جاهای دیدنی داراب | راهنمای سفر داراب

داراب یکی از شهرستان‌های استان فارس است که با داشتن قدمتی چندهزار ساله، از شهرهای باستانی ایران به شمار می‌رود. این شهر تاریخچه‌ای کهن و با‌ارزش را دل خود جای داده است. اگر شما هم از جمله کسانی هستید که قصد سفر به شهر باغ‌ها و درختان میوه را دارید و در عین حال می‌خواهید با یکی از مناطق تاریخی ایران آشنا شوید، با ما همراه باشید. در این نوشته با جاهای دیدنی داراب آشنا می‌شوید.

داراب کجاست؟

قبل از شروع سفر اجازه دهید برایتان بگوییم که داراب کجاست. شهرستان داراب در جنوب ایران و جنوب شرقی استان فارس، در فاصله 242‌کیلومتری شیراز قرار دارد.

بهترین زمان سفر به داراب | روزهای سرد سال

داراب به دلیل تنوع آب‌وهوایی منطقه‌ای که در آن قرار گرفته است، در فصل‌های مختلف سال هوای متفاوتی دارد و تقریباً هر چهار فصل به‌خوبی در آن مشاهده می‌شود. در نواحی کوهستانی این شهر، معمولاً هوا سرد و کوهستانی است و در فصل زمستان نیز در این نواحی، بارش برف مشاهده می‌شود.

اما به‌طور کلی، بیشتر مناطق این شهرستان آب‌وهوایی گرم و مرطوب دارند. در بخشی از مناطق داراب، حتی در زمستان هم نه‌تنها هوا سرد نیست، بلکه همیشه هوایی مطلوب و ملایم دارد. از سوی دیگر روستاهای نوایگان و لایزنگان که از روستاهای سرسبز داراب هستند، در فصل تابستان به دلیل داشتن هوایی خنک‌تر، بیش از دیگر مناطق در مرکز توجه گردشگران قرار می‌گیرند. اکثر افراد، اواخر زمستان و اوایل بهار را برای سفر به داراب انتخاب می‌کنند.

طبیعت داراب | آمیزه‌ای از خرما و مرکبات و انار

پوشش گیاهی متنوعی در مناطق مختلف داراب دیده می‌شود. این شهر به داشتن درختانی مانند مرکبات، گردو، سیب، زردآلو، انار و بادام شهرت دارد. همچنین گیاهانی از قبیل ارس، بنه، کلخنگ، بادام وحشی، تنگرس، ارژن، کیکم، زالزالک، انجیر وحشی، آلبالو، گیلاس وحشی، خرزهره، گَوَن، کلاه میرحسن و… بومی این ناحیه هستند که به‌فراوانی در بیشتر نواحی این شهر دیده می‌شوند.

داراب، به دلیل داشتن طبیعتی مشابه طبیعت مناطق کوهستانی و تپه ‌ماهوری، زیستگاه با ارزشی برای گونه‌های جانوری مختلف است. جوجه تیغی، خرگوش، گراز، کل و بز، قوچ و میش، پلنگ، گرگ، شغال، روباه، خرس، کفتار، کبک، تیهو، بلدرچین، جغد، کبوتر جنگلی، انواع عقاب، سارگپه، لاک‌پشت، مارهای مناطق گرم و خشک، سمندر و…گونه‌های مختلف جانوری هستند که این طبیعت سرسبز را برای ادامه حیات خویش، انتخاب کرده‌اند.

جاهای دیدنی داراب | طبیعتی چشم‌نواز

• آبشار کاسه رود داراب

آبشار کاسه رود یکی از پر بازدید‌ترین مناطق داراب محسوب می‌شود که در دل کوه‌های فورگ (رشته کوه‌های زاگرس) در جنوب ایران قرار گرفته ‌است. این آبشار با آب شیرین و زلال خود در ۸۰کیلومتری جنوب شرقی داراب واقع شده و به کاسه رود می‌ریزد. وجود نیزارها و درختان نخل در اطرف این آبشار، زیبایی منحصربه‌فردی به این منطقه بخشیده‌اند. در انتهای دره نیز، حوضچه‌ای زیبا با آبی زلال قرار دارد که به کاسه رود معروف است. در حقیقت، کاسه رود چشمه‌ای روان است که نیزارهای پر‌‌‌پشت و درختان بید فراوانی در اطراف آن روییده‌اند.

