راهنمای سفر به کلاله | زمردی 7500 ساله در گلستان

کلاله یکی از شهرهای کمتر‌شناخته‌شده استان گلستان است. این شهر در فاصله 125‌کیلومتری گرگان قرار دارد. کلاله یک بهشت واقعی در شمال ایران محسوب می‌شود. از دیرباز، این منطقه یک محل زندگی عالی برای انسان‌ها بوده است. در حال حاضر نیز حدود 150هزار نفر از مردم روستایی و عشایر در این منطقه مشغول زندگی هستند. با ما همراه باشید تا با این بهشت زمینی بیشتر آشنا شوید.

کلاله کجاست؟

همان طور که اشاره کردیم، کلاله در 125کیلومتری گرگان قرار دارد. به همین خاطر دسترسی به این شهر معمولاً از گرگان انجام می‌شود.

طبیعت کلاله

از طبیعت زیبای استان گلستان چه انتظاری دارید؟ برای درک بهتر طبیعت و زیبایی کلاله، فقط باید هر تصویری که از زیبایی استان گلستان در ذهنتان تجسم می‌کنید را روی هم بگذارید و این حجم از زیبایی را چندین برابر کنید! طبیعت این شهر بسیار بکر و بی‌نظیر است. بخش‌هایی از این منطقه هنوز هم دست‌نخورده باقی مانده و خبری از دست‌کاری انسان در آن نیست. همین طور که در دشت‌های وسیع و مراتع سرسبز قدم می‌زنید، می‌توانید شاهد حضور اسب‌های وحشی ترکمن باشید که مشغول تاخت‌وتاز هستند. در حال تماشای دشت‌ها، چشمتان را که به‌سمت افق بالا ببرید، با مناظر کوهستانی رو‌به‌رو خواهید شد.

حتی صخره‌های خشک و بی‌احساس نیز تسلیم طبیعت می‌شوند. صخره‌ها با غر غر و اخم، لباس سبز زیبایی که مادر طبیعت با دست خودش برای آن‌ها بافته است را به تن می‌کنند. زمین نیز که دلش همانند گل نازک است، از دیدن این صحنه احساسی طاقت نمی‌آورد و زیر گریه می‌زند. اشک زمین همانند فواره از خاک بیرون می‌زند و چمنزارهای زیبا را سیراب می‌کند.

بهترین زمان سفر به کلاله

این شهر فقط 150 متر از سطح دریا فاصله دارد. به همین خاطر شاید تصور کنید تابستان‌های این شهر خیلی گرم خواهد بود؛ اما این‌طور نیست. باید بدانید وجود مناطق کوهستانی و صخره‌های مرتفع، خورشید را از همان دم در بر می‌گرداند و اجازه نمی‌دهد هوای گرم به سبزه‌های کوچک و زیبا آسیب برساند. در نتیجه می‌توان گفت که کلاله یک شهر چهار‌فصل است. در هر فصل می‌توانید به‌نوعی از زیبایی طبیعت این شهر تماشایی لذت ببرید. البته با کمی پارتی‌بازی باید بگوییم که در اردیبهشت‌ماه، سرسبزی این منطقه چندین برابر می‌شود.

جاهای دیدنی کلاله

• آبشار لوه

آبشار لوه یکی از زیباترین و تماشایی‌ترین جاهای دیدنی کلاله است. این آبشار در مسیر مشهد قرار دارد و برای دسترسی به آن باید از جنگل ملی گلستان عبور کنید. چه بهتر! تصور کنید به دل جنگل می‌زنید. اگر خوش‌شانس باشید، چند حیوان زیبا همانند خرس و گراز را در مسیر خواهید دید. در طول مسیر درختانی را خواهید دید که همانند سربازان بلندقامت ارتش، از مسیر دسترسی به قلعه سلطنتی محافظت می‌کنند. یکی از نکاتی که درباره جاهای دیدنی کلاله باید گفت، این است که همه جاذبه‌ها در دل هم قرار دارند. به‌عنوان مثال آبشار لوه در میان جنگل لوه قرار دارد. برای دسترسی به جنگل لوه نیز باید از جنگل گلستان عبور کرد! پس چه عالی، یک تیر و سه نشان می‌زنید. در دل جنگل لوه علاوه‌بر آبشار، چندین و چند حوضچه آب معدنی طبیعی نیز از دل خاک بیرون می‌جوشد.

