خانه ملاباشی یا خانه معتمدی از آن دست خانه هایی است که از همه دلبری می کند. خانه ملاباشی در استان اصفهان همان خانه رؤیایی ما ایرانی هاست که هوش از سر همه می‌رباید. این خانه در سال ۱۳۸۱ با شماره ۵۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. قدمت خانه ملاباشی اصفهان به دوران صفویه، زندیه و قاجار می‌رسد. ملاباشی منجم ناصرالدین شاه در زمان حکومت ظل السلطان در اصفهان بود. این خانه در زمان ملاباشی جایی برای حضور مردم و پرسش‌وپاسخ از وی بود. در سال ۱۳۸۰ آقای معتمدی خانه ملاباشی را خرید و مرمت بازسازی کرد. این خانه چه در زمان ملاباشی چه اکنون درش به روی همه باز است.
خانه ملاباشی کجاست؟
اگر قصد دارید از خانه ملاباشی اصفهان دیدن کنید، باید بگوییم این خانه در محله پاقلعه شهر اصفهان قرار دارد. این خانه زیبا امروزه به‌عنوان هتلی برای دیپلمات‌هاست. آدرس دقیق‌ترش این است: خیابان ملک، کوچه ملاباشی، اولین خانه سمت راست.
معماری خانه ملاباشی
خانه ملاباشی اصفهان شامل حیاط بیرونی، تابستان نشین، حیاط اندرونی و شاه‌نشین است. هر کدام از این بخش ها با معماری خیره‌کننده و جذاب شما را به قلب تاریخ قاجاریه می‌برد. اگرچه معماری قاجاری خانه ملاباشی چشمگیر است؛ اما در بخش هایی عناصری از هنر دوران زندیه هم به چشم می‌خورد. بنای خانه ملاباشی دو طبقه است و یک حیاط، دو اتاق کار و سه ورودی مستقل از هم دارد.
در غرب حیاط فضای مستقلی برای کار ملاباشی و پذیرش مراجعان وجود دارد. در خانه ملاباشی یک اروسی با ۹ در می‌بینید که در قسمت بالایی آن، کنگره چوبی منقوش زیبایی خودنمایی می‌کند. شیشه‌های رنگی به وقت بیداری خورشیدخانم فضایی خیال‌انگیز در داخل خانه ایجاد می‌کند که روحتان را تازه می‌کند.
این عمارت در واقع نمونه‌ای جذاب از معماری خانه‌های ایرانی است. خانه ملا باشی به دو بخش کلی تقسیم می‌شود؛ فضاهای زندگی و فضای کار. فضای زندگی خانه پر انرژی و پرنور است. در فضاهای کار اتاق‌هایی برای استراحت و کارکردن تعبیه شده که در آن فضا جدی و سرد است. تعجب نکنید همان طور که گفتم ملاباشی فردی فاضل و ریش سفید بود؛ بنابراین مردم به خانه او مراجعه می‌کردند. ملاباشی آن‌ها را در اتاق کار ملاقات می‌کرد ازاین رو ۲ اتاق کار در خانه ملاباشی وجود دارد.
حالا بیایید با هم به گوشه گوشه خانه ملاباشی سرک بکشیم و زیبایی‌اش را از راه دور هم که شده لمس کنیم.
حیاط بیرونی خانه ملا باشی
زمانی که آقای معتمدی در سال ۸۰ خانه ملا باشی اصفهان را خریداری کرد، حیاط بیرونی ویران شده بود. به همین خاطر بیشترین بازسازی ها اینجا صورت گرفته است. پله‌هایی در این بخش است که شما را به طبقه بالایی و ایوان می‌رساند. اتاق زیبایی هم در انتهای حیاط بیرونی قرار دارد که پنجره‌های رو به خیابانش بازسازی شده است.
اولین تصویری که از خانه ملا باشی اصفهان از خیابان می‌بینید پنجرهای رنگارنگ این اتاق است. مبلمان این اتاق عتیقه است. هنگام غروب که وارد این اتاق شوید، نور خورشید با عبور از شیشه‌های رنگی همانند رنگین کمان، اتاق را دربرگرفته است.
تابستان‌نشین خانه ملاباشی
از حیاط یا راهروی کناری آن که نورپردازی و تزیین‌شده می‌توانید به بخش تابستان‌نشین خانه می‌رسید که یادگار زندیه است. این قسمت نیز مرمت شده و دیوارهای این بخش از خانه ملاباشی مجدد نقاشی شده است. بخشی از این نقاشی‌ها که از گذشته به جای مانده را می‌توانید در کنار ستون اول ببینید. ابعاد این بخش حدود ۲۰ سانتی متر مربع است.