• آبشار فدامی داراب

آبشار فدامی با مناظر طبیعی و درختان نخلی که در اطراف آن روییده‌اند، یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی داراب به شمار می‌رود. تفاوت این آبشار با سایر آبشارها‌ی شهرستان، وجود چهار نوع آب شور و شیرین و سرد و گرم است که در فاصله 20متری آبشار شیرین، با هم مخلوط می‌شوند. این آبشار در منطقه فورگ و در آخرین نقطه جنوب شرقی فارس واقع شده است.

• تنگه رغز داراب

تنگه رغز در 30کیلومتری داراب واقع شده ‌‌است. نام این تنگه در لغت به معنای راه لغزنده و بکر است و راه رسیدن به آن، همان طور که از نامش پیداست، کمی دشوار است. سفر به این منطقه جز با استفاده از وسایل و تجهیزات کوه‌نوردی و وجود راهنما، غیر ممکن است. از اوایل اردیبهشت تا اواخر مهرماه بهترین زمان برای سفر به این جاذبه طبیعی است. موقعیت جغرافیایی این تنگه، به گونه‌ایی است که برای رسیدن به آن باید یک مسیر خاکی، جنگلی و گاهی کمی شیب‌دار را طی کرد.

• چشمه گلابی داراب

چشمه گلابی یکی از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری داراب است که آب آن ترکیبات آهکی دارد. همچنین، این چشمه از منابع اصلی تأمین آب شهرستان هم هست و در ۱۷کیلومتری جاده قدیم داراب به شیراز، در روستای جونان قرار دارد. چشمه گلابی، دارای شکل خاصی شبیه میوه گلابی است و علت نام‌گذاری آن نیز همین صورت است. در فصل تابستان این منطقه، مکان مناسبی برای تفریح است.

• روستای گردشگری لایزنگان داراب

روستای سرسبز لایزنگان، در جنوب شرقی استان فارس واقع شده‌ است. این روستا از اویل فصل بهار تا اوایل فصل پاییز به دلیل دره سرسبز لایزنگان، غارها، باغ‌های سرسبز، پلکانی‌بودن خانه‌ها، و از همه مهم‌تر دشت گل‌محمدی آن، از جمله بهترین مناطق گردشگری داراب محسوب می‌شود. اقامتگاه گردشگری لایزلند در این روستا قرار دارد و همه روزه آماده ارائه خدمات به گردشگران این منطقه است.

• روستای نوایگان داراب

نوایگان، از جمله مناطقی است که به دلیل طبیعت زیبا و منحصربه‌فردش همواره میزبان گردشگران فراوانی از سراسر استان بوده است. این روستای کوهستانی، که در 47کیلومتری شرق شهرستان داراب واقع شده، قدمتی هزار و ۸۰۰ساله دارد و به ماسوله فارس معروف است. روستای نوایگان، به دلیل داشتن دشت‌های وسیع گل‌محمدی و گل سرخ و درختان سرسبز، چهره بسیار زیبایی دارد. انگور، گردو، بنه، سیاه درخت و بادام که حتی تا قله روییده‌اند، در این روستا به چشم می‌خورند.

البته این همه ماجرا نیست. اقداماتی که اهالی این روستا در جهت هرچه سنتی‌تر نشان‌دادن این روستا انجام داده‌اند، نمایی متفاوت به روستا داده است. از جمله این اقدامات سنگ‌کردن بیشتر کوچه‌ها به جای آسفالت‌کردن آن‌ها و همچنین ساختن خانه‌ها در شیب کوهستان است. این طراحی باعث شده پشت بام خانه پایینی، حیاط منزل بالایی باشد. زمان ساخت این روستا نیز، براساس سنگ نوشته‌ای که در دیوار قدیمی مسجد نصب شده، به زمان حیات خواجه عبدالله انصاری باز می‌گردد. همچنین در قبرستان قدیمی نوایگان، قبرهایی کشف شده‌ که به طرف بیت‌المقدس بوده‌اند و باستانی‌بودن این روستا را تأیید می‌کنند.

