روستای هزاوه اراک | زادگاه امیرکبیر

از هیاهوی شهر که خسته شدید، خوب است کمی آرامش روستا را تجربه کنید. در طبیعت روستا قدم بزنید و از آن انرژی بگیرید. روستای هزاوه اراک از بهترین مقاصدی است که می‌توانید در این زمان‌ها به آنجا بروید. این روستا به پایتخت انگور ایران معروف است و آب‌وهوای دل‌پذیری برای اقامت دارد.

روستای هزاوه اراک کجاست؟

می‌توانید این روستا را در 18کیلومتری شهرستان اراک و 25کیلومتری شهرستان فرمهین پیدا کنید. روستای هزاوه در دامنه کوه هزاوه شکل گرفته است و برای رسیدن به آن باید از مسیری کوهستانی بگذرید.

معرفی روستای هزاوه اراک

روستای هزاوه، روستایی تماشایی در دل کوه‌های زاگرس است که جاذبه‌های توریستی مختلفی دارد. این روستا از توابع دهستان امیریه است. در حال حاضر جمعیت این روستا به 1184 نفر می‌رسد و محله‌های مختلفی دارد. اسم بخش‌‌های این روستا را به‌تربیت از محله پایین تا بالاترین محله برایتان می‌گذارم: کوهبر، میان ده، محله پایین، محله چاله، سرآسیاب، تره زار و ده بالا. قائم مقام فراهانی و امیرکبیر دو شخصیت بزرگ تاریخی هستند که در این روستا به دنیا آمده‌اند. به همین خاطر خیلی از گردشگرها هزاوه را به زادگاه امیرکبیر می‌شناسند.

تاریخچه روستای هزاوه اراک

هزاوه روستایی تاریخی با قدمتی ۵هزارساله است که جاذبه‌های برجسته‌ای دارد. به همین خاطر باستان‌شناس‌ها تحقیقات زیادی در این روستا انجام داده‌اند. آثار کشف‌شده از تپه‌های نزدیک به این روستا نشان می‌دهد که قدمت هزاوه به دوره‌های قبل از حکومت ایلخانی می‌رسد. در بالاترین بخش‌های کوه آثاری از این دوره به یادگار مانده است؛ البته محقق‌ها نشانه‌هایی از دوره صفویه در این منطقه پیدا کرده‌اند.

علت نامگذاری یا وجه تسمیه روستای هزاوه اراک

روستایی‌ها درباره علت نام‌گذاری هزاوه باورهای مختلفی دارند؛ اما هر دو باور به موقعیت مکانی روستا مربوط می‌شود. سرسبزی و خرمی از جذابیت‌های این روستا است. «زاو» در لغت هزاوه به معنی دره است و «ه» هم معنی خوب را می‌دهد. دره خوب صفتی برازنده برای این روستا است که آن را برای این منطقه انتخاب کرده‌اند. به لطف بارش برف در زمستان، رودهای پرآب و متعددی در بهار در دامنه کوه‌های اطراف جاری می‌شود. به‌خاطر وجود این چشمه‌ها، اسم هزارآبه را برای این روستا انتخاب کردند؛ اما با گذشت زمان این اسم را به هزارآوه و بعد به هزاوه تغییر دادند. هرکدام از این تعبیرها بخشی از زیبایی هزاوه را نشان می‌دهند.

جاذبه های گردشگری روستای هزاوه اراک

• طبیعت روستای هزاوه

روستای هزاوه با آب‌وهوای دل‌انگیزش مقصد مناسبی در بهار و تابستان است. خیلی از گردشگرها برای تماشای چشم‌اندازهای طبیعی به این روستا می‌روند. کوه‌های زاگرس اطراف روستا را پوشانده‌اند. دامنه کوه‌ها در بهار سرسبز می‌شود و تصویری شگفت‌انگیز را به نمایش می‌گذارد. به‌خاطر هوای کوهستانی و آب فراوان تنوع گیاهی در این روستا زیاد است. کمی که در روستا قدم بزنید باغ‌های میوه و درخت‌های پرپشت انگور را می‌بینید. اگر به عکاسی از طبیعت علاقه دارید، سوژه‌های نابی در این روستا برای ثبت هست.

