روستاهای پلکانی ایران | هنر معماری در مناطق کوهستانی 

آیا با سبک معماری روستاهای پلکانی ایران آشنایی دارید؟ خب مردمانی که در مناطق کوهستانی زندگی می‌کنند، برای آنکه بتوانند خانه بسازند، باید از سبک پلکانی استفاده کنند. با توجه به شیب کوه، سبک پلکانی بهترین گزینه محسوب می‌شود. به این ترتیب حیاط خانه بالایی، سقف خانه پایینی به حساب می‌آید. این سبک معماری، توجه بسیاری از گردشگران خارجی را هم به خود جلب کرده است. خب شما چندتا از روستاهای پلکانی ایران را می‌شناسید؟ پیش از آنکه مقاله را بخوانید، تعدادی از آن‌ها را با خود مرور کنید. تعداد آن را بنویسید. سپس در انتهای مقاله بگویید که چند تا از آن‌ها را می‌شناسید. باور کنید تعداد روستاهای پلکانی ایران بیش از آن هستند که شما می‌شناسید! پس در این مقاله با ما همراه باشید تا با تمام آن‌ها آشنا شوید.

روستای سر آقا سید در کوهرنگ شهرکرد

روستای سر آقا سید جزو زیباترین روستاهای پلکانی ایران است. شاید شما هم نام این روستا به گوشتان نخورده باشد. البته جای تعجب نیست. همین موضوع باعث شده تا روستای سر آقا سید کوهرنگ شهرکرد بافتی بکر و دست‌نخورده داشته باشد. این روستا امکانات کمی دارد. به همین خاطر هنوز هم دوستی و صمیمیت را در آن می‌توان احساس کرد. در روستای سر آقا سید کوهرنگ، مردم به جای شبکه‌های اجتماعی، به خانه هم می‌روند. سفره‌هایی پرمهر و جمعی گرم دارند. خوشبختانه آن‌ها مردمانی بسیار مهمان‌نواز هستند. پس می‌توانید در خانه‌های روستایی و اقامتگاه‌های بوم‌گردی این روستا مدتی اقامت داشته باشید. روستای سر آقا سید به شکل پلکانی ساخته شده است و در کوهپایه قرار دارد. این روستا از جمله زیباترین و بکرترین روستاهای پلکانی در تمام ایران به حساب می‌آید.

روستای بوژان در نیشابور

روستای بوژان نام از دیگر روستاهای پلکانی ایران است. این روستا در فاصله 13کیلومتری شمال‌شرق نیشابور و در بافت کوهستانی قرار دارد. این روستا از جمله مهم‌ترین تفرجگاه‌های ییلاقی مردم نیشابور به حساب می‌آید. در این روستا می‌توانید شاهد آبشارهای زیبا باشید. در فصل بهار، چشمه‌سارهای بسیار تماشایی از دل خاک بیرون می‌جوشند. این روستا در فصل زمستان، سرمای شدیدی را تجربه می‌کند. در عین حال برای فرار از گرمای تابستانی، بهترین گزینه محسوب می‌شود. اگر در فصل تابستان به‌دنبال جایی برای تماشای مناظر طبیعی زیبا هستید، سری به روستای بوژان بزنید. بافت روستایی بوژان بسیار زیبا و دوست‌داشتنی است. حتی با دیدن تصاویر آن می‌توانید آرامش و هوای عالی آن را احساس کنید. روستای بار نیشابور نیز معماری پلکانی دارد که می‌توانید از آن هم دیدن کنید.

روستای اسفیدان خراسان شمالی

خراسان دارای جاذبه‌های طبیعی بسیاری است. مخصوصاً در خراسان شمالی، می‌توانید شاهد مناطق کوهستانی بکر و دست‌نخورده بسیاری باشید. روستای اسفیدان از جمله جاهای دیدنی استان خراسان شمالی است. این روستا در فاصله 45کیلومتری جنوب‌شرق بجنورد قرار دارد. جالب است بدانید که نام اسفیدان در لیست جاذبه‌های نمونه گردشگری استان نیز به چشم می‌خورد. این روستا از یک طرف به تنگه دهیر منتهی می‌شود و از سمت دیگر به کوه می‌رسد. مناطق کوهستانی بسیار زیبا و تماشایی و پوشش گیاهی سرسبز در این روستا انتظارتان را می‌کشد. روستای اسفیدان درست در کوهپایه قرار دارد. به همین خاطر ساخت خانه‌های آن به‌صورت پلکانی انجام‌ شده است. جالب است بدانید که در آینده نزدیک شاهد ساخت تله‌کابین در این روستا نیز خواهیم بود.

