راهنمای سفر به بندر ماهشهر  | بندری با گنجینه تاریخی ایران

بندر ماهشهر نام یکی از شهرهای جنوب ایران است. این بندر را به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین بنادر ایران می‌شناسند. امروز با ما همراه باشید تا بندر ماهشهر را به‌خوبی بشناسید و از سفر به آن نهایت لذت را ببرید. خدا را چه دیدید؟ شاید بعداز خواندن این مقاله دلتان خواست و با خرید بلیط هواپیما ماهشهر خودتان را مهمان این شهر بی‌نظیر کردید.

ماهشهر کجاست؟

ماهشهر جزو شهرهای استان خوزستان است. این بندر مرکز شهرستان ماهشهر است و در ارتفاع 3متری از سطح دریا قرار دارد. ماهشهر از دو بخش ماهشهر قدیم و ماهشهر صنعتی تشکیل می‌شود. بندر ماهشهر حدود 2،700هکتار وسعت دارد که 15درصد مساحت کل شهر را بافت فرسوده تشکیل می‌دهد. ماهشهر از شمال با اهواز، از غرب با شادگان، از شرق با رامشیر و از شمال‌شرق با شهرک آیت الله طالقانی یا همان کورها همسایه است. بندر ماهشهر از جنوب نیز به کرانه‌های زیبای خلیج همیشه فارس ختم می‌شود. این بندر از نظر استراتژیک در موقعیت بسیار مناسبی قرار دارد. به همین خاطر جزو مهم‌ترین بنادر ایران به حساب می‌آید. این بندر در فاصله 5کیلومتری بندر امام خمینی، 95کیلومتری آبادان و 90‌کیلومتری اهواز واقع شده است.

طبیعت ماهشهر

ماهشهر در جلگه خوزستان قرار دارد. به همین خاطر دارای خاک آبرفتی است و این موضوع شرایط را برای رشد گیاهان گرمسیری مساعد می‌کند. از طرف دیگر باران‌های موسمی بندر، محیط مناسبی را برای رویش گیاهان فراهم می‌کند. به همین خاطر ماهشهر دارای طبیعتی سرسبز و منحصر‌به‌فرد است. در این بندر می‌توانیم شاهد حضور درختانی همانند کنار، گز، برهان، مورد یا همان کانیکارپوس، کوهر یا همان بیعار و نخل باشیم. البته پوشش گیاهی در این بندر به‌صورت پراکنده دیده می‌شود و متراکم نیست. وجود کنار و نخل باعث شده تا بسیاری از مردم محلی به زنبورداری مشغول شوند. عسل کنار دارای طبع گرم و عسل نخل طبعی گرم و مرطوب دارد. عسل‌های این بندر دارای خواص دارویی بی‌نظیری هستند.

به‌لطف وجود پوشش گیاهی، تنوع جانوری مخصوص مناطق مرطوب و گرمسیری در ماهشهر به چشم می‌خورد. البته زمانی که صحبت از تنوع جانوری این بندر به میان می‌آید، باید به دنیای زیر آب آن اشاره کنیم. تنوع جانوری حیوانات آبزی و دوزیست این بندر بسیار فراوان است. از‌این‌رو غواصی در سایت‌های مخصوص غواصی این بندر بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود.

بهترین زمان سفر به ماهشهر

همانند سایر شهرهای جنوبی کشور، بندر ماهشهر نیز آب‌وهوایی گرم و مرطوب دارد. شرجی هوای این بندر شدت بسیاری دارد و باعث می‌شود در فصل تابستان تنفس برای مسافران دشوار شود. لازم به ذکر است در فصل تابستان دمای هوای این بندر به بیش از 50 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. در زمستان نیز این بندر حداقل دمای 0 درجه را تجربه می‌کند. از اوایل مرداد تا اواخر شهریور شرجی و رطوبت هوای بندر ماهشهر به نزدیک 100% می‌رسد! این یعنی اگر لباس خیس را بیرون از منزل پهن کنند، خشک نمی‌شود! از اواخر خرداد تا اوایل تیر نیز بادهای گرمی در بندر ماهشهر می‌وزد. شدت گرمای این بادها به‌حدی است که آن را تش باد یا همان باد آتشین می‌نامند و آدم را واقعاً کلافه می‌کند.

میانگین باران سالانه در ماهشهر به حدود 233 میلی‌متر می‌رسد. شاید برایتان عجیب باشد؛ اما باید بدانید که رکورد بیشترین دمای این بندر 68 درجه سانتی‌گراد است. این گرما واقعاً گرمای سختی است که مردم معمولی و مخصوصاً مسافران قادر به تحمل آن نیستند. البته هنوز هم رکورد گرمای منطقه با 81 درجه سانتی‌گراد در دست کشور عربستان است. پس همان طور که می‌توان تصور کرد، در فصل تابستان اصلاً نباید فکر سفر به این بندر را کنید. پاییز و زمستان بهترین زمان سفر به این بندر محسوب می‌شود.

