جاهای دیدنی طالقان | راهنمای سفر طالقان

اگر ساکن تهران یا کرج هستید و دلتان یک سفر یک‌روزه جذاب می خواهد، طالقان را از دست ندهید. البته جاهای دیدنی طالقان فقط مخصوص تهرانی‌ها و کرجی‌ها نیست. در واقع هر جای ایران که باشید، طالقان با ییلاقات زیبا و جاذبه های گردشگری خود، آغوشش را به روی مسافران باز می‌کند. ما هم در این مقاله به این شهر سفر کرده‌ایم. اگر دوست دارید، همراه ما شوید تا چند دقیقه‌ای در کنار هم آب‌و‌هوایی عوض کنیم.

طالقان کجاست؟

طالقان یکی از شهرهای استان البرز و در واقع مرکز شهرستانی با همین نام است که در منطقه‌ا‌ی ییلاقی در محدوده رشته‌کوه البرز جا خوش کرده است. این شهر 120 کیلومتر با شمال شرقی تهران فاصله دارد. شهرستان طالقان در میان دره بزرگی در دامنه‌های کوه البرز قرار گرفته و جزو جاهای دیدنی اطراف کرج است. این شهرستان از شمال به مازندران، روستاهای تنکابن و الموت محدود است و از جنوب با ساوجبلاغ و فشگلدره همسایگی دارد.

در کتاب‌های کهن جغرافیایی، عده‌ای طالقان را منتسب به دیلمستان، عده‌ای آن‌ را متعلق به قزوین، برخی جزو ری و بعضی هم جزوی از طبرستان دانسته‌اند. این تقسیمات چندگانه و اختلاف نظرها، به سبب آن بوده که این شهرستان از جهت شمال شرقی با طبرستان و مازندران همسایه است و از جهت شمال غرب و جهت غرب به دیلمان و گیلان می‌رسد، قزوین هم در جنوب غربی این شهر قرار دارد. گفته می‌شود که این شهر از به‌هم‌پیوستن چهار منطقه به‌نام‌های کولج، شهرک، گلینک و پرده‌سر، به وجود آمده و امروزه یکی از شهرستان‌های استان البرز محسوب می‌شود.

برای آشنایی با سایر جاذبه‌ها و جاهای دیدنی تهران، روی لینک زیر کلیک کنید:

جاهای دیدنی اطراف تهران

بهترین زمان سفر به طالقان

به سبب موقعیت جغرافیایی این شهر، آب‌وهوای طالقان کوهستانی و ییلاقی است و همین موضوع یکی از دلایل جذب گردشگر به این منطقه است. از آنجایی که این شهرستان در دامنه‌های البزر قرار گرفته است، زمستان‌هایش سرد است؛ اما در بقیه فصل‌ها آب‌وهوایی مطبوع دارد.

طبیعت طالقان

شهرستان طالقان با وجود کوهستان‌ها و رودخانه‌های فصلی‌، پوشش گیاهی خوبی دارد و بیشتر این گیاهان خودرو در فصل بهار رشد می‌کنند. بعضی از این گیاهان مثل ریواس و تره کوهی خوراکی‌اند. بعضی‌ هم خاصیت درمانی دارند و در طب سنتی از آن ها استفاده می‌شود. گیاهان آویشن، بومادران، کاسنی، شنگ، گون، صعلب، گل‌های شقایق و..‌. در تابستان و بهار به‌وفور در حاشیه کوه‌ها و رودخانه‌ها یافت می‌شوند. علاوه بر این‌، شهرستان طالقان به سبب رودخانه‌های پرآبی که دارد‌، باغ‌های میوه فراوانی دارد. عمده محصول آن‌ها سیب، آلبالو، گیلاس‌، گلابی، زیتون و گردو است.

در کوه‌‌‌‌‌های طالقان به غیر از پوشش گیاهی‌، جانداران مختلفی وجود دارند که اکوسیستم منطقه را تکمیل می‌کنند. خرس، شغال، گرگ، سیاهگوش، کل یا بز وحشی، مار، کفتار، گراز، خرگوش، لاک‌پشت، خرچنگ و پرندگانی مثل دم‌جنبانک، کبک‌، عقاب و زاغ از جمله حیوانات و پرندگانی هستند که در این منطقه زندگی می‌کنند.

