راهنمای سفر به پاوه | خاطراتی از جنگ تا آرامش

به تصویری که از این شهر برای شما آماده کرده‌ایم نگاه کنید. گاهی خود تصویر با ما صحبت می‌کند. آیا این شهر زیبا نیست؟ آیا واقعاً دوست ندارید در این هوا نفس بکشید؟ ریه‌های خود را از اکسیژن خالص پروخالی کنید و به تماشای مناظر کوهستانی بنشینید. امروز قصد داریم تا سری به استان کرمانشاه و شهر زیبای پاوه بزنیم. با ما همراه باشید تا این شهر و جاهای دیدنی پاوه را بهتر بشناسید.

پاوه کجاست؟

پاوه یکی از شهرهای شمال استان کرمانشاه است. این شهر مرکز شهرستان پاوه است و در نزدیکی مرز بین ایران و عراق قرار دارد. این شهر در فاصله 1120 کیلومتری از مرکز استان و 45کیلومتری نقطه صفر مرزی واقع شده است. این شهر در دامنه‌های کوه قرار دارد و به همین خاطر مردم به ناچار از سبک خاص معماری برای بنا‌کردن خانه‌های خود استفاده کرده‌اند. همین سبک خاص معماری شهرستان پاوه، امروزه به یک جاذبه گردشگری طبیعت شده است.

طبیعت پاوه

پاوه در کنار کوهستان اورامانات، بین دو کوه آتشگاه و شاهو قرار دارد. به همین خاطر همان طور که انتظار دارید، آب‌وهوای پاوه آب‌وهوایی سرد و کوهستانی است. این شهر در طول پاییز و زمستان، روزهای متوالی را در یخبندان به سر می‌برد. در فصل زمستان انگار که لحاف سفیدی از برف روی این شهر انداخته‌اند. این برف به‌حدی است که حتی در تصاویر ماهوره‌ای نیز تشخیص شهر از میان توده برف بسیار دشوار خواهد بود.

ارتفاع کوه شاهو ۳هزار و 390 متر و ارتفاع کوه آشتگاه ۲هزار و 389 متر است. دامنه‌های هر دو کوه، پوشیده از گیاهان دارویی، درختان بلند و کهنسال و درختچه‌های کوچک و پربار است. بافت طبیعی این شهرستان بسیار متنوع است. در بخشی از قسمت‌های آن، پوشش گیاهی بسیار فقیر و در برخی قسمت‌ها بسیار پربار و سرسبز است. تنوع پوشش گیاهی این منطقه نیز به‌نوبه خود یک جاذبه گردشگری  محسوب می‌شود. تصور کنید همین طور که از بین سنگلاخ و مناطق کوهستانی عبور می‌کنید، ناگهان وارد درختان انبوه بلوط خواهید شد. این منطقه از نظر آب‌وهوا و پوشش طبیعی، بسیار خاص و منحصر‌به‌فرد است.

بهترین زمان سفر به پاوه

همان طور که می‌توانید حدس بزنید، اصلاً در 6 ماه دوم سال نباید حتی فکر سفر به پاوه از ذهنتان عبور کند. این شهر در طول زمستان تماماً یخ و یخبندان است؛ اما از اوایل بهار، ننه سرما بار خود را آرام‌آرام جمع می‌کند و زیر لب غر می‌زند. بابا نوروز به‌حدی زیبا می‌نوازد که گیاهان از خواب زمستانی بیدار می‌شوند و طبیعت طوری سرسبز و زیبا خواهد شد که انگار نه انگار که تا همین چند روز پیش همه جا سوز و سرما بوده. در فصل بهار هنوز هم سوز و سرما را در ارتفاعات پاوه می‌توان احساس کرد. حتی تابستان این شهر هم بویی از گرما نبرده است! پس برای فرار از گرمای هوای شهرهای بزرگ در تابستان، می‌توان به آغوش پاوه پناه آورد. از اواسط اردیبهشت ماه تا اواسط شهریور، بهترین زمان سفر به پاوه محسوب می‌شود.

