راهنمای سفر تویسرکان | شهر سروهای کهنسال

استان همدان در غرب ایران با تاریخچه‌ای غنی، شهرهای کوچک و بزرگ متعددی را در خود جای داده است که هر کدام نشانی عمیق از تمدن باشکوه آریایی دارند. یکی از این شهرهای زیبا، تویسرکان است. در این نوشته بنا داریم جاهای دیدنی تویسرکان را به شما معرفی کنیم. همراه ما باشید با راهنمای سفر تویسرکان.

تویسرکان کجاست؟

برای اینکه دقیق‌تر بدانید تویسرکان کجاست، باید سراغ نقشه ایران بروید. در قسمت جنوب همدان و اسد آباد که نگاه کنید، تویسرکان را می‌بینید. در سمت چپ این شهر هم شهرستان ملایر قرار گرفته و در سمت راستش کنگاور. در جنوب تویسرکان هم شاهد شهرستان نهاوند خواهید بود.

بهترین زمان سفر به تویسرکان | آب و هوای تویسرکان

تویسرکان یکی از شهرهای سرد و خشک ایران است. خیلی طبیعی است که در چنین وضعیتی شاهد زمستان‌های سوزناک و بسیار سرد باشیم. اگر قصد سفر به این شهر را دارید، برای یکی از روزهای بهار یا تابستان خود برنامه‌ریزی کنید. در این دو فصل سال، هوا کمی مطبوع‌تر است. اگر پوست خشک یا حساس دارید، قبل از سفر به میزان کافی کرم مرطوب‌کننده یا آبرسان همراهتان بردارید؛ چون ممکن است خشکی هوا اذیتتان کند.

طبیعت تویسرکان | کوهستانی سرد

خبر خوب اینکه بارش برف و باران در این شهر خیلی زیاد است؛ اما خبر بد هم اینکه زمین ضخامت چندانی ندارد و خیلی از این منابع آبی هدر می‌رود. با این اوصاف بیشتر از همه کوه‌های خلوت و کم‌درخت به چشم می‌آیند. در دره‌ها هم که حجم آب بیشتر است، باغ‌های گردو، زردآلو، سیب، بادام و گلابی وجود دارند. البته در این شهر گیاهان دارویی هم به میزان کافی پیدا می‌شود. شیرین بیان، گون، کتیرا، بومادران، چای کوهی، ریواس، کنگر و سماق سهم بیشتری در بین این گیاهان دارند.

احتمالاً خیلی از شماها بارها کبک را از نزدیک دیده باشید. اگر ندیده‌اید، باید به سمت ارتفاعات بروید و چشمانتان را تیز کنید تا میان سنگ‌ها شاید رد یکی‌شان را بیابید. این پرندگان زیبا، خیلی شبیه سنگ‌های بیابانی هستند و برای همین تشخیصشان سخت می‌شود. البته اینجا عقاب، تیهو، غاز خاکستری، قرقی، کلاغ نوک سرخ و چند پرنده دیگر هم زندگی می‌کنند. روباه، گرگ، شغال، خوک، کل، میش، قوچ، خرگوش و چند جنبده کوچک و بزرگ دیگر هم تویسرکان را برای زندگی خود انتخاب کرده‌اند.

جاهای دیدنی تویسرکان | هدیه طبیعت به انسان

• آبشار افشار

حدود ۱۲ کیلومتر که به سمت شمال تویسرکان رانندگی کنید، به دره اسعد می‌رسید. در انتهای این دره زیبا می‌توانید شاهد تعظیم شکوه پرخروش طبیعت باشد. آبشار افشار در دامنه‌های جنوبی کوه شاه نشین بزرگ جا خوش کرده است.

• روستای قطبستان

اگر دلتان می‌خواهد یک روز متفاوت را در روستایی زیبا با باغ‌های سرسبز سپری کنید، به روستای قطبستان سری بزنید. این روستا در ۳۵کیلومتری اسدآباد است. بهار که بشود، درختانش لباس سبز کم‌رنگ می‌پوشند و غرق در شکوفه‌های سفید و صورتی می‌شوند. در تابستان که سبزی برگ‌ها پررنگ‌تر می‌شود، میوه‌های رنگارنگ می‌آیند تا تابلوی نقاشی این روستا را زیباتر از قبل کنند.

