خانه های تاریخی کرمان همانند دفینه‌ای قدیمی که رازهای مگوی بی‌شماری در سینه نهان دارند، در گوشه‌و‌کنار این شهر خودنمایی می‌کنند. دیرینگی بعضی از این خانه‌ها به چندین سده پیش باز می‌گردد. خانه‌هایی که از آن‌ها صحبت میکنیم درست است که به لحاظ زیبایی شناختی ارزشمند هستند، اما حس‌و‌حالِ حضور در این خانه‌هاست که جذابیت آن‌ها را بیشتر می‌کند. گشت‌و‌گذار در این خانه‌ها، یاد و خاطره روزگاران خوش قدیم را در ذهن گردشگران تداعی می‌کند. از منظر تاریخ‌شناسی و فرهنگی نیز سیاحت در این خانه‌های تاریخی برای گردشگران فرهنگ‌دوست هم فال است و هم تماشا. خوشبختانه کرمان تا دلتان بخواهد خانه‌های تاریخی دیدنی دارد. از آنجایی که رسم داریم اطلاعات کاملی درباره جاهای دیدنی ایران و جهان پیش روی همراهان خود قرار دهیم، در این مطلب فهرستی پُروپیمان از خانه های قدیمی کرمان آماده کرده‌ایم.
خانه تاریخی پرداختی
اجازه دهید اولین خانه تاریخی را به عمارتی اختصاص دهیم که دیرینگی آن به دوران قاجار باز می‌گردد. این عمارت با نام خانه تاریخی پرداختی شناخته می‌شود. این خانه نسبت به دیگر خانه های تاریخی کرمان، شرایط بسیار مطلوب‌تری دارد. جالب است بدانید مادر طبیعت در حق خانه پرداختی کرمان مهربان بوده و این خانه به‌رغم سن‌و‌سال زیاد، از گزند خشم طبیعت به‌دور مانده است. به همین دلیل خانه تاریخی پرداختی را در ابتدای فهرست خانه های قدیمی کرمان قرار دادیم، زیرا گشت‌و‌گذار در آن تجربه‌ای خاص از روزگاران خوش کرمان را پیش روی گردشگران می‌گذارد.
همان‌گونه که حتماً حدس‌زده‌اید، خاندانی با نام پرداختی مالکیت این خانه را در اختیار دارند. این خانه تاریخی همانند بسیاری از خانه‌های قدیمی جنوب ایران، نمایی آجرکاری‌شده دارد. با ورود به خانه تاریخی پرداختی، چشم شما به حیاطی زیبا و دلباز روشن می‌شود. سپس از راهرویی می‌گذرید و به هشتی می‌رسید که نقاشی‌های زیبایی دارد. حوضی زیبا در این خانه خودنمایی می‌کند. این حوض با آب‌نمایی سنگی تزئین شده و جلوه‌ای تماشایی به خانه تاریخی پرداختی داده است.
عمارت حاج علی آقا
حاج علی آقا، شخصیتی شناخته‌شده در کرمان قدیم بود. وی عمارتی بزرگ در یکی از محله‌های معروف این شهر داشت. تاریخ ساخت خانه حاج آقا علی رفسنجان به ۱۱۳۶ خورشیدی باز می‌گردد. این عمارت در آن زمان یکی از بهترین خانه‌های استان کرمان به حساب میآمد. با حضور در عمارت حاج علی آقا به این نتیجه خواهید رسید که این عمارت به‌رغم گذشت سالیان دراز، هنوز هم تماشایی است. برای تعریف از عمارت حاج علی آقا کرمان، کافی است به این نکته اشاره کنیم که این عمارت ۹۰ اتاق کوچک‌وبزرگ دارد. قسمتی از این اتاق‌ها به مکان زندگی زمستانی حاج علی آقا و اهل منزلش اختصاص داشت. قسمتی دیگر نیز اتاق‌های تابستانی هستند که منظره‌ای دل‌انگیز به حیاط دارند.
