خانه های تاریخی شیراز | تجربه‌ گشت‌وگذاری دلنشین در قلب تاریخ شیراز

سفری دور و دراز در پیش داریم؛ سفری به شیراز، به شهر فرهنگ و هنر و ادب با چاشنی تاریخ. این بار قرار است با ماجراجویی در خانه های تاریخی شیراز صفحات تاریخ این شهر را ورق بزنیم. شوق ماجراجویی در این عمارت‌های تاریخی و آشنایی با شیوه زندگی پیشینیان، تجربه‌ای بسیار مهیج و جذاب برایتان رقم می‌زند. برای ما آپارتمان‌نشین‌ها زندگی در چنین عمارت‌های دلباز و باصفایی به یک رؤیای دست‌نیافتنی تبدیل شده است. اما بیایید برای چند ساعتی هم که شده شیرینی زندگی در این خانه‌ها را تجربه کنیم. در این مطلب با ما باشید تا با تعدادی از قدیمی‌ترین خانه‌های شهر شیراز آشنا شویم. خوب است بدانید اغلب این خانه‌های تاریخی در حال حاضر به بهترین موزه های شیراز تبدیل شده‌اند. پس قرار است کمی موزه‌گردی را نیز چاشنی سفر تاریخی خود کنیم.  

خانه فروغ الملک | موزه هنرهای تجسمی شیراز

برای شروع برویم سراغ یکی از قدیمی ترین خانه های تاریخی شیراز یعنی خانه فروغ الملک. این خانه در محله قدیمی سنگ سیاه شیراز قرار داشته و یکی از سلسله خانه‌های اواخر دوران قاجار است. بنای این خانه مانند سایر خانه‌های قجری با الهام از معماری خاص ایرانی ساخته شده و با تزئینات خاصی نظیر آجرکاری، گچ‌کاری، مشبک‌کاری و کاشی‌کاری آراسته شده است. خانه فروغ‌الملک به موزه مشکین‌فام یا موزه هنرهای تجسمی شیراز شهرت دارد. پیشنهاد می‌کنیم حتماً به این خانه تاریخی سر بزنید و ضمن بازدید از معماری باشکوه آن، از آثار هنرمندان عکاس، نقاش و خطاط نیز دیدن کنید. 

اطلاعات بازدید از خانه فروغ الملک

آدرس	شیراز، گذر تاریخی سنگ سیاه، کنار بقعه بی‌بی دختران.
هزینه بازدید	5هزار تومان
ساعت بازدید	از ساعت 9 صبح تا 13 و 16 تا 19 عصر
قدمت	اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی
کاربری فعلی	موزه هنرهای تجسمی شیراز (موزه مشکین فام)

خانه سعادت | موزه خاتم شیراز

در بافت قدیمی شهر شیراز، جایی با رنگ و لعاب نوستالژی و خاطرات قدیمی، به بازدید یکی از جذاب‌ترین عمارت‌های تاریخی شیراز می‌رویم. خانه سعادت که در محله سنگ سیاه شیراز قرار دارد، متعلق به تاجرزاده‌ای به نام حاج میرزا آقا سعادت بوده است. معماری و تزئینات این خانه برگرفته از سبک معماری اصیل ایرانی است. معماران ایرانی گویی تمام استعداد و هنر خود را در ساخت و طراحی این خانه به کار گرفته‌اند؛ از هنرهایی نظیر کاشی‌کاری و گچ‌کاری‌های زیبا گرفته تا حجاری و گره‌چینی‌های باسلیقه. در خانه سعادت آنقدر همه چیز روی قاعده و نظم قرار دارد که از هوش و ذکاوت طراحان این بنا شگفت‌زده خواهید شد.

خوب است بدانید که امروزه خانه سعادت شیراز به یکی از زیباترین موزه های شیراز یعنی موزه خاتم تبدیل شده و بازدیدکنندگان را در زیبایی هنر ناب خاتم‌کاری غرق می‌کند. این همان خانه‌ای است که شما را برای خرید بلیط هواپیما شیراز ترغیب می‌کند. فرصت را از دست ندهید و در اولین زمان ممکن برنامه این سفر هیجان‌انگیز را بچینید.