جاهای دیدنی پاوه

• مجموعه آبشارهای شرکان

مجموعه آبشارهای شرکان یکی از زیباترین و بکرترین جاهای دیدنی پاوه محسوب می‌شود. این مجموعه آبشار در 30کیولمتری شهر نوسود و شمال‌غربی پاوه جا خوش کرده است. آبشارهای شرکان از میان دامنه‌های کوه دالانی به پایین سقوط می‌کند. در مسیر این آبشار می‌توانید شاهد باغ‌های انار باشید که از آب همین آبشار و رودخانه شرکان سیرآب می‌شوند. بلندترین بخش این مجموعه آبشار حدود 30متر ارتفاع دارد و آن را با نام سولوکافرا می‌شناسند. این آبشار دائمی است و در تمامی روزهای سال پرآب و خروشان خواهد بود.

• غار مورگه با

غارها همیشه بخش مرموز طبیعت به حساب می‌آیند. انگار که وارد پوسته زمین می‌شویم و در آن کندوکاو می‌کنیم. همین مسئله هیجان را افزایش می‌دهد و باعث افزایش آدرنالین در سطح خون می‌شود. غارنوردی یکی از رشته‌های محبوب ورزشی به حساب می‌آید. غارنوردی از نظر ظاهر شباهت بسیاری به کوهنوردی یا صخره‌نوری دارد؛ اما به جای حضور در ارتفاع، در زیر زمین خواهید بود. غار مورگه در دل جنگل‌های مرخیل قرار دارد. همانند فیلم‌های ایندیانا جونز، همین طور که در بین جنگل‌های انبوه قدم می‌زنید، ناگهان با ورودی یک غار مرموز روبه‌رو خواهید شد. این غار جزء انواع آهکی است و ظاهری بسیار خاص و دوست‌داشتنی دارد. از میان این غار رودی فصلی عبور می‌کند که در فصل پاییز و زمستان کاملاً خشک می‌شود و از اوایل زمستان دوباره به جریان در می‌آید.

• روستای هجیج

به تصاویر بالا نگاه کنید. واقعاً چقدر برخی از روستاهای غرب ایران باصفا و دوست‌داشتنی هستند. واقعاً چطور می‌توان برای ساکنان این روستا بهشت را توصیف کرد؟ مناظر سرسبز، رودهای روان، چشمه‌های جوشان، آبشارهای خروشان، دشت‌های پرگل و علفزارهای سرسبز، مگر توصیف بهشت نیست؟ روستای هجیج یکی دیگر از جاهای دیدنی پاوه محسوب می‌شود. این روستا بافت سنتی خود را تا حدودی حفظ کرده است و آب‌وهوایی نسبتاً سرد و کوهستانی دارد. با اقامت در خانه‌های روستایی روستای هجیج، می‌توانید سفری خاص و فراموش‌نشدنی را تجربه کنید.

• سد داریان

سد داریان یکی دیگر از جاهای دیدنی پاوه است که در بین مردم محلی نیز شهرت بسیاری دارد. این سد جزء انواع سد خاکی است و روی رودخانه سیروان قرار دارد. این سد در نزدیکی شهر نودشه و مجاورت روستای داریان قرار دارد. دریاچه مصنوعی پشت این سد، یکی از تفرجگاه‌های محبوب بین مردم محلی پاوه به حساب می‌آید. ماهیگیری و قایق‌سواری جزء تفریحاتی هستند که در این مکان می‌توانید تجربه کنید. قطعاً شما هم می‌خواهید طعم ماهی‌های قزل‌آلای خال قرمز محلی کردستان را بچشید!

• روستای نسمه

روستای نسمه در کنار روستای هجیج یکی دیگر از جاهای دیدنی پاوه محسوب می‌شود. این روستا در فاصله 5کیلومتری پاوه واقع شده است و تا کرمانشاه 120 کیلومتر فاصله دارد. برای دسترسی به این روستا باید از میان کوه‌های شاهو عبور کنید. مسیر دسترسی به این روستا از میان مناطق سرسبز و بکر عبور می‌کند. برخی از مسافران بر این باور هستند که مسیر دسترسی به این روستا از خود آن هم زیباتر است. از میان روستای نسمه رودی زلال و خنک عبور می‌کند که باعث آبادانی روستا به حساب می‌آید.