روستای پلکانی رویین در بجنورد

روستای پلکانی رویین هم در اسفراین بجنورد قرار دارد. این روستا جزو زیباترین مناطق گردشگری بوم‌گردی خراسان شمالی به حساب می‌آید. رویین ظاهری بسیار زیبا و دوست‌داشتنی دارد. وقتی که به تصاویر این روستا نگاه می‌کنید، به یاد زندگی روستایی می‌افتید که در کتاب‌های دبستان از آن‌ها صحبت می‌کردند. این روستا در بافت کوهستانی قرار دارد. به همین خاطر دارای سبک معماری پلکانی است. اکثر خانه‌های این روستا هنوز کاهگلی هستند. همین موضوع توجه بسیاری از گردشگران و مسافران را به خود جلب کرده است. در این روستا می‌توانید داخل خانه‌های سنتی اقامت کنید و تجربه خاصی داشته باشید. این روستا طبیعت بسیار بی‌نظیر و زیبایی نیز دارد.

روستای زنوزق آذربایجان شرقی

زنوزق از جمله زیباترین روستاهای پلکانی ایران است. شاید شما هم نام این روستا را به‌ندرت شنیده باشید. خوشبختانه همین موضوع باعث شده تا طبیعت دست‌نخورده‌ای داشته باشد. این روستا در استان آذربایجان شرقی و شهرستان مرند قرار دارد. دسترسی به زنوزق چندان دشوار نیست. این روستا جمعیت کمی دارد و مردم همگی یکدیگر را می‌شناسند. همانند سایر روستاهای پلکانی، سقف این خانه، حیاط خانه بالایی است. این ترکیب معماری بسیار زیباست و باعث ایجاد تصاویری حیرت‌انگیز همانند تصویر بالا می‌شود. زنوزق زمستان‌هایی سخت را تجربه می‌کند. تابستان بهترین زمان بازدید از روستای زنوزق آذربایجان شرقی محسوب می‌شود.

روستای قلعه بالا سمنان

وقتی که صحبت از استان سمنان به میان می‌آید، همه ما تصور دشت‌های کویری را می‌کنیم. خب حق داریم، وقتی که نقشه ایران را ببینید، متوجه می‌شویم که اکثر مساحت سمنان دشت‌های کویری است. البته از بخش شمالی، این استان به مناطق کوهستانی منتهی می‌شود. در فاصله 140کیلومتری جنوب‌شرق شاهرود و 24کیلومتری شهر بیارجمند، روستایی زیبا با نام قلعه بالا قرار دارد. این روستا در مناطق کوهستانی واقع شده است. به همین خاطر دارای سبک معماری خاصی است که باعث می‌شود در زمره برترین روستاهای پلکانی ایران قرار بگیرد. این روستا چشم‌اندازی بسیار زیبا از دشت بیارجمند دارد. وقتی که خودتان را به روستای قلعه بالا برسانید، می‌توانید از منظره‌ای چشم‌نواز نیز لذت ببرید. این روستا دارای بافت قدیمی و بسیار دوست‌داشتنی است.

روستای شیلاندر در استان زنجان

زنجان شهری بسیار زیباست. این شهر زیبایی‌های مناطق کوهستانی استان اردبیل و استان گیلان را به ارث برده است؛ پس می‌توانید شاهد مناظر کوهستانی و سرسبز بسیار زیبایی در زنجان باشید. درست در دهستان تهم، روستایی با نام روستای شیلاندر قرار دارد. این روستا از نظر زیبایی هیچ از ماسوله کم ندارد. به تصاویر این روستا که نگاه می‌کنید، حس خوبی به دست می‌آورید. این روستا برای مسافرانی که به‌دنبال ماجراجویی بیشتر هستند، جان می‌دهد. آب و هوای شیلاندر کلاً بوی از آلودگی نبرده است. پس باید ریه‌های خود را در این روستا از اکسیژن خالص پر و خالی کنید. روستای شیلاندر اقامتگاه‌های بوم‌گردی و همچنین کلبه‌های روستایی بسیاری برای اقامت نیز دارد.