تاریخچه داراب | داراب در گذر زمان

داراب یکی از شهر‌های اصیل ایران است که آثار تاریخی یافت شده در آن، قدمت چند هزار ساله‌اش را تأیید می‌کند. تاریخ پیدایش این شهر، که در گذشته «داراب‌گرد» نامیده می‌شده و بنای قدیمی آن در 7کیلومتری جنوب شهر کنونی واقع شده‌‌ است، به اوایل دوره حکومت هخامنشیان باز می‌گردد. نام این شهر از نام داریوش دوم (دارا نام داریوش سوم است و پدر او در شاهنامه داراب نامیده شده است) گرفته شده ‌است.

داراب، در طول تاریخ دست‌خوش تغییرات فراوانی بود. این شهر در زمان حکومت همخامنشیان از شهرهای پررونق کشور به شمار می‌رفت. در زمان حکومت ساسانیان نیز، اولین پایگاه حکومتی آن‌ها در این شهر بود. در زمان حکومت اسلامی نیز تا قرن پنجم، همچنان آباد بود. البته پس از استیلای سلجوقیان و پس از حمله مغولان، آسیب‌های فراوانی به این شهر رسید؛ ولی کم‌کم با آغاز دوران صفویه و زندیه، دوباره رو به آبادی رفت و بازسازی شد.

بناهای تاریخی داراب | یادگاری از گذشتگان

• مسجد جامع داراب

مسجد جامع داراب یکی از بناهای تاریخی این شهر است و ساخت آن به اوایل دوره صفویه باز می‌گردد. همان طور که نمای آجری مسجد نشان می‌دهد، سبک معماری آن از آثار دوره حکومت سلجوقیان الهام گرفته شده است. مسجد جامع داراب و مسجد جامع عتیق شیراز (که از بناهای قرون اولیه هجری قمری است) از نظر ساختار بسیار شبیه به هم هستند. شباهت  این دو بنا به یکی از عمارت‌های تاریخی سرزمین هندوستان، به نام آرامگاه اعتمادالدوله ترهانی نشان از یکسان‌بودن سبک معماری ایران و هندوستان در آن زمان دارد. مسجد جامع در محله بازار واقع شده و ساختمان اصلی آن در وسط و چهار مناره تنومند در چهار گوشه آن ساخته شده‌اند.

• قصر آینه داراب

یکی از بناهای تاریخی شهرستان داراب، قصر آینه است. از آنجایی که فرمانروای این قصر یک دختر بوده است، به آن قصر دختر هم گفته می‌شود. این قصر در دل کوه ساخته شده است. قصر آینه، در 8کیلومتری جنوب شرقی بخش رستاق دارب قرار دارد.

• قلعه بهمن داراب

قدمت بنای تاریخی قلعه بهمن به زمان سلطنت بهمن، پسر اسفندیار و از شاهان اساطیری ایران، باز می‌گردد. اهالی داراب بر این باورند که قدمت این قلعه به 700 سال پیش می‌رسد. البته حقیقت این است که برخلاف تصوری که درباره این بنا وجود دارد، قدمت آن بسیار بیشتر است و به 300 سال قبل از اسلام باز می‌گردد. قلعه بهمن به دست پسر بهمن برای محافظت از مردم در هنگام حمله دشمن ساخته شده بود.

• نقش شاپور

نقش شاپور، نقش سنگی کنده‌کاری شده متعلق به زمان حکومت ساسانیان و نمادی از پیروزی شاپور اول بر امپراطور روم است. این مکان در دامنه کوه «پهنا» در 4کیلومتری شهرستان داراب واقع شده ‌است.

اماکن مذهبی داراب

• آرامگاه دحیه کلبی

در اوایل اسلام، دحیه کلبی که از یاران پیامبر (ص) بود، به‌عنوان نماینده امام حسن(ع) به این منطقه آمد. دحیه کلبی اصالتاً یمنی بود و مقبره او در نزدیکی داراب و در ۵کیلومتری جاده داراب شیراز، کنار روستای جمسی واقع شده است

• امامزاده سید ابوالقاسم

آرامگاه امامزاده سید ابوالقاسم در مرکز شهر داراب واقع شده و متعلق به یکی از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) است.

