محله جلفا اصفهان | بزرگترین محله ارامنه ایران

اصفهان از جمله مهم‌ترین شهرهای توریستی ایران است. این شهر توریستی هنوز بافت سنتی خود را به‌خوبی حفظ کرده است. در این شهر می‌توانید شاهد بناهای تاریخی و محله‌های قدیمی متعدد باشید. در این میان، یکی از محله‌های اصفهان بیش از همه شهرت دارند. محله جلفا اصفهان از جمله مهم‌ترین محله‌ها و جاهای تفریحی اصفهان است. کوچه کلیسای وانک اصفهان نیز در همین محله قرار دارد. قدمت این محله به حدود 400 سال پیش باز می‌گردد. در این محل می‌توانید شاهد آثار تاریخی متعدد باشید. اگر قصد سفر به اصفهان را دارید، حتماً یک روز را صرف بازدید از این محله کنید. با ما در این مقاله همراه باشید تا جلفای اصفهان را به‌خوبی بشناسید و در سفرتان به اصفهان حتماً از آن دیدن کنید.

محله جلفای اصفهان کجاست؟‌

محله جلفا اصفهان را می‌توان یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اصفهان دانست. یکی از زیباترین کلیساهای ایران یعنی کلیسای وانک نیز در این محله قرار دارد. محله جلفا یکی از پرترددترین و شلوغ‌ترین محله‌های این شهر نیز به حساب می‌اید. وقتی که وارد شهر اصفهان می‌شویم، باید از خیابان حکیم نظامی عبور کنیم. بعد آن با یک تابلوی کوچک رو‌به‌رو می‌شویم که ما را به سمت محله قدیمی جلفا هدایت می‌کند. لازم به ذکر است که این محله دارای کوچه و پس‌کوچه‌های بسیار باریک است. به همین خاطر برای آنکه بتوانید از جاهای دیدنی مختلف آن بازدید کنید، بهتر است پیاده باشید. پس در خیابان حکیم نظامی یا پارکینگ‌های خصوصی داخل محله، خودرو خودتان را پارک کنید و پیاده از قدم‌زدن لذت ببرید.

تاریخچه محله جلفای اصفهان

قدمت محله جلفا اصفهان به حدود 400 سال پیش باز می‌گردد. در آن دوران، گویا مردمانی در منطقه‌ای زندگی می‌کردند که امروزه در شهر جلفای کشور آذربایجان قرار دارد. مردم این شهر همگی ارمنی بودند. آن‌ها در آن دوران پاییز و زمستان‌های سختی را تجربه می‌کردند. به همین خاطر با آمدن فصل بهار، تصمیم گرفتند به سمت استان‌های چهارمحال و بختیاری و همچنین اصفهان مهاجرت کنند. در دوران شاه عباس صفوی، حدود 3هزار خانوار از این شهر عازم اصفهان شدند. شاه عباس صفوی برای آنکه حسن نیت خود را نشان دهد، زمین‌هایی را در حاشیه زاینده‌رود به آن‌ها هدیه کرد. این زمین‌ها در حال حاضر به شکل شهرکی ارمنی‌نشین تبدیل شده است که آن را با نام جلفای نو می‌شناسند.

به مرور زمان، ارامنه دیگر نیز به این محله آمدند. آنها خانه‌های خود را بر اساس سبک معماری سنتی خود ساختند. به همین خاطر است که وقتی وارد محله جلفا اصفهان می‌شویم، احساس می‌کنیم که در کشورهای مسیحی‌نشین حضور داریم. ارامنه پیرو دین مسیحیت هستند. به همین خاطر برای انجام مراسم مذهبی خود نیاز به کلیسا داشتند. از این رو شروع به ساخت انواع کلیسا در این محله کردند. به این ترتیب محله جلفای اصفهان به‌صورت کامل رنگ و بوی یک محله مسیحی‌نشین را به خود گرفت. محله جلفا یک خیابان طولانی و اصلی دارد. این خیابان در محور غربی – شرقی قرار دارد و مهم‌ترین خیابان جلفا به حساب می‌آید. تمامی خانواده‌های سرشناس ارامنه در همین خیابان ساکن هستند.

