موزه استاد بهتونی | موزه‌ای از غذاهای خوشمزه

اسم موزه‌گردی که می‌آید، بیشتر از همه تصویری از اشیای باقی‌مانده تاریخی در ذهنمان شکل می‌گیرد؛ اما این بار موزه‌گردیمان رنگ‌و شکل دیگری دارد. اگر قصد سفر به تبریز را دارید، سری هم به موزه استاد بهتونی بزنید. اینجا موزه‌ای پر از خوراکی‌های خوشمزه است.

موزه استاد بهتونی جاست؟

موزه استاد بهتونی از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی است. باید برای بازدید از آن، سری به شمال غرب ایران بزنید. مسیر را تا شهر زیبای تبریز ادامه بدهید. محل موزه چند بار تغییر کرده است و در حال حاضر می‌توانید در باغ گلستان این موزه را پیدا کنید.

معرفی استاد بهتونی

استاد بهتونی در سال 1305 در شهر تبریز به دنیا آمد. او در هیچ کلاس هنری شرکت نکرده بود و تحصیلات دانشگاهی هم نداشت. به نظر می‌رسد که این استعداد هنری، در ژن خانوادگی بهتونی‌ها نسل‌به‌نسل چرخیده بود تا به استاد برسد. پدربزرگ استاد بهتونی سنگ‌تراش معروف تبریز بود. او سنگ مجسمه‌هایش را از دل کوه می‌کَند و با شتر به شهر می‌آورد. هنرمندانه آن‌ها را می‌تراشید و اثری هنری خلق می‌کرد. پدر استاد هم در معماری زبانزد بود. گنبد و محراب مسجدها را با ظرافت تمام می‌ساخت. دستی هم بر بناهای قدیمی می‌کشید و آن‌ها را مرمت می‌کرد. استاد بهتونی هم راه پدربزرگش را ادامه داد؛ البته به سبکی دیگر و با مصالحی مثل گچ و سیمان.

موزه غذای آذربایجان

می‌شود هر کشور را به عطر و مزه‌هایش شناخت. غذا بخش مهمی از فرهنگ یک کشور است؛ اما گاهی غذاهای اصیل هم فراموش می‌شوند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید، موزه استاد بهتونی اولین موزه شخصی در بین موزه‌های ایران است. این استاد هنرمندانه منویی از تمامی غذاهای ایرانی را در موزه خود جمع کرده است. می‌شود نشانی از شمال تا جنوب و غرب تا شرق ایران را در این مجموعه پیدا کرد. موزه غذای آذربایجان بیشتر شبیه رستورانی کوچک است. این رستوران انواع مختلفی از پیش‌غذا، غذای اصلی، دسر و مواد اولیه دارد. هم مواد اولیه‌اش شکل تروتازه‌‌ای دارند، هم غذاهایش خوش‌رنگ‌ولعاب هستند. سنتی و مدرن هم فرقی ندارد، هر دو مهیاست.

اولین مجسمه استاد بهتونی، هندوانه‌ای بود که همه آن را با میوه طبیعی اشتباه می‌گرفتند. استاد در آن زمان نمایشگاه‌ مجسمه‌هایش را در خیابان شریعتی برگزار می‌کرد. مدتی هم در «نگارخانه مانی» بود و بعد به کنار مقبره الشعرا تبریز رفت. این روزها به‌خاطر توسعه مقبره الشعرا، موزه در جای دیگری برگزار می‌شود؛ اما در آینده دوباره به همین محل برمی‌گردد.

بخش‌های مختلف موزه استاد بهتونی

• 15 مدل کوفته

بخش عمده‌ای از مجسمه‌های استاد، غذاهای اصیل آذربایجانی است. این روزها حتی نمی‌شود در تبریز هم 15 مدل کوفته پیدا کرد؛ اما تمامی آن‌ها، در موزه غذای آذربایجان موجودند. شما چند مدلش را امتحان کرده‌اید؟

• مراحل پخت دلمه

از بخش‌های جالب موزه، مراحل درست‌کردن دلمه است که خیلی جذاب است. در کنار این دستور پخت، ظرف‌های از دلمه برگ مو، دلمه بادمجان، دلمه فلفل دلمه، دلمه پخته و خام هم هست. بدون شک استاد، در آشپزی هم مهارت داشت.