• امامزاده شاهزاده یعقوب

امامزاده شاهزاده یعقوب در روستای تیزاب، یکی از روستاهای شهرستان داراب، واقع شده و یکی از مکان‌هایی است که مراسم‌‌های مذهبی، از جمله مراسم‌های ماه محرم، در آن برگزار می‌شود.

• امامزاده احمد و موسی

امامزاده احمد و موسی در روستای فتح‌آباد، در ۲۵کیلومتری جاده داراب بندرعباس واقع شده است.

• شاه ابو زکریا

مقبره شاه ابو زکریا که یکی از برادران امام رضا(ع) است، در روستایی به نام شاه ابو زکریا واقع شده‌است.

• آتشکده آذرخش

آتشکده آذرخش به‌صورت بنایی صلیبی شکل در دل کوه تراشیده شده است. این مکان ابتدا به‌عنوان نیایشگاهی برای مهرپرستان آریایی بود؛ اما در زمان حکومت ساسانیان، به آتشکده تبدیل شد. این آتشکده از اواخر قرن هفتم هجری قمری نیز به نام مسجد سنگ معروف شد. این بنا که یکی از آتشکده‌های خاموش ایران است و در دامنه کوه ساخته شده، در 5کیلومتری جنوب شرقی داراب قرار گرفته ‌است.

• آتشکده آذرجو

آتشکده آذرجو با بنایی طاقی یا گنبدی شکل در 10کیلومتری غرب شهر دارابگرد، به دستور آشوی زرتشت احداث شده ‌است. اما متأسفانه این بنای تاریخی با گذر زمان رو به ویرانی گذاشته ‌است.

فرهنگ و هنر | تجلی تمدن در داراب

• مشاهیر

اردلان سرفراز، نویسنده، ترانه سرا، آهنگساز و شاعر، در سال 1329 در داراب دیده به جهان گشود. از آثار او می‌توان به دو کتاب به نام‌های «از ریشه تا همیشه» و «سال صفر» اشاره کرد. زکریای انصاری متخلص به اشراق، عالم و مجاهد اسلامی در سال 1306 هجری شمسی در روستای نوایگان، یکی از روستاهای شهرستان داراب، به دنیا آمد.

• زبان

به‌طور کلی زبان اصلی و رسمی مردم داراب، فارسی است؛ اما در بعضی از روستاهای آن، زبان عربی و ترکی هم بین مردم رواج دارد. مردم داراب دارای گویشی منحصربه‌فرد هستند که در هیچ جای ایران دیده نمی‌شود. علت این اتفاق نیز استفاده از اصطلاحات و کلماتی است که ریشه تاریخی دارند.

• پوشش

از آنجایی که بخش مهمی از مردمان استان فارس را عشایر تشکیل می‌دهند و آن‌ها نیز به حفظ پوشش سنتی خود علاقه وافری دارند. آوازه این پوشش در بسیاری از مناطق ایران پیچیده و همین موضوع یکی از گزینه‌هایی است که برای گردشگران، به‌خصوص گردشگران خارجی، بسیار جذاب است.

پیراهن زنانه که آن را کینگ هم می‌نامند، از شانه تا قوزک پا کشیده شده و آستین آن نیز تا مچ دست ادامه دارد و دارای یقه‌ای کاملاً بسته است. این پیراهن با استفاده از یک چاک بلند، از پایین تا نزدیک کمر، به دو قسمت جلو و عقب تقسیم می‌شود که علاوه بر سهولت در راه رفتن، به زیبایی آن می‌افزاید.

پارچه‌ای که روی چارقد و به پیشانی بسته می‌شود و گره‌ای در پشت سر می‌خورد، دستمال یا یاغلوق نامیده می‌شود که جنس آن معمولاً از پارچه‌هایی قیمتی مثل ابریشم و حریر است و از سر در برابر سرما و باد، محافظت می‌کند.

مردان ایل، روی پیراهن خود، لباس بلند و گشادی می‌پوشند که آرخالق نامیده ‌می‌شود. برای دوخت این لباس از پارچه‌‌ای ضخیم استفاده می‌شود که رنگ‌هایی متناسب با سن افراد دارد. این لباس آستین بلندی دارد. نوعی بافته خاص که جنس آن از پشم است و به رنگ کرمی است چقه نام دارد که روی آرخالق و برای زیبایی لباس پوشیده می‌شود.

