راهنمای سفر به علی آباد کتول  | سفر به سرزمین آبشارهای گلستان

گاهی در حق برخی از شهرهای ایران بسیار کم‌لطفی می‌شود. به‌راستی زمانی که صحبت از سفر به شمال ایران می‌شود، چه تصویری در ذهنتان می‌آید؟ آیا فقط مازندران و شهرهای فریدون‌کنار یا بابلسر را به یاد می‌آورید؟ یا نهایتاً به گیلان و فومن یا گرگان فکر می‌کنید؟ خب این در حالی است که هر وجب از شمال کشور، یک جاذبه دیدنی برای شما دارد. انگار که فقط به بچه ته‌تغاری خانه اهمیت دهید و فرزند ارشد را فراموش کنید، در حالی که شهری همانند علی آباد کتول با 7هزار سال قدمت، فرزند ارشد شمال به حساب می‌آید! امروز با ما در این مقاله همراه باشید تا علی آباد کتول را بهتر از قبل بشناسید.

علی آباد کتول کجاست؟

علی آباد کتول یکی از شهرهای زیبا و توریستی استان گلستان محسوب می‌شود. این شهر زیبا در فاصله 40کیلومتری شمال‌شرق گرگان قرار دارد. این شهر جزو مهم‌ترین شهرهای بلوک استرآباد قدیم به حساب می‌آید. برای رسیدن به این شهر، بهترین گزینه، استفاده از پرواز گرگان است. به این ترتیب در کوتاه‌ترین زمان ممکن از هر کجای ایران به این شهر زیبا می‌رسید.

طبیعت علی آباد کتول

علی آباد کتول دارای یکی از بزرگ‌ترین ذخایر چوب سرخدار در جهان است. البته متأسفانه در چند سال اخیر، قطع بی‌رویه و بدون مجوز در این منطقه، آسیب بسیاری به ذخایر درختان وارد کرده است. فراموش نکنیم که هر درخت، خانه ده‌ها و شاید صدها جاندار مختلف است. از سنجابی که در این خانه لانه دارد تا پرندگانی که روی هر شاخه از آن حضور دارند. حتی تک به تک حشراتی که در این درختان زندگی می‌کنند، بخشی از اکوسیستم به حساب می‌آیند. انسان با نابودی این درختان، نه‌فقط درختان را از بین می‌برد، بلکه تیشه به ریشه اکوسیستم منطقه نیز می‌زند.

علی آباد کتول از نظر طبیعت، در موقعیت بسیار خاصی قرار دارد. این شهر در مناطق کم‌ارتفاع واقع شده است. از طرفی با تپه‌های نسبتاً مرتفع هم‌جوار است. همچنین در فاصله کمی از جنگل‌های انبوه قرار دارد. به همین خاطر طبیعت این منطقه بسیار بکر و منحصر به خودش است. وجود ذخایر چوب سرخدار، طبیعت این منطقه را بسیار خاص می‌کند. در این منطقه علاوه‌بر درختان چوب سرخدار، شاهد حضور انواع گونه‌های گیاهی مختلف نیز هستیم. همچنین این طبیعت بکر و دست‌نخورده، شرایط را برای زندگی انواع حیوانات و پرندگان مهیا می‌کند. از‌این‌رو در جنگل‌های علی آباد، انواع حیوانات به‌صورت آزادانه و بدون نگرانی مشغول زندگی هستند.

بهترین زمان سفر به علی آباد کتول

علی آباد کتول را می‌توان جزو شهرهای معتدل گلستان دانست. حتی بسیاری بر این باور هستند که این شهر از نظر آب‌وهوایی، جزو معتدل‌ترین شهرهای ایران به حساب می‌آید. موقعیت قرارگیری این شهر بسیار خاص و منحصر‌به‌فرد است. علی آباد کتول در منطقه‌ای پست و کم‌ارتفاع قرار دارد. با وجود این، در کنار چند تپه، دو دهنه کوهستانی و جنگلی زیبا جا خوش کرده است. به همین خاطر تغییرات دمایی این منطقه اصلاً محسوس نیست. پس می‌توان گفت که علی آباد کتول یک شهر چهارفصل است. در نتیجه در هر فصل می‌توانید از زیبایی این شهر لذت ببرید و آن را در برنامه سفر خود قرار دهید.

