جاهای دیدنی بندر گز | ساحل آرام و فانوس دریایی مهربان

همه می‌دانند که طبیعت سرسبز شمال کشور آنقدر زیبا و جذاب است که ارزش رنج سفر را داشته باشد. ترکیب کوه و جنگل و دریا، بیشتر شبیه نقاشی‌های زیبایی است که حتی دیدنش هم به انسان انرژی و نشاط می‌دهد، چه برسد به اینکه بخواهی در هوای لذت‌بخش آن نفس بکشی. در این بین استان گلستان مثل یک نگین سبز و زیبا در نقشه جغرافیای ایران می‌درخشد. بندر گز هم یکی از بخش‌های تفریحی آن است که در این نوشته قرار است سری به جاهای دیدنی آن بزنیم. اگر شما هم اهل هیجان سفر هستید، سوار پرنده خیال ره بال آسمان شوید تا به این منطقه دل‌انگیز برویم.

بندر گز کجاست

اگر بخواهید بدانید دقیقاً بندر گز کجاست، باید بگوییم این بندر از توابع استان مازندران است که در ۴۸کیلومتری شهر گرگان و در ۲۰کیلومتری بندر ترکمن قرار دارد. بندر گز، از شمال به خلیج گرگان‌، از جنوب به جنگل‌های زیبا و سرسبز و رشته‌‌کوه‌های البرز محدود می‌‌شود‌.

قرار گرفتن این بندر در نزدیکی روستای گز، دلیل نام‌‌گذاری آن است‌. قدمت این شهر نزدیک به ۴۰۰سال است و به زمانی برمی‌گردد که شاه اسماعیل صفوی برای گرفتن مناطق شرقی دریای خزر به این منطقه لشکر کشیده بود.

آب و هوای بندر گز | بهشت معتدل

وقتی از طبیعت شمال ایران صحبت می‌کنیم، تصویر درخت و کوه و سرسبزی در ذهن همه نقش می‌بندد. نام بندر هم که بیاید، ذهن همه سریع سراغ دریا و آب و آبادانی کنار آن می‌رود. پس بی‌شک، ندیده می‌توان گفت که در بندر گز، طبیعت سرسبز و زیبا انتظار شما را می‌کشد.

آب و هوای این منطقه معتدل است و رطوبت نسبتاً زیادی دارد. به دلیل همین رطوبت هم هست که در فضای این شهر بوی خوش مرکبات هوش از سر آدم می‌برد؛ چرا که این آب و هوا شرایط مناسبی را برای کشت انواع مرکبات به‌‌وجود آورده است.

پوشش گیاهی | سرسبز و زیبا

در سفر به بندر گز، تماشای درختان جنگلی و گیاهان دارویی شما را شگفت‌زده و شاد می‌کند‌. انگار خدا در دفتر نقاشی‌اش ترکیبی از درختان بلوط‌، نمدار‌، راش‌، ازگیل‌، توسکا، ممرز و گیاهان دارویی مانند گل ختمی‌، گل‌‌گاوزبان‌ و بارهنگ را در کنار هم کشیده باشد.

پوشش جانوری | متنوع و دیدنی

مسلماً وقتی وارد جنگل بشوید، دیدن حیواناتی مثل گرگ‌، گراز‌، خرس و شغال و انواع پرندگانی مانند تیهو‌، مرغابی وحشی‌، سار‌، قرقاول‌، پولا و کبک دور از تصور نیست. در واقع پوشش گیاهی خوب این منطقه، محل امن و راحتی برای این موجودات ایجاد کرده است.

جاذبه های طبیعی | سبز و باطراوت

• ساحل بندر گز

ساحل دریا اگر هیچ چیز هم نداشته باشد، قدم‌زدن روی ماسه‌هایش به هر گردشگری آرامش می‌دهد. ساحل زیبای بندر گز هم که در کنار دریای خزر قرار گرفته است، از این قاعده جدا نیست. این ساحل زیبا همراه با امکانات رفاهی مناسب آغوشش را برای پذیرایی از گردشگران باز کرده است. تصورش را بکنید، موج‌های آبی رنگ و درختچه‌های گز ساحلی در اطراف این ساحل‌، چه زیبایی خیره‌کننده‌ای ایجاد کرده‌اند‌!

البته در سال‌های پیش، کشتی‌های زیادی در این ساحل لنگر می‌انداختند؛ چون این ساحل در حقیقت یکی از پر رونق‌ترین بندرهای ایران بود. یادگاری بامزه‌اش هم یک فانوس دریایی قاجاری است که در نزدیکی ساحل قرار دارد. این فانوس یکی از جاهای دیدنی بندر گز است که در گذشته نقش راهنمای کشتی‌ها را بر عهده داشت. این روزها ساحل بندر گز، جنب‌وجوش گذشته را ندارد و مثل یک مادر مهربان، ساکت و آرام چشم به راه ورود مهمانان عزیزش نشسته است.

