جزیره قشم یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های جنوب ایران محسوب می‌شود. همه‌ساله صدها هزار گردشگر داخلی و خارجی از این جزیره دیدن می‌کنند. جاهای دیدنی قشم بسیار متنوع و جذاب هستند. امروز قصد داریم یکی از روستاهای قشم، یعنی روستای گوران را به شما عزیزان معرفی کنیم. با ما همراه باشید تا این روستای کمتر‌شناخته‌شده را بهتر بشناسید.
روستای گوران قشم کجاست ؟
روستای گوران یکی از روستاهای ایران و از توابع بخش شهاب در استان هرمزگان است. این روستا در 90کیلومتری غرب جزیره قشم قرار دارد.
تاریخچه بندر گوران قشم
جالب است بدانید بر اساس اسناد تاریخی به‌جای‌مانده، قدمت این بندر به دوران هخامنشیان باز می‌گردد. سد تاریخی گوران، مهر تأییدی بر همین موضوع است. شاید در بسیاری از منابع تاریخی قدمت این پل را به دوران پهلوی نسبت دهند؛ اما بر اساس اسناد به‌جای‌مانده، سد گوران در دوران هخامنشیان پی‌ریزی شده است. پس می‌توان گفت که این بندر بیش از 2هزار و 500 سال قدمت دارد.
وجه تسمیه گوران
روایات مختلفی درباره معنای «گوران» وجود دارد. بر اساس قوی‌ترین روایت، عبارت گوران از کلمه «گبر» به وجود آمده است. مطابق اسناد تاریخی، در گذشته گروهی از زرتشتیان در این منطقه زندگی می‌کردند. مردم منطقه آن‌ها را «گبر» صدا می‌زدند. ریشه کلمه گبر یا گَوْر به زبان فارسی جدید یا همان فارسی دری باز می‌گردد. در این زبان گبر به‌معنای زرتشتی است. البته پس از گسترش اسلام، از این واژه به منظور توهین استفاده می‌شد. پس از اسلام به افرادی که مسلمان نبودند، گبر به‌معنای بی‌دین یا کافر گفته می‌شد. برای مدت طولانی این منطقه را با نام گبران می‌شناختند. پس از آنکه گبر در زبان فارسی معادل کافر شد، نام روستا را به گوران تغییر دادند.
معرفی سد تاریخی گوران
در 80کیلومتری روستای تاریخی گوران، سدی بزرگ وجود دارد. سد گوران بزرگ‌ترین سد قشم است. بد نیست بدانید عمده آب مصرفی برای کشاورزی و شرب اهالی منطقه، از طریق این سد تأمین می‌شود. برای دسترسی به این سد، باید خودتان را به جاده طبل – باسعید برسانید. از نظر تاریخی، قدمت ساخت این سد به‌شکل امروزی آن به دوران پهلوی باز می‌گردد. با وجود این، باستان‌شناسان نظری دیگر درباره این سد دارند. بر اساس یافته‌های امروزی، پی‌ریزی این سد در دوران هخامنشیان انجام شده است. در ادامه تاج سد در دوره ساسانیان به وجود آمده است. در طول تاریخ، از این سد برای مصارف کشاورزی و شرب استفاده می‌کردند. نهایتاً در دوران پهلوی این سد با کمک دانش روز مرمت و بازسازی شد. این سد در 25اسفند1379 با شماره 3057 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
آشنایی با بندر گوران
گوران یک بندر بسیار مهم و تاریخی در ایران محسوب می‌شود. از گذشته تا به امروز، این روستا یک بندر بسیار مهم برای تجارت به حساب می‌آید. بسیاری از تاجران هندوستان، آسیای میانه و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس، این بندر را برای اقامت و کسب‌و‌کار خود انتخاب می‌کنند. جالب است بدانید این بندر هنوز هم در زمینه تجارت شهرت بسیاری دارد. طوری که همه‌روزه ده‌ها و صدها لنج در این بندر پهلو می‌گیرند. این بندر یک نقطه ارتباطی و استراتژیک برای تجارت در جنوب ایران به شمار می‌آید.
گوران، پدر ساخت لنج
جالب است بدانید روستای گوران دروازه ورود به تاریخ دریانوردی ایران محسوب می‌شود. در حقیقت ساخت لنج‌های چوبی برای اولین‌بار در این روستا انجام شد. هنوز هم در این روستا، به همان روش سنتی لنج می‌سازند. در ساخت لنج، از چوب ساج، فینی، تنه درختان کرت، منتیگ، کهور، کاکتوس و کنار هندی استفاده می‌شود. لنج انواع مختلفی دارد. از لنج برای ماهیگیری، باربری و مسافربری استفاده می‌شود. برخی از لنج‌ها بسیار عظیم و غول‌پیکر هستند. لنج‌ها را در سایزهای مختلف تولید می‌کنند. برخی از لنج‌ها ابعاد بسیار بزرگی دارند. با وجود این باید توانایی شناور‌شدن روی آب را داشته باشند. به همین خاطر ساخت لنج یک هنر، مهارت و علم مهم است.
