جاهای دیدنی پل دختر | راهنمای سفر به پل دختر

ایران نازنینمان در جای‌جای خود جاذبه‌های تاریخی و گردشگری فراوانی دارد. تنوع این جاذبه‌ها بسیار زیاد است. گاهی کوه، گاهی دریا و گاهی دشت‌های سرسبز، انگیزه‌ای می‌شود که کوله‌بار سفر ببندیم و از چهارچوب خانه‌مان بیرون بزنیم. شهرستان پل دختر در استان لرستان و همسایه خرم آباد، یکی از شهرهایی است که برای سفرهای زمستانه مناسب است. اگر به این شهر سفر نکرده‌اید، همراه ما باشید تا گوشه‌ای از جاهای دیدنی پل دختر را نشانتان دهیم. خدا را چه دیدید؟ شاید دلتان رفت و زمستان این سال، چمدان به‌دست شدید.

پل دختر کجاست؟

نام پل دختر به گوش بسیاری از افراد ایران آشناست. پل دختر یکی از شهرهای استان لرستان است و در ۱۰۰کیلومتری خرم آباد قرار دارد.

بهترین زمان سفر به پل دختر

پل دختر به دلیل نزدیکی به استان خوزستان در فصل تابستان آب‌وهوایی گرم دارد. در برخی اوقات دمای هوا به بیشتر از 45 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. در زمستان هم هوا معتدل و نسبتاً پرباران است. به همین دلیل بهترین زمان سفر به پل دختر در روزهای پاییز و زمستان است.

طبیعت پل دختر

شهرستان پل دختر در منطقه بادامک دارای پوشش جنگلی بلوط و در ارتفاعات دارای پوشش مرتعی است. همچنین در منطقه پارک جنگلی ولی‌عصر نهال‌های گرمسیری مانند کنار، کهور، اکالیپتوس و گونه‌های مرتعی کاشته شده‌‌اند. تالاب‌های این شهر هم گیاهانی همچون سرخس آبزی، پونه، یونجه، شبدر، جلبک سبز، شقایق، خار شتر و نیزار دارد.

تالاب‌های پل دختر از مناطق حفاظت‌شده محیط زیست است. هر ساله با شروع فصل پاییز، بیش از 15 ‌گونه پرنده مهاجر مانند چنگر، کشیم، خوتکا، غاز خاکستری، اگرت، حواصیل گنگ، حاجی لک‌لک و… وارد آن‌ها می‌شوند. این تالاب‌ها محل زندگی مناسبی برای پرندگانی مثل عقاب، شاهین، چکاوک، حواصیل و حیواناتی مانند سمندر لرستانی، پلنگ، بزکوهی و انواع ماهی است.

جاهای دیدنی پل دختر

• تالاب گری بلمک

گری بلمک بزرگ‌ترین تالاب لرستان در روستای گری بلمک از توابع مرکزی شهرستان پل دختر در غرب ایران قرار دارد و زیستگاه انواع آبزیان است.

• تنگه چشمک

تنگه چشمک مکان تفریحی جنگلی در جنوب شهر پل دختر دارای راه دسترسی مناسبی است و دژ کهن چمشک از آثار اوایل دوره صفویه نیز در این مکان قرار دارد.

• رودخانه کشکان

رودخانه بزرگ کشکان، با آبی خروشان و داشتن طبیعتی زیبا در مسیر خود در شهرستان پل دختر از جاذبه‌های گردشگری این شهرستان محسوب می‌شود. این حوزه بخش مهمی از سرشاخه‌های پرآب رودخانه کرخه را تشکیل می‌دهد و حدود یک‌سوم خاک لرستان را در بر می‌گیرد.