در لایه برداری‌ها به هنگام بازسازی خانه ملاباشی بسیاری از تزیینات قدیمی تر پیدا شده است. در این نقاشی‌ها، نام سیاره ها و ماه‌های باستانی ایرانی روی سقف و دیواره‌ها کشیده شده است. اتاق‌هایی دور این فضا وجود دارند هر یک به نام یکی از ماه های سال.
حیاط اندرونی خانه ملاباشی
وقتی از راهرو بین حیاط بیرونی و تابستان‌نشین خانه ملاباشی به اندرونی می‌رسید، روحتان تازه می‌شود. در این قسمت بخش هایی از معماری زندیه به چشم می‌خورد. حیاط اندرونی خانه ملاباشی علاوه بر معماری ایرانی تلفیقی از معماری اروپایی هم هست. پرتره‌های این قسمت نشان‌دهنده نفوذ هنر غربی در معماری ایرانی است. در این قسمت اتاق ۹دری و ۵دری قراردارد.
اتاق‌های ۵دری همانند اتاق ۹دری هستند البته با معماری کمی متفاوت. پنجره‌های بالای دیوارهای این اتاق علاوه بر محل عبور غلامان، دریچه‌ای برای تماشای مراسم‌های مذهبی زنان خانه بوده است. این گونه گفته می‌شود که زنان در این بخش می‌نشستند تا غریبه‌ها آنان را نبینند.
سرداب خانه ملاباشی
خانه ملاباشی اصفهان نیز همانند دیگر خانه‌های تاریخی دارای سرداب است تا علاوه بر استراحت تابستانه، مواد غذایی از گرما دور باشد. حوضی که در سرداب وجود داشت و باد از روی آن بلند می شد باعث خنک‌ماندن فضا می شد. در این خانه دو سرداب وجود دارد که قدمت تاریخی یکی از آن‌ها به دوران قاجار و دیگری به دوران صفویه می رسد. اینگونه نیاکان ما از عناصر طبیعت برای بهتر زندگی‌کردن سود می جستند.
شاه‌نشین خانه ملاباشی
شاه‌نشین خانه ملاباشی، بی‌نهایت زیباست. دیوارهای آینه کاری، نقاشی روی گچ، گچ‌کاری و نور منعکس‌شده از ارسی‌ها هر بازدید‌کننده‌ای را مسحور می‌کند. دور تا دور این اتاق، عتقیه‌ها به چشم می‌آیند. تزیینات کارشده روی سقف و لوسترها، زیبایی این بخش از خانه را چندبرابر کرده‌اند.
ارسی‌های خانه ملاباشی اصفهان چشمگیر هستند. در گذشته بخشی از چوب این اورسی‌ها را بید زده بود؛ ولی هنوز سالم هستند. مشابه این ارسی‌ها را می‌توانید در انگورستان ملک و همین طور خانه مشروطه هم پیدا کنید. ارسی‌های خانه ملاباشی جان می‌دهد برای عکاسی.
دیگر فضاهای خانه ملا باشی یا خانه معتمدی اصفهان
این خانه بیش از ۱۰ اتاق دیگر هم دارد که اکنون اقامتگاه است. هر کدام از اتاق‌ها دارای ویژگی خاصی است و نامی دارد.زیبایی و تنوع این خانه شما را جادو می کند تا حدی که مدت‌ها ذهنتان همان جا می ماند.
هزینه بازدید از خانه ملاباشی
از آنجایی که این خانه تحت تملک شخصی است، هزینه ثابتی برایش در نظر نگرفته‌اند و همین نکته شاید یکی از نقاط ضعف بازدید از این خانه باشد. در واقع قیمت ورودی متغیر است و گاهی بازدیدکننده‌ها از آن معترض می‌شوند؛ اما با همه این‌ها خانه ملاباشی ارزش بازدید را دارد.
بهترین فصل بازدید از خانه ملاباشی
هر چند همیشه در خانه ملاباشی اصفهان به روی شما باز است؛ اما بهترین زمان بازدید از این خانه در فصل بهار و تابستان است. البته اگر تحمل گرما را ندارید، پاییز و زمستان هم گزینه‌های خوبی برای سفر به اصفهان و دیدن این خانه هستند. هرچند که اصفهان آنقدر زیباست که در هیچ فصلی شما را مأیوس نمی کند.