• معماری روستای هزاوه اراک

از دیگر جذابیت‌های این روستا، معماری پلکانی خانه‌هاست. خانه‌های هزاوه را در دامنه‌کوه‌های اطراف ساخته‌اند. به همین خاطر از این روش برای ساخت خانه‌ها استفاده کرده‌اند که چشم‌اندازی تماشایی به این روستا داده است. معماری پلکانی، نوعی از معماری قدیمی ایرانی است که در آن بام هر خانه، حیاط خانه دیگری می‌شود. معمولاً استفاده از این نوع معماری برای ساخت خانه‌ها در دامنه کوه رواج دارد. تمام خانه‌های روستا از جنس گل و سنگ و چوب هستند و هنوز استوار باقی مانده‌اند. ماسوله، روستای هجیج، اورامان، پالنگان و… دیگر روستاهای پلکانی ایران هستند که می‌توانید به آن‌ها نگاهی بیندازید.

• آداب و رسوم

گاهی مفهوم سفر عمیق‌تر می‌شود. با سفرکردن می‌توانید فرهنگ‌های مختلف را بشناسید و با آداب‌ورسوم‌های هر منطقه آشنا بشوید. روستای هزاوه مثل هر شهر و روستای دیگری آداب خاصی دارد. آیین 300ساله عَلََم‌گردانی از مهم‌ترین رسم‌های این روستاست. معمولاً شهرهای مختلف ایران، برای عزاداری محرم برنامه‌های متفاوتی دارند. بومی‌های روستا از گذشته در دهه اول محرم مراسم علم‌گردانی را اجرا می‌کردند. اجرای مراسم بر عهده سادات روستاست. آن‌ها برای این ایام لباس‌های مشکی با شال‌های سبز می‌پوشد. این هیأت در شب اول محرم، علم را از محل نگهداری آن بیرون می‌آورند.

آن‌هادر مدت ده روز علم را در تمام محله‌ها می‌گردانند. مردم هم نذوراتشان را به این هیأت می‌دهند. خیلی از روستایی‌ها زیر علم گوسفند و گاو قربانی و با گوشت قربانی‌ها برای روزهای تاسوعا و عاشورا غذای نذری طبخ می‌کنند. بالای علم روستا دستی نمادین به رنگ نقره‌ای، یادآورد علم‌دار کربلاست. در روز عاشورا این دست نمادین را با دستی به رنگ طلایی عوض می‌کنند. در روز دهم علم را به تپه مبارک می‌برند. بومی‌ها هم در آنجا جمع می‌شوند تا مراسم سینه‌زنی را انجام بدهند.

• صنایع دستی و سوغات روستای هزاوه

مهم‌ترین سوغات روستای هزاوه اراک، انگور است. این منطقه آب‌وهوایی مناسب برای پرورش درخت‌های انگور دارد. بومی‌های هزاوه از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های این میوه در ایران هستند. آن‌ها حدود 20 نوع انگور را در این منطقه پرورش می‌دهند. انگور هزاوه طعمی دل‌نشین دارد و آن را به دیگر شهرهای ایران می‌فرستند. بیشتر روستایی‌ها در این منطقه باغدار هستند و از این راه خرج زندگیشان را تأمین می‌کنند. اگر در اواخر تابستان به این روستا بروید، می‌توانید از باغدارها انگورهای تازه را با قیمت کمتر بخرید. فرآورده‌های انگور مثل شیره انگور، ترخینه شیره، کشمش، سرکه انگور، رب انگور و مویز هم دارند. با این خرید سود خوبی می‌کنید و به کار باغدارهای روستایی هم رونق می‌دهید.

جشنواره انگور هویزه از برنامه‌های جالبی است که روستایی‌ها در فصل برداشت انگور، برگزار می‌کنند. اجرای بازی‌های بومی و موسیقی محلی از برنامه‌های این جشنواره است. همچنین در مراسمی روش تهیه شیره انگور را نشان می‌دهند. در این جشنواره می‌توانید انگور و انواع فرآورده‌های آن را بخرید. باسلق دیگر سوغات خوش‌مزه در این روستا است. تا آنجا که رفتید، از باسلوق‌های خوش‌عطروطعم هزاوه بچشید و برای دوست‌هایتان به سوغات ببرید.

جاهای دیدنی روستای هزاوه اراک

• خانه پدری امیرکبیر

نمی‌شود تا روستای هزاوه اراک رفت و از بناهای تاریخی آن بازدید نکرد. خانه پدری امیرکبیر یکی از جاذبه‌های تماشایی در هزاوه است. ساخت این خانه به دوره قاجار برمی‌گردد. وسعت خانه پدری امیرکبیر حدود 815 مترمربع است. این بنای دوطبقه زیربنایی به‌اندازه 625 مترمربع دارد. هر گوشه از این خانه روزهای کودکی امیرکبیر را یادآوری می‌کند.