با وجود آنکه تمامی فصول این شهر برای سفر مناسب هستند؛ اما خب باید بهترین زمان سفر به آن نیز وجود داشته باشد. یعنی اگر کسی هر چهار فصل را در این شهر تجربه کرده باشد، باید بتواند در نهایت بهترین سفر خود را بر اساس آب‌وهوا انتخاب کند. بر اساس نظر مسافران، بهار زیباترین فصل برای سفر به این شهر محسوب می‌شود. در این فصل هوا نه سرد و نه گرم است. همچنین درختان میوه شکوفه می‌دهند و دشت‌ها پر از گل‌های رنگارنگ می‌شوند. در تپه‌های اطراف گیاهان دارویی رشد می‌کنند و مناظری زیبا را به شما هدیه خواهند داد.

جاهای دیدنی علی آباد کتول

• آبشار کبودوال

چه اهل طبیعت‌گردی باشید چه نه، حتماً حداقل یک بار نام آبشار کبودوال به گوشتان خورده است. آبشار کبودوال یکی از معروف‌ترین آبشارهای ایران به حساب می‌آید. همه‌ساله بسیاری از گردشگران فقط برای تماشای این آبشار، عازم علی آباد می‌شوند. پس می‌توان آبشار کبودوال را در لیست مهم‌ترین جاهای دیدنی علی آباد کتول قرار داد. این آبشار در فاصله 5کیلومتری جنوب علی آباد قرار دارد. آب این آبشار از ارتفاعات منطقه سرچشمه می‌گیرد و سقوطی تماشایی را برای شما به نمایش در می‌آورد. این آبشار تنها آبشار خزه‌ای در ایران است.

• آبشار چلی

با وجود آنکه زیباترین و تنها آبشار خزه‌ای در این منطقه قرار دارد؛ اما قرار نیست آبشارهای دیگر را فراموش کنیم. آبشار چلی یکی دیگر از جاهای دیدنی علی آباد کتول محسوب می‌شود. این آبشار در نزدیکی روستایی با همین نام قرار دارد. ارتفاع این آبشار از سطح دریا به 1،100 متر می‌رسد و خود آبشار نیز 60 متر ارتفاع دارد. آب آبشار نه از بالای کوه بلکه از دل کوه به بیرون می‌زند. انگار که داخل کوه یک منبع آب بزرگ وجود دارد و دیوار کوه سوراخ شده است! البته این یک خطای دید ساده به حساب می‌آید؛ زیرا مسیر آب تا لحظه سقوط توسط پوشش گیاهی، مخفی شده است! همین مسئله، آبشار چلی را به یکی از زیباترین آبشارهای منطقه تبدیل می‌کند.

• آبشار آلامن

در کنار آبشار چلی و آبشار کبودوال، آبشاری دیگر با نام آبشار آلامن وجود دارد. این شهر را می‌توان از نظر زیبایی، با لرستان مقایسه کرد. در حقیقت رقابت نزدیکی بین لرستان و علی آباد در زمینه آبشارهای تماشایی وجود دارد. این آبشار ظاهری بسیار زیبا دارد و در نزدیکی روستایی با همین نام جا خوش کرده است. این آبشار جزو آبشارهای دست‌نخورده و کمتر‌شناخته‌شده منطقه به حساب می‌آید. هرچه اطراف آبشار چلی یا کبودوال شلوغ است، در نزدیکی این آبشار خبری از شلوغی جمعیت و حضور گردشگران نیست. این آبشار 7 متر ارتفاع دارد و یکی از بهترین گزینه‌ها برای صخره‌نوردی محسوب می‌شود. اگر به‌دنبال یکی از دنج‌ترین جاهای دیدنی علی آباد کتول هستید، حتماً سری به این آبشار صخره‌ای زیبا بزنید.

تاریخچه علی آباد کتول

در گذشته دور، انتخاب محل زندگی یک چالش بزرگ برای اقوام روی زمین بود. اقوام مختلف همواره به یکدیگر حمله می‌کردند. حتی منابع یکدیگر را به یغما می‌بردند. البته امروزه هم دنیا به همان شکل است. فقط جنگ‌ها مدرن شده و با پنبه سر یکدیگر را می‌برند! به همین خاطر اقوام مختلف به‌دنبال مکانی بودند که علاوه‌بر منابع کافی، موقعیت استراتژیک مناسبی نیز داشته باشد. علی آباد کتول به‌دلیل وجود جنگل و مناطق کوهستانی اطراف، دارای بهترین موقعیت استراتژیک است. از طرف دیگر منابع آب کافی و خاک حاصلخیز نیز دارد. از‌این‌رو می‌توانست بهترین گزینه برای زندگی اقوام گذشته باشد. به همین خاطر باستان‌شناسان نیز تحقیقات بسیاری را در این منطقه انجام دادند.