جاذبه های نزدیک خانه ملاباشی
همان طور که می‌دانید در هر وجب از خاک استان اصفهان می‌توانید جاذبه ای طبیعی یا تاریخی پیدا کنید که برایتان زیبا و لذت‌بخش باشد. کافی است کمی آن‌طرف‌تر سراغ خانه مشروطه بروید یا سری به انگورستان ملک‌التجار بزنید. در ادامه مهم‌ترین جاهای دیدنی اصفهان را به شما معرفی می‌کنیم که به خانه ملاباشی نزدیک‌تر باشند:
- سی و سه پل: ۲.۷ کیلومتر؛
- میدان نقش جهان: ۱.۵ کیلومتر؛
- کاخ عالی قاپو: ۱.۵ کیلومتر؛
- خانه انگورستان ملک: ۱۲۰ متر؛
- خانه مشروطه اصفهان: ۹۰۰ متر.
خانه های تاریخی اصفهان
بیهوده نگفته‌اند اصفهان نصف جهان است. اصفهان پر از خانه‌های تاریخی است که هر یک گوشه‌ای از تاریخ این سرزمین کهن را به تصویر می کشد. در این بخش به معرفی برخی این خانه‌ها می‌پردازم.
-
خانه مشروطیت
خانه مشروطیت یا خانه مشروطه مربوط به عصر قاجار است و یکی از خانه های تاریخی اصفهان. این خانه بسیار زیبا، متعلق به یکی از رهبران سیاسی اصفهان در عصر مشروطه، حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی بوده است. این عمارت مکانی برای آزادی‌خواهان و مردم اصفهان بوده که در آن فعالیت می‌کردند.
خانه مشروطیت ۲ شاه‌نشین، حیاط اندرونی و بیرونی و ۱۲ اتاق بزرگ دارد. یکی از اتاق‌ها اتاق ۷دری دارای پنجره‌های است که به منبت‌کاری آراسته شده‌اند. از طرف دیگر تالار پذیرایی با گچ‌بری‌های زیبا و تزئینات سنتی، بسیار چشم نواز است. پنجره‌های تالار هم با شیشه‌های رنگی می‌درخشند. خانه مشروطیت در تاریخ ۱۳۸۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
| هزینه ورودی | رایگان |
| ساعت بازدید | از ۸:۰۰ صبح تا ۶:۰۰ عصر |
| آدرس | اصفهان، خیابان فرشادی، خیابان حسن آباد |
-
خانه مشیرالملک
در نزدیکی میدان نقش جهان، خانه تاریخی از دوران صفویه در محله مشیر به یادگار مانده است به نام خانه مشیرالملک. این بنا، متعلق به خاندان مشیر انصاری از مستوفیان و منشیان دربار صفویه است. خانه مشیرالملک اصفهان در گذشته یکی از کاخ‌های سلطنتی ایران با ۷ عمارت بوده است. امروزه فقط قسمت مرکزی آن باقی مانده است.
در حال حاضر عمارت مشیرالملک مهم‌ترین موزه کشور در نگهداری، نمایش و پژوهش مجموعه‌های اسلامی در دنیاست. تنوع اشیا موجود در موزه به گستردگی جهان اسلام است. اگر به اصفهان رفتید، به این موزه سری بزنید تا زیبایی‌های دوران اسلامی جهان را تجربه کنید.
| هزینه ورودی | ۱۰٬۰۰۰ تومان |
| ساعت بازدید | از ۸:۰۰ صبح تا ۵:۰۰ بعداز ظهر |
| آدرس | اصفهان، خیابان هاتف، خیابان مشیر یخچال، ابتدای کوچه هارونیه |
-
خانه کیوان
خانه فرج الله خان کیوان در اصفهان مربوط به قرن ۱۳ قمری است و بسیار فریبا. فرج الله خان کیوان بنیان گذار حمل‌ونقل عمومی در شهر اصفهان بود. او برای اولین‌بار اتوبوس را به نصف جهان برد. خاندان کیوان تا اواخر دهه ۷۰ در این عمارت زندگی می‌کردند. بعد از آن مالکیت این مکان به میراث فرهنگی واگذار شد. سال ۱۳۹۹ سپیده دادخواه و میثم محمدی این خانه را خریدند و بازسازی کردند. در این خانه هم اکنون تحت عنوان اقامتگاه و کافه رستوران چهار نقش، به روی همه باز است.
| هزینه | تماس بگیرید |
| شماره تماس | 03132204685 |
| آدرس | اصفهان، چهارباغ پایین، کوچه شماره ۱۱ (رشتی‌ها)، ۵۰متر داخل کوچه. |
-
خانه جمالیان
خانه جمالیان از دیگر جاذبه‌های گردشگری اصفهان مربوط به دوران صفویه است. این خانه نیز سال ۸۳ ثبت ملی شده است.