• بخش کباب‌ها

دیگر خوب می‌دانید کباب ایرانی چقدر معروف است و در سفره‌های ما چه جایگاه ویژه‌ای دارد. دونر کباب تبریز، تاوا کباب، تاس کباب و کباب بناب فقط بخشی از مجموعه کباب‌هاست. در کنار کباب، گوجه‌های نیمه‌سوخته، فلفل سبز، ریحان، پیاز و نان سنگگ هم به راه است. استاد فقط به همین‌ها اکتفا نکرد. می‌توانید کباب‌های 500 سال قبل و دوره نادرشاه افشار و شاه اسماعیل صفوی را هم در این موزه ببینید.

• بخش داروها در موزه استاد بهتونی

کلکسیون داروهای گچی، نمونه دیگری از مجسمه‌های استاد بهتونی است. به این بخش هم سری بزنید.

تصویرسازی حکایت‌ها

شاید یکی از دغدغه‌های استاد، انتقال درست آداب و سنت‌های قدیمی بود. بعضی از مجسمه‌های موزه مربوط به حکایت‌های قدیمی آذربایجانی مثل تنبل احمد، شب‌نشینی‌ها، چهارشنبه‌سوری و… هستند. تنبل احمد، داستان پسری است که به خاطر نرفتن به مدرسه و ترس از دعوای مادرش در کوزه‌ای پنهان شد.

• دیگر بخش‌های موزه استاد بهتونی

خشکبارها، میوه‌ها، غذاهای ملل، انواع سوپ, آش و شیرینی‌ها از دیگر بخش‌های جذاب این موزه هستند.

جاذبه‌های موزه استاد بهتونی

موزه استاد، از معروف‌ترین موزه‌های تبریز است و دست کمی از کتاب آشپزی ندارد. شکل‌وشمایل غذاها هم مشخص است. شاید خوشتان آمد و دلتان خواست چند غذا را درست کنید. کافی است فقط اسمش یادتان بماند. این روزها تکنولوژی هم کار را راحت کرده است و گوگل جواب همه سؤال‌ها را می‌دهد. قول نمی‌دهم که با دیدن غذاها، دلتان ضعف نکند و گرسنه نشوید. هنر دست استاد، آنقدر طبیعی است که آدم را دچار اشتباه می‌کند. ایشان در صحبت‌هایشان می‌گویند شاید با دیدن یک بشقاب برنج، فکر کنید همه را یکجا ساخته‌ام؛ اما این‌طور نیست. هر دانه برنج را جداگانه با دست فرم داده‌ام و اندازه‌های واقعی را رعایت کرده‌ام. به گفته استاد، ساخت هر مجسمه بین 5 تا 15 روز زمان می‌برد. استاد بهتونی بیشتر از ۱۰هزار مجسمه، در مدت 47 سال از زندگی‌اش ساخته است.

ارزش والای هنری

استاد بهتونی، در زمان حیاتش، حاضر نشد هیچ‌کدام از آثارش را بفروشد. او با پول بلیط بازدیدکننده‌های موزه، روزگارش را می‌گذراند. در مصاحبه‌ای از او پرسیدند چرا در دیگر شهرها و کشورها نمایشگاهی برگزار نمی‌کنید؟ استاد گفتند این مجموعه حساس و شکننده است. ممکن است در جا‌به‌جایی و بسته‌بندی آسیب ببیند؛ اما اگر این‌طور نبود، این آثار در جهان مشهور می‌شد.

جاهای دیدنی نزدیک به موزه غذای آذربایجان

برای رفتن به تبریز برنامه سفری چندروزه بچینید. جاهای دیدنی تبریز کم نیست و سفر لذت‌بخشی می‌شود.