• آداب و رسوم

از جمله آداب و رسومی که منحصر به این شهرستان است، جشنواره‌هایی هستند که در ماه‌های مختلف سال برگزار می‌شوند. جشنواره گل کوهستان در خردادماه، جشنواره انار تنگ‌طه در شهریورماه و جشنواره خرما در روستای مرز در مهرماه به مناسبت برداشت محصولات باغ‌ها، هر ساله به شکل باشکوهی در روستاهای این منطقه برگزار می‌شوند.

اهالی داراب رسم دارند که در هنگام بارش باران در روزهای پایانی فروردین و اوایل اردیبهشت، آب باران را جمع‌آوری کنند و به اندازه یک قاشق چای‌خوری از این آب که با مقداری زعفران مخلوط شده است، برای پذیرایی از مهمان‌ها استفاده کنند.

آداب و رسوم مردم داراب بیشتر ریشه مذهبی دارد. اهالی این شهر میلاد امام حسن مجتبی (ع) را به دلیل انتصاب این شهر به نام ایشان در زمان صلح با معاویه، بسیار باشکوه برگزار می‌کنند.

• غذاهای محلی

از آنجایی که داراب به مرکباتش معروف است، اهالی این شهر به مصرف این محصولات علاقه بیشتری دارند و به مقدار زیادی لیمو و نارنج را به عنوان چاشنی وارد غذاهای خود می‌کنند. این موضوع تا جایی است که خوردن غذاهای ترش‌مزه در میان اهالی این شهر به‌صورت یک عادت غذایی در آمده است.

• پلوترش داراب

پلو ترش یکی از غذاهای سنتی داراب است که دارابی‌های اصیل و قدیمی، آن را با دست میل می‌کنند. برای تهیه این غذا، از گوشت تازه گوسفندی، سیر، نعناع تازه، برنج، رب انار، آب نارنج، و کلم قمری استفاده می‌شود. پلوترش یکی از غذاهای مجلسی این شهر محسوب می‌شود و در مهمانی‌های بزرگ خانوادگی طبخ می‌شود.

• کشک بادمجان

یکی از غذاهای سنتی داراب، کشک بادمجان است که با لیموترش یا آب نارنج سرو می‌شود.

• پلو باقله

یکی دیگر از پلوهای سنتی و خوشمزه این شهر، پلو باقاله است، که برای درست کردن آن از موادی از قبیل باقالای نوبرانه فصل بهار، شوید، برنج و بابونه استفاده می‌شود.

• بنه

بنه از غذاهای سنتی داراب است که برای مهمانی‌ها و دور‌همی‌های خانوادگی طبخ می‌شود. برای آماده سازی این غذا از بنه استفاده می‌شود که نوعی پسته وحشی است و مصرف خوراکی دارد.

نان فسا، رنگینک، حلوای خارک و نان مشت نیز از خوراکی‌های سنتی داراب هستند.

رستوران‌ و فست فود‌ | شکم‌گردی در داراب

از رستوران‌های داراب، می‌توان به آرشام واقع در خیابان دانشگاه، کبابی نون داغ کباب داغ، واقع در خیابان برق، کباب بابا علی واقع در خیابان برق و رستوران نیکان اشاره کرد.

اقامت در داراب | جایی برای استراحت

• اقامتگاه بومگردی غریب خان

اقامتگاه بومگردی غریب خان در روستای خیرآباد استان فارس واقع شده است. این اقامتگاه دارای فضایی سنتی است و امکانات رفاهی متفاوتی دارد که در سایر اقامتگاه‌ها کمتر دیده می‌شود. در این اقامتگاه مسافران می‌توانند هرگونه غذای خاص و حتی غذاهای گیاهی را برای وعده‌های غذایی خود سفارش دهند. اقامتگاه غریب خان، دارای اینترنت، حمام مشترک و دستشویی مشترک است. پرسنل آن نیز مسلط به زبان انگلیسی هستند؛ بنابراین می‌تواند برای اقامت گردشگران خارجی نیز، محل مناسبی باشد.