جاهای دیدنی طالقان

طالقان به‌عنوان منطقه‌ای ییلاقی با داشتن اقلیمی خوش‌آب‌وهوا‌، جاذبه‌های طبیعی فراوانی دارد که موجب می‌شود در تمام سال، گردشگران بی‌شماری از آن دیدن کنند. کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده‌، چشمه‌های خروشان و متعدد، آبشارهای زیبا و یخچال‌های طبیعی در کنار آثار تاریخی و مذهبی در این شهرستان‌، از جمله عواملی هستند که این شهر را به منطقه گردشگری تبدیل کرده‌اند.

• سد و دریاچه طالقان

دریاچه سد طالقان یکی از زیباترین سازه‌های موجود در این شهرستان است که روی رودخانه شاهرود در شمال ایران قرار گرفته است. رودخانه شاهرود، با ۱۷۵ کیلومتر طول، از به‌‌هم‌پیوستن دو رود الموت‌رود و طالقان‌رود ایجاد شده است‌. دریاچه‌ای که پشت این سد ایجاد شده‌، یکی از جاذبه‌های طبیعی شهرستان طالقان است که نزدیک به 15 کیلومتر طول دارد و محیطی مناسب برای جذب گردشگران است. آب این دریاچه تقریباً سبز رنگ است و محل زندگی انواع ماهی، همچون قزل‌آلای رنگین‌کمان و ماهی کپور ‌است‌. گردشگران در محیط آرام کناره دریاچه به ماهیگیری می‌پردازند و از چشمه‌های آبگرم، غارها و یخچال‌های طبیعی اطراف آن لذت می‌برند.

• آبشار کرکبود

طالقان آبشارهای فصلی و دائمی فراوانی دارد که نقش مهمی در تلطیف هوای این شهر ایفا می‌کنند. یکی از آن‌ها آبشار کرکبود است که در روستای کرکبود، یکی از روستاهای اطراف شهرستان طالقان قرار گرفته است و در کنار درخت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سرسبز و سربه‌آسمان‌ساییده‌، روح تازه‌ای به این روستا ‌می‌بخشد‌.

این آبشار، در میان دره‌ای عمیق با صخره‌های ۳۰ تا ۵۰متری قرار گرفته است و به سبب حجم و سرعت زیاد آب، صلابتی مثال‌زدنی دارد. آبشار کرکبود از ارتفاعات حصارچال مازندران سرچشمه ‌می‌گیرد و پس از گذشتن از دره‌ای عمیق‌، به رودخانه شاهرود می‌پیوندد‌. از دیگر آبشارهای طالقان ‌می‌توان به آبشار شله بن‌، آبشار سوهان‌، آبشار سرخ بند و آبشار وری ید اشاره کرد.

• غار کله سنگ

یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی این شهرستان‌، غار کله سنگ است که در 5کیلومتری شرق روستای سوهان از توابع شهرستان طالقان و در داخل کوهی به همین نام قرار گرفته است‌. این غار دهانه‌ای تنگ داشته و حدود 85 متر طول دارد. علاوه بر این داخل آن  هم چند چاه عمیق قرار گرفته است‌. شواهد نشان می‌دهد که انسان‌ها در سال‌ها پیش از این غار برای سکونت استفاده می‌کردند. همین موضوع اهمیت تاریخی این غار را مشخص ‌می‌کند.

• روستای کلارود

روستایی به اسم کلارود در منطقه طالقان وجود دارد که گردشگران به دیدن آبشار و چنار کهن‌سال آن می‌روند. در ضلع جنوب غربی امامزاده این روستا‌، درخت سرو کهن‌سالی قرار گرفته که 5/4 متر قطر دارد. از شواهد و قراین این‌گونه برمی‌آید که این درخت بیش از 450 سال سن دارد‌. همین‌طور درخت دیگری  هم در این امامزاده قرار داد که نزدیک به 200 سال عمر کرده و این نشان از اهمیت مردم طالقان به حفاظت از محیط زیست دارد. دیگر جاذبه این روستا‌، آبشار کلارود است که در میان دره‌ای با درختان سرسبز قرار گرفته و حوضچه‌ای بزرگ در آبریز آن به وجود آمده است و نمایی زیبا دارد‌. اگر هنوز هم مشتاقید تا از روستاهای طالقان بیشتر بدانید، خواندن قصه روستای ایستا طالقان را از دست ندهید.