به روستا که سر زدید، به خاطرتان بسپارید که این درخت‌ها و میوه‌هایش حکم فرزندان عزیر کشاورزان را دارند. بدون اجازه وارد حریم خصوصی‌شان نشوید و کاری نکنید که حاصل یک سال آفتاب خوردن و رنج آبیاری شبانه کشاورزان هدر برود.

• دره گزندر

دلتان می‌خواهد اجتماع درختان گردو را از نزدیک ببینید؟ به دره گزندر سری بزنید. این دره در حاشیه جاده تویسرکان به جوکار قرار دارد. اینجا بارش باران به حد کافی است و زمین هم حاصلخیر است. برای همین هم می‌توانید درختان گردو را ببینید که مثل بچه‌های گروه سرود کنار هم جمع شده‌اند و فضای سرسبز و دل‌پذیری ایجاد کرده‌اند. البته اینجا فقط مخصوص گردو نیست. گیلاس و زردآلو و سیب و آلبالو هم می‌توانید بین آن گروه زیبا پیدا کنید.

• رود سرابی

اسم دره گزندر و رود سرابی همه جا در کنار هم می‌آید. در واقع آنچه به این باغ‌ها جان می‌دهد، آبی است که در این دره جاری است. این رود مسیرش را از کوه کلاه قاضی شروع می‌کند و در ادامه راه از دره گزندر می گذرد. در مسیر هم چند چشمه کوچک و بزرگ خودشان را به این رود می‌رسانند تا دست در دست یکدیگر، سرزمینشان را سبز و آباد کنند.

• پارک کمر بسته

البته ما می‌گوییم پارک، شما یک جنگل کوچک را تصور کنید که جای‌جایش درخت روییده و فضای زیبایی برای نشستن و خستگی ‌درکردن دارد. آنچه پارک کمر بسته را غنی‌تر و مهم‌تر می‌کند، ۵ اصله درخت چنار است که از قرن‌ها پیش اینجا را برای رشد و بالندگی خود انتخاب کرده‌اند. این درختان در بخش میراث فرهنگی زنده شهر ثبت شده‌اند و امید است به آن‌ها رسیدگی شود.

تاریخچه تویسرکان | تویسرکان در گذر زمان

شاید اگر حمله مغول و چند زلزله دیگر نبود، ما اکنون شهر تویسرکان باستانی را با همان نشانه‌های ۴هزار سال پیش داشتیم. کاوش‌های باستان‌شناسی در تپه باباکمال دارد می‌گوید این شهر یکی از جایگاه‌های مهم در تمدن هخامنشی بوده است که دست بی‌رحم روزگار آن را به نابودی کشانده. این شهر بعد از حمله مغول به ویرانه‌ای تبدیل شد و تا زمان صفوی مثل جسدی بی‌جان روی زمین افتاد. تلاش‌های پادشاهان صفوی باعث شد اندکی جان به این کالبد خسته بازگردد و شهر نمایی تازه در جایی تازه بگیرد.

بناهای تاریخی تویسرکان | یادگاری از گذشتگان

حتماً شما هم از مشاهده عمارت‌های شاهانه قدیمی لذت می‌برید. این مژده را به شما می‌دهیم که در سفر به تویسرکان، در کنار بازدید از جاهای دیدنی طبیعی این شهر، می‌توانید خودتان را مهمان جاذبه‌های تاریخی هم بکنید. در ادامه چند بنای تاریخی زیبا را به شما معرفی می‌کنیم.