جاهای دیدنی ماهشهر

• خور موسی

در خور موسی می‌توانید شاهد جزایر بکر، زیبا و دست‌نخورده‌ای باشید که دارای چشم‌اندازی بسیار زیبا و تماشایی هستند. گونه‌های جانوری بسیار خاصی در خور موسی زندگی می‌کنند. برای مثال می‌توان به دلفین‌های گوژپشت معروف، پرندگان دریایی مختلف از قبیل کفچه نوک‌ها، فلامینگو‌ها، اگرت‌های ساحلی، خرچنگ‌خوار، پرستوی کاکلی، پرستوهای دریایی، پرستوی زیبای پشت دودی، گلخورک‌ها و انواع مختلف ماهی اشاره کرد. وجود اکوسیستم پویا و منحصر‌به‌فرد، همه‌ساله گردشگران بسیاری را به این خور تماشایی می‌کشاند. خور موسی جزو زیباترین جاهای دیدنی بندر ماهشهر است که حتماً باید از آن دیدن کنید.

• بندر امام خمینی

بندر امام خمینی نام یکی دیگر از بنادر مهم جنوب کشور است که در فاصله 5کیلومتری بندر ماهشهر قرار دارد. یعنی با ماشین در عرض کمتر از 5 دقیقه می‌توانید خودتان را به بندر امام خمینی برسانید. در بندر امام خمینی نیز بازارچه‌های مرزی بسیار شلوغ و متنوعی وجود دارند. مخصوصاً در ایام نوروز و پیش از عید، بازارچه‌های این بندر بسیار شلوغ می‌شوند. مسافران برای خرید ارزان‌قیمت و مقرون‌به‌صرفه به این بندر می‌آیند. گاهی برخی مسافران خرید چند فصل خود را به‌صورت یکجا انجام می‌دهند تا از نظر اقتصادی به نفعشان باشد.

• پارک ساحلی خور

پارک ساحلی خور جزو زیباترین سواحل ایران است. این پارک ساحلی در کنار کرانه‌های خلیج فارس قرار دارد و جزو معروف‌ترین جاهای دیدنی تفریحی این بندر به حساب می‌آید. فضای این پارک ساحلی کاملاً خانوادگی و دوستانه است. در پارک ساحلی خور می‌توانید از امکاناتی همچون جایگاه ویژه قایق‌سواری، شهربازی، دو دریاچه ماسه‌ای، زمین بازی کودکان، رستوران، کافه، سرویس بهداشتی، نمازخانه و آبخوری بهره‌مند شوید. همچنین امکان آب‌بازی و شنا نیز در این ساحل وجود دارد. البته برای آنکه بتوانید در این ساحل شنا کنید، باید شرایط جوی مطلوب باشد. در غیر این صورت اجازه شنا به مراجعان داده نمی‌شود.

• پارک ارم ماهشهر

پارک ارم ماهشهر از زیباترین پارک‌های این بندر به حساب می‌آید. این پارک دارای فضای سبزی بسیار زیبا و وسیع است. در این پارک امکانات مختلفی از جمله دریاچه مصنوعی برای قایق‌سواری، پارک پرندگان، سینما روباز، باغ حیوانات، کافه، رستوران، سرویس بهداشتی، نمازخانه و انتظامات وجود دارد. فضای داخلی پارک حدود 20هکتار است و در هر بخش آن از درختان و گل‌های متعدد استفاده کرده‌اند. این پارک بسیار زیباست و محیطی کاملاً آرامش‌بخش و خانوادگی دارد. همه‌ساله پارک ارم ماهشهر میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی می‌شود. البته در طول ایام آخر هفته، این پارک به‌خاطر حضور مردم محلی بندر بسیار شلوغ خواهد بود. پارک ارم در فاصله 15کیلومتری بندر قرار دارد و باید با ماشین خودتان را به آن برسانید.

تاریخچه ماهشهر

همان طور که در بخش ابتدایی مقاله اشاره کردیم، بندر ماهشهر جزو قدیمی‌ترین بنادر ایران است. قدمت این بندر به دوران ساسانی بازمی‌گردد. در سال 231 میلادی و هم‌زمان با حکومت اردشیر بابکان، این بندر را با نام رواردشیر می‌شناختند که بعدها با نام ریشهر شهرت گرفت. با مراجعه به سفرنامه‌های معتبر مختلف می‌توانیم متوجه شویم که در تمام طول تاریخ، این بندر همواره رونق داشته و از مهم‌ترین بنادر ایران بوده است. بندر ماهشهر را در سفرنامه‌های ادوار مختلف با نام‌های ماچول، مهروبا و معشور نیز می‌شناسند.