شاه‌نشین و حوضخانه از دیگر قسمت‌های معروف عمارت حاج علی آقا به حساب می‌آید. قسمت‌هایی که به آن‌ها اشاره کردیم با راهروهای تودرتویی به هم ارتباط دارند. یکی از زیباترین قسمت‌های خانه حاج علی آقا، حوضچه زیبایی است که در یکی از بزرگترین قسمت‌های عمارت خودنمایی می‌کند. کفِ این حوضچه با کاشی‌های فیروزه‌ای تزئین شده و فواره‌ای زیبا در وسط آن قرار دارد. دیوارهای اطراف این حوضچه به گچبریهای زیبایی مزین شده‌اند. اگر راهی خانه حاج علی آقا شدید، حتماً دوربین عکاسی یا گوشی هوشمند با دوربینی باکیفیت همراه ببرید. این خانه سوژه‌های زیادی برای عکاسی دارد و جان‌می‌دهد برای خاطره‌سازی.
خانه منفرد
خانه منفرد، بازمانده‌ای باشکوه از دوران پهلوی است. این عمارت بر خلاف بسیاری از خانه های قدیمی کرمان که شمالی ساخته شده‌اند، ورودی جنوبی دارد. خانه منفرد از سمت شمال به کوچه‌ای قدیمی راه دارد. در این خانه تالاری بزرگ خودنمایی می‌کند. ۵ دالان به این تالار می‌رسد. انصافاً باید گفت این تالار، زیباترین قسمت خانه منفرد است. تالار خانه منفرد با گچبریهای زیبا مزین شده است. با حضور در این تالار، فرصتی پیدا می‌کنید تا به تماشای هنر معماران ایرانِ قدیم بنشینید و سبک‌و‌سیاق زندگی مردمان دوران پهلوی را تجربه کنید. حضور در خانه منفرد تجربه‌ای خاص برای گردشگران علاقه‌مندی است که به سبک زندگی مردمان ایران زمین در دوران پهلوی علاقه دارند. خوشبختانه خانه منفرد در شرایط خوبی قرار دارد و بیشتر قسمت‌های آن سالم و دست‌‌نخورده باقی مانده است.
خانه موحدی
بسیاری از جاهای دیدنی کرمان در دوران پهلوی ساخته شده‌اند. برای نمونه می‌توان به خانه موحدی اشاره کرد. این خانه در یکی از خیابان‌های خوش‌مسیر کرمان واقع شده است. به همین دلیل اگر با خرید بلیط هواپیما کرمان راهی این شهر شده‌اید، کافی است در پایانه مسافربری بین‌شهری کرمان، سوار اولین تاکسی شوید و مسیر خانه موحدی را در پیش بگیرید. جایگاه خانهای که از آن صحبت میکنیم به اندازه‌ای است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده.
اولین چیزی که در گشت‌و‌گذار از خانه موحدی به نظر می‌آید، معماری زیبای این خانه است. خانه موحدی در دوران پهلوی ساخته شده و یاد و خاطره‌ای از روزگاران خوش آن زمان دارد. خانهای که صحبتش شد، به لحاظ وسعت نیز یکی از بزرگترین خانه های قدیمی کرمان است.. این خانهای به اندازه‌ای زیباست که گشت‌و‌گذار در آن دست‌کم یکی‌دو ساعت از وقت شما را در سفر به کرمان می‌گیرد.
خانه مدیرالملک
حتماً در جریان هستید که خانه های تاریخی کرمان عموماً با نام مالک‌های این عمارت‌ها شناخته می‌شوند. مدیرالملک، شخصیتی شناخته‌شده در کرمان بود که برای خودش برو و بیایی داشت. اکنون مدت زیادی است که خبری از این برو و بیا در خانه مدیر الملک نیست. خانه مدیر الملک این روزها بازنشسته شده و جای خود را به یکی از جاهای دیدنی کرمان داده است. خانه مدیر الملک سال‌هاست که در فهرست آثار ملی ایران جا خوش کرده است. این خانه در یکی از خیابان‌های خوش مسیر کرمان قرار دارد. مسیر خانه مدیر الملک به بسیاری از مراکز خرید کرمان نزدیک است. به لطف این فاصله کم، می‌توانید در کنار گشتوگذاری جانانه در خانه های قدیمی کرمان، پاساژگردی جانانه‌ای را تجربه کنید.