• چشمه‌‌های آبگرم

طالقان به سبب قرارگرفتن در منطقه کوهستانی، چشمه‌های آبگرم و چشمه‌های فراوانی دارد که بعضی از آن‌ها خاصیت درمانی دارند و برای درمان بعضی از بیماری‌ها مفید هستند. چشمه آبگرم گراب یکی از این چشمه‌هاست که در روستای گراب طالقان قرار دارد و به سبب برخورداری از ماده معدنی گوگرد، خاصیت درمانی خاصی دارد‌. آبگرم گنداب در روستای دهدر، آبگرم چاکسر در روستای هرنج‌، آبگرم سه‌کوهه روبه‌روی لمبران و آبگرم روستای خچیره از دیگر چشمه‌های ‌آبگرم این شهرستان هستند‌.

تاریخچه طالقان

آثار مختلفی که در شهرستان طالقان وجود دارد، نشان از آمدوشد سلسله‌های بسیار در اقلیم طالقان دارد و قدمت کهن این خطه را روایت می‌کند. تحقیقات باستان‌شناسان نشان می‌دهد که طالقان، در دوره قوم ماد، محل توجه بوده و از حوادث تاریخی‌، مذهبی و اجتماعی آن دوران دور نبوده است. تاریخ برخی از آثار باستانی کشف‌شده در طالقان، متعلق به هزاره دوم و اول پیش از میلاد است. روستاهای فراوانی هم در این منطقه وجود دارند که از قدمتی طولانی و تاریخی کهن برخوردارند.

بناهای تاریخی طالقان

• روستاهای تاریخی طالقان

روستاهای تاریخی متعددی در منطقه طالقان وجود دارد و آثار کشف‌شده از آن‌ها، نشان از قدمت این مناطق دارند. روستای گلیرد یکی از این روستاهاست؛ معماری سنتی آن در کنار خانه تاریخی آیت‌الله طالقانی و حمام تاریخی این روستا از جمله دلایلی است که گردشگران را به این روستا ‌می‌کشاند. یافته‌های باستان‌شناسی در این روستا، تاریخ آن را چیزی حدود ۶۰۰ سال قبل تخمین می‌زند‌.

دیگر روستای تاریخی طالقان، روستای کولج است که قدمت آن را به دوره قاجار نسبت می‌دهند؛ اما باستان‌شناسان معتقدند تاریخ این روستا قدیمی‌تر است و شاید متعلق به دوره سلجوقی باشد. قلعه کولج، یکی از جاذبه‌های گردشگری این روستاست که در سال 521، در دست اسماعیلیان بوده و از دژهای مهم این فرقه به شمار می‌رفته است‌. روستای میناوند، روستای جوستان و روستای باریکان از دیگر روستاهای تاریخی طالقان هستند که گردشگران از آن‌ها دیدن ‌می‌کنند.

• حمام شهرک

یکی از آثار تاریخی طالقان، حمام شهرک است که طبق سنگ نوشته موجود در آن‌، تاریخ ساخت آن 1261 هجری قمری ذکر شده است‌. این حمام با سنگ، ملات گل و آهک ساخته شده و از دو بخش سربینه و خزینه تشکیل شده است‌. بنای این حمام مستطیلی است و دارای سقف‌هایی گنبدی‌شکل است‌. این حمام در محله شهرک طالقان واقع شده و در سال 1381 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است‌.