• آبشار آفرینه

آبشار آفرینه در 25کیلومتری شهر و کنار جاده اصلی پل دختر به خرم آباد و در کنار روستایی به همین نام قرار دارد. آبشار آفرینه یا چولهول، آبشاری است که از تلاقی رودهای چشمک و آفرینه تشکیل می‌شود و به رودخانه کشکان می‌ریزد. روستا و آبشار آفرینه در زمستان نسبتاً سرد و در تابستان گرم است.

• تالاب‌های پل دختر

در پل دختر تالاب‌های فراوان یوجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:

تالاب تکانه، تالاب لفانه 1 و 2، تالاب زردابه، تالاب سیاه، تالاب جمجمه، تالاب پیکه.

• تنگه هلت

تنگه هلت در 55کیلومتری پل دختر به سمت ‌‌اندیمشک قرار دارد و رودخانه‌ای میان صخره‌های سربه‌فلک کشیده آن محصور شده است. ورودی تنگه در سال‌های گذشته در زیر دریاچه سد قرار داشت که با تخریب سد در اثر سیلاب از زیر آب خارج شد. طول تنگه در حدود ۴ کیلومتر است و آب آن به رودخانه زاب می‌ریزد.

• دره خزینه

دره خزینه در کنار روستای خزینه و در ۴۰کیلومتری پل دختر قرار دارد. در اثر فرسایش طی سال‌های طولانی نقش‌ونگارهایی زیبا بر دیواره‌های این دره به‌وجود آمده‌‌اند که باعث شباهت آن به گراند کانیون شده است. رودخانه کرخه از میان این دره می‌گذرد. در گذشته پل معلق چوبی جالبی روی رودخانه قرار داشت که به‌تازگی تخریب شده است‌.

تاریخچه

منطقه لرستان و پل دختر از هزاران سال پیش محل زندگی انسان‌ها بوده است. در غار‌های ارجنه و پاسنگر در 100کیلومتری این شهر آثاری از دوره پارینه سنگی جدید یافت شده است. یکی از شهرهای امپراطوی عیلام، «شهر ماداکتو» در شهرستان دره‌شهر کنونی، در 45کیلومتری جنوب غربی شهرستان پل دختر قرار داشته است. آثار مفرغی زیبا از 3 تا 4 هزار سال پیش در استان لرستان و مناطق حوالی این شهر به دست آمده است و آثار نقره یافت شده در «غار کلماکره» مربوط به ۲هزار و ۷۰۰ سال پیش و مربوط به قوم ساماتی هم‌عصر عیلامیان است. در دوره هخامنشی راه شاهی از تنگه ملاوی 12کیلومتری شهر عبور می‌کرد و به شهر شوش متصل می‌شد. نام شهر از پلی مربوط به دوره تاریخی ساسانی، روی رودخانه کشکان گرفته شده است.

بناهای تاریخی

• پل کرودختر (پل دختر)

پل کرودختر (پل دختر) به دستور شاپور اول ساسانی روی رودخانه کشکان ساخته شده است که در طول مسیر با پیوستن به رودهای دیگر به کرخه تبدیل می‌شود. این پل دارای 8 طاق به ارتفاع ۱۸ متر و عرض ۱۱.۵ متر بود. اکنون فقط یکی از آن‌ طاق‌ها باقی مانده است که جاده آسفالت امروزی خرم‌آباد ـ اندیمشک از زیر آن می‌گذرد. برخی علت نام‌گذاری این پل را انتساب آن به ایزدبانوی آناهیتا می‌دانند.

• پل کلهر (معمولان)

پل کلهر (معمولان) در 54کیلومتری پل دختر قرار دارد و دره لهور با کوه‎‌های صعب‎‌العبور آن را احاطه کرده است. این پل متعلق به دوره ساسانیان است و در 374 هـ. ق به دستور بدربن‌حسنویه ترمیم شده است. در دو سوی این پل دو کتیبه با خط کوفی وجود داشته است که هر دو اکنون از بین رفته‌‌اند.