بادگیرهای چپقی سیرجان
در این قسمت از معرفی خانه های قدیمی کرمان، به بادگیرهایی رسیدیم که حتی اسم آن‌ها جالب توجه است. بادگیر چپقی سیرجان در دوران پهلوی اول ساخته شده است. با اولین نگاه به این بادگیرها، دودکش کشتی‌های قدیم در ذهن شما تداعی می‌شود. این احساس کاملاً درست است زیرا بادگیرهای چپقی سیرجان با الهام از این دودکش‌ها ساخته شده. چپق‌هایی که از آن‌ها صحبت میکنیم با آجر و ملات ساخته شده‌اند. در روزگاران دور فردی با نام آقا سید علی‌اصغر رضوی در سیرجان زندگی می‌کرد.
این فرد یک از طبیب‌های سرشناسِ کرمان قدیم بود. وی برای خود و خانواده‌اش عمارتی بنا کرد که امروزه با نام بادگیرهای چپی معروف شده است. این بادگیرها، هوای بیرون را به داخل منزل هدایت می‌کند. در نتیجه دمای حرارت در داخل این خانه به میزان چشمگیری کمتر است. بادگیرهای چپقی سیرجان در فهرست ملی آثار ایران ثبت شده و یکی از جاهای دیدنی این شهر به حساب می‌آید.
خانه خلعتی
خانه خلعتی که به آن خانه صدرزاده هم می‌گویند، یکی از خانه های تاریخی سیرجان است. این خانه در انتهای خیابان انقلابِ این شهر واقع شده و منظره‌ای تماشایی پیش روی گردشگران قرار می‌دهد. خانه خلعتی از معماری دوران پهلوی بهره گرفته است. به لطف این معماری، با خانهای روبه‌رو هستیم که نمایی تماشایی و خاطره‌ساز دارد. خانه خلعتی مقاومت خوبی دربرابر نیروی طبیعت داشته و در شرایط نسبتاً مطلوبی به سر می‌برد. با این حال از آنجایی که این خانه در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد، انتظار می‌رود در آینده رسیدگی بیشتری برای این خانه انجام شود. منظره داخل خانه خلعتی نیز چیزی از نمای بیرون این خانه کم نمی‌آورد. کاملاً پیداست که بهترین معماران آن دوران برای ساخت خانه خلعتی آستین بالا زده‌اند. ماحصل این تلاش را می‌توان در آجرکاری‌‌های نمای بیرونی و گچ‌کاری‌های نمای داخلی خانه خلعتی مشاهده کرد.
خانه بانک توکلی کرمان
به گردشگرانی که با خرید بلیط قطار کرمان راهی این شهر شده‌اند، پیشنهاد میکنیم قبل از هر جا راه خانه بانک توکلی کرمان را در پیش بگیرند. این خانه درواقع عمارتی زیبا و دلگشاست که تاریخ ساخت آن به دوران قاجار باز می‌گردد. خانه بانک توکلی حدود ۲ دهه است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده. خانهای که از آن صحبت میکنیم در شرایط خوبی به سر می‌برد. در نتیجه گشت‌و‌گذار در آن حسابی می‌چسبد. این خانه حیاطی دلباز دارد. از حیاط که گذر کنید، به اندرونی می‌رسید که اعضای خانواده بانک توکلی نسل‌اندرنسل در آن زندگی می‌کرده‌اند.