• آرامگاه پیر وشته

یکی دیگر از آثار تاریخی طالقان‌، آرامگاه پیر وشته است که در روستای وشته طالقان قرار گرفته است و تاریخ آن مربوط به سده ۷ و ۸ هـ.ق ‌‌است. این آرامگاه یک برج هشت‌ضعلى است که با مصالحی مثل سنگ و ملات گچ سنتى بنا شده است. در داخل هر ضلع طاق‌نمایى زیبا وجود داشته و کاشی‌های فیروزه‌اى و لاجوردى، نمایی زیبا به این بنا داده‌اند‌. گفته می‌شود که در قدیم سنگ قبری مرمرین، داخل مقبره وجود داشت که روی آن حکاکی هم وجود داشته و طبق گفته افراد محلی، این آرامگاه متعلق به شخصی به نام درویش نمیر است‌.

• ارژنگ قلعه

ارژنگ قلعه یکی دیگر از بناهای تاریخی طالقان است. این قلعه، یک قلعه کهن متعلق به دوران پس از اسلام است و در روستای میناوند از توابع شهرستان طالقان قرار دارد‌. این قلعه در کوهی با همین نام در جنوب روستای میناوند قرار دارد و در سال ۵۴۴ به دست امیرکیا محمد ساخته شده است. ارژنگ قلعه، یکی از قلعه‌های مهم حکومت اسماعیلیان در منطقه طالقان به شمار می‌رفته‌ است. سنگ و ساروج، مصالح به‌کاررفته در این قلعه هستند. اتفاق جالب در معماری این قلعه، راهروهای زیرزمینی متعدد آن است که برخی از آن‌ها هم به یکدیگر متصل هستند‌.

• سنگ نوشته گردنه عسلک

یکی از آثار تاریخی طالقان‌، سنگ نوشته گردنه عسلک است که در روستای گراب قرار دارد و متعلق به دوران قاجار است‌. این سنگ نبشته 100 سانتی‌متر طول و 85 سانتی‌متر عرض دارد و در دامنه ارتفاعات یخچال و میش‌چال قرار گرفته است. از متن نوشته‌شده روی آن چنین بر‌می‌آید که ناصرالدین شاه به مردی به نام ایوب میردفتر دستور ایجاد نهری را داده بود و بعد از بررسی پیرامون این سنگ نبشته‌، نهری پیدا شده که 97 متر طول دارد و ممکن است منظور از نهر نوشته شده در سنگ نبشته، همان باشد.

بناهای مذهبی طالقان

• امامزاده‌ هارون

یکی از اماکن مذهبی طالقان‌، امامزاده ‌هارون است که در محدوده روستای جوستان از توابع شهرستان طالقان قرار گرفته است. این بقعه آرامگاهی است که به یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع) تعلق دارد‌. این آرامگاه مربوط به دوران صفوی است و شاه اسماعیل اول دستور مرمت آن را داده بود. سنگ مرمرین سفیدی روی قبر قرار گرفته است. نام این امامزاده در سال 1381 در فهرست آثار ملی، به ثبت رسیده است‌.

• امامزاده زکریا

یکی دیگر از اماکن مذهبی طالقان‌، امامزاده زکریا‌ است. این بارگاه، متعلق به یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است که در روستای میراش قرار دارد‌. در کنار صحن این امامزاده، مسجد روستا و در بین این دو، گورستان روستا را ‌می‌توان دید که به شکل حیاط درآمده و دورتادور آن‌ها را درختان سرسبز و باصفایی احاطه کرده‌اند‌. تاریخ بنای این بقعه، به قرن هفتم یا هشتم هجری می‌رسد.

• مقبره شیخ (پیر)

 

بقعه شیخ حسین ‌الهی، یکی دیگر از مکان‌های مذهبی طالقان است که سابقه‌ای کهن دارد و تاریخ آن، به سده 10 و 11 هجری قمری ‌می‌رسد‌. این بقعه در مرکز روستای دیزان قرار گرفته است و متعلق به یکی از عرفا یا فقهای سده‌های گذشته است. این مکان به امامزاده حسین  هم معروف است و برخی او را از نوادگان امام سجاد(ع) می‌دانند. این بنا از شش طاق‌نما تشکیل شده که یک طاق جناغی  هم دارد و در سال 1381 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است‌.

