خرید لوازم تولد است.

جاذبه های اطراف بازار بزرگ تهران

• کاخ گلستان

کاخ گلستان یگانه اثر ثبت جهانی‌شده تهران در سازمان جهانی یونسکو و بنایی زیبا با معماری و تزیینات منحصربه‌فرد است. این کاخ مجموعه‌ای از موزه‌ها و بناهای تاریخی را در خود جای داده است. بنای شمس العماره تهران، ایوان تخت مرمر، تالار سلام، تالار آینه، تالار عاج، کاخ اختصاصی، خلوت کریمخانی، عمارت بادگیر و بسیاری دیگر از بخش‌های مهم کاخ گلستان هستند.

• آدرس کاخ گلستان: خیابان پانزده خرداد، ضلع شمالی میدان ارگ.

• پارک شهر

پارک شهر قدیمی‌ترین پارک شهر است و در دل بخش تاریخی تهران روزگار می‌گذراند. با گشت‌وگذار در این پارک، در کنار لذت‌بردن از فضای طبیعی آن، می‌توانید از دیدنی‌هایی مانند موزه صلح تهران، باغ پرندگان تهران، سایت پرنده‌نگری و دریاچه مصنوعی نیز دیدن کنید.

• آدرس پارک شهر: خیابان وحدت اسلامی.

• موزه ملی ایران

دو موزه ایران باستان و موزه هنرهای اسلامی در درون موزه ملی ایران قرار دارد و آثار پیش از تاریخ تا دوره معاصر ایران را به نمایش می‌گذارد. موزه ملی ایران مهم‌ترین موزه کشور است و از آن با عنوان موزه ایران باستان نیز یاد می‌شود.

• آدرس موزه ملی ایران: خیابان امام خمینی، خیابان سی تیر.

مسیر دسترسی به بازار بزرگ تهران

خیابان‌های پانزده خرداد، خیام، مولوی و مصطفی خمینی خیابان‌های اطراف بازار هستند که از طریق آن‌ها می‌توانید به بازار تهران دسترسی پیدا کنید. البته باید بدانید بازار تهران در محدوده طرح ترافیک قرار دارد و رفتن به بازار با ماشین شخصی، کاری پرهزینه و سخت است. به همین دلیل، توصیه می‌شود معمولاً با وسایل نقلیه عمومی راهی بازار شوید. در ادامه، شیوه‌های مختلف رسیدن به بازار تهران را به شما معرفی می‌کنیم:

• از سمت خیابان پانزده خرداد

• مترو: ایستگاه مترو پانزده خرداد که در این خیابان قرار دارد با کمی پیاده‌روی شما را به بازار می‌رساند. بعد از پیاده‌شدن از ایستگاه، راهی سبزه میدان شوید و در مسیر، از تماشای فروشندگانی که مشغول فروش آجیل و خشکبارند لذت ببرید.
• اتوبوس: خطوطی که در ایستگاه گلوبندک توقف می‌کنند، شما را به بازار تهران می‌رسانند.
• تاکسی: از جاهای مختلف تهران برای گلوبندک تاکسی وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آن‌ها به چهارراه گلوبندک برسید.

• از سمت خیابان خیام

• مترو: ایستگاه‌های مترو پانزده خرداد و میدان محمدیه به خیابان خیام راه دارند.
• اتوبوس: خطوطی که در ایستگاه گلوبندک توقف می‌کنند شما را به بازار تهران می‌رسانند.
• تاکسی: از جاهای مختلف تهران برای گلوبندک تاکسی وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آن‌ها به چهارراه گلوبندک برسید.

• از سمت خیابان مولوی

• مترو: با پیاده‌شدن در ایستگاه میدان محمدیه خود را به خیابان مولوی و سپس بازار برسانید.
• اتوبوس: اتوبوس‌های تندرو (بی‌آرتی) خط پایانه آزادی به خاوران از میدان محمدیه عبور می‌کنند. آنجا پیاده شوید و به‌سمت بازار بروید.
• تاکسی: با استفاده از تاکسی‌های مختلف تهران می‌توانید به خیابان وحدت اسلامی، خیابان مولوی و میدان محمدیه برسید.

• از سمت خیابان مصطفی خمینی

• مترو: با پیاده‌شدن در ایستگاه میدان محمدیه خود را به خیابان مصطفی خمینی و سپس بازار برسانید. در خیابان مصطفی خمینی، سراغ بازار سرپولک را بگیرید و از این طریق به بخش شرقی بازار برسید.
• اتوبوس: اتوبوس‌های تندرو (بی‌آرتی) خط پایانه آزادی به خاوران از چهارراه مولوی عبور می‌کنند. در آنجا پیاده شوید و به‌سمت بازار بروید.
• تاکسی: با استفاده از تاکسی‌های خطی به میدان امام خمینی بروید و با تاکسی دیگری خود را خیابان مصطفی خمینی برسانید.

هزینه ورودی	رایگان
ساعت دسترسی	شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۰۸:۰۰ تا ۱۷:۰۰ و پنج‌شنبه از ۰۹:۰۰ تا ۱۴:۰۰
آدرس	تهران، خیابان پانزده خرداد، سبزه میدان، بازار تهران

به‌سراغ یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی تهران یعنی بازار بزرگ تهران رفتیم و با دیدنی‌ها و تاریخچه و معماری آن آشنا شدیم. گشتی در کوچه‌پس‌کوچه‌ها و سراها و تیمچه‌های بازار زدیم و درباره خرید در بازار اطلاعات مفیدی به‌ دست‌ آوردیم. اگر دوست دارید با دیگر بازارهای تاریخی ایران آشنا شوید، به ما در ره بال آسمان اطلاع دهید تا در مطلب بعدی، سفری به یکی دیگر از بازارهای قدیمی و سنتی کشور داشته باشیم.