• جنگل نرگسی

یادتان باشد که در سفر به بندر گز، جنگل نرگسی از قلم نیفتد. این منطقه در ۲کیلومتری روستای لیوان غربی، از توابع شهر نوکنده و در فاصله ۱۲کیلومتری بندر گز منتظر شماست. ضمناً جنگل نرگسی در مسیرش به نواحی زیبای ییلاقی و کوهستانی جنگل های هزار جریب متصل می‌شود‌.

• آبشار چلم ‌ریز

آبشار چلم ‌ریز هم یکی دیگر از جاهای دیدنی بندر گز است که شما را دست خالی و پشیمان برنمی‌گرداند. این آبشار در جنوب این بندر و در نزدیکی روستای استون آباد قرار دارد و ارتفاعش حدود ۱۵ متر است. هوای خنک و مرطوب اطراف آبشار به گردشگران انرژی و نشاط می‌دهد. اسم این آبشار را به خاطر حضور گیاهان فراوان اطراف آن انتخاب کرده‌اند. آبشار چلم ریز، آبی صاف و زلال دارد و فقط در مواقع بارندگی به دلیل طغیان آب رودخانه گل‌‌آلود می‌شود‌.

البته از مسیر دیگری هم می‌‌توانید به این آبشار برسید. این مسیر با عبور از ایستگاه فروهر یا همان ایستگاه منابع طبیعی آغاز می‌‌شود و پس از ۱۵ دقیقه صخره‌‌نوردی در جنگل به سمت شرق‌، به این آبشار می‌رسد. البته اگر هوای کوهنوردی به سرتان زد، توجه داشته باشید که پیمودن این مسیر به مهارت در صخره‌‌نوردی و امکانات لازم نیاز دارد؛ پس بی‌گدار به آب نزنید.

• پارک جنگلی باغو

یکی از مسیرهای خوب و آسفالت که شما را به منطقه سرسبز و زیبا می‌برد، مسیر پارک جنگلی باغو در ۱۳کیلومتری بندر گز است. این پارک جنگلی، در نزدیکی روستای باغو قرار دارد و یکی از جاذبه های طبیعی بندر گز محسوب می‌شود که برای مسافران و گردشگران بسیار جذاب ‌‌‌است‌.

در سفر به این پارک خیالتان را بابت هرگونه خدمات رفاهی آسوده کنید. امکاناتی مثل آب‌، برق‌، سکوی نشیمن‌، پارکینگ‌، آلاچیق‌ و سرویس بهداشتی برای مسافران و گردشگران در این منطقه وجود دارد‌. این پارک سرسبز و زیبا پوشیده از درختان افرا‌، راش‌، ممرز‌، بلوط و انجیلی و گیاهانی مثل کاسنی‌، پونه‌، بابونه‌ و گزنه ‌است.

• جنگل جهان مورا (وطنا)

یکی دیگر از جاهای دیدنی بندر گز و جاذبه های گردشگری آن، جنگل جهان مورا است که درست در جنوب آن قرار دارد و از جاهای دیدنی گلستان محسوب می‌شود. این جنگل در اصل باتلاقی پوشیده از درختان مختلف مثل ازگیل‌، توسکا‌، زالزالک‌، انجیلی‌، ممرز‌، مازو‌، بلوط و آزاد است. شاید شما هم مثل برخی گردشگران دیگر با دیدن جانورانی مثل جوجه‌‌تیغی‌، روباه، شوک‌، خرگوش‌، خوک‌، شغال و پرندگانی مثل قرقاول‌، بلدرچین‌، توکا و کبک در این جنگل شگفت‌زده شوید.

• روستای ول افرا

خیلی‌ها از سفر شمال مرکبات یا میوه‌های درجه یک سوغاتی می‌برند. اگر شما هم از این دسته افراد هستید، به روستای ول افرا سری بزنید. این روستا یکی از تولیدکنندگان اصلی و مهم مرکبات در استان گلستان است که در ۶کیلومتری بندر گز قرار دارد. در این منطقه جنگلی، باکیفیت‌‌ترین میوه‌ها مثل هلو، کیوی‌، نارنگی‌، سیب و پرتقال تولید و به دیگر مناطق کشور صادر می‌‌شود.

• روستای مزنگ

روستای مزنگ از روستا‌های تقریباً قدیمی دهستان انزان ‌‌‌است‌. منطقه پَن خانی یا پَهن خانی در نزدیکی این روستا قرار گرفته است. این روستا را به قبرستان معروفش می‌شناسند. این قبرستان بسیار قدیمی است و حتی بعضی از سنگ قبر‌های آن قدمتی ۴۰۰ساله دارند که متأسفانه بیشتر آن‌ها بر اثر گذشت زمان و رطوبت فرسوده شده‌‌اند.

