کویر پلوند فردوس | از شترسواری تا زیپ‌لاین

اگر اهل کویرگردی باشید، احتمالاً کویرهای ایران را می‌شناسید. یکی از این کویرهای زیبا، کویر پلوند فردوس در خراسان جنوبی است. امروز سری به این کویر بکر و منطقه محافظت‌شده آن می‌زنیم.

کویر پلوند کجاست؟

برای رفتن به این کویر که منطقه محافظت‌شده هم هست، باید راه استان خراسان جنوبی را در پیش بگیرید. کویر پُلوند (پُلُند) از جاهای دیدنی فردوس است. در واقع 40کیلومتری که از غرب شهرستان فردوس فاصله بگیرید، به روستای چاه پلوند می‌رسید. کویر همین نزدیکی‌هاست. روستاهای کجه و چاهنو در شمال منطقه محافظت‌شده پلوند هستند و کال نمک در غرب آن قرار دارد. در شرق منطقه به روستاهای ابراهیم آباد و طاهر آباد می‌رسید. اگر هم دلتان بخواهد به حیوانات سری بزنید، در جنوب منطقه به پناهگاه حیاط وحش رباط شور بروید.

نام های دیگر کویر پلوند

شاید مجبور باشید این کویر را با اسامی دیگری روی نقشه پیدا کنید. به این منطقه، کویر فردوس، کویر مظفری یا منطقه محافظت‌شده مظفری هم می‌گویند.

طبیعت کویر فردوس

• پوشش جانوری کویر پلوند

گونه‌های جانوری متنوعی در این منطقه زندگی می‌کنند؛ مثلاً انواع مار، لاک‌پشت، قوچ و میش، کل و بز، بزمچه، انواع گنجشک، گربه شنی، شاهین، کاراکال، عقاب طلایی، روباه، شغال، کبوتر چاهی، غراب، زاغ بور، کمر کولی، قرقی، دلیجه، انواع چک‌چک، وبره، تشی، آهو، گرگ، کبک، تبهو، انواع باقرقره؛ اما این کویر به گورخرهایش معروف است.

• پوشش گیاهی کویر مظفری

گیاهان این منطقه هم خوراکی و هم وحشی هستند. اگر نگاهی به لیست بلندبالای گیاهان دارویی هم کنید، چندتایی از آن‌ها در لیست پیدا می‌شوند. در کویر فردوس می‌توانید گیاهانی مثل بادام کوهی، افدرا، درمنه، آنغوره، زرشک وحشی، تاغ، قیچ، بنه، کسور، اسکنبیل، آویشن، لاله قرمز، خارشتر، زیره سیاه، کاسنی‌ها، بومادران و آویشن پیدا کنید.

جاذبه‌های طبیعی کویر پلوند فردوس

تلاقی کویر مظفری با نواحی کوهستانی از جاذبه‌های دیدنی این کویر است. دق‌ها و کفه‌های نمکی و تپه ماهورهای ماسه‌ای هم تماشایی است؛ اما جاذبه طبیعی ویژه کویر فردوس تپه‌ای ماسه‌ای است که شباهت زیادی به دم یوزپلنگ دارد. این تپه را به اسم «دم یوز» هم می‌شناسند.

• آسمان شب در کویر پلوند

لازم نیست منجم قهاری باشید تا بدانید، آسمان شب کویر یکی از شگفت‌اگیزترین تابلوهای طبیعی خلقت است. حتی اگر تلسکوپ ندارید، مهم نیست. سرتان را بالا بگیرید و از دیدن میلیاردها ستاره‌ای که بالای سرتان سوسو می‌زنند، لذت ببرید.

• تفریحات کویر پلوند

در کویر مظفری امکاناتی برای تفریحات حرفه‌ای هم هست. چه اهل هیجان و چه اهل آرامش باشید، اینجا تفریحی مناسب شما پیدا می‌شود که آلبوم خاطراتتان را پروپیمان‌تر کند.

• تماشای حیات وحش و عکاسی از آن

یادتان نرود که شما به منطقه‌ای حفاظت‌شده پا گذاشته‌اید؛ پس اگر کمی شانس با شما یار باشد و صبور باشید، می‌توانید گونه‌های نادری از جانورها را ببینید. گردشگرهای زیادی به‌ویژه برای دیدن پرنده‌های نادر به کویر مظفری می‌روند.