• اقامتگاه بومگردی بابا حسین کوهستان

اقامتگاه بومگردی بابا حسین کوهستان، در مزرعه چمن، در بخش رستاق روستای لایزنگان عُلیا واقع شده است که یکی از روستاهای قدیمی داراب است. این روستا در فاصله ۷۵کیلومتری شهر داراب و ۳۵کیلومتری رستاق (مرکز بخش) قرار دارد. وجود حمام قدیمی در این روستا و قلعه باستانی معصوم‌خان، موجب شده تا قدمت آن را به چیزی حدود 200 سال تخمین بزنند؛ اما پیداشدن چندین بنای ویران شده در اطراف روستا نیز نشان می‌دهد که قدمت روستای لایزنگان بیش از ۵۰۰ سال است.

• هتل جهانگردی داراب

هتل جهانگردی داراب که یکی از هتل‌های قدیمی داراب است، در سال ۱۳۴۸ در 25 کیلومتری فرودگاه شیراز تأسیس و در سال ۱۳۸۳ بازسازی شد. این هتل در نزدیکی بلوار‌ ‌‌سپاه، کنار فرمانداری شهرستان داراب قرار گرفته ‌است.

• هتل نقش شاپور داراب

هتل سه ستاره نقش شاپور یکی از هتل‌های نوساز داراب است و در میدان فردوسی، بلوار دانشجو واقع شده‌ است. این هتل دارای امکاناتی از قبیل رستوران، کافی شاپ، سالن بیلیارد، لاندری، روم سرویس، سالن همایش، خدمات تور، ترانسفر و نمازخانه است.

• خانه معلم داراب

معلمان و فرهنگیان نیز، می‌توانند به جای هتل از خانه معلم برای اقامت استفاده کنند. این اقامتگاه که در میدان معلم و خیابان شهدای داراب قرار گرفته است.

سوغات داراب | یادگاری سفر

داراب به باغ‌های مرکباتش شهرت دارد و یکی از مشهورترین این مرکبات، نوعی نارنگی است که نارنگی خاری نامیده می‌شود. درخت این نارنگی خارهای بسیار تیزی دارد. همچنین مسافران می‌توانند گلاب و عرقیجات از جمله عرق بهارنارنج، عرق بید کاسنی، عرق خارشتر، عرق رازیانه، عرق زیره و عرق زنیان را به‌عنوان سوغات تهیه کنند. از دیگر سوغاتی‌های داراب می‌توان به خرما، آب لیمو، انجیر، انار و بادام هم اشاره کرد که از بهترین محصولات کشاورزی این شهر محسوب می‌شوند.

مسیرهای دسترسی

• مسیر زمینی

یکی از نزدیک‌ترین شهرها برای سفر به داراب از طریق مسیر جاده‌ای شیراز است. فاصله شیراز تا داراب 240 کیلومتر است که با جاده‌های 86 و 92 به یکدیگر متصل شده‌اند. از جنوب کشور و از سمت استان هرمزگان هم می‌توان به داراب سفر کرد. فاصله بندرعباس تا داراب 320 کیلومتر است و ارتباط این دو شهر از جاده‌های 92 و 71 امکان‌پذیر است. از داراب نیز با استفاده از اتوبوس و مسیرهای جاده‌ای می‌توان به شیراز، لار، تهران، بندرعباس و مشهد رفت.

• راه آهن

در حال حاضر سفر به داراب با استفاده از قطار امکان‌پذیر نیست. البته قرار است به‌زودی داراب به شبکه ریلی کشور متصل شود.

• مسیر هوایی

سفر هوایی به‌صورت مستقیم به داراب امکان‌پذیر نیست؛ زیرا فرودگاه داراب هنوز هواپیما ندارد. البته از این فرودگاه به منظور پرواز با هواپیماهای شخصی استفاده می‌شود. برای سفر به داراب از راه هوایی، باید از فرودگاه شیراز استفاده شود.

سفر به داراب در بهار و سایر روزهای سرد سال، بسیار خاطره‌انگیز خواهد بود. قدم‌زدن در باغات مرکبات و مست‌شدن با بوی میوه‌های آن، خاطراتی برای شما رقم می‌زند که تا سالیان سال، یادآوری‌اش به شما انرژی می‌بخشد. در سفر به این شهر، دوستان خود در ره بال آسمان را نیز فراموش نکنید. از تجربه‌هایتان در بخش نظرات برای ما بنویسید.