• مقبره شعیب بن صالح

یکی دیگر از اماکن مذهبی شهرستان طالقان‌، مقبره شعیب بن صالح است که در روستای اوانک قرار گرفته است‌. این مقبره، متعلق به علی صالح طالقانی برادر شعیب مشهور به شیخ ابری است که طبق گفته مردم این روستا، یکی از یاران امام عصر(عج) در هنگام ظهور ایشان است. ساختمان این مقبره مکانی کوچک است که برای اهالی این روستا بسیار قابل احترام است.

فرهنگ و هنر

• مشاهیر

شهرستان طالقان زادگاه مشاهیر بزرگی است که در تاریخ به نیکی از آن‌ها یاد می‌شود. به‌عنوان مثال روستای اورازان در طالقان‌، زادگاه جلال آل‌احمد، یکی از نویسندگان بنام و موفق معاصر ایران است که آثار داستانی فراوانی را تألیف کرده است. وی نام یکی از کتاب‌هایش را  هم به یاد روستای محل تولدش، اورازن گذاشته و در این کتاب، تصویری ساده و زیبا از این روستا، ترسیم کرده است‌.

یکی دیگر از مشاهیر طالقان‌، آیت الله محمود طالقانی اولین امام جمعه تهران است که در روستای گلیرد، یکی دیگر از روستاهای باصفا و تاریخی طالقان به‌ دنیا آمده است. عبدالمجید طالقانی‌، یکی دیگر از مشاهیر طالقان‌، خوشنویس، شاعر و عارف مشهور ایرانی است که در روستای مهران طالقان چشم گشوده و از افتخارات این شهرستان است. از دیگر مشاهیر طالقان می‌توان به سرلشکر شهید علی فلاحی‌، غلامحسین درویش‌، برادران امیدوار، محمود میران، علی‌اکبر فرهنگی‌، دکتر حشمت، دکتر یحیی پویا‌، احسان حدادی و پروفسور مهدی باریکانی اشاره کرد‌.

• زبان

گفته می‌شود زبان مردم طالقان‌، گویشی از زبان تاتی است که از جمله زبان‌های ایرانی مخصوص شمال ‌باختری است. این زبان یکی از گویش‌های بازمانده از گویش مادی به حساب می‌آید. این گویش شباهت‌های خاصی به زبان‌های تالشی، مازندرانی و گیلکی دارد و از زبان آذری هم تأثیر فراوانی گرفته است‌.

• لباس محلی

لباس‌های محلی در روستاهای طالقان با توجه به سردی یا معتدل‌بودن هوای منطقه و همچنین گرما و سرما ممکن است با مناطق دیگر فرق داشته باشد؛ اما در عین حال‌، زیبایی و آرایه‌ها و زینت‌های مخصوص به خود را دارد.

زنان طالقان در گذشته شلیته‌های گل‌دار و دامن چین‌دار تا روی زانو و پیراهنی روی آن ‌می‌پوشیدند. بعضی روی پیراهن خود جلیقه هم می‌پوشیدند که جنس آن برای اعیان‌، از مخمل بود و برای قشر متوسط‌، ساده و معمولی‌. روسری‌های گل‌دار یا سکه‌دار به سر می‌کردند و زیر روسری خود هم نوعی کلاه بر سر می‌گذاشتند.

• موسیقی

منطقه طالقان هم همچون بسیاری از شهرهای کشور، موسیقی فولکور مخصوص به خود را دارد. گفته می‌شود اصلی‌ترین بخش از موسیقی طالقان، متأثر از افسانه‌ای شبه‌آوازی است که عزیز و نگار نام دارد‌. این قصه فولکور یکی از داستان‌های محلی مردم طالقان است که قصه دلدادگی بین دو عاشق و معشوق را روایت می‌کند و سال‌هاست که در موسیقی محلی مردم طالقان به اشکال مختلف نقل می‌شود‌.

علاوه بر این، بخش دیگری از موسیقی محلی طالقان متأثر از موسیقی مازندران و گیلان است. از نمونه‌های آن باید به آوازهای غربتی و دیلمانی گیلان‌، امیری مازندران و منظومه زرنگیس اشاره کرد‌. مراسم نوروزخوانی یکی از رسوم کهن مردم طالقان است که هنوز هم در برخی از روستاهای آن اجرا می‌شود و بیانگر فرهنگ موسیقایی این منطقه ‌است‌.