• خانه مسعودی

در محله شاهزادگان یا همان خیابان انقلاب تویسرکان، سراغ خانه مسعودی را بگیرید. مطمئن باشید از تماشایش سیر نمی‌شوید. یک عمارت بزرگ دو طبقه در حیاطی وسیع با چندین و چند اتاق تو در تو منتظر شماست. وارد اتاق‌ها که بشوید، گچ‌بری‌های زیبا و نقاشی‌های روی دیوار میخکوبتان می‌کند. نقاشان خوش‌ذوق آن زمان، تصاویری از شاهنامه فردوسی روی دیوارها به یادگار گذاشته‌اند. وجب‌به‌وجب این خانه دیدنی است و آنقدر حرف برای گفتن دارد که مقاله‌ای جداگانه می‌طلبد.

• خانه دکتر اقتداری

یکی دیگر از خانه های تاریخی تویسرکان متعلق به دکتر اقتداری است. در زمان قاجار و چیزی حدود ۱۵۰ سال پیش از نگارش این مقاله، مردی به نام رضا محمودی این خانه را بنا کرد. یکی از خصوصیات این خانه، قنات اختصاصی آن است که به حوض‌های حیاط‌ها راه داشته و باغچه‌ها را سرسبز نگه می‌داشته است. به نظرتان چه اتفاق‌های ریز و درشتی در این خانه رخ داده‌ است؟ اگر نویسنده داستان یا فیلم هستید، تماشای این خانه‌ها را از دست ندهید. این خانه‌ها جان می‌دهند برای طرح یک رمان طولانی.

• قلعه اشتران

البته که قلعه اشتران به‌زیبایی خانه‌های تاریخی نیست؛ اما در زمان خودش روزنه امیدی بوده برای مردم شهر و پشت و پناهی امن برای حفاظت از جان و مال مردم. این قلعه در روستای اشتران، حدود ۱۸کیلومتری تویسرکان قرار دارد. دیوارهایش از خشت و گل و چینه است. قناتی دارد که آب آشامیدنی مردم را تأمین می‌کرده و برج و باروهایی که پاسبانان در آن اوضاع را رصد می‌کرده‌اند.

• کاروانسرای شاه عباسی

یکی از اقدامات زیبای شاهان صفوی، ساختن کاروانسرا بوده است. به هر شهر ایران که سر بزنید، شاهد کاروانسرایی هستید که در زمان خودشان هر شب و روز از خیل مسافران خالی نبوده است. این مکان‌های شلوغ که پناه امن مسافران بوده است، اکنون چشم امیدشان به ماست که پناهشان دهیم و برای حفظ و نگهداری‌شان، تلاشی کنیم. برای همین هم هست که میراث فرهنگی کمر همت بسته و آن را به منظور ایجاد بازارچه صنایع دستی، مرمت کرده است.

بناهای مذهبی | جایی برای اهل دین

• مسجد جامع تویسرکان

مسجد جامع تویسرکان دو بخش دارد. یکی از این بخش‌ها شمالی است و دیگری جنوبی. مسجد شمالی همان مسجد قدیمی دوره صفویه است که در کنار حمام خان بنایش کرده‌اند. این حمام در اثر گذر زمان رفته‌رفته پیر و فرسوده شد. به همین علت در شبستانش، بنای جدیدی ساختند که این روزها از آن استفاده می‌شود.

• مسجد باغوار

به کنار بازار سرپوشیده تویسرکان که بروید، به مسجد باغوار می‌رسید. این مسجد یادگار زمان زندیه است و تا الآن حدود ۲۰۰ سال دارد. درون این مسجد قناتی است که در گذشته اب آشامیدنی مردم شهر را تأمین می‌کرده است. این روزها قنات تا حدی خشکیده و راه‌های ورودی‌اش مسدود شده است.

• آرامگاه حیقوق نبی

شاید شما هم مثل ما برای بار اول است که نام این پیامبر را می‌شنوید. این پیامبر یکی از ۱۲ فرستاده خدا برای قوم بنی اسرايیل است که با دانیال نبی و الیاس نبی هم دوره بوده‌اند. اینکه ایشان چطور از اورشلیم به ایران آمدند، داستان مفصلی دارد که به احتمال زیاد در مقاله دیگری درباره‌اش صحبت خواهیم کرد. همین‌ قدر بدانیم که این پیامبر در نزد یهودیان و مسلمانان بسیار محترم هستند.