• جلفای نو

خب در بخش قبلی به‌صورت مختصر به نحوه شکل‌گیری محله جلفای نو اصفهان اشاره کردیم. محله جلفا نو در میان خیابان حکیم نظامی اصفهان و خیابان توحید قرار دارد.  این محله در بخش جنوبی زاینده‌رود واقع شده است. در آن دوران، شاه عباس صفوی به ارامنه کمک کرد تا این محله را ایجاد کنند. ارامنه در سال 1605 میلادی، یعنی حدود 400 سال پیش به اصفهان مهاجرت کردند. بعد یک سال کار و ساخت‌وساز، محله جلفا اصفهان شکل گرفت. بعد از شکل‌گیری محله جلفا نو، ساخت خانه‌های مسکونی ارامنه در امتداد زاینده‌رود امتداد پیدا کرد. خیابانی که در حین این ساخت‌وساز به وجود آمد را خواجه نازار نامیدند. خواجه نازار یکی از افراد سرشناس و ثروتمند ارامنه در آن دوران بود که کمک بسیاری به ساخت جلفا نو کرد.

جاهای دیدنی جلفا

مطمئن باشید برای آنکه بخواهید از محله جلفای اصفهان دیدن کنید، نیازی به خواندن جاهای دیدنی این محله ندارید. فقط کافی است یک جفت کفش مناسب پیاده‌روی پا کنید و در این محله قدم بزنید. حتی تماشای بناهای مسکونی معمولی نیز در این محله برای شما جذاب و خاطره‌انگیز خواهد بود. با این حال قصد داریم تا در این بخش شما را با مهم‌ترین جاهای دیدنی این محله آشنا کنیم. به این ترتیب می‌توانید برای بازدید خود یک برنامه‌ریزی عالی و دقیق داشته باشید.

• کلیساهای جلفا

همان طور که مسلمانان برای دعا و مناجات با پرودگار از مسجد استفاده می‌کنند، مسیحیان نیز به کلیسا نیاز دارند. با توجه به اینکه اقوام ارامنه و مسیحی در این محله سکونت دارند، می‌توانید شاهد کلیساهای مختلفی در محله جلفا باشید. بد نیست بدانید که در این محله اصفهان می‌توانید شاهد یازده کلیسای تاریخی و باستانی باشید. اولین کلیسای مهم این محله، کلیسای وانک است. پس از آن کلیساهای دیگری از جمله سرکیس و بیت لحم به وجود آمدند. نکته جالب توجه درباره کلیساهای محله جلفای اصفهان، معماری و نحوه ساخت آن‌هاست. اگر به کشورهای خارجی سفر کرده باشید، با معماری کلیساهای قدیمی آشنایی دارید. با این حال وقتی که کلیساهای جلفا را می‌بینید، قطعاً تعجب می‌کنید.

در حقیقت سبک معماری کلیساهای جلفا برگرفته از سبک معماری سنتی ایرانی است. به همین خاطر می‌توانید شاهد گنبدهایی باشید که مشابه آن‌ها را فقط در مساجد اصفهان می‌بینیم. همچنین نقاشی‌هایی روی دیوارهای داخلی کلیساهای جلفا کشیده شده‌اند که بر اساس سبک سنتی هستند. در میان این کلیساها، ناقوس‌هایی بزرگ وجود دارند. این ناقوس‌ها زمان‌های مشخصی به صدا در می‌آیند. جالب است بدانید که هنوز هم برخی از این ناقوس‌ها در محله جلفا اصهفان وجود دارند و هر روز به صدا در می‌آیند.

• کلیسای وانک

کلیسای وانک را باید مهم‌ترین و معروف‌ترین کلیسا در محله جلفا اصفهان و حتی و یکی از معروف ترین کلیساهای ایران دانست. این کلیسا اولین کلیسای جامع ارامنه در محله جلفا اصفهان بود. البته باید بدانید که اهالی ارامنه این محله، کلیسای وانک را با نام کلیسای آمنا پرکیچ می‌شناسند. کلیسای وانک حدود 9هزار مترمربع مساحت دارد. حدود 4هزار مترمربع آن را ساختمان و مابقی قسمت‌ها را فضای سبز و حیاط تشکیل می‌دهد. این کلیسا در دوران شاه عباس دوم ساخته شده است. در ساخت کلیسای وانک از معماری کلیسای سنت استپانوس معروف استفاده کرده‌اند که در شهر جلفای کشور آذربایجان قرار دارد. این کلیسا دارای یک گنبد عظیم است. در ساخت این گنبد از سبک معماری سنتی ایرانی الهام گرفته‌اند. در سقف بنای این کلیسا، نقوش بسیار ارزشمند و طلاکاری‌هایی بسیار زیبا دیده می‌شود. این نقوش، بسیار ارزشمند و زیبا هستند؛ به حدی که وقتی وارد کلیسا می‌شوید، نمی‌توانید چشم از آن‌ها بردارید.