خانه بانک توکلی همانند بسیاری از خانه های تاریخی کرمان، حوضخانه‌ای بزرگ و زیبا دارد. به لحاظ سبک معماری نیز هرچقدر از خانه بانک توکلی تعریف کنیم، کم گفته‌ایم. ورودی اصلی خانه بانک توکلی در قسمت شرقی این خانه واقع شده است. در این ورودی باید از هشتی بزرگی بگذرید تا نمای حیاط و عمارت بانک توکلی پیش روی شما قرار بگیرد.
خانه یزدانی کرمان
قبل از اینکه به تعریف‌و‌تمجید از خانه یزدانی کرمان بپردازیم، اجازه دهید این نکته را روشن کنیم که خانه قدیمی دیگری در سرایان با نام خانه یزدانی وجود دارد. با این حال خانهای که امروز به آن می‌پردازیم در کرمان واقع شده است. کرمانی‌ها به خانه یزدانی، مدرسه شهرداری نیز می‌گویند. این عمارت سال‌هاست به عنوان یکی از خانه های تاریخی کرمان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. خانه یزدانی کرمان در دوران قاجار ساخته شده و معماری زیبا و خاطره‌انگیز دارد. خانه یزدانی کرمان در یکی از خیابان‌های خوش‌مسیر این شهر واقع شده است.
به لطف فاصله نسبتاً مناسب این خانه با پایانه مسافربری بین‌شهری کرمان، اگر با خرید بلیط اتوبوس کرمان راهی این شهر شده‌اید، می‌توانید در زمان کوتاهی به خانه یزدانی کرمان برسید و گردشگری را آغاز کنید. خانه یزدانی کرمان چندین سال پیش توسط مالک این عمارت، سرکار خانم بدری یزدانی فرد به اداره کل کتابخانه‌های استان کرمان واگذار شد. از آن زمان تاکنون این به کتابخانه عمومی حاج عباس یزدانی تغییر کاربری داده است. به لطف این شرایط، گشت‌و‌گذار در خانه یزدانی کرمان به سیاحتی فرهنگی برای گردشگران تبدیل می‌شود.
خانه نژاد معصوم
به آن دسته گردشگرانی که می‌خواهند در کنار گشت‌و‌گذار در خانه های قدیمی تهران، شکم‌گردی جانانه‌ای داشته باشند، خانه نژاد معصوم را پیشنهاد میکنیم. این خانه به بسیاری از رستوران های کرمان نزدیک است. از طرف دیگر به لحاظ گردشگری نیز یکی از جاهای دیدنی کرمان با جاذبه تاریخی است. خانه نژاد معصوم در دوران قاجار ساخته شده است. انصافاً باید گفت این خانه ممکن است شکوه‌و‌جلال سابق را نداشته باشد، اما کاملاً پیداست که در روزگاران قدیم یکی از خانه‌های معروف در کرمان به حساب می‌آمده. خانه نژاد معصوم در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این خانه حیاطی دلباز و ساختمانی زیبا با معماری قجری دارد. در نمای بیرون خانه نژاد معصوم با آجرکاری‌ها قدیمی، اما زیبایی روبه‌رو هستیم. در نمای داخلی نیز هنر معماران دوران قاجار در خانه نژاد معصوم خودنمایی می‌کند.
خانه قاسم حاج غلامرضا
خیابان شهید ایرانمنش در روزگاران بسیار دور یکی از مناطق اصلی کرمان به حساب میآمد. در این منطقه یکی از خانه های تاریخی کرمان قد عَلَم کرده است. خانهای که از آن صحبت میکنیم به چندین هتل از بهترین هتل های کرمان نزدیک است. در نتیجه اگر اهل گشت‌و‌گذار در خانه‌های قدیمی ایران هستید، می‌توانید در یک چشم به‌هم‌زدن به خانه قاسم حاج غلامرضا برسید. این خانه حدود ۲ دهه پیش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. خانه قاسم حاج غلامرضا در دوران پهلوی ساخته شده است. انصافاً باید گفت معماری چیره‌دست این خانه را ساخته است. نمای بیرونی و منظره داخلی از هنرِ معمار این خانه حکایت دارد. پیشنهاد میکنیم اگر راهی خانه قاسم حاج غلامرضا شدید، حتماً دوربینی باکیفیت ببرید و عکس‌هایی خاطره‌ساز بگیرید.