• عکاسی از کویر پلوند فردوس

چه موقع تماشای آسمان شب و چه وقت دیدن گونه‌های نادر جانوری و گیاهی باشد، فرقی نمی‌کند. دوربین همیشه در سفر به کارتان می‌آید. می‌توانید تک‌تک جاذبه‌های این کویر را در لنز دوربینتان قاب بگیرید.

• شترسواری

وقتی صحبت از کویر باشد، شتر جز اولین حیواناتی است که به ذهنتان می‌رسد. در کویر مظفری می‌توانید به‌راحتی سوار شتر شوید و این تجربه را هم به کوله‌بار سفرتان اضافه کنید.

• پیاده‌روی در کویر پلوند

شاید هر جای دیگری هم بتوانید با پیاده‌روی وقت بگذرانید؛ اما قدم‌زدن در دل دیدنی‌های کویر لذت دیگری دارد. این یکی را هم امتحان کنید. در کویر مظفری تفریحات مهیج‌تری هم هست که اگر اهلش باشید، کیفورتان می‌کند؛ مثلاً آفرود، زیپ‌لاین، موتور چهارچرخ و سافاری.

تجهیزات سفر به کویر پلوند فردوس

اگر تجربه کویرگردی داشته باشید، حتماً خودتان لیستی از تجهیزاتی که باید همراهتان باشد، دارید. اگر هم اولین‌بار است که به کویر می‌روید، اشکالی ندارد. برای سفر به کویر اولین چیزی که باید بردارید، آب است. حتماً خوراکی‌های کم حجم و مقوی هم بردارید. لباس‌‌هایی انتخاب کنید که جلوی آفتاب‌سوختگی را بگیرد و تا جای ممکن پوشیده باشد؛ مثلاً شلوار انتخاب بهتری نسبت به شلوارک است. کفشتان باید مناسب پیاده‌روی در شن و کویر باشد. کلاه و آفتاب‌گیر را فراموش نکنید و حتماً کرم ضدآفتاب هم همراهتان داشته باشید. وسایل بهداشتی و کمک‌های اولیه را هم در کوله‌تان داشته باشید. برای وقت‌گذراندن در دل کویر به سایه‌بان، زیرانداز و پتو هم احتیاج پیدا می‌کنید. یادتان نرود حشره‌کش هم بردارید. دستمالی تمیز یا ماسکی همراهتان داشته باشید که مناسب پوشاندن صورتتان باشد. حتی نسیمی در کویر هم می‌تواند گردوغبار زیادی وارد مجرای تنفسیتان کند. پاوربانک را هم یادتان نرود. حتماً روی گوشی‌تان اپلیکیشن موقعیت‌یاب نصب کنید.

آسیب‌های کویر پلوند

کویر مظفری با طبیعت بکر و دست‌نخورده‌اش زیباست؛ اما حالا آثاری از حضور گردشگرها در آن به جا مانده است. یادتان نرود که اگر به مناطق بکر سفر می‌کنید، نباید هیچ ردی از خودتان به جا بگذارید یا خاطر طبیعت را آزرده کنید. مشکلاتی که منطقه حفاظت‌شده پلوند فردوس با آن مواجه است، فقط به حضور گردشگرها ختم نمی‌شود. خشک‌سالی گریبان همه ایران را گرفته است و حالا عواقبش دامن‌گیر این منطقه هم شده است. پیش‌روی شن‌های روان هم حیات این زیستگاه را به خطر انداخته است. این منطقه پاسگاه محیط‌بانی کمی دارد. با کمبود تجهیزات و نیروی انسانی رو‌به‌رو است و وضعیت حفاظتی از منطقه هم چندان مناسب نیست.

سفر انفرادی به کویر پلوند

اینکه بخواهید با خانواده یا دوستانتان سفر کنید یا تنهایی کوله‌بارتان را ببندید به انتخاب خودتان بستگی دارد. رفتن به شهرستان فردوس هم از این قاعده جدا نیست؛ اما کویرگردی آداب خودش را دارد. بهتر است هرگز تنها به کویر نروید؛ به‌ویژه اگر بومی منطقه نباشید. حتی اگر این سفر را دسته‌جمعی برنامه‌ریزی کرده‌اید، باز هم به راهنمایی بومی احتیاج دارید؛ البته نگران نباشید، بعضی از اقامت‌گاه‌ها تورهای اختصاصی و راهنما دارند.