• قلعه زاغه (زاخه)

قلعه زاغه (زاخه) که در 29کیلومتری پل دختر قرار دارد، مربوط به زمان ساسانیان است. در طی سالیان بسیار، قسمت بیشتر این بنا زیر خاک مدفون شده و اکنون به‌صورت تپه دیده می‌شود.

• غار باستانی کلماکره

غار باستانی کلماکره در یکی از دره‌های کوه مهله در 20کیلومتری شمال غربی پل دختر قرار دارد و در سال 1368 به‌طور اتفاقی کشف شده است. تعداد فراوانی ظروف و مجسمه‌های مربوط به تمدن ساماتی هم‌عصر عیلامیان در غار کشف شده است. بسیاری از آثار یافت‌شده در غار از کشور خارج شده‌اند و آثار معدود باقی‌مانده در موزه فلک‌الافلاک از اصلی‌ترین موزه های لرستان نگهداری می‌شود.

• پل تلخاب

پل تلخاب نام خود را از رودی گرفته است که از زیر آن می‌گذرد. مصالح به‌کاررفته در ساخت پل (لاشه سنگ و ساروج) و نیز شیوه اجرای قوس طاق‌ها نشان می‌دهد که ساخت آن مربوط به دوره ساسانیان است.

• غار کوگان

غار کوگان یکی از معدود غارهای مصنوعی است که به دست انسان و تماماً با حجاری‌های طاقت‌فرسا در دل کوهستان‌ها به وجود آمده است. با استناد به سکه‌هایی که در اطراف این غار دژمانند پیدا شده‌اند، می‌توان گفت قدمتشان به دوره اشکانیان باز می‌گردد. این غار در طی قرون متمادی به‌عنوان محل سکونت دائمی انسان استفاده می‌شده است.

• کاروانسراهای چمشک یا میشوند

کاروانسرای میشوند بر سر راه لرستان به خوزستان قرار داشته است. این کاروانسرای مربوط به دوره صفویه، در روستای چشمک شهرستان پل دختر واقع شده است. حصاری با 4 برج دورتادور کاروانسرا وجود داشته که بقایای آن باقی مانده است، به همین خاطر نام دیگر این کاروانسرا قلعه چمشک است.

پلان کاروانسرا تقریباً مربع است و در ساخت آن از سنگ، آجر و ملات گچ استفاده شده. ناودان‌های آن نیز همه از سنگ و دارای بارویی با کنگره‌های نیم‌دایره تزئینی است. در مجموع کاروانسرای چمشک دارای 19 اتاق، ۲ اصطبل و ۳ حیاط است. هر اتاق از 2 بخش تشکیل شده که بخش پشتی برای نگهداری حیوانات و بخش دیگر برای اقامت کاروانیان بوده است.

• پل گاومیشان

پل تاریخی گاومیشان (گاومیشو) در دوره ساسانیان، در فاصله ۳۰کیلومتری جنوب شرقی پل دختر، پایین‌تر از محل تلاقی رودهای کشکان و سیمره، روی رود سیمره احداث شده و ظاهراً در دوره‌های صفویه و قاجاریه تعمیر شده است.

طول این پل ۱۷۵ متر و عرض گذر سطح پل نزدیک به ۸ متر و ۲۰ سانتی‌متر است و در حال حاضر دارای ۶ طاق است. پهنای پاطاق‌ها، یا حدفاصل چشمه از ۵/۲ تا ۲۵ متر متغیر است. مصالح استفاده شده در آن ملات، آجر و سنگ است.