• ائل گلی

محال است به تبریز بروید و اسم ائل گلی را نشنوید. ائل گلی یکی از دیدنی‌ترین جاهای تبریز است. این پارک تا دلتان بخواهد امکانات سرگرمی و تفریحی دارد. شهربازی، دوچرخه‌سواری، زمین گلف، ساعت آفتابی فقط بخشی از تفریح‌های این پارک است. اگر برای خواندن مطالب بیشتر مشتاق هستید، روی اسمش کلیک کنید تا مقاله‌اش برایتان باز شود.

• بازار فرش تبریز

به بازار فرش تبریز که بروید، محو در زیبایی فرش‌های دستبافت و نقش‌ونگارهای سنتی و اصیل می‌شود. دالان‌های قدیمی بازار، یادگاری از گذشته این شهر تاریخی و بزرگ است.

• خانه مشروطه

تبریز، روزی پایتخت ایران بود؛ پس جای تعجبی ندارد که در هر گوشه‌وکنار شهر ردی از اصالت و تاریخ باشد. خانه مشروطه تبریز، یادگاری از دوره قاجار است که روزی بر این سرزمین حکومت می‌کرد. معماری و زیبایی این خانه از خانه های تاریخی تبریز تماشایی است.

برخی دیگر از جاهای دیدنی تبریز را هم برایتان می‌گذارم. به آن‌ها هم سری بزنید. بازار شیشه گرخانه، خانه شربت اوغلی، آرامگاه استاد شهریار، مسجد جامع تبریز، کلیسای مریم مقدس تبریز، خانه پروین اعتصامی، خانه استاد شهریار و… .

بهترین زمان بازدید

تبریز، به‌خاطر موقعیت کوهستانی‌اش هوای خنکی دارد. حتی در اوایل بهار هم می‌شود سوز سرمای زمستان را حس کرد. از اواخر بهار، دمای هوا کمی معتدل‌تر می‌شود. می‌توانید در روزهای تابستان به این شهر بروید و از آب‌وهوای دل‌چسبش لذت ببرید. اگر میانه خوبی با هوای سرد ندارید، نیمه دوم سال، زمان مناسبی برای رفتن به این شهر نیست. در هوای برفی، جاده‌ها هم خطرناک است.

اقامتگاه

تبریز شهری توریستی است؛ پس نگران پیداکردن اقامتگاه نباشید. هتل‌های چندستاره خوبی هم دارد؛ البته اگر می‌خواهید در هزینه‌ها صرفه‌جویی شود، مهمان‌پذیر و مسافرخانه هم هست.

• هتل پارس ائل گلی تبریز؛
• هتل لاله پارک تبریز؛
• هتل شهریار تبریز؛
• مهمان‌پذیر ژاله؛
• مهمان‌پذیر زیبا؛
• مهمان‌پذیر مسعود.

مسیر دسترسی

برای بازدید از موزه استاد بهتونی باید به شهر تبریز در استان آذربایجان شرقی بروید. بعد از رسیدن به تبریز، مسیر را تا باغ گلستان ادامه دهید؛ البته اگر از محلی‌ها اسمی از باغ فجر هم شنیدید، تعجبی ندارد. فجر، اسم دیگر این باغ است. در نزدیکی چهاراره شهناز به این باغ می‌رسید. می‌توانید موزه را در روبه‌روی هنرستان وحدت و در محل خانه هنر پیدا کنید.

هزینه بازدید	رایگان
ساعت بازدید	9 صبح تا 2 ظهر
آدرس	آذربایجان شرقی، تبریز، خانه هنر، روبروی هنرستان وحدت

بازدید از موزه غذای آذربایجان، تجربه‌ای جدید و جالب است. تلاش کردیم تا در این سفر مجازی با ره بال آسمان از دیدنی‌های این موزه بگوییم. اگر در سفرهای قبل به این موزه رفته‌اید، از تجربه‌هایتان برایمان بنویسید.