ابن بطوطه این بندر را ماجول می‌نامد. در سفرنامه ابن بطوطه این شهر را به‌عنوان شهری کوچک و دارای زمین‌های شوره‌زار و بدون درخت معرفی می‌کند که دارای بازاری بسیار شلوغ و پررونق است. در سفرنامه ناصر خسرو قبادیانی نیز چنین روایت می‌شود که ماهشهر شهر بزرگی است که در کنار دریا قرار دارد و دارای بازاری بسیار بزرگ و شلوغ است.

در برخی کتب تاریخی همانند کتاب حمزه اصفهانی چنین روایت می‌شود که گروهی از دبیران ساسانی بعد از فتح تیسفون به‌دست اعراب، به شهر ریشهر پناه بردند. ماچول در آن دوران منطقه‌ای سرسبز بوده است و حتی ابن بطوطه جهانگرد معروف اندلسی در سفرنامه خود چنین روایت می‌کند که از ماچول تا هندوان، در زیر سایه درختان راه می‌رفتم. حتی در روز روشن انبوه درختان باعث کم‌نور شدن خورشید می‌شدند. البته بد نیست بدانید با وجود اهمیت فراوان و موقعیت استراتژیک عالی بندر ماهشهر، این بندر در دوران صفویه کمی از رونق افتاد. در دوران قاجار به‌تدریج بندر ماهشهر دوباره به دوران اوج خود بازگشت. این بندر در حال حاضر جزو مهم‌ترین بنادر تجاری ایران به حساب می‌آید و کانال ارتباطی ارزشمندی با کشورهای حاشیه خلیج فارس است.

بناهای تاریخی و مذهبی ماهشهر

• زیارتگاه سید صالح

زیارتگاه سید صالح جزو جاهای دیدنی مذهبی این شهر به حساب می‌آید. آرامگاه سید صالح در خیابان مطهری و مجاورت بیمارستان حاجیه معرفی قرار دارد. این زیارتگاه برای مردم محلی اهمیت بسیاری دارد. به همین خاطر در زیارت از آن بسیاری را خواهید دید که مشغول رازونیاز هستند. مردم بومی بر این باورند که سید صالح حاجات بسیاری را مستجاب کرده است.

• زیارتگاه شاهزاده حمزه

این زیارتگاه در فاصله 25کیلومتری جاده بندر ماهشهر به هندیجان قرار دارد. شاهزاده حمزه بر اساس روایات تاریخی، فرزند امام موسی کاظم و برادر امام رضا هستند. پس از آنکه امام رضا روانه ایران شدند، این امامزاده نیز به‌دنبال برادرشان به ایران آمدند. در طول مسیر وقتی که ایشان قصد داشتند تا به برادر خود بپیوندند، از روستایی عبور کردند که محمد غزالی حاکم آن روستا بود. محمد غزالی وابستگی شدیدی به دولت داشت. به همین خاطر شاهزاده حمزه را دستگیر کرد و سرش را از بدن جدا نمود و سر ایشان را به شهرری برد. به همین خاطر در حال حاضر سر این امامزاده در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی و تن ایشان در بندر ماهشهر به خاک سپرده شده است.

• شهر باستانی اسک

شهر باستانی اسک جزو بافت فرسوده و قدیمی ماهشهر است. این شهر تاریخی در جنوب‌شرق هندیجان و کیان‌کوه قرار دارد. بر اساس نظر کاشناسان، قدمت این شهر به اواخر قرن چهارم هجری قمری یعنی حدود هزار سال پیش بازمی‌گردد. با توجه به اسناد تاریخی، در آن دوران این شهر متروکه دهی بسیار بزرگ بود که در کنار دامنه کوه قرار داشت. بر فراز کوه نیز آتش‌فشانی فعال قرار گرفته بود. چنین روایت می‌شود که اکثر جنگ‌های معروف خوارج، در نزدیکی این شهر رخ داده است. به همین خاطر حتی در برخی منابع، نام این شهر را به‌صورت عربی ذکر کرده‌اند. در این شهر باستانی، قلعه‌ای گنبدی وجود دارد. بر اساس اسناد مختلف، در گذشته از این قلعه برای دیده‌بانی استفاده می‌کردند.