اطلاعات بازدید از خانه سعادت

	شیراز، منطقه 8 شهرداری، بلوار دستغیب، گذر سنگ سیاه، روبه‌روی آرامگاه سیبویه.
هزینه بازدید	رایگان
ساعات بازدید	از 9 صبح تا 14 و 16 تا 19 عصر
قدمت	دوره قاجار
کاربری فعلی	موزه خاتم شیراز

خانه منطقی نژاد | موزه موسیقی

یکی دیگر از خانه‌های به‌جامانده از دوران قاجار، خانه منطقی نژاد است. اگر به زیارت بارگاه شاهچراغ رفتید، بازدید از این عمارت تاریخی که در چند قدمی آن قرار دارد را از دست ندهید. در خانه منطقی‌ نژاد قدم بزنید تا حس خانه‌های اعیانی قدیم را به‌خوبی لمس کنید. در بدو ورود به این خانه با اولین طراحی چشمگیر بنا روبه‌رو می‌شوید. صاحب خانه منطقی نژاد که از تجار نامدار شهر شیراز بوده در قسمت ورودی خانه از تکه پارچه‌های ارزنده هندی استفاده کرده و سردر خانه را با کتیبه‌هایی از آیات قرآن زینت داده است.

از ورودی خانه که بگذریم، وارد حیاط باصفا و دلباز خانه می‌شویم؛ حیاطی سرسبز و مزین به گل‌های شمعدانی که یک حوض آب مستطیل شکل در وسط آن قرار دارد. تخت‌های چوبی نشیمن که دور این حوض قرار دارند، جان می‌دهد برای استراحت در یک عصر دل‌انگیز. پیشنهاد می‌کنیم کمی روی تخت‌ها بنشینید و در این فضای آرامش‌بخش، خستگی را از تن خود بیرون کنید. داخل بنای عمارت منطقی نژاد نیز پر است از نقاشی‌های تماشایی و آیینه‌کاری‌های چشم‌نواز. اگر از کسی سراغ موزه موسیقی شیراز را گرفتید و شما را به سمت این خانه راهنمایی کرد، تعجب نکنید. امروزه موزه موسیقی یا موزه آواها و نواها در خانه منطقی نژاد مستقر شده است. سازهای قدیمی، اتاق‌های شنیداری و دیداری، آرشیو موسیقی صوتی و تصویری، اسناد دست‌نوشته و تندیس هنرمندان از دیدنی‌های این موزه است. 

اطلاعات بازدید از خانه منطقی نژاد

آدرس	شیراز، منطقه 8 شهرداری، بلوار دستغیب، حد فاصل سه‌راه نمازی و سردزک، نزدیک مسجد نو، کنارگذر شاهچراغ.
هزینه بازدید	30هزار تومان
قدمت	اواخر دوره قاجار
کاربری فعلی	موزه موسیقی و موزه هنرهای اسلامی شیراز

خانه صالحی | موزه لباس شیراز

خانه تاریخی صالحی همان جایی است که شما را به سفر در گذشته‌های دور دعوت می‌کند. تقسیم‌شدن خانه به دو بخش اندرونی و بیرونی و وجود حیاطی دلباز در مرکز خانه، یادآور حس و حال خانه‌های سنتی پدربزرگ و مادربزرگ‌هاست. در وسط این حیاط باصفا حوضی قرار دارد که دورتادور آن با گل‌های شمعدانی تزیین شده؛ گل‌هایی که طراوت و تازگی را در فضای این باغ زیبا پراکنده کردند. در سه ضلع خانه اتاق‌های سه‌دری و پنج‌دری را می‌بینید که دیوارهای آن هنر کارشی‌کاری و طرح‌های اسلیمی و گل مرغی آراسته شده است. اکنون خانه صالحی به‌عنوان موزه لباس در شهر شیراز فعالیت می‌کند. اگر گذرتان به شهر بهارنارنج افتاد و دوست داشتید با پوشش سنتی مردمان شیراز آشنا شوید، به خانه صالحی بروید و دقایقی را در طرح و رنگ متنوع لباس‌های سنتی غرق شوید. 