خانه فروزی
آخرین عمارت از معرفی خانه های قدیمی کرمان را به خانه فروزی اختصاص دادیم که عمارتی باقیمانده از دوران پهلوی است. خانه فروزی از نمای بیرون زیباست. با این حال اگر می‌خواهید زیباییِ تمام‌و‌کمال آن را ببینید، حتماً سری به داخل این عمارت بزنید. تزئینات داخل خانه فروزی یادآور خوش‌سلیقگی مردمان کرمان قدیم است. این خانه به لحاظ موقعیت نیز در یکی از خیابان‌های خوش‌مسیر کرمان قرار دارد. در نتیجه در کنار گشت‌و‌گذار در این خانه می‌توانید سری به بازارهای این شهر بزنید و با دستی پر از سوغات کرمان به دیار خود باز گردید. برای اینکه مسافرت شما به کرمان رنگ‌و‌بویی قدیمی پیدا کند، پیشنهاد میکنیم در هتل سنتی شهباز کرمان اقامت گزینید. این هتل حدود ۴ کیلومتر از خانه فروزی دورتر است. یخدان زریسف، آتشکده آناهیتا و موزه دیرین شناسی از دیگر جاهای دیدنی کرمان است که فاصله‌ای کم با خانه فروزی دارد.
خانه های تاریخی کرمان با خاطره‌های خوشی از روزگاران قدیم و منظره‌ای تماشایی از هنر معماران چیره‌دست این شهر، چشم‌انتظار گردشگران هستند. امیدواریم اطلاعاتی که از خانه های قدیمی کرمان آماده کردیم، گشتوگذاری خاطره‌ساز را برای شما در سفر به کرمان به ارمغان بیاورد. در پایان از آنجایی که مطمئن هستیم شما هم تجربه‌های سودمندی از گشت‌و‌گذار در کرمان دارید و دیگر شهرهای جنوب ایران دارید، خواهشمندیم این تجربه‌های مفید را در قسمت نظرات با همراهان خود در ره بال آسمان و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید.
خانه تاریخی فروزی حدود ۱۵ کیلومتر با فرودگاه هاشمی رفنجانی کرمان فاصله دارد.
بادگیرهای چپقی سیرجان یکی از زیباترین خانه های قدیمی کرمان است. این خانه بادگیرهایی شبیه به دودکش کشتی دارد.
عمارت حاج علی آقا یکی از باشکوه‌ترین خانه های قدیمی تهران است که حدود ۹۰ اتاق دارد.
خانه منفرد، خانه موحدی، بادگیرهای چپقی سیرجان، خانه خلعتی، خانه قاسم حاج غلامرضا و خانه فروزی از مهم‌ترین خانه های قدیمی کرمان هستند که معماری آن‌ها به دوران پهلوی باز می‌گردد.
خانه تاریخی پرداختی، خانه بانک توکلی، خانه یزدانی و خانه نژاد معصوم از خانه‌های تاریخی کرمان هستند که در دوران قاجار ساخته شده‌اند.
چه خانه های جذاب و جالبی ، واقعا از خوندن این مقاله شگفت زده شدم ، وقتی بناهای قدیمی را از نزدیک می بینیم یا مطلبی از آن می خوانیم ، به حق متوجه می شیم که بدون اغراق ، ایرانی ها بهترین معماران و مهندسان دنیا هستن .
زهرای عزیز، پیامتون پر از حس مثبت بود. امید که ایندگان هم به معماری حال ما افتخار کنند.
ادرس دقیق خانه منفرد کجاست ما پیداش میکنیم
سلام بهناز عزیز. گوگل این آدرس رو ثبت کرده: خیابان شهدای فتح آبادان، کوچه فتح آبادان۷، پ ۲۸