• گورستان چشمک

در پشت تنگه چمشک و در محلى به نام مى‌چاکو گورستانى از عهد اشکانیان باقى مانده که ۳هزار مترمربع وسعت دارد. فاصله گورها از یکدیگر ۴ یا ۵ متر است که در چند ردیف در جهت شمالى‌جنوبى کنده شد‌ه‌اند. هر قبر ۴.۵ متر طول و ۱.۵ متر پهنا دارد و با سنگ‌هایى به طول ۱.۵متر و عرض ۸۰ سانتى‌متر طاق‌بندى شده‌‌اند، به‌طورى که سر سنگ‌ها را به شکل عدد 8 به هم تکیه داده‌اند. این گورستان براى یافتن گنج، حفارى و درهم ریخته شده و اکنون به جز چند قبر غارت شده، اثرى از آن باقى نمانده است. روى تپه، سفال‌هاى منقوش نیز یافت شده است، سفال‌هاى کشف‌شده از گورها به دوره اشکانیان تعلق دارد.

• شهر تاریخی سیمره (ماداکتو)

سیمره (ماداکتو) شهری باستانی است که در نزدیکی دره شهر در 48کیلومتری پل دختر قرار دارد. شهر ماداکتو به‌عنوان پایتخت دوم عیلامیان در اثر حمله آشوریان نابود و دوباره در زمان ساسانی با نام سیمره بازسازی شد. به نظر می‌رسد این شهر به علت وقوع زلزله‌ای در سال ۳۳۴ هـ. ق تخریب و خالی از سکنه شده است. منطقه شهر باستانی به وسعت 200 هکتار است و گچ‌بری‌های زیبایی در آن یافت شده است. خانه اربابی، بنای مسجد، اماکن حاشیه سیل‌بند و اماکن مسکونی حاشیه‌نشین شهر مکان‌های کاوش‌شده در ۹ فصل کاوش در این محوطه تاریخی‎اند.

بناهای مذهبی

• بقعه امامزاده‌ شاه احمد

بقعه امامزاده‌ شاه احمد در قله کبیرکوه ایلام، 60کیلومتری پل دختر و مرز ایلام و لرستان و خوزستان قرار دارد.

• مقبره حیات‌الغیب و گنبد الیاس

مقبره حیات‌الغیب و گنبد الیاس در کنار رودخانه کشکان، جاده خرم‌آباد به اندیمشک در بخش معمولان و در 53کیلومتری شهر پل دختر قرار دارند و مربوط به دوره قاجار هستند. احمدرضی الدین از نوادگان امام موسی کاظم بود و شهاب الدین الیاس لنبکی از حکمرانان لرکوچک.

• مقبره بابا زید

مقبره بابا زید در فاصله ۷کیلومتری شمال شهر، در محلی ساخته شده است که جاده اصلی پل دختر به خرم آباد به سوی اسلام آباد غرب انشعاب می‌یابد، روی تپه‌ای که اینک گورستان اهالی روستا است. دهکده بابا زید در شمال و نزدیک گنبد قرار دارد. در واقع امامزاده‌ بابا زید نام خود را به روستای هم‌جوارش داده است.

بنای مقبره بر اساس نقشه مربع‌شکل ساخته شده و دارای گنبد تقریباً مخروطی و نسبتاً کوتاه است و بنای مذکور فقط از اتاق مقبره (گنبدخانه) تشکیل شده است.

فرهنگ و هنر

• زبان

اکثر مردم شهرستان پل دختر، به گویش لری بالاگریوه‌ای صحبت می‌کنند و کمتر از گویش‌های دیگر استفاده می‌کنند. همچنین اقلیتی از طوایف لک هم در این شهر سکونت دارند که به گویش لکی صحبت می‌کنند.

• پوشش

پوشاک سنتی بانوان عشایر پل دختر شامل بخش‌های زیر است:

• جومه: نوعی پیراهن زنان است که به‌صورت آزاد، بلند و بدون یقه است.
• کلنجه: بالاپوش یراق‌دوزی شده‌ای است که در بسیاری مواقع رویه جلوی آن را سکه‌دوزی و تزئین می‌کنند.
• تره و گلونی: تره پارچه ابریشمی مخصوصی است که زنان لر به سر می‌‌بندند و به لری آن را ساوه می‌گویند.