تمامی این نقوش با رنگ روغن و آب طلا طراحی شده‌اند. این نقوش همگی نشان‌دهنده بخش‌های مختلف زندگی حضرت مسیح هستند. بد نیست بدانید که کنار هر بخش نقاشی، یک عدد نوشته شده است و می‌توانید با دیدن عدد، به راهنمای کنار کلیسا مراجعه کرده و داستان نقاشی را متوجه شوید. پشت هر نقاشی یک داستان تاریخی و دینی نهفته است. بسیاری از داستان‌ها از انجیل گرفته شده‌اند. از ساختمان اصلی کلیسا که خارج شوید، می‌توانید از موزه کلیسای وانک دیدن کنید. در این موزه آثار بسیار ارزشمندی قرار دارند؛ پس بهتر است از تمامی آثار داخل موزه نیز دیدن کنید. در گوشه‌ای از حیاط نیز یک مجسمه نمادین به چشم می‌خورد. این مجسمه نمادین یادگاری از نسل‌کشی ارامنه است.

• کلیسای بیت لحم

کلیسای بیت لحم دومین کلیسای مهم محله جلفای اصفهان به حساب می‌آید. این کلیسا نیز در دوران صفویه ساخته شده است. از نظر معماری و ظاهری، کلیسای بیت لحم شباهت بیشتری به کلیساهای اروپایی دارد. برخلاف کلیسای وانک که دارای ظاهری آجری و ساده است، در طراحی نمای این کلیسا از سنگ‌های مرمر بسیار زیبا استفاده کرده‌اند. این کلیسا در سال 1628 میلادی بنا شد. یعنی بعد حدود 25 سال سکونت ارامنه در محله جلفا اصفهان، این کلیسا را بنا کردند. کلیسای بیت لحم در نزدیکی میدان جلفا اصفهان قرار دارد. همچنین این کلیسا دارای فاصله کمی از کلیساهای مریم مقدس و هاکوپ واقع شده است. پس می‌توانید یک تیر و دو نشان بزنید. این کلیسای بزرگ به دست فردی با نام خواجه پطرس ولیجانیان ساخته شده است. او یکی از تاجران و بازرگانان بزرگ ارامنه در دوران صفوی بود. جالب است بدانید که آرامگاه برخی اعضای خانواده او به همراه خود خواجه پطرس در حیاط کلیسای بیت لحم قرار دارد.

کلیسای بیت لحم دارای نقاشی‌های بسیار زیبایی در فضای داخلی است. همچنین می‌توانید شاهد نقاشی‌هایی بسیار باشکوف در فضای بیرونی آن باشید. این کلیسا دارای گنبدی بسیار بزرگ و زیباست. شاید برایتان جالب باشد بدانید که کلیسای بیت لحم در لیست 23 کلیسای زیبای جهان از نظر روزنامه دیلی تلگراف در سال 2016 محسوب شد. کلیسای بیت لحم جزو آثار ملی ایران است و ارزش تاریخی بسیاری دارد.