• امامزاده سلطان احمد در روستای هزاوه اراک

آرامگاه امامزاده سلطان احمد یکی از اماکن مذهبی در این روستا است که برای روستایی‌ها ارزش زیادی دارد. امامزاده سلطان احمد از نسل امام سجاد (ع) و جد آیت الله خامنه‌ای است. ساخت آرامگاه امامزاده سلطان احمد به دوره حکومت صفویه برمی‌گردد. در آن زمان بارگاه و گنبدی زیبا برای این امامزاده ساختند که توجه همه را به خودش جلب می‌کرد. روستایی‌ها در ایام محرم کنار این امامزاده مراسم عزاداری را اجرا می‌کنند.

• مسجد شبستان دار

بناهای تاریخی در روستای هزاوه کم نیست. مسجد روستا از دیگر جاهای دیدنی در این منطقه است که شبستانی تماشایی دارد. در مناسبت‌های مختلف به‌ویژه ایام محرم روستایی‌ها در این مسجد جمع می‌شوند و عزاداری می‌کنند.

• مقبره شاهزاده احمد

در بالاترین بخش روستا، مقبره‌‌ای تاریخی هست. در این مقبره یکی از شاهزاده‌های ایلخانی به اسم شاهزاده احمد را دفن کرده‌اند. این مقبره را در دوره صفویه کمی تغییر دادند. مقبره شاهزاده احمد از آن زمان تا امروز به همان شکل باقی مانده است.
نخل هزارساله و حمام قدیمی روستا از دیگر جاذبه‌‌های هزاوه است که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. بازدید از همه بخش‌های روستا رایگان است و لازم نیست برایش هزینه‌ای بپردازید.

جاهای دیدنی اطراف روستای هزاوه اراک

روستای هزاوه فاصله زیادی تا اراک ندارد؛ پس خوب است در سفرتان به جاهای دیدنی اراک هم سری بزنید. اسم چند مکان معروف را برایتان می‌گذارم.

• حمام چهارفصل ( موزه مردم‌شناسی اراک)

بناهای تاریخی اراک بسیار دیدنی هستند. حمام چهارفصل یکی از آن‌هاست که نزدیک به روستای هزاوه اراک است. امروزه این حمام را به موزه مردم‌شناسی اراک تبدیل کرده‌اند. این حمام معماری و کاشی‌کاری‌های بی‌نظیری دارد.

• کلیسای مسروپ مقدس در نزدیکی روستای هزاوه اراک

اگر به اراک رفتید، بازدید از کلیسای مسروپ مقدس را در برنامه‌هایتان بگذارید. معماری این کلیسا بسیار چشمگیر است. کلیسای مسروپ بخش‌های مختلفی مثل مدرسه ارامنه، تالار اجتماعات، منزل کشیش و اقامتگاه سرایدار دارد.

• بازار اراک

بعد از بازدید از روستا می‌توانید کمی هم در شهر اراک گشت‌وگذار کنید. بازار اراک از زیباترین مکان‌ها برای هر بازدیدکننده‌است. زیرا معماری ویژه‌ای دارد و قدم‌زدن در آن شما را به گذشته‌ها می‌برد. در انتهای این بازار موزه‌ای خصوصی راه‌اندازی کرده‌اند که دیدن آن هم خالی از لطف نیست.

مسیر دسترسی

هرجای کشور که هستید، باید برای رفتن به روستای هزاوه به‌سمت غرب ایران و استان مرکزی بروید. این روستا در 18کیلومتری غرب اراک است و با فرمهین 25 کیلومتر فاصله دارد. بعد از پشت‌سرگذاشتن این مسافت به دهستان امیریه می‌رسید. باقی مسیر را از بومی‌های منطقه بپرسید تا راهنماییتان کنند. به‌خاطر موقعیت روستا در منطقه کوهستانی بهتر است قبل از رفتن باک بنزینتان را بررسی کنید. تابلوهای بین ‌راه هم مسیر روستا را به شما نشان می‌دهد. یادتان نرود که در فصل زمستان مسیر دسترسی به این روستا برفی است؛ پس برای رفتن به آنجا باید تجهیزات لازم را داشته باشید.

روستای هزاوه اراک روستایی تاریخی با جاذبه‌های فراوان است. از این سفر مجازی با ره بال آسمان لذت برده‌اید؟ اگر در سفرهای قبل به این روستا رفته‌اید، تجربه‌هایتان خواندنی است. در کامنت‌ها برایمان بنویسید.