تاریخچه پاوه

درباره تاریخچه پاوه اطلاعات دقیقی در دست نیست. البته بسیاری از کارشناسان، قدمت این شهر زیبا و کوهستانی به بلندای تاریخ ایران زمین است. زمانی که قوم آریا وارد ایران زمین شد، بخشی از اقوام داخل همین سرزمین سکونت پیدا کردند. البته جالب اینجاست که محققان معتقدند پیش از اقوام آریایی، تمدن‌های دیگری همانند کاسی‌ها، گوتی‌ها، عیلامی‌ها و لولوبی‌ها در این مکان مستقر بودند. این منطقه تاریخ پرفرازو‌نشیبی را به خود دیده است. با توجه به موقعیت خاصی پاوه، این منطقه از ارزش بسیار خاصی برای پادشاهان برخوردار بود. پیش از هخامنشیان، دول مختلف برای فتح این منطقه لشگرکشی کردند.

در قرن دوم و اول پیش از میلاد مسیح، این منطقه تحت سلطه حکومت ارمنستان بود. بعدها حومت ارتاکسیس یا همان ارتاکسیاس این منطقه را فتح کردند تا نهایتاً در دوران ساسانی یا اشکانی، این منطقه به دست حکومت ایران افتاد. خلاصه که به‌صورت مختصر و مفید اگر بخواهیم بگوییم، باید گفت که در تمام طول تاریخ، اقوامی در این منطقه ساکن بودند. متأسفانه به‌خاطر شرایط خاص آب‌وهوایی، مادر طبیعت تاریخ خونین انسان در این سرزمین را شسته است و خبری از آن نیست. به جز چند آتشگاه که خرابه‌ای از آن باقی نماند، خاطره دیگری از آن دوران به چشم نمی‌خورد.

با تمام این‌ها قرار نیست که تاریخ پاوه را تاریخی سطحی دانست. زمانی که به این شهر سفر کنید، برخلاف شهرهای دیگر همانند اصفهان یا شیراز، خبری از آثار تاریخی متعدد در اینجا وجود ندارد. همین مسئله باعث شده تا گردشگران تصور کنند که پاوه قدمت چندانی ندارد؛ اما این مسئله بی‌انصافی در حق این ناحیه به حساب می‌آید.

بناهای تاریخی و مذهبی پاوه

• قلعه دژ

قلعه دژ یکی دیگر از جاهای دیدنی پاوه به حساب می‌آید. همان طور که اشاره کردیم، بقایای کمی از آثار تاریخی این شهر به‌جای‌مانده است. این قلعه نیز یادگاری از دوران ساسانی به حساب می‌آید. قلعه دژ در ارتفاعات این شهر قرار دارد و برای بازدید از این آن باید کمی پیاده‌روی را به جا بخرید. با وجود این، آثار چندانی نیز از این قلعه تاریخی به چشمتان نمی‌خورد.

• مسجد جامع پاوه

مسجد جامع پاوه یکی دیگر از جاهای دیدنی پاوه به حساب می‌آید. این مسجد روی بقایای آتشکده دوران ساسانی پی‌ریزی شده است. مسجد جامع پاوه فاقد صحن بوده و فقط یک شبستان دارد. ابعاد این شبستان نیز فقط 15 در 20 متر است و جزء مساجد کوچک به حساب می‌آید.

فرهنگ و هنر

پیش از آنکه به فرهنگ و هنر این سرزمین اشاره کنیم، بهتر است درباره نام «پاوه» بگوییم. نظرات مختلفی درباره دلیل نام‌گذاری این منطقه وجود دارد؛ اما بر اساس باور عده‌ای زبان‌شناس، پاوه در گویش هورامی که یک گویش باستانی منطقه است، پایدار و پابرجا معنا می‌دهد که چه معنای زیبایی است. مردم این سرزمین همیشه تحت فشار دول خارجی بودند. از گذشته دور که دست بکشیم، باید به جنگ تحمیلی ایران اشاره کنیم. این منطقه در طول جنگ آسیب فراوانی را تحمل کرد. چه دشت‌هایی که از خون جوانان سیراب شدند؛ اما امروز هنوز هم پاوه محکم و پابرجا باقی مانده است.