اطلاعات بازدید از خانه صالحی

آدرس	شیراز، میدان احمدی، روبه‌روی شاهچراغ، محله سرباغ، ضلع جنوبی مسجد شهدا، در ابتدای کوچه هفت پیچ.
قدمت	دوره قاجار
کاربری فعلی	موزه لباس شیراز

خانه ضیائیان | یکی از اعیانی‌ترین خانه های تاریخی شیراز

خانه ضیائیان شاید کمی با دیگر خانه های تاریخی شیراز متفاوت باشد. در این خانه دیگر خبری از زرق‌وبرق خانه‌های اعیانی نیست؛ اما همین سادگی و عاری بودن تجملات، زیبایی منحصربه‌فردی به این خانه بخشیده است. چیزی که معماری ساده این خانه را جذاب‌تر جلوه داده، جادوی رنگ‌هاست. تنوع رنگ در کاشی‌کاری هفت رنگ این خانه غوغا کرده و چشم هر بیینده‌ای را به سمت خود جلب می‌کند. شاه نشین، اتاق‌های چهاردری و سه‌دری، ایوان، مطبخ، حمام، سرداب و… از بخش‌های مختلف این خانه بوده که با این کاشی‌های خوش رنگ و لعاب تزئین شده است. خانه ضیائیان بیش از 100 سال قدمت داشته و اکنون به‌عنوان هنرسرای شیراز فعالیت می‌کند. 

اطلاعات بازدید از خانه ضیائیان

آدرس	شیراز، منطقه 8 شهرداری، محله تاریخی سنگ سیاه، خیابان قاآنی شمالی، کوچه مقنی‌ها، پلاک 12.
هزینه بازدید	رایگان
ساعات بازدید	از 8:30 صبح تا 12 ظهر و 15 تا 19 عصر
قدمت	اواخر دوره قاجار
کاربری فعلی	هنرسرای شیراز

خانه صابر | خانه هنر شیراز

 حال برویم سراغ یکی از شاهکارهای معماری جهان؛ خانه‌ای باشکوه و دلربا که با معماری خاص خود، چشمانتان را خیره نگه می‌دارد. این خانه به خانه صابر شهرت دارد، متعلق به یک تاجر شیرازی به نام حسن علی صابر سنگری بوده است. چیزی که خانه صابر را از سایر خانه های تاریخی شیراز متمایز می‌کند، سبک معماری به‌کاررفته در ساخت این بناست. این خانه بر اساس تکنیک قرینه‌سازی طراحی شده؛ پلانی کاملاً قرینه با جزئیاتی موازی و فاصله یکسان از محور مرکز. اگر فقط یک بار قاب تصویر این بنا از بالای بام خانه را مشاهده کنید، دقت و ظرافت اجزای این قرینه‌سازی را تحسین خواهید کرد. گچ‌بری، آجرکاری، کاشی‌کاری، مشبک‌کاری، معرق‌کاری و گره‌چینی از دیگر تزئینات باشکوه این خانه تاریخی است. گفتنی است که خانه صابر امروزه به‌عنوان خانه هنر شیراز فعالیت کرده و به مکانی برای برگزاری نمایشگاه‌های هنری تبدیل شده است. 

اطلاعات بازدید از خانه صابر

آدرس	شیراز، روبه‌روی شاهچراغ، محله سرباغ، بن بست کدخدا شیراز، پلاک 62.
قدمت	اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار
کاربری فعلی	موزه هنر شیراز

خانه توکلی | خلق یک شاهکار ارزشمند اسلامی

خانه توکلی یکی دیگر از خانه های تاریخی شیراز بوده که در قلب تاریخی این شهر قرار دارد. اولین چیزی که در این خانه نظرتان را جلب می‌کند، پنجره‌های مشبک آن بوده که هارمونی زیبایی از رقص رنگ و نور را در خانه ایجاد می‌کند. به سبک بسیاری از خانه‌های قجری، خانه توکلی نیز از بخش‌های دالان، حیاط مرکزی، ایوان، حوض، اتاق‌ها، مطبخ و اصطبل ساخته شده است؛ اما جذاب‌ترین قسمت این خانه در زیرزمین قرار دارد؛ همان جایی که روزگاری یک قهوه خانه سنتی و پاتوق بسیاری از بزرگان قاجار بوده است.

کاشی‌کاری‌های این بخش خانه از زمین تا آسمان با سایر بخش‌ها تفاوت دارد. روی کاشی‌های دیوار زیرزمین، بخش‌هایی از داستان حضرت یوسف (ع) به تصویر کشیده شده و شاهکار ارزشمندی را خلق کرده است. البته از هنر کاشی‌کاری هفت رنگ در حیاط مجموعه نیز استفاده شده و روی آن‌ها تصویر اشخاص مشهوری مثل شاه اسماعیل، سلیمان نبی و… دیده می‌شود.