• منطقه پرورش اسب

روستای صوفیان، یکی دیگر از جاهای دیدنی کلاله محسوب می‌شود. همان طور که می‌دانید، اسب‌های ترکمن یکی از اصیل‌ترین و سریع‌ترین نژادهای اسب هستند. پرورش اسب کار بسیار دشواری است. اسب باید شرایط مناسبی برای زندگی داشته باشد. در این روستا، دشت‌ها و مراتع سرسبز و بزرگ به اسب‌ها کمک می‌کنند تا به‌خوبی تاخت‌وتاز کنند و از زندگی خود آزادانه لذت ببرند.

در مرکز پرورش اسب صوفیان، اسب‌ها زندگی راحتی را تجربه می‌کنند و در اسارت و سختی نیستند. اسب واقعاً موجود زیبا و دوست‌داشتنی است. آیا تاکنون از خودتان پرسیده‌اید که اگر اسب وجود نداشت، چه بلایی سر تمدن بشری می‌آمد؟ اسب‌ها هم‌پای انسان، به پیشرفت تمدن کمک کردند. از خدمات درخور آن‌ها که بگذریم، باید گفت که اسب‌ها واقعاً زیبا هستند. در این روستا می‌توانید از نزدیک اسب‌ها را ببینید و آن‌ها را لمس کنید. حتی امکان اسب‌سواری برای مسافران و گردشگران نیز مهیا شده است.

• چشمه زاو

انگار که خاک کلاله بسیار حساس و احساسی است. تا مادر طبیعت به او می‌گوید روی تنش پر از برگ شده و باید آن‌ها را جمع کند، ناراحت می‌شود و زیر گریه می‌زند. آخه این چه وضعشه!؟ ولی خب برخلاف اشک‌های معمولی، این اشک زیبا، شیرین و دوست‌داشتنی است. وقتی زمین رخت زمستانی را تا سال بعد و ورود دوباره ننه سرما درون کمد قرار می‌دهد، از خوشحالی اشک شوق می‌ریزد و چشمه‌های طبیعی کلاله پرآب و پرآب‌تر می‌شوند. چشمه زاو در فصل بهار بسیار پرآب است و رودی کوچک را نیز شکل می‌دهد. دسترسی به این چشمه کمی دشوار است؛ اما هرکه طاووس خواهد، جور هندوستان را هم باید بکشد.

تاریخچه کلاله

در گذشته انسان به‌جای آنکه به‌دنبال امکاناتی همانند مدرسه، بیمارستان، مغازه یا لوکس‌بودن یک محله باشد، به‌دنبال منابع طبیعی برای انتخاب محل زندگی بود. هوای خوب، خاک حاصلخیز و مهم‌ترین نکته، وجود منابع آب کافی باعث می‌شد تا انسان‌ها محل سکونت خود را انتخاب کنند. از طرفی مناطق مرتفع در اولویت قرار داشتند؛ زیرا در این حالت نفوذ دشمنان به منطقه زندگی آن‌ها دشوارتر می‌شد. منطقه گلستان و مخصوصاً کلاله، تمامی این شرایط را در خود جای داده است. به همین خاطر در گذشته یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های انسانی در همین منطقه به وجود آمد. بر اساس آثار باستانی کشف‌شده از خاک، حدود ۷هزار سال پیش نیز در این مکان تمدن وجود داشت؛ پس می‌توان این شهر را یکی از قدیمی‌ترین شهرهای استان گلستان دانست.