جاهای دیدنی نزدیک به کویر پلوند فردوس

حالا که تا کویر پلوند رفته‌ایم، بهتر است به جاهای دیدنی نزدیک کویر فردوس هم سری بزنیم.

• سنگ سوراخ فردوس

در 35کیلومتری غرب شهرستان فردوس، کوهی به اسم سنگ سوراخ هست. در بالای کوه حفره‌ای طبیعی با قطری حدود 20 متر وجود دارد که بر اثر فرسایش سنگ‌های آهکی به وجود آمده است. گردشگرها معمولاً بازدید از این کوه را در لیستشان می‌گذارند.

• غار آبی سنگ سوراخ

در نزدیکی سنگ سوراخ، غاری آبی وجود دارد که کمی از تپه‌های شنی دورتر است. گردشگرها معمولاً این مسیر را با موتورهای چهارچرخ طی می‌کنند. این منطقه برای ورزش‌ها و تفریحات بیابانی کاملاً مناسب است.

• شهر تاریخی تون

شهر تاریخی تون در جنوب غربی شهرستان فردوس بودو ۵ دروازه داشت. این شهر یکی از بزرگ‌ترین شهرهای حکومتی در گذشته بود که حالا از آن فقط آثاری زیبا برای بازدید به جا مانده است.

• مجموعه تاریخی کوشک

کوشک تاریخی فردوس، مجموعه‌ای از مسجد، آب‌انبار، حوض‌انبار و حمام است. بر اساس شواهد، قدمت مسجد کوشک به دوره‌های اول اسلام می‌رسد و این مسجد قدیمی‌ترین مسجد استان خراسان جنوبی است. حمام کوشک هم بنایی از دوره تیموری است و که دری زیرزمینی دارد.

• حمام تاریخی خیروز (موزه مردم شناسی فردوس)

در حمام تاریخی خیروز، موزه مردم‌شناسی به راه است که دو بخش «مشاغل سنتی» و «آداب‌ورسوم حمام» دارد. در بخش مشاغل سنتی می‌توان مشاغلی مثل آهنگری، نمدمالی، خراطی و دلاکی را دید. این مجموعه اتاق نشیمن‌خانه، مطبخ‌خانه و نگارخانه دارد و در فهرست تاریخی‌ترین جاهای دیدنی اطراف بیرجند جای گرفته است.

بهترین زمان سفر به پلند فردوس

پاییز، زمستان و ابتدای بهار بهترین زمان برای کویرگردی و کویرنوردی است؛ اما برای رفتن به کویر مظفری فردوس را برای پاییز و بهار بگذارید.

اقامت‌

شهرستان فردوس به‌خاطر جاهای دیدنی‌اش اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی زیادی دارد که چندتای آن‌ها هم در نزدیکی کویر پلوند هستند. اگر هم از قبل جایی را رزرو نکرده باشید، شاید بتوانید از محلی‌ها خانه‌ای برای چند روز اجاره کنید؛ اما همیشه جاهای رسمی امنیت بیشتری دارد و خیالتان هم راحت است. اگر هم اهل کویرگردی باشید و مقاله راهنمای کمپ زدن در کویر را مطالعه کرده باشید، حتماً می‌دانید که شب‌های کویر سرد است؛ پس وسایل لازم را با خودتان همراه ببرید. می‌توانید آسمان پرستاره را هم رصد کنید. برای اشنایی بیشتر با اقامتگاه های بومگردی فردوس هم می‌توانید سری به مقاله‌اش بزنید.

مسیر دسترسی

رفتن تا شهرستان فردوس در خراسان جنوبی را به شما می‌سپاریم. در 40کیلومتری غرب شهرستان فردوس دنبال روستای چاه پلوند باشید. کویر همین نزدیکی‌هاست. اگر از مشهد به این منطقه سفر می‌کنید، مسیری 305کیلومتری در پیش دارید.

هزینه بازدید	رایگان
ساعت بازدید	24 ساعته
آدرس	استان خراسان جنوبی، ۴۰ کیلومتری شمال غرب شهرستان فردوس، حاشیه‌ روستای چاه پلوند

با هم کویرگردی در کویر پلوند را تجربه کردیم. از همراهی با ره بال آسمان لذت بردید؟ اگر تجربه‌ای از گشت‌وگذار در این منطقه دارید، آن را در در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.