• کلیسای مریم و هاکوپ

کلیسا مریم و هاکوپ از دیگر کلیساهای مهم محله جلفا اصفهان است که حتماً باید از آن دیدن کنید. این کلیسا در محله جلفا نو اصهفان قرار دارد و قدمت آن به دوران صفویه باز می‌گردد. این کلیساها، یعنی کلیسای مریم و هاکوپ نیز جزو قدیمی‌ترین کلیساهای این محله به حساب می‌آید. این کلیسا در سال 1607 بنا شده است. یعنی می‌توان گفت که ارامنه به محض ورود به اصفهان و سکونت در محله جلفا، این کلیسا را بنا کردند. کلیسای مریم و هاکوپ مساحت بسیار کمی دارد. به همین خاطر پاسخگوی نیاز ارامنه منطقه نبود. از این رو کلیسای مریم مقدس در سال 1613 در نزدیکی این کلیسا بنا شد. از نظر معماری، شباهت بسیاری بین کلیسای مریم و هاکوپ با کلیسای وانک وجود دارد. به‌راحتی می‌توان تأثیر معماری سنتی ایرانی را در ساخت این کلیساها مشاهده کرد. همچنین فضای داخلی هر دو کلیسا دارای تزئینات و نقاشی‌های بسیار ارزشمند و زیبا است.

• کلیسای سرکیس

کلیسای سرکیس محله جلفای اصفهان تنها کلیسایی است که دو گنبد دارد. هر گنبد 8نورگیر دارد و نور داخل کلیسا را تأمین می‌کنند. کلیسای سرکیس در سال 1659 میلادی بنا شد؛ اما کلیسایی که امروز با نام کلیسای سرکیس می‌شناسیم، همان کلیسای قدیمی نیست. این کلیسا در سال 1850 ویران شد. پس از آن کلیسای دیگری را بنا کردند و سرکیس نامیدند. این کلیسا بارها و بارها مرمت شده است. به همین خاطر بافت‌های مختلف آن آسیب دیده هستند. با این حال کلیسای سرکیس هنوز هم جزو زیباترین کلیساهای تمامی جلفا به حساب می‌آید.

• خیابان‌های معروف جلفا

محله جلفای اصفهان آنقدر زیباست که حتی از قدم زدن در خیابان‌های آن نیز لذت خواهید برد. در این محله خیابان‌های معروف مختلفی وجود دارند که در سفر به اصفهان حتما باید از آن‌ها دیدن کنید. خیابان خاقانی از جمله مهم‌ترین و معروف‌ترین خیابان‌های محله جلفا اصفهان است. بسیاری از رستوران های اصفهان و انواع گالری هنری در این خیابان قرار دارند. همچنین می‌توانید از برخی مراکز خرید اصفهان انواع سوغات هنری این شهر را تهیه کنید. کوچه سنگ‌تراش‌ها نیز از جمله خیابان‌های معروف جلفا است. این خیابان را می‌توان پاتوق ارامنه دانست. کوچه سنگ‌تراش‌ها یک کوچه دنج برای پیاده‌روی و قدم‌زدن است. با حضور در این کوچه، احساس می‌کنید که در اروپا حضور دارید. در راهنمای سفر اصفهان همیشه به این خیابان اشاره می‌شود.

معماری و بناهای جلفای نو اصفهان

معماری بناهای قدیمی جلفای نو اصفهان بسیار خاص و دوست‌داشتنی هستند. خب طبیعتاً اولین کاری که ارامنه بعد مهاجرت به ایران کردند، ساختن خانه بود. آن‌ها در ابتدا از مصالحی همانند سنگ برای ساخت خانه در محله جلفای نو اصفهان استفاده کردند. منطقه‌ای که جلفای نو در آن قرار دارد، جزو مناطق نیمه کوهستانی به حساب می‌آید. به همین خاطر انواع سنگ تراش‌خورده در طرح‌های مختلف در این ساخت خانه‌های این منطقه استفاده شده است. معماری خانه‌های این منطقه بسیار خاص و دوست‌داشتنی است. از طرفی خانه‌ها حال‌وهوای سبک نیمه‌اروپایی را دارد و می‌توانید شاهد انواع کلیسا باشید. از طرفی تأثیر معماری سنتی را می‌توانید به‌صورت کامل در این بخش اصفهان مشاهده کنید. تلفیق ادیان در منطقه جلفا اصفهان کاملاً دیده می‌شود. می‌توان شاهد آتشکده و کلیسا در کنار هم بود و همین موضوع نشان‌دهنده فرهنگ عالی مردم اصفهان است.