پوشاک سنتی مردان عشایر شامل بخش‌های ذیل است:

• ستره: قبای مخصوصی است که اندازه آن تا زیر زانو است.
• کلاه نمدی: کپنک یا فرجییک نوع قبای نمدی پشمی محکم است.
• شال، گیوه و چوغا از دیگر پوشش‌های مردان است.

• موسیقی

موسیقی پل دختر جزئی از موسیقی لرستان است و از تنوع و قدمتی کهن برخوردار است. موسیقی لری به دو بخش کلی، موسیقی‌های آوازی (کلامی) و موسیقی‌های‌ سازی تقسیم می‌شود.

موسیقی لری در قالب ترانه به ۷ بخش تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از موسیقی و ترانه‌های غنایی و عاشقانه، موسیقی و ترانه‌های حماسه رزمی، موسیقی و ترانه‌های سوگواری، موسیقی و ترانه‌های فصول، موسیقی و ترانه‌های کار، موسیقی و ترانه‌های طنز و سرودهای مذهبی.

سازهای موسیقی لری عبارت‌اند از سرنا، دهل، تال (کمانچه)، تنبک (تمک) و سازهای سنتی مرسوم از جمله سازهایی هستند که در موسیقی قوم لر استفاده می‌شود. شهرستان پل دختر دارای یک سبک خاص از ترانه و آهنگ لری به نام علی دوستی است که با گویش بالاگریوه‌ای اجرا می‌شود.

• غذاهای محلی

سغدو یکی از غذاهای سنتی پل دختر است که از شکنبه گوسفند تهیه می‌شود. خورش کلیه‌ترش، خورش سیب درختی، گوله ریزه، خورش قلیه ترش، پرتله، کوفته نخودچی، آش ترخینه، آش پرشکه، دنورو یا آش دندانی از دیگر غذاهای محلی این شهرستان است.

رستوران در پل دختر

از رستوران‌های پل دختر می‌توان از هتل رستوران تشریفات، هتل رستوران شهرداری، رستوران بهار و رستوران آرمان نام برد.

اقامت

در پل دختر می‌توان در هتل رستوران تشریفات، هتل رستوران شهرداری، مهمان‌پذیر آریا، مهمان‌پذیر نسیم و اقامتگاه بومگردی سادات کوگان اقامت کرد. البته در شهر امکان اجاره سوئیت هم وجود دارد.

 سوغاتی و خرید

صنایع دستی پل دختر شامل قالی، گلیم و جاجیم بافی، حصیربافی، گیوه بافی، قلم‌زنی و خراطی می‌شود. همچنین این شهرستان به دلیل داشتن طبیعت بکر، مراتع و جنگل‌های انبوه، مرکزی برای پروش زنبور و تولید عسل است. کاک، انگور یاقوتی، نان ساجی، انجیر سیاه و چزنک رغو از دیگر سوغاتی‌های منحصربه‌فرد این شهرستان هستند.

مسیرهای دسترسی

• مسیر زمینی

پل دختر در مسیر جاده قدیمی و دو بانده خرم‌آباد اندیمشک قرار دارد که از جاده‌های خطرناک کشور محسوب می‌شود. این شهر با جاده دو بانده به اسلام آباد غرب و کرمانشاه متصل می‌شود و بزرگراه پل دختر ـ دره شهر ـ دهلران، برای اتصال به استان ایلام در دست ساخت است.

• راه آهن

راه‌آهن پل دختر در حال ساخت است و با نزدیک‌ترین ایستگاه راه‌آهن، در شهر اندیمشک 112 کیلومتر فاصله دارد.

• مسیر هوایی

پل دختر فرودگاه ندارد و نزدیک‌ترین فرودگاه (دزفول) 125 کیلومتر با آن فاصله دارد.

دوستان عزیز ره بال آسمان، به پایان سفر امروزمان رسیدیم. نظر شما درباره جاهای دیدنی پل دختر چیست؟ برای ما در بخش نظرات بنویسید.