مردم این سرزمین مردم سختی‌دیده و پرطاقتی هستند. آن‌ها جزء اقوام کرد به حساب می‌آیند و به زبان کردی با لهجه اورامی صحبت می‌کنند. ساکنان این سرزمین اکثر مسلمان و پیرو اهل سنت شافعی هستند. البته بخشی از مردم این سرزمین نیز پیرو آیین شیعه هستند. بر اساس سرشماری انجام‌شده در سال 1395، 25هزار نفر معادل 8هزار خانوار در این شهر زندگی می‌کنند. بیشتر مردم شهر به مشاغلی همانند کشاورزی، دامداری، زنبورداری و البته باغداری مشغول هستند. زنان این شهر نیز بیشتر خودشان را با ساخت صنایع‌دستی مختلف مشغول می‌کنند.

اقامت در پاوه

پاوه شهر چندان بزرگی نیست. به همین خاطر نباید انتظار حضور هتل‌های مجلل را در آن داشته باشید. به همین خاطر باید به حضور در انواع مسافرسرا یا هتل آپارتمان رضایت دهید. همچنین کرایه انواع سوئیت شخصی نیز در این شهر رایج است. با وجود این‌ها، اقامتگاه‌های بوم‌گردی را می‌توان بهترین گزینه برای اقامت در این شهر زیبا دانست. اقامتگاه‌های بوم‌گردی مختلفی در این شهر حضور دارند. برخی از آن‌ها در طبیعت بکر منطقه قرار دارند و روح شما را تازه می‌کنند. البته نباید انتظار امکانات خیلی لوکس و لاکچری را در این اقامتگاه‌ها داشته باشید.

رستوران در پاوه

• فست‌فود خوشمزه: جاده نجار؛
• رستورانی آشتی: میدان فرمانداری؛
• رستوران پردیس: خیابان امام محمد غزالی؛
• رستوران پیمان: جاده مزیدی.

سوغات پاوه

• گلیم؛
• جاجیم؛
• گیوه؛
• سبد حصیری؛
• سجاده نماز یا همان مازلوخ.

مسیر دسترسی

پاوه در 160 کیلومتری جنوب‌غرب سنندج و 130 کیلومتری شمال‌غرب کرمانشاه قرار دارد. فاصله این شهر تا تهران نیز حدود 630 کیلومتر است. پاوه در 30کیلومتری نقطه صفر مرزی نیز قرار دارد. دسترسی به این شهر از سنندج و کرمانشاه امکان‌پذیر است. پس ابتدا باید خودتان را به یکی از این دو شهر برسانید و سپس به‌سمت پاوه ادامه مسیر دهید. پاوه شهر چندان بزرگی نیست. به همین خاطر فرودگاه یا ایستگاه قطار اختصاصی ندارد. اگر قصد تجربه سفر هوایی یا ریلی دارید، باید ابتدا کرمانشاه یا سنندج را مقصد قرار دهید. سپس از آنجا با اتوبوس یا تاکسی به‌سمت پاوه حرکت کنید.

همچنین در نظر داشته باشید مسیر منتهی به این شهر در فصل زمستان معمولاً یخبندان است. پس هنگام زمستان تجهیزات لازم همانند زنجیرچرخ همراه داشته باشید. همچنین در صورت امکان از سفر ضروری به این شهر در فصل زمستان اجتناب کنید. ساده‌ترین و ارزان‌ترین روش سفر به این شهر، اتوبوس است.

خب دوستان عزیز ره بال آسمان، نظر شما درباره شهر زیبای پاوه چیست؟ آیا تا کنون از جاهای دیدنی پاوه دیدن کرده‌اید؟ نظرات خود را درباره سفر به پاوه با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید. در ضمن به نظرتان استان کرمانشاه یا استان کردستان از نظر مناظر طبیعی زیباتر هستند؟