کارگاه‌های لنج‌سازی روستای گوران یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی هرمزگان محسوب می‌شوند. هنوز هم بسیاری از مردان روستا، به ساخت لنج مشغول هستند. قدمت ساخت لنج در این روستا به بیش از 100 سال می‌رسد. خوشبختانه امروزه نیز از لنج‌های سنتی در تجارت، ماهیگیری و مسافربری قشم استفاده می‌شود. به همین خاطر این کار می‌تواند یک منبع درآمد برای مردم روستا باشد. البته با پیشرفت تکنولوژی، این صنایع رو به نابودی می‌روند. شاید بد نباشد بدانید ساخت لنج جزء 360 اثر ناملموس ثبت شده در جهان به شمار می‌آید. همچنین این هنر و صنعت را جزء 10 هنر برتر ملی می‌شناسند.
بهترین زمان بازدید از روستای گوران
روستای گوران آب‌وهوایی بسیار گرم دارد. به همین خاطر بهتر است شش ماه دوم سال را برای بازدید از این منطقه انتخاب کنید. رطوبت بسیاری در هوای بندر گوران وجود دارد. در شش ماه دوم سال هوای این منطقه مطلوب‌تر خواهد بود.
اقامت در روستای گوران
امکانات اقامتی تقریباً در این روستا وجود ندارد. البته برخی از مردم روستایی، کل خانه یا بخشی از آن را به گردشگران کرایه می‌دهند. معمولاً مسافران، برای اقامت به قشم باز می‌گردند. در قشم انواع هتل، مسافرخانه و اقامتگاه بوم‌گردی وجود دارد.
آشنایی با مردم روستای گوران
مردم روستای گوران از نظر فرهنگی و زبانی تفاوتی با مردم قشم ندارند. مردم این روستا به گویش قشمی صحبت می‌کنند. زمانی که صحبت از زبان مردم هرمزگان به میان می‌آید، نظر اساتید زبان‌شناس بسیار متفاوت است. در حقیقت می‌توان تنوع زبانی تمام ایران را در یک کفه ترازو و تنوع زبانی مردم هرمزگان را در طرف دیگر قرار داد. در هر بخش استان هرمزگان، یک زبان و گویش خاص وجود دارد. مردم قشم و روستای گوران نیز به زبان قشمی صحبت می‌کنند. این زبان بقایایی از زبان ساسانی یا حتی قرون وسطایی ایران است. این زبان از نظر صرف افعال شباهت بسیاری به زبان فارسی امروزی دارد.
از نظر فرهنگی، مردم قشم با سایر بخش‌های جنوب ایران تفاوت دارند. جنوب ایران و مخصوصاً مناطق حوالی قشم، حدود 117 سال تحت استعمار حکومت پرتغال قرار داشت. به همین خاطر می‌توانیم شاهد تأثیرات فرهنگی آن دوران بر مردم قشم باشیم. البته از نظر پوشش، آداب‌ورسوم و خلقیات، مردم قشم بی‌شباهت به مردم ساکن جنوب ایران نیستند.
اکثر مردان این روستا به مشاغلی همچون ماهیگیری، لنج‌سازی و البته تجارت مشغول هستند. زنان این روستا نیز از تولید صنایع‌دستی کسب درآمد می‌کنند. بر اساس اسناد تاریخی، در گذشته تمام مردم این روستا، گبر یا همان زرتشتی بودند. در حال حاضر هنوز هم می‌توانید افرادی با همین دین و آیین باستانی را در گوران بیابید. البته بسیاری از مردم نیز مسلمان هستند.
امکانات روستا
- آب لوله‌کشی؛
- برق شهری؛
- سوپرمارکت؛
- دستگاه عابربانک؛
- امکان استفاده از تلفن‌همراه؛
- جاده‌های آسفالته.
آشنایی با سایر روستاهای گوران ایران
در بخش‌های قبلی درباره فلسفه نام‌گذاری روستای گوران با هم صحبت کردیم. در حقیقت به روستاهایی که مردم زرتشتی در آن حضور داشتند، گوران گفته می‌شد. هنوز هم این روستاها تغییر نام پیدا نکرده‌اند. به همین ترتیب می‌توانید در ایران روستاهای گوران متعددی را بیابید. یکی دیگر از این روستاها، در نزدیکی پایتخت و استان البرز قرار دارد. این روستا را به‌نام روستای گوران طالقان می‌شناسند. این روستا در بخش بالا طالقان قرار دارد. در این منطقه می‌توانید از آب‌وهوای کوهستانی و پاکیزه لذت ببرید. در این روستا خانه‌ها همگی به سبک شیروانی و ویلایی ساخته شده‌اند. این منطقه برای استراحت آخر هفته بهترین گزینه محسوب می‌شود.
همچنین در الیگودرز نیز می‌توانید شاهد حضور روستایی با این نام باشید.