• غذای محلی

از غذاهای محلی طالقان می‌توان به کلم پلوی برگ‌، یوان‌آش‌، حلیم طالقان‌، پلاسرتره، مرجو خورشت، والک پلو، دال عدس‌، کمان‌گوشت خورش و خوراک لوبیا پوله اشاره کرد. این غذاها علاوه بر طعم لذیذشان‌، بیانگر فرهنگ غذایی مردم طالقان هم هستند‌.

اقامت در طالقان

آب‌وهوای مستعد شهرستان طالقان‌، بستر مناسبی برای ایجاد اقامتگاه‌های بومی فراهم کرده است. از این‌رو چندین اقامتگاه بوم‌گردی در این شهرستان وجود دارد که اوقات خوشی را برای گردشگران رقم می‌زند. علاوه بر این اقامتگاه‌ها، چند هتل و مسافرخانه هم در این منطقه وجود دارد. خانه سنتی طالقان‌، هتل رجینا‌، هتل کوهستان سفید و هتل ساحل از جمله اماکن اقامتی طالقان هستند‌.

سوغات طالقان

آب‌وهوا و خاک طالقان بسیار مناسب و حاصلخیز بوده و باغ‌های بسیاری در این منطقه ایجاد کرده است. سیب، گیلاس، گلابی، گردو، زیتون، زرشک کوهی و بادام کوهی از جمله میوه‌هایی هستند که به‌عنوان سوغات طالقان شناخته می‌شوند. عسل طالقان و لبنیات طالقان هم از دیگر سوغاتی‌های معروف این منطقه هستند که انواع مختلفی دارند و هرکس بسته به سلیقه خودش می‌تواند این اقلام را تهیه کند.

مسیرهای دسترسی

برای دسترسی به شهرستان طالقان، باید ابتدا به استان البرز و از آنجا به طالقان بروید. اگر قصد دارید با ماشین شخصی به طالقان سفر کنید، می‌توانید از طریق اتوبان کرج – قزوین و جاده قدیم کرج – قزوین به این منطقه برسید. در این اتوبان پس از طی‌کردن شهرهای کرج، هشتگرد، آبیک و پس از طی 4 کیلومتر از آبیک، به جاده اختصاصی طالقان می‌رسید. لازم به ذکر است که در حال حاضر هیچ قطاری برای دسترسی به این شهرستان وجود ندارد.

سفر یک‌روزه به طالقان و بازدید از جاهای دیدنی آن، فرصتی مناسب برای ساکنان تهران است. در این نوشته با این شهر آشنا شدیم. شما از سفر به طالقان خاطره یا تجربه‌ای دارید؟ با همراهان خود در ره بال آسمان در میان بگذارید.

{“@context”:”https://schema.org”,”@type”:”FAQPage”,”mainEntity”:[{“@type”:”Question”,”name”:”بهترین زمان سفر به طالقان چه موقعی است؟”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”بهار”}},{“@type”:”Question”,”name”:”جاهای دیدنی طالقان کجاست؟”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”سد و دریاچه طالقان، آبشار کرکبود، غار کله سنگ، روستای کلارود، چشمه‌‌های آبگرم و بناهای تاریخی فراوان.”}},{“@type”:”Question”,”name”:”خانه سنتی طالقان‌، هتل رجینا‌، هتل کوهستان سفید و هتل ساحل از جمله اماکن اقامتی طالقان هستند‌.”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”خانه سنتی طالقان‌، هتل رجینا‌، هتل کوهستان سفید و هتل ساحل از جمله اماکن اقامتی طالقان هستند‌.”}},{“@type”:”Question”,”name”:”سوغات طالقان چیست؟”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”عسل،‌لبنیات، سیب، گیلاس، گلابی، گردو، زیتون، زرشک کوهی و بادام کوهی از جمله میوه‌هایی هستند که به‌عنوان سوغات طالقان شناخته می‌شوند.”}}]}