بد نیست بدانید طی این تحقیقات، کارشناسان متوجه شدند که قدمت این منطقه به حدود 7هزار سال پیش بازمی‌گردد. یعنی حتی حدود 5هزار سال پیش از میلاد مسیح یا حکومت هخامنشیان نیز زندگی در این منطقه جریان داشته است. به همین خاطر علی آباد کتول را جزو قدیمی‌ترین مناطق ایران و جهان می‌دانند.

نکته جالب اینجاست که در ادوار مختلف، هیچ‌گاه این منطقه خالی از سکنه نمانده است. این به‌دلیل شرایط استراتژیک عالی و منابع آب کافی است. طبیعت این منطقه هر آنچه که انسان نیاز دارد، در اختیار او می‌گذارد. هنوز هم مردم منطقه از حضور در این شهر لذت می‌برند و هیچ مشکلی با آن ندارند.

بناهای تاریخی و مذهبی علی آباد کتول

• تپه باستانی چینو

همان طور که چند پاراگراف قبل اشاره کردیم، این شهر حدود 7هزار سال قدمت دارد. این 7هزار سال قدمت باعث می‌شود تا این منطقه یکی از قدیمی‌ترین مناطق در تمام جهان باشد. تپه باستانی چینو مکانی با 3هکتار وسعت است که از آن آثار باستانی مختلفی را کشف کرده‌اند. بر اساس نظر کارشناسان، قدیمی‌ترین اقوام منطقه، روی همین تپه زندگی می‌کردند. تصور کنید، شما جایی پا می‌گذارید که 7هزار سال پیش بشر پا گذاشته بود. همین مسئله می‌تواند برای گردشگران بسیار هیجان‌انگیز باشد.

• موزه مردم‌شناسی

خب به نظرتان فرهنگ، آداب و رسوم مردم شهری با 7هزار سال قدمت چقدر می‌تواند جذاب باشد؟ قطعاً پاسخ این سؤال را خودتان بهتر می‌دانید. زمانی که به یک شهر جدید سفر می‌کنید، آشنایی با فرهنگ مردم آن شهر از اهمیت بسیاری برخوردار است. بازدید از موزه‌های مردم‌شناسی نیز بهترین گزینه برای آشنایی با فرهنگ یک شهر به حساب می‌آید. با مراجعه به موزه مردم‌ شناسی علی آباد کتول، می‌توانید به‌خوبی با فرهنگ، آداب، رسوم و تاریخ مردم این شهر آشنا شوید. در این موزه از مجسمه‌های مومی برای نشان‌دادن فرهنگ و لباس‌های سنتی مردم استفاده کرده‌اند. این موزه در خانه‌ای قدیمی با 400مترمربع وسعت قرار دارد.

• شغال تپه

همان طور که اشاره کردیم، از نظر جغرافیایی، علی آباد کتول در نزدیکی تپه‌های مختلف قرار دارد. برخی از این تپه‌ها بسیار مرتفع و برخی دیگر کم‌ارتفاع هستند. شغال تپه یکی از تپه‌های مرتفع در منطقه به حساب می‌آید. تپه‌ها همواره گزینه مناسبی برای زندگی گذشتگان ما بودند؛ زیرا از فراز یک تپه بر تمام منطقه نظارت کافی داشتند. همین موضوع باعث شد تا باستان‌شناسان تحقیقات درباره این تپه را آغاز کنند. طی حفاری‌های انجام‌شده، آثاری تاریخی متعلق به دوران ساسانی از این تپه یافت شد. به همین خاطر می‌توان گفت که مردم از دوران ساسانی روی این تپه زندگی می‌کردند و شغال تپه یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی علی آباد کتول است.