اطلاعات بازدید از خانه توکلی

خانه زینت الملک | موزه مادام توسو شیراز

اگر تابه‌حال به باغ نارنجستان قوام رفته باشید، حتماً بنای تاریخی خانه زینت الملک، نظرتان را به سمت خودش جلب کرده است. این خانه درست در کنار این باغ قرار داشته و حتی از طریق یک مسیر زیرزمینی به آن متصل می‌شود. قدمت ساخت این بنا نیز به دوران قاجار بازمی‌گردد و طبیعتاً با سبک معماری قجری ساخته شده است. آینه‌کاری، گچ‌بری، کاشی‌کاری و نقاشی‌های روی سقف چوبی این عمارت، زیبایی آن را دوچندان کرده است. به خانه زینت‌ الملک، موزه مادام توسو هم گفته می‌شود؛ زیرا تندیس‌های مشاهیر مختلف از جمله شاپور اول ساسانی، کریم خان زند، سعدی، باباکوهی و ملاصدرای شیرازی در این مکان نگهداری می‌شود. 

اطلاعات بازدید از خانه زینت الملک

آدرس	شیراز، محله گودعربان، خیابان لطفعلی خان زند، ضلع غربی نارنجستان قوام
هزینه بازدید	5هزار تومان
ساعات بازدید	8 صبح تا 19 عصر
قدمت	دوره قاجار
کاربری فعلی	موزه مادام توسو، نگارستان، اتاق موسیقی و کتابخانه

خانه نصیرالملک | از دیدنی‌ترین خانه های تاریخی شیراز

برویم سراغ خانه نصیرالملک که با معماری تمام عیار خود گردشگران را به وجد آورده است. حاجی میرزا حسنعلی خان از فرزندان حاجی قوام‌الملک این خانه را در دوره قاجار و با تلفیقی از معماری ایرانی و اسلامی بنا کرده است. زیرزمین وسیع و پیچ‌درپیچ بنا که با نورگیرهای مشبک سنگی و قوس‌های زیبا مزین شده، جلوه‌ای باشکوه از هنر معماران قجری را به نمایش می‌گذارد. ارسی‌های چوبی که با شیشه‌های رنگی آراسته شده‌اند، سهم بزرگی در زیبایی نمای این خانه دارند. دو حیاط شمالی و جنوبی، حوض بزرگ مستطیل شکل در حیاط، زیرزمین، اتاق‌های بزرگ ارسی دار، تالار اصلی، شاه‌نشین و اتاق‌ها از اصلی‌ترین بخش‌های خانه نصیرالملک بوده که بیشتر آن‌ها با هنر گچ‌بری و آینه‌کاری تزیین شده‌اند. امروزه از تمامی این بخش‌‌ها فقط تالار اصلی، حیاط و زیرزمین آن باقی مانده که پس از مرمت و بازسازی به‌عنوان پایگاه پژوهش بافت قدیم شیراز شناخته می‌شود.

اطلاعات بازدید از خانه نصیرالملک

آدرس	شیراز، محله گودعربان، انتهای خیابان لطفعلی خان زند، بین خیابان روزبهان و بلوار دستغیب، خیابان 37، کنار مسجد نصیرالملک شیراز
ساعات بازدید	از 15 تا 18 عصر
قدمت	دوره قاجار
کاربری فعلی	خانه تاریخی

خانه شوریده شیرازی | خانه‌ای با روح شعر و ادب

حاج محمد تقی ملقب به فصیح‌الملک یکی از شاعران نامدار اهل شیراز بوده که به شوریده تخلص دارد. این شاعر و ادیب ایرانی در سرودن قصیده و قطعه نامدار بوده و اکنون نیز در همسایگی سعدی شیرین سخن آرمیده است؛ اما عمارتی که شوریده شیرازی زمانی در آن زندگی می‌کرده، امروزه به یکی از زیباترین خانه های تاریخی شیراز تبدیل شده و گردشگران را از سراسر دنیا به شهر شیراز می‌کشاند.