روستای نایبند طبس

اگر اهل ماجراجویی و ایران‌گردی باشید، حتماً با منطقه طبس آشنایی دارید. طبس از جمله مهم‌ترین مناطق گردشگری خراسان جنوبی به حساب می‌آید. در بخش جنوبی طبس و درست در بخش دیهوک، روستایی با نام روستای نایبند قرار دارد. روستای نایبند از دیگر روستاهای پلکانی ایران است. متأسفانه به‌دلیل تبلیغات بسیار محدود درباره این روستا، کسی نام نایبند را نیز نشنیده است. نایبند در مناطق کوهستانی قرار دارد و دارای آب‌وهوای خاص و منحصر‌به‌فرد است. قدمت این روستا به هزاران سال پیش باز می‌گردد. این روستا در ارتفاع 2،500 متری قرار دارد. پوشش گیاهی قالب منطقه را درختان نخل تشکیل می‌دهند؛ پس وقتی که از بالای روستا به دشت‌های اطراف نگاه کنید، شاهد مناظری خیره‌کننده خواهید بود.

روستای هجیج پاوه

هجیج جزو روستاهای معروف ایران به حساب می‌آید. کسانی که از غرب ایران و استان کرمانشاه دیدن کرده باشند، نام روستای هجیج را نیز شنیده‌اند. روستای هجیج در شهرستان پاوه و بخش نوسود قرار دارد. اصلاً مگر می‌شود راجع به زیبایی طبیعت استان کرمانشاه صحبت کرد!؟ همه ما می‌دانیم که این استان، بخشی از بهشت زمینی است. روستای هجیج نیز تمام این زیبایی را در کنار معماری خاص خانه‌های خود به مسافران هدیه می‌دهد. در این روستا می‌توانید علاوه‌بر تماشای معماری خاص پلکانی، از جاذبه‌های طبیعی متعدد نیز دیدن کنید. در این میان می‌توان به دریاچه، آبشار و چشمه‌های مختلف اشاره کرد. پیشنهاد می‌کنیم راهنمای سفر روستای هجیج را بخوانید تا با این بهشت بیشتر آشنا شوید.

روستای خانقاه پاوه

حال که دستمان گرم شده و درباره کرمانشاه صحبت می‌کنیم، چه بهتر کمی هم درباره روستای خانقاه بگوییم. این روستا نیز در زمره زیباترین روستاهای پلکانی ایران قرار دارد. پیش از آنکه بخواهیم درباره زیبایی روستای خانقاه صحبت کنیم، باید بگوییم که خانقاه هزاران سال قدمت دارد. قدمت تاریخی این روستا به دوره ساسانی باز می‌گردد؛ پس باید انتظار بازدید از جاذبه‌های تاریخی متعدد را نیز داشته باشید. البته بسیاری از این جاذبه‌ها متأسفانه در طول تاریخ از بین رفته‌اند. خانقاه در مناطق کوهستانی نزدیک پاوه قرار دارد. وقتی که 2 کیلومتر از شهر پاوه به‌سمت جنوب حرکت کنید، درست در مناطق کوهستانی، چشمتان به جمال این روستای زیبا روشن می‌شود.

روستای شمشیر پاوه

اگر شما هم از استان کرمانشاه و شهر زیبای پاوه دیدن کرده باشید، تعجب نمی‌کنید که سومین روستای پلکانی ما نیز در نزدیکی همین شهر قرار داشته باشید. درست در فاصله 6کیلومتری پاوه و 110کیلومتری کرمانشاه، در میان دامنه رشته کوه زاگرس و کوهستان زیبای شاهو، خانه‌های روستایی با معماری پلکانی را می‌توانید ببینید. جالب است بدانید که قدمت روستای شمشیر پاوه به حدود 3،500 سال پیش باز می‌گردد! یعنی حتی پیش از دوران هخامنشیان نیز تمدن در این منطقه حضور داشته است. در این روستا می‌توانید شاهد چشمه‌های جوشان، رودهای جاری و مناظری زیباتر از بهشت باشید. باور کنید اقامت در این روستا، بخشی از عمرتان حساب نمی‌شود. وقتی که از روستای شمشیر به خانه بازگردید، رؤیای آن را در خواب می‌بینید.