کافه‌های محله جلفای اصفهان

کافه‌گردی یکی از مهم‌ترین تفریحاتی است که می‌توانید در جلفا اصفهان تجربه کنید. در محله جلفای اصفهان، انواع کافه‌های سنتی با طراحی دکوراسیون بسیار شیک و دوست‌داشتنی وجود دارند. این کافه‌ها برای استراحت و وقت‌گذرانی جان می‌دهند. با حضور در این کافه‌ها می‌توانید حس نوستالژیک را تجربه کنید. در محله جلفا اصفهان انواع کافه رستوران همانند کافه رستوران ایتالیایی هرمس، کافه بهارنارنج، کافه رستوران رومانس، کافه آنی، کافه ستاره، کافه مارسی، کافه دالون، کافه آشوب و کافه شربت‌سرای فیروز حضور دارند که همگی از جمله بهترین کافه های اصفهان هستند.

جاهای دیدنی اطراف محله جلفا اصفهان

• سی و سه پل | 3.5 کیلومتر؛
• زاینده‌رود | 3.5 کیلومتر؛
• میدان نقش جهان | 4.5 کیلومتر؛
• پارک ناژوان | 5 کیلومتر؛
• منارجنبان | 9کیلومتر.

مراکز خرید جلفا اصفهان

اگر سری به خیابان خاقانی جلفا بزنید، می‌توانید از محله چهارسوق نیز دیدن کنید. در این محله، انواع لوکس‌ترین مراکز خرید اصفهان حضور دارند. این مراکز خرید در تمام استان اصفهان بسیار معروف هستند. مرکز خرید جلفا یکی از معروف‌ترین مراکز خرید برای خرید انواع پوشاک، لوازم دکوری و جواهرات محسوب می‌شود. همچنین می‌توانید سری به مجتمع مارتین بزنید. این مجمع جزو مراکز خرید لوکس و گران‌قیمت جلفا است. در این مرکز خرید می‌توانید انواع کالاهای لوکس و مارک را تهیه کنید. همچنین بهتر است سری به ساندویچی آرابو بزنید که کیفیت بسیار عالی دارند.

محله جلفای اصفهان در کریسمس

محله جلفا یکی از مهم‌ترین مراکز مسیحیت در مرکز ایران به حساب می‌آید. پس طبیعتاً مراسم کریسمس که یکی از مهم‌ترین مراسم مسیحیت است نیز به‌صورت بسیار پرشور در این محله برگزار می‌شود. در طول کریسمس حتی هتل های اصفهان که در این محله قرار دارند، تزئینات کریسمس را داخل لابی قرار می‌دهند. در این فصل می‌توایند شاهد درختان زیبای کاج با تزئینات مختلف باشید. همچنین در این دوران، بابانوئل در گوشه و کنار این محله به چشم می‌خورد. در طول کریسمس، مردم این محله به شادی و پایکوبی مشغول هستند. پس تعجب نکنید اگر با شربت و شیرینی از شما پذیرایی کردند.

مسیر دسترسی به محله جلفا اصفهان

همان طور که در نقشه بالا می‌بینید، محله جلفا چند خیابان و کوچه را در بر می‌گیرد که هر کدام به خیابان‌های دیگر راه دارند. به همین دلیل هم هست که برای رفتن به این محدوده چند گزینه پیش روی شماست. اول اینکه آدرستان را به رانندگان تاکسي‌های تلفنی یا اینترنتی بدهید و با خیال راحت به این محله برسید. روش دیگر این است که سوار اتوبوس‌هایی شوید که از خیابان‌های توحید یا خاقانی عبور می‌کنند. اگر با اتوبوس به اصفهان می‌روید و مقصدتان ترمینال صفه است، با اتوبوس‌های خود ترمینال، خودتان را به دروازه شیراز برسانید. آنجا اتوبوس‌های تند رو یا همان بی‌آرتی وجود دارد که شما را تا ابتدای خیابان حکیم نظامی می‌رساند. از آنجا هم با تاکسی خطی یا هر اتوبوس دیگری می‌توانید به محله جلفا برسید.

خب دوستان عزیز ره بال آسمان، نظر شما درباره محله جلفای اصفهان چیست؟ آیا تا کنون از اصفهان دیدن کرده‌اید؟ به نظرتان بهترین محله اصفهان که باید حتماً از آن دیدن کرد کدام است؟ آیا تماشای کلیساهای تاریخی را ترجیح می‌دهید یا عاشق بناهای تاریخی و سایر جاهای دیدنی اصفهان هستید؟ نظرات خود را با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.