فرهنگ و هنر

بر اساس آخرین سرشماری انجام‌شده در سال 1395، حدود 162هزار نفر در این بندر مشغول زندگی هستند. در گذشته دور، این شهر جزو شهرهای مهاجرپذیر بود. بسیاری از خانوارها به‌خاطر موقعیت اقتصادی خاص بندر ماهشهر، به این شهر مهاجرت می‌کردند. در آن دوران مشاغل مرتبط با اقتصاد، تجارت، واردات و صادرات بسیار پررونق بودند. متأسفانه این روزها چنین مشاغلی از رونق افتاده‌اند. البته هنوز هم صنعت پتروشیمی و نفت در این بندر بسیار رایج است. بسیاری از مردان در مشاغل مرتبط با پتروشیمی مشغول کار هستند.

البته صیادی نیز جزو مشاغل سنتی مردان این بندر به حساب می‌آید. مردم بندر ماهشهر بیشتر به زبان عربی صحبت می‌کنند و دارای لهجه مخصوص خود هستند. اکثر آن‌ها مسلمان بوده و بیشتر از آیین اهل سنت پیروی می‌کنند. جالب اینجاست که زنان و مردان بومی ساکن ماهشهر، هنوز از لباس‌های سنتی خود استفاده می‌کنند و ظاهری بسیار زیبا و دوست‌داشتنی دارند. آن‌ها مردمانی خون‌گرم و مهمان‌نواز هستند و رفتاری بسیار عالی با گردشگران دارند.

اقامت در ماهشهر

ماهشهر بندر نسبتاً بزرگی است که اهمیت بسیاری دارد. از‌این‌رو در بندر ماهشهر چند هتل با امکانات مناسب حضور دارند. هتل بزرگ سورن، هتل آزادی، هتل بزرگ بندر امام خمینی و هتل ایرانیان جزو بهترین هتل‌های بندر ماهشهر به حساب می‌آیند. البته توجه داشته باشید که در این بندر چند اقامتگاه بوم‌گردی مختلف نیز وجود دارد. با حضور در اقامتگاه‌های بوم‌گردی می‌توانید با سبک زندگی مردم بومی منطقه بیشتر آشنا شوید. البته اقامتگاه‌های بوم‌گردی امکانات لازم و کافی را در اختیار مسافران قرار نمی‌دهند. برای مثال شاید مجبور باشید از سرویس کف‌خواب و سرویس بهداشتی عمومی استفاده کنید. هتل ایرانیان در نزدیکی ایستگاه قطار ماهشهر قرار دارد. پس اگر اقدام به خرید بلیط قطار ماهشهر کرده‌اید، می‌توانید در این هتل اقامت کنید.

رستوران در ماهشهر

• رستوران نخل طلایی: خیابان ۲۲بهمن؛
• رستوران بیستون: خیابان ۲۲ بهمن؛
• کلاسیک فود پارمیدا: ناحیه صنعتی، خیابان بانک ملی؛
• رستوران هتل صدف: فاز ۴ بلوار مصلی.

سوغات ماهشهر

انواع ماهی و میگو جزو بهترین سوغات ماهشهر هستند. البته برای حمل‌ونقل آن احتمالاً دچار مشکل خواهید شد. خرما را نیز می‌توان از دیگر سوغات‌های عالی ماهشهر دانست.

مسیر دسترسی

بندر ماهشهر از نظر دسترسی در موقعیت بسیار عالی قرار دارد. این بندر دارای فرودگاه اختصاصی است. پس می‌توانید به‌راحتی همراه با هواپیما و در کمترین زمان ممکن خودتان را به بندر ماهشهر برسانید. اگر به سفرهای ریلی علاقه‌مند هستید، باید خوشحال باشید؛ زیرا هم امکان استفاده از ایستگاه قطار بندر ماهشهر و هم ایستگاه قطار بندر امام خمینی برایتان فراهم است. با این حال، ارزان‌ترین راه سفر به این شهر، خرید بلیط اتوبوس ماهشهر است. ماهشهر در فاصله 5کیلومتری بندر امام خمینی، 95کیلومتری آبادان و 90‌کیلومتری اهواز قرار دارد. پس در صورتی که در شهرهای نزدیک به این بندر سکونت دارید، می‌توانید با وسیله نقلیه خودتان دل به جاده بزنید. البته اگر تهران را مبداء حرکت قرار دهید، باید مسیری 900‌کیلومتری را در عرض حدود 11 ساعت طی کنید که کمی خسته‌کننده خواهد بود.

خب دوستان عزیز ره بال آسمان، نظر شما درباره سفر به بندر ماهشهر و جاهای دیدنی آن چیست؟ آیا تاکنون به این بندر زیبا سفر کرده‌اید؟ آیا قصد سفر به این بندر را دارید؟ در صورتی که تجربه سفر به بندر ماهشهر را داشته‌اید، تجربیات خود را با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.