آدرس خانه جمالیان: خیابان ولیعصر، کوچه مسجد جنت، کوچه سراج الملک.
-
خانه دهدشتی (کافه هوگر)
خانه دهدشتی یکی دیگر از خانه‌های تاریخی اصفهان مربوط به دوره قاجاریه است. برخی از خانه‌های قدیمی اصفهان تغییر کاربری داده‌اند و عمارت دهدشتی هم یکی از آن‌هاست. خانه دهدشتی اصفهان اکنون به یک کافی شاپ بسیار شیک تبدیل شده است به نام کافه هوگر.
این بنا دارای ۲ محوطه بیرونی و فضای باز است. از هر ۲ محوطه می توانید بازدیدکنید. ساعت کاری و بازدید از این عمارت از ۵ عصر تا ۱۰ شب است. بی‌شک نشستن در فضای کافه ای قاجاری لذتی وصف‌نشدنی دارد.
| ساعت کاری | از ۵:۰۰ بعدازظهر تا ۱۰:۰۰ شب |
| شماره تماس | +989134208004 |
| آدرس | دروازه دولت، خیابان باب الرحمه، کوچه شماره۱. |
-
انگورستان ملک اصفهان
در زمان سلطنت نادرشاه افشار باغ انگوری که متعلق به مردم اصفهان بود به‌عنوان مالیات از آن‌ها گرفته شد. در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار مسئول امور مالی حکومت اصفهان، این ملک را تصرف کرد. بعدها فرزند او بنای انگورستان را ساخت و وقف مراسم عزاداری و تعزیه کرد. معمار سازنده خانه انگورستان ملک اصفهان، استاد حسین‌چی و تاریخ وقف‌نامه آن سال ۱۳۴۱ هجری قمری است.
از جمله قسمت‌های انگورستان ملک می‌توان به حیاط اندرونی و بیرونی، اتاق آرامگاه، اتاق نظارت، حوض‌خانه و شاه‌نشین اشاره کرد. بیشتر این فضاها تزئیناتی مانند گچ‌بری، آینه‌کاری، نقاشی و خطاطی دارند. معماری و تزئینات داخلی زیبای این عمارت به دست اساتید هنرمند اصفهان ساخته شده است. همچنین ستون‌ها و بعضی سقف‌های بنای انگورستان ملک روکش چوبی دارند.
در زیر فضای سفره خانه، زیرزمینی هست که نور آن را نوزگیرهای مشبک از حیاط جنوبی برآورده می کنند. گوشه جنوب شرقی بنا حمامی است که سقف گنبدی خیره‌کننده ای دارد. جبهه شمالی و شرقی این خانه پر از نقوش حجاری هستند.
| هزینه ورودی | ۵٬۰۰۰ تومان |
| ساعت بازدید | از ۹:۰۰ صبح تا ۶:۰۰ عصر |
| آدرس | اصفهان، خیابان شریف واقفی، خیابان ملک، محله شیخ یوسف |
مسیر دسترسی به خانه ملاباشی اصفهان
| هزینه ورودی | تماس بگیرید |
| ساعت بازدید | از ۹:۰۰ صبح تا ۷:۰۰ عصر |
| شماره تماس | 031-32665637 |
| آدرس | محله پاقلعه، خیابان ملک، کوچه ملاباشی |
اگر به اصفهان سفر کردید و خانه های تاریخی اش از جمله خانه ملاباشی اصفهان را دیدید برای ره بال آسمان بنویسید کدام‌یک را بیشتر دوست داشتید و چرا. راستی در سفر به اصفهان از سوغاتی‌های زیبا، شیرین و جذابش غافل نشوید.
این خانه در محله پاقلعه اصفهان، خیابان ملک، کوچه ملاباشی، اولین خانه سمت راست قرار دارد.
بهار و تابستان برای دیدن این خانه مناسب است. هرچند پاییز و زمستان هم لطف خودشان را دارند.
سی و سه پل، میدان نقش جهان، عمارت عالی قاپو، خانه انگورستان ملک التجار، خانه مشروطیت اصفهان و غیره.
خانه مشروطیت، خانه مشیرالملک، خانه کیوان، خانه جمالیان، خانه دهدشتی (کافه هوگر) و انگورستان ملک اصفهان.