بناهای تاریخی و مذهبی کلاله

• قبرستان خالد نبی

قبرستان خالد نبی یکی از عجیب‌ترین جاهای دیدنی کلاله محسوب می‌شود. این جاذبه به یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های توریستی این شهر تبدیل شده است. قبرستان خالد نبی، حدود 7،000 سال قدمت دارد. با این اوصاف، قبرستان خالد نبی یکی از قدیمی‌ترین قبرستان‌های ایران به حساب می‌آید. سنگ‌های مزار این گورستان ظاهری بسیار عجیب و منحصر‌به‌فرد دارند. آن‌ها به‌صورت یکپارچه تراش خورده‌اند و به‌شکل استوانه‌ای یا چلیپایی هستند. برخی بر این باور بودند که سنگ‌های خالد نبی بر اساس جنسیت متوفی طراحی شده است؛ اما این طور نیست. بر اساس نظر کارشناسان، سنگ‌ها دارای نشان پهلوانی هستند. در حقیقت بر اساس شهرت هر متوفی، سنگ قبر وی نیز تفاوت داشت.

علاوه بر سنگ‌های قبر عجیب، باید گفت که این قبرستان در بین تپه ماهورهای سرسبز و تماشایی و در ارتفاع واقع شده است. به این ترتیب زمانی که خودتان را به قبرستان خالد نبی برسانید، پیش از آنکه توجه شما جلب گورستان شود، چشم به زیبایی طبیعت خواهید دوخت. پس می‌توانید یک تیر و دو نشان بزنید. به یاد داشته باشید که این گورستان در ارتفاعات قرار دارد و مسیر دسترسی آن سنگلاخی است. پس یا باید پیاده به دل جاده بزنید یا اینکه از وسایل نقلیه مناسب استفاده کنید.

• آرامگاه خالد نبی

از قدیم گفتند «چیزی که عیان است، چه حاجت به بیان است؟» کمی به تصویر بالا نگاه کنید. واقعاً جز زیبایی چه می‌بینید؟ اصلاً آدم نمی‌تواند چشم از این منظره بی‌نظیر بردارد. کوه‌هایی که همانند توپ‌های مخلمی از دل خاک بیرون زده‌اند. مناظری خیره‌کننده و تماشایی و مقبره‌ای که حقیقت تنهایی را به ما می‌فهماند. شاید این مقبره، تنهاترین مقبره در تمام دنیا باشد. مقبره‌ای در مکانی صعب‌العبور که هیچ بنای دیگری در کنار آن قرار ندارد. انگار مقبره این امامزاده، هر روز غمگین‌ترین صحنه غروب آفتاب را تجربه می‌کند. خب اگر می‌خواهید در این حس رمانتیک و زیبا شریک باشید، حتماً سری به مقبره خالد نبی بزنید. این مقبره یکی از زیباترین جاهای دیدنی کلاله محسوب می‌شود. حتی در لیست معروف‌ترین جاهای دیدنی گلستان نیز می‌توانید نام مقبره خالد نبی را مشاهده کنید.

فرهنگ و هنر

کلاله یکی از قدیمی‌ترین مناطق ایران است. قدمت تمدن این منطقه را می‌توان به ۷هزار سال پیش نسبت داد. پس می‌توانید انتظار داشته باشید که در طی این سال‌های سال، چه تغییرات نژادی مختلفی در این حوالی ایجاد شده است. نژاد و فرهنگ مردم کلاله بسیار پویا و منحصر‌به‌فرد است. بر اساس تاریخ معاصر، مردم این منطقه از ترکیب اقوام ترکمن، قوم بلوچ مردم بلوچستان یا همان زابلی‌ها و مردم خراسان تشکیل شده‌اند. مردم این شهر اکثراً مسلمان و پیرو اهل سنت هستند. آن‌ها آیین و رسوم خاص خود را دارند. جالب است بدانید غذاهای محلی این مردم نیز ترکیبی از غذاهای بلوچی، ترکمن و خراسانی است!

مردان در این شهر بیشتر به شغل دامداری مشغول هستند. البته پرورش اسب نیز یکی از مشاغل پردرآمد و سنتی این منطقه محسوب می‌شود. زنان روستایی نیز بیشتر به تولید صنایع‌دستی یا فرآورده‌های لبنی می‌پردازند. بد نیست بدانید هنوز هم جمعیت عشایر در این منطقه به همان سبک‌وسیاق سنتی خودشان زندگی می‌کنند. انگار که زندگی سخت شهری هیچ تأثیری بر حس آزادی این عزیزان نگذاشته است. مردم عشایر دیوار را زندان می‌دانند و زندگی در طبیعت را به هر نوع امکاناتی ترجیح می‌دهند.