فرهنگ و هنر | تجلی تمدن ایرانی

• لباس محلی

لباس محلی تویسرکان تفاوت چندانی با لباس محلی همدان ندارد. سرپوش نخلی، کونیک، گیوه، نمدی و کلاش از جمله لباس‌های مردانه هستند. زنان هم عرق‌چین، کونیک، ارخالق۷ تمبان، دوش لوق، ساغری، بوتون، ارسی و گالش داشته‌اند. البته که این روزها پوشیدن این لباس‌ها فقط در برخی مراسم خاص دیده می‌شود و مردم همدان هم مثل سایر شهرهای ایران، لبا‌س‌های به‌روز دارند.

• غذای محلی

شاید شما هم پیش خودتان فکر کنید که وقتی شهری پر باشد از درخت گردو و شهر طلای سبز نام بگیرد، از گردو در غذا و شیرینی‌هایش بیشتر بهره ببرد. ما که در یک نگاه کلی، غذای خاصی با این هدف پیدا نکردیم. غذاهای محلی تویسرکان شامل آش سماق، کوفته نخودی، آش کلم قمری و آش دوغ می‌شود. شیرینی محلی این منطقه هم کلوچه سنتی آن است.

رستوران‌های تویسرکان | جایی برای چشیدن طعم‌های تازه

به تویسرکان که سفر کردید، نگران ناهار و شامتان نباشید. سفره خانه­ سنتی سراب در خیابان امام حسین و کنار مسجد جامع، رستوران ولیعصر در خیابان حافظ و پیتزا پانیک در خیابان انقلاب از جمله جاهایی هستند که می‌توانید با خیال راحت غذا سفارش دهید و نگران کیفیت یا قیمتش هم نباشید.

اقامت در تویسرکان | شبی در شهری دیگر

اگر سفرتان به تویسرکان بیشتر از یک روز طول کشید، به هتل سه ستاره فاران در خیابان امام خمینی سری بزنید. در این هتل دیگر نیازی نیست دغدغه ناهار وشام هم داشته باشید؛ چون خود مجموعه رستوران و کافی‌شاپ دارد. اگر هم دوست داشتید به مهمان‌پذیر نگین در خیابان بهشتی بروید. انتخاب باخودتان است و میزان بودجه‌ای که قرار است برای سفر خرج کنید.

سوغات تویسرکان | خوشمزه‌های زیبا

علاوه بر گردو که سوغات اصلی تویسرکان است، نقل هم در این شهر به‌فراوانی پیدا می‌شود. این نقل‌ها طعم‌های مختلفی دارند و به‌صورت بسته‌بندی یا فله و کیلویی قابل سفارش هستند. بادام، پشمک، نبات، سماق، عسل، کارهای منبت، صابون محلی، آلو، ظروف قلمکاری شده، شاطه حلوا، سفال و خیلی چیزهای دیگر را هم می‌توانید از این شهر به‌عنوان سوغات تهیه کنید.

برای خرید از تویسرکان، به مرکز خرید دلتا در خیابان انقلاب بروید. در این مرکز خرید اکثر مایحتاجتان پیدا می‌شود.

مسیر دسترسی به تویسرکان | پیش به سوی سفر

تویسرکان ایستگاه قطار و فرودگاه ندارد. برای همین هم باید بین گزینه‌های ماشین شخصی و اتوبوس، یکی را انتخاب کنید. راه جاده ۵۲۲ را که در پیش بگیرید، از سمت شرق به جوکار می‌رسید و از سمت غرب به کنگاور. جاده‌های ۳ و ۴۸ هم این شهر را به سایر شهرهای استان و کشور می‌رسانند.

سفر به هر کدام از شهرهای ایران، جذابیت خاص خودش را دارد. جاهای دیدنی تویسرکان هم آنقدر زیبا و متنوع هستند که هر کسی را عاشق خودشان می‌کنند. راستی شما قبلاً به این شهر رفته‌اید؟ اگر رفته‌اید و عکس یا خاطره‌ای از آن دارید، برای ره بال آسمان بفرستید. به اسم خودتان منتشر می‌کنیم.