گوران الیگودرز، یکی از روستاهای تاریخی ایران محسوب می‌شود. در این روستا عشایر بسیاری زندگی می‌کنند. در گذشته دور، این روستا محل زندگی ارامنه، گرجیان و البته زرتشتیان بوده است. به همین خاطر آن را با نام روستای گوران می‌شناسند. در این منطقه طبیعتی بکر و دست‌نخورده انتظار شما را می‌کشد.
در محدوده کرمانشاه نیز روستایی با همین نام روی نقشه به چشم می‌خورد. در نزدیکی سر پل ذهاب، روستایی با نام روستای بازگیر گوران وجود دارد. این روستا در نزدیکی گره بان قرار دارد. گره بان یکی از مهم‌ترین شهرهای تولید عرقیجات مختلف است. در این منطقه می‌توانید شاهد مراتع سرسبز و تماشایی باشید. در این حوالی ایلی با نام ایل گوران زندگی می‌کنند. ایل گوران یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین ایل‌های ایرانی به حساب می‌آید. پس در بازدید از این منطقه شاید بتوانید از زندگی عشایر نیز دیدن کنید.
جاهای دیدنی اطراف روستای گوران قشم
- قلعه پرتغالی‌ها؛
- دره ستارگان؛
- روستای شیب دراز؛
- چاه‌های تلا؛
- جنگل‌های حرا؛
- غار خربس؛
- خانه اربابی لافت؛
- پارک زیتون قشم.
مسیر دسترسی به گوران
برای سفر به روستای گوران چند روش پیش رو خواهید داشت. در وهله اول بهترین مسیر، مسیر هوایی است. در این روش شما می‌توانید فرودگاه قشم را به‌عنوان مقصد خود انتخاب کنید. از فرودگاه بین‌المللی قشم تا روستا کمتر از یک ساعت فاصله است. همچنین می‌توانید از مسیر زمینی خودتان را به بندرعباس برسانید. سفر ریلی به بندرعباس یکی از گزینه‌های محبوب محسوب می‌شود. البته با ماشین شخصی یا اتوبوس نیز می‌توانید به بندرعباس سفر کنید.
از بندرعباس همه‌روزه لنج‌های مختلف و قایق‌های موتوری شما را به قشم خواهند رساند. اگر با ماشین شخصی سفر کرده باشید، می‌توانید ماشین خود را با لنج به قشم ببرید یا آن را در پارکینگ‌های مخصوص رها کنید. از قشم تا این روستا نیز کمتر از یک ساعت فاصله است.
| هزینه بازدید | رایگان |
| ساعت بازدید | 24 ساعته |
| آدرس | ایران، استان هرمزگان، ۷۸ کیلومتری قشم، کنار روستای گوران |
خب دوستان عزیز و همراهان ره بال آسمان، نظر شما درباره روستای گوران قشم چیست؟ به نظر شما چطور می‌توان صنعت لنج‌سازی این روستا را نجات داد؟ آیا در آینده نزدیک این صنعت و هنر به‌دست فراموشی سپرده می‌شود؟ یا اینکه همواره شاهد لنج‌های روستاییان در مناطق جنوبی ایرانی هستیم؟ نظرات خود را با ما و سایر همراهان به اشتراک بگذارید.
روستای گوران قشم در 90کیلومتری غرب جزیره قشم قرار دارد.
برای دسترسی به این روستا از قشم می‌توانید با تاکسی، اتوبوس یا ماشین شخصی از مسیر زمینی به گوران بروید.
گوران به‌معنای مکانی است که زرتشتیان در آن زندگی می‌کنند.
اینکه ما در سراسر ایران روستاهایی با اسم گوران داریم خیلی جالبه. من هم چیزهایی دربارۀ کلمۀ گبر شنیدم. مثلاً می‌گن در جوانی پاک گشتن شیوۀ پیغمبری است ورنه هر گبری به پیری می‌شود پرهیزگار. تازه اعراب فقط معنی گبر رو تغییر ندادن که خودش مصداق کاملی از ظلم به واژه است بلکه اون‌ها معنی کلمه عجم رو هم تغییر دادن که به ایرانی‌ها اطلاق می‌شده. بگذریم
من واقعاً دلم می‌خواد یک بار از نزدیک مراحل ساخت کشتی و لنج رو ببینم. خیلی خیلی جالبه برام. بچه که بودم زیاد به جنوب رفتم؛ اما حالا بهانه‌های زیادی برای نرفتن هست که یکیش کاره. واقعاً دلم یه مستند از این لنج‌سازی‌ها می‌خواد.
سلام رها عزیز، برای توضیحات خوب و کاملتون ازتون ممنونیم.
هزاران درود به مردم شریف و با اصالت گورانها در کل ایران و کشور های مختلف. دوستان عزیز گورانها بیشتر از چیزی هستن که تو گوگل زدن خیلییی بیشتر. فقط تو کرمانشاه نزدیک ۶۰۰روستا از گورانها داره