اقامت در کلاله

کلاله شهر نسبتاً کوچکی است. به همین خاطر انتظار وجود هتل یا مسافرخانه بزرگ را در کلاله نداشته باشید. با وجود این نباید از اقامت در چنین بهشت زیبایی ناامید شوید. چند مجموعه اقامتی بوم‌گردی در این منطقه مشغول به کار هستند. البته این تنها گزینه برای اقامت در کلاله نیست. بلکه شما می‌توانید در خانه‌های روستایی نیز اقامت کنید و مهمان سفره گرم مردم روستایی شوید. لازم به ذکر است کمپ در طبیعت یکی دیگر از گزینه‌های اقامت محسوب می‌شود. البته برای کمپ بهتر است بهار را انتخاب کنید و به‌صورت گروهی کمپ بزنید.

رستوران در کلاله

• رستوران نمونه: کلاله، بلوار جانبازان، بعد از میدان الغدیر؛
• رستوران صدف: کلاله، بلوار جانبازان، بعد از میدان الغدیر؛
• رستوران مسعود: کلاله، بلوار جانبازان، بعد از میدان الغدیر، قبل نمایندگی سایپا؛
• رستوران جواد پرسپولیس: کلاله، بلوار جانبازان، بعد از نمایندگی سایپا؛

سوغات کلاله

• فرآورده‌های لبنی؛
• عسل کوهی؛
• گیاهان دارویی؛
• صنایع‌دستی همانند گلیم و جاجیم؛
• کلوچه سنتی زنجبیلی.

مسیر دسترسی

• زمینی

همان طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، این شهر در فاصله 125کیلومتری گرگان قرار دارد. پس اگر از غرب خودتان را به این شهر می‌رسانید، باید ابتدا وارد گرگان شوید. سپس به‌ترتیب از شهرهای علی‌آباد، فاضل‌آباد، آزادشهر، مینودشت و گالیکش عبور خواهید کرد و بعد از 2 ساعت نهایتاً به کلاله می‌رسید. اگر تهران را مبدأ قرار دهیم، بهتر است جاده فیروزکوه را انتخاب کنید. در این مسیر ابتدا باید به ساری بروید. از ساری به نکا، سپس بهشر، گلوگاه، بندرگز، کردکوی و نهایتاً به گرگان خواهید رسید. از گرگان هم که مسیر را به شما توضیح دادیم.

اگر اهل تجربه‌های جدید در سفر هستید، سفر ریلی به کلاله را به شما پیشنهاد می‌دهیم. برای این کار باید سوار قطار تهران – گرگان شوید. این مسیر از روی پل معروف ورسک عبور می‌کند. این مسیر ریلی از دل کوهستان و مناطق جنگلی می‌گذرد. از گرگان نیز با اتوبوس، مینی‌بوس، تاکسی یا ون می‌توانید عازم کلاله شوید. اگر با اتوبوس سفر می‌کنید، باید بدانید اتوبوس به‌صورت مستقیم به‌سمت کلاله حرکت نمی‌کند و باید ابتدا خودتان را به گرگان برسانید.

• هوایی

معمولاً کمتر کسی سفر هوایی به شمال کشور را انتخاب می‌کند؛ زیرا تماشای زیبایی جاده و مسیر، بخشی از لذت سفر محسوب می‌شود. با وجود این اگر قصد سفر هوایی به کلاله را دارید، باید به فرودگاه گرگان پرواز کنید. البته با جستجو در گوگل، متوجه می‌شوید که یک فرودگاه در کلاله وجود دارد. این فرودگاه یک فرودگاه اختصاصی است که در دوران پهلوی، به شخص غلامرضا پهلوی، برادر محمدرضا پهلوی تعلق داشت. در حال حاضر امکان استفاده از این فرودگاه وجود ندارد.

خب دوستان عزیز ره بال آسمان،  نظر شما درباره سفر به کلاله چیست؟ آیا این راهنمای سفر کلاله برای شما مفید بود؟ چه اطلاعاتی درباره این شهر می‌خواهید که در این مقاله پیدا نکردید؟ به ما بگویید تا بیشتر شما را راهنمایی کنیم!