روستای ساتیاری پاوه

خب باز هم کرمانشاه و باز هم پاوه! البته از نظر تاریخی، این منطقه به‌خاطر وجود شرایط مناسب جغرافیایی و منابع آب و پوشش گیاهی مناسب، جزو مناطق مناسب برای زندگی به حساب می‌آمده است. به همین خاطر هم در هر گوشه از آن شاهد یک روستا و آبادی هستیم. روستای ساتیاری پاوه از دیگر روستاهای پلکانی ایران است. این روستا در فاصله 25کیلومتری شهرستان پاوه قرار دارد. روستای ساتیاری نزدیک‌ترین روستا به بخش باینگان به حساب می‌آید. این روستا دارای آب‌وهوای سرد و پوشش گیاهی بسیار انبوه و زیبا است. در فصل بهار تمام این روستا غرق در زمردی سبز می‌شود. البته با این حال، زمستان‌های سختی انتظار ساتیاری را می‌کشد. پس بهتر است فصل بهار و تابستان را برای سفر خود انتخاب کنید.

روستای کنگ طرقبه مشهد

روستای کنگ از جمله معروف ترین روستاهای پلکانی ایران به حساب می‌آید. این روستا جزو جاهای دیدنی اطراف مشهد است. روستای کنگ در فاصله 19کیلومتری غرب طرقبه و 30کیلومتری شهر مشهد قرار دارد. اکثر کسانی که به‌دنبال تفریح و خوش‌گذرانی در مشهد هستند، سری به این روستا می‌زنند. کنگ جزو بهترین مناطق ییلاقی مشهد به حساب می‌آید. این روستا در مناطق کوهستانی قرار دارد. به همین خاطر دارای سبک معماری پلکانی است. قدمت این روستا به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد. این روستا باغ‌های گیلاس بسیار پربار و سرسبزی دارد؛ پس در فصل تابستان بهتر است از سر باغ، گیلاس‌های درشت و شیرین محلی را خریداری کنید. این روستا از جمله روستاهای مهم در گردشگری ایران به حساب می‌آید.

روستای اشتبین آذربایجان غربی

وقتی که از تصاویر ماهواره‌ای به شهرستان جلفا و بخش سیه‌رود و دهستان نوجه‌مهر نگاه می‌کنید، در میان دره‌ای سرسبز، چشمتان به روستایی زیبا می‌افتد. این روستا، یکی از زیباترین روستاهای پلکانی ایران است که اشتبین نام دارد. روستای اشتبین تبریز جزو روستاهای تاریخی منطقه جلفا به حساب می‌آید. این روستا در کنار رودخانه مرزی ارس قرار دارد. جالب است بدانید که این روستا را با نام ماسوله آذربایجان نیز می‌شناسند. اشتبین دارای معماری پلکانی بسیار خاصی است. این روستا طبیعت بی‌نظیر و زیبا در نزدیکی خود دارد. همچنین می‌توانید از تماشای رودخانه ارس در این روستا لذت ببرید. خوشبختانه امکان اقامت در خانه‌های روستایی هم وجود دارد؛ هرچند کمپ کنار رودخانه مزه دیگری می‌دهد.

روستای پالنگان یا پلنگان استان کردستان

وقتی که حتی به تصاویر روستای پالنگان یا همان پلنگان نگاه می‌کنید، متوجه قدمت تاریخی این روستا می‌شوید. این روستا همانند تصاویری که از روستاهای قدیمی دیده‌ایم، در دل کوه ساخته شده است. پالنگان در فاصله 47 کیلومتری شمال‌غرب کامیاران و در دره تنگی پور قرار دارد. روستای پالنگان درست در کنار یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های کردستان واقع شده است. این روستا یکی از آثار ملی ایران به حساب می‌آید. پس باید بدانید که قرار است از یک روستای بسیار مهم و ارزشمند دیدن کنید. قدمت این روستا به صدها سال پیش باز می‌گردد. پالنگان دارای طبیعت بی‌نظیر و مردمانی خون‌گرم است. بازدید از روستای پلنگان به یکی از زیباترین خاطرات زندگی شما تبدیل خواهد شد.