این عمارت دو طبقه زمانی میزبان اشراف و بزرگان شهر شیراز بوده و جزو پررفت‌آمدترین خانه‌های این شهر قرار داشته است. در این خانه روح هنر و ادب دمیده شده؛ گویی هنوز که هنوز است شوریده شیرازی در این عمارت سکنا دارد. هر گوشه خانه شوریده را که نگاه کنید پر است از شاهکارهای هنری زیبا، از سقف‌های تزئینی و ارسی‌های چوبی گرفته تا گچ‌بری و سنگ‌های آزاره مشبک. پیشنهاد می‌کنیم هرطور که شده سری به خانه این شاعر نامدار بزنید تا بتوانید حس و حال زندگی در گذشته‌های دور را با جسم و جان خود لمس کنید.

اطلاعات بازدید از خانه شوریده شیرازی

آدرس	شیراز، منطقه 8 شهرداری، محله سرباغ، ابتدای کوچه هفت پیچ، منشعب از بازار حاج زینل.
قدمت	دوره قاجار
کاربری فعلی	موزه و کتابخانه

خانه محتشم | یادگار دوران زندیه

به‌عنوان حسن ختام این سفر تاریخی، خانه‌ای را انتخاب کرده‌ایم که قدمت آن به دوران زندیه بازمی‌گردد. خانه محتشم یکی از قدیمی ترین خانه های تاریخی شیراز بوده تاریخ طولانی زندیه و قاجاریه را به‌خوبی روایت می‌کند. بخش غربی این خانه در دوران زندیه و بخش شرقی آن در دوره قاجار بنا شده و همین تقابل دوره‌های مختلف تاریخی، برگ برنده این عمارت تاریخی است. خانه محتشم در یک خیابان قدیمی که در گذشته به خیابان شاپور شهرت داشت، قرار دارد. از خانه محتشم با کمتر از 10 دقیقه پیاده‌روی به ارگ کریم خان می‌رسید. پس با یک تیر دو نشان بزنید و بازدید از این دو بنای تاریخی را نیز در کارنامه سفرهای خود ثبت کنید.

از معماری بی‌بدیل خانه محتشم نیز هرچه بگوییم کم است. از سنگ حجاری شده با نقوش برجسته حیوان و گل بگوییم یا از نقاشی رنگ روغن روی سقف چوبی عمارت؟ گچ‌بری، کاشی‌کاری، آینه‌کاری و گره‌چینی نیز که عضو جداناپذیر این عمارت‌های تاریخی است. خوب است بدانید که در حال حاضر معاونت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس در این خانه تاریخی مستقر شده است. 

اطلاعات بازدید از خانه محتشم

آدرس	شیراز، منطقه 8 شهرداری، بلوار کریم خان زند، خیابان 22 بهمن، بین خیابان ناصر خسرو و خیابان فردوسی، روبه‌روی دیوان‌خانه کریم‌خانی و همجوار با ارگ کریم‌خانی.
قدمت	دوره‌های زندیه و قاجار
کاربری فعلی	خانه تاریخی

این بار در ره بال آسمان سفری ماجراجویی به قلب استان فارس را انتخاب کردیم. شیراز، این شهر خوش رنگ و لعاب همیشه با دست پر آماده پذیرایی از گردشگران است. در بین جاهای دیدنی شیراز تصمیم گرفتیم سراغ خانه های تاریخی شیراز برویم و در تاریخ دور و دراز این سرزمین گردش کنیم. حواستان باشد که در سفر به شیراز قرار است چمدان‌هایتان پر و جیب‌هایتان خالی شود. کافی است وارد مراکز خرید شیراز شوید و چشمتان به سوغات شیراز بیفتد؛ اینجاست که باید دل را به دریا بزنید و از این خوراکی‌ها و صنایع دستی زیبا خریداری کنید. سفر به شیراز، کوله‌باری از تجربه و خاطره و یادگاری است؛ پس برای یک بار هم که شده باید لذت این سفر را بچشید. برای این سفر دیگر به چه اطلاعاتی نیاز دارید؟ دوست دارید با بهترین هتل های شیراز آشنا شوید؟ یا به دنبال درجه‌یک‌ترین رستوران های شیراز هستید؟ هرآنچه که برای سفر خود احتیاج داشته باشید در ره بال آسمان پیدا می‌شود. برای تهیه بلیط قطار شیراز یا بلیط اتوبوس شیراز هم می‌توانید روی کمک ما حساب باز کنید.