فرهنگ و هنر

بر اساس آخرین سرشماری انجام‌شده، مردم این شهر به زبان طبری با گویش کتولی صحبت می‌کنند. در حقیقت متوجه‌شدن زبان مردم عزیز این منطقه برای فارسی‌زبان‌ها کار دشواری خواهد بود. مردم این روستا بیشتر به مشاغلی همچون دامداری، کشاورزی و باغداری مشغول هستند. زنان نیز بیکار نمی‌نشینند و مشغول بافت صنایع‌دستی مختلف می‌شوند. گلیم، جاجیم، حصیر و گبه جزو صنایع‌دستی مخصوص مردم منطقه به حساب می‌آید.

اقامت در علی آباد کتول

علی آباد کتول شهر چندان بزرگی نیست. همچنین در این شهر گردشگران فراوانی نیز به چشم نمی‌خورند. از‌این‌رو نباید انتظار وجود هتل‌های لوکس و مجلل 5 ستاره را در این شهر داشته باشید. کرایه سوئیت و ویلاهای شخصی در این شهر بسیار رواج دارد. البته این روش اقامت، در شهرهای شمال کشور بسیار رایج است. در جاده منتهی به علی آباد کتول، می‌توانید شاهد حضور افرادی باشید که کنار خیابان ایستاده‌اند و تابلویی با مضمون کرایه ویلا یا سوئیت را به دست گرفته‌اند. البته امکان رزرو اینترنتی انواع سوئیت و ویلا نیز وجود دارد تا نگران یافتن اقامتگاه مناسب نباشید.

علاوه‌بر سوئیت و ویلا، به‌صورت انگشت‌شمار مسافرخانه و چند هتل‌آپارتمان نیز در این شهر به چشم می‌خورد. در ضمن یکی از بهترین گزینه‌ها برای اقامت در شهرهایی با طبیعت زیبا یا تاریخ غنی، همواره اقامتگاه‌های بوم‌گردی خواهند بود. در این شهر نیز چند اقامتگاه بوم‌گردی مختلف مشغول فعالیت هستند. اقامتگاه‌های بوم‌گردی شاید امکانات کافی نداشته باشند؛ اما حضور در آن‌ها تجربه‌ای بسیار باصفا خواهد بود. در ضمن می‌توانید با یک چادر به طبیعت علی آباد کتول پناه بیاورید. مادر طبیعت از شما هیچ هزینه‌ای دریافت نخواهد کرد!

رستوران در علی آباد کتول

• رستوران حاج علی: خیابان امام رضا، روبه‌روی بانک تجارت مرکزی؛
• رستوران کباب سرای شعبانی: خیابان مزرعه؛
• رستوران کافه بهار نارنج: بلوار امام رضا؛
• فست‌فود اسلو فود کانیار: بلوار امام رضا.

سوغات علی آباد کتول

• بابتو؛
• سلف خورش؛
• خاکی؛
• کندس؛
• ترشی آلو گاوی.

مسیر دسترسی

علی آباد کتول در فاصله 40کیلومتری شمال‌شرق گرگان قرار دارد. این شهر در فاصله 450کیلومتری از پایتخت‌نشینان واقع شده است. پس اگر کمی حال‌وحوصله رانندگی داشته باشید، می‌توانید با حدود 6 ساعت رانندگی، خودتان را از تهران به علی آباد کتول برسانید. البته گاهی پیش می‌آید که خستگی رانندگی برای برخی افراد بسیار طاقت‌فرسا باشد. در این شرایط می‌توانید به‌صورت حضوری یا اینترنتی اقدام به خرید بلیط هواپیما کنید. البته نزدیک ترین فرودگاه به علی آباد کتول، فرودگاه گرگان به حساب می‌آید.

همچنین اگر دلتان هوس سفر ریلی کرده است، می‌توانید خرید بلیط قطار گرگان را به لیست برنامه‌های خود اضافه کنید. علی آباد ایستگاه قطار اختصاصی ندارد. نزدیک ترین ایستگاه قطار به علی آباد کتول نیز در گرگان واقع شده است. از گرگان انواع تاکسی و اتوبوس شما را به علی آباد کتول می‌رسانند. البته که خرید بلیط اتوبوس علی آباد کتول، ارزان‌ترین و ساده‌ترین روش سفر به این شهر محسوب می‌شود.

خب دوستان عزیز ره بال آسمان، نظر شما درباره سفر به علی آباد کتول چیست؟ تاکنون از کدام یک از شهرهای شمالی کشور دیدن کرده‌اید؟ آیا مقاصد شما کلیشه‌ای هستند یا هر بار به‌دنبال تجربه شهرهای جدید هستید؟