اورامان تخت کردستان

اگه راهنمای سفر اورامان تخت یا همان اورامانات را خوانده باشید، می‌دانید که اینجا نیز یکی دیگر از روستاهای پلکانی ایران است. این روستا در کردستان و منطقه اورامان تخت قرار دارد. اورامان تخت در کنار رودخانه‌ای قرار دارد که در مرز مشترک ایران و عراق واقع شده است. اورامان تخت جزو مناطق برتر گردشگری کردستان به حساب می‌آید. همه‌ساله ده‌ها گردشگر از این روستای زیبا دیدن می‌کنند. جالب است بدانید که در سال‌های اخیر، گردشگران اروپایی بسیاری نیز از این روستا دیدن کرده‌اند. این روستا درست در دامنه کوه قرار دارد. وقتی که به تصاویر ماهواره‌ای این روستا نگاه می‌کنید، از تماشای آن سیر نمی‌شوید. واقعاً صدها سال پیش چطور مصالح را به این منطقه آوردند و آبادانی ایجاد کردند؟ از زیبایی معماری آن که بگذریم، باید بدانید که این روستا تکه‌ای از بهشت گمشده کردستان است.

ماسوله

خب خب، نوبت به یکی از معروف‌ترین روستاهای پلکانی ایران رسید. در حقیقت می‌توان گفت که ماسوله مهم‌ترین و برترین روستای پلکانی در ایران است. اصلاً وقتی که صحبت از سبک معماری پلکانی باشد، همه ما ناخودآگاه به یاد جاهای دیدنی ماسوله می‌افتیم. این روستا در لیست آثار ملی ایران نیز وجود دارد. در این روستا می‌توانید از خانه‌هایی زیبا و روستایی دیدن کنید که به سبک پلکانی ساخته شده‌اند. این روستا زیبایی خاصی دارد. زیبایی که اصلاً نمی‌توان آن را با روستاهای دیگر مقایسه کرد. ساختار خانه‌ها بسیار زیبا و دوست‌داشتنی هستند. وقتی که به تصاویر این روستا نگاه می‌کنید، حتی از تماشای آن هم لذت خواهید برد. ماسوله در طبیعت بکر گیلان قرار دارد و اوج زیبایی خداوند را به نمایش می‌گذارد.

ابیانه

روستای ابیانه از جمله قدیمی‌ترین روستاهای ایران است. حتماً در راهنمای سفر ابیانه خوانده‌اید که این روستا در اصفهان و نزدیکی نطنز قرار دارد. با تماشای ابیانه می‌توانید قدمت تاریخی آن را حدس بزنید. این روستا در بافت کوهستانی قرار دارد. پس به اجبار از سبک معماری پلکانی در آن استفاده کرده‌اند. این روستا در پاییز فضایی بسیار عاشقانه و دوست‌داشتنی دارد. ابیانه دارای جاذبه‌های متعدد تاریخی نیز است. برای مثال می‌توانید از آتشکده باستانی ابیانه دیدن کنید. البته به جز آثار تاریخی، می‌توانید شاهد جاهای دیدنی طبیعی همانند چشمه ابیانه نیز باشید. این روستا بافتی بسیار زیبا و مردمانی خونگرم دارد. پس حتماً در سفر به اصفهان، یک شب را در ابیانه اقامت کنید.

خب دوستان عزیز و همراهان ره بال آسمان، نظر شما درباره بهترین زیبایی روستاهای ایران چیست؟ به نظرتان بهترین و زیباترین روستاهای پلکانی ایران کدام هستند؟ آیا تا کنون موفق به بازدید از این روستاها شده‌اید؟ چندتا از این روستاها را می‌شناختید؟