تاریخچه | بندر گز در گذر تاریخ

تا پایان دوران صفویه‌، در بندر گز وقایع تاریخی یا تحول چشم‌‌گیری رخ نداده و گویا در آن زمان این بندر، فقط دِهی در حاشیه خلیج گرگان بود. در زمان حکومت کریم‌‌خان زند، بندر گز اهمیت اقتصادی زیادی پیدا کرد. در واقع بهتر است بگوییم اولین ارتباطات تجاری دریایی بین ایران و روسیه، از این بندر انجام شد. البته در آن زمان این بندر را با نام «کناره» می‌شناختند.

با گذشت سال‌ها، اهمیت این بندر بیشتر شد و طبیعتاً جمعیت زیادی در اطرافش به کشاورزی و صیادی مشغول شدند. در زمان آقامحمدخان قاجار، روس‌ها به فکر ایجاد یک بندر تجاری در سواحل جنوبی دریای خزر بودند و سال‌ها با مخالفت دولت ایران روبه‌رو می‌شدند‌. در نهایت، با احداث یک تجارت‌‌خانه در ساحل بندر گز، روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور ایران و روسیه برقرار شد و همین موضوع بندر گز را نسبت‌به نواحی اطرافش برجسته‌‌تر کرد.

جاذبه های تاریخی | یادگار گذشتگان

• روستای کهنه کلباد

در ابتدای ورودی جاده استان گلستان و در ۵ کیلومتری بندر گز، روستایی به نام کهنه کلباد قرار دارد که در گذشته، یک بار بر اثر زلزله تخریب شد و پس از مدتی در ۲کیلومتری همین روستا، روستای جدیدی به نام کهنه کلباد، با همان پیشینه شکل گرفت.

آن دسته افراد که اهل مطالعه شاهنامه هستند می‌دانند که طبق روایات شاهنامه، رستم هنگام سفر به مازندران برای نجات کیکاووس، با قهرمانی مازنی روبه‌‌رو می‌شود و پس از مبارزه، او را به درختی می‌بندد. مردم روستا معتقدند که این روستا همان محل بسته‌شدن آن قهرمان به درخت است. حتی اسم روستای کهنه کلباد در بسیاری از متون تاریخی، در توصیف لشکرکشی‌های شاه عباس صفوی و آقامحمدخان قاجار آمده است‌.

• ساختمان گمرک

گفتیم که این بندر پیشینه تاریخی طولانی ندارد برای همین بعید هم نیست که در میان لیست جاهای دیدنی بندر گز اثر تاریخی چندانی نباشد. قدیمی‌‌ترین بنای ‌‌‌بندر گز ساختمان گمرک است که در سال ۱۲۸۱ به دست مهندس‌‌های بلژیکی ساخته شد. استحکام این بنا باعث شده که پس از گذشت چندین دهه همچنان استوار باشد‌. این بنا را میراث فرهنگی یک بار مرمت و ترمیم کرد و در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رساند.

• فانوس دریایی بندر گز

فانوس دریایی بندر گز هم یکی دیگر از بناهای تاریخی این شهرستان است که روس‌ها در عصر قاجار احداث کردند‌. این فانوس دریایی برای کشتی‌های روسی ساخته شده بود که در ساحل بندر گز لنگر می‌انداختند‌. این اثر تاریخی در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده؛ اما امروزه به‌‌خاطر بی‌‌توجهی در نگهداری‌ از این اثر ارزشمند، در معرض تخریب قرار گرفته است.

اماکن مذهبی | قرار دل مؤمنان

• امامزاده علیرضا سرطاق

به اهل زیارت هم مژده بدهیم که در ۵کیلومتری شهرستان ‌‌‌بندر گز، در روستایی به نام سرطاق‌، بقعه امامزاده علیرضا سرطاق قرار گرفته است. این بقعه در طبیعتی سرسبز واقع شده و تفرجگاه و محل تفریح مناسبی برای استفاده اهالی و گردشگران دارد.

• امامزاده حبیب‌‌الله

کمی آن طرف‌تر و در ۸ کیلومتری غرب ‌‌‌بندر گز، بقعه‌‌ای آجری و سبز رنگ وجود دارد‌ که منسوب به امامزاده حبیب‌‌الله از نوادگان امام موسی کاظم(ع) است‌. این مقبره ۸۰۰ساله، درون یک باغ ۵هکتاری قرار گرفته است‌.

زبان و گویش | پل ارتباطی انسان

یکی از جاهایی که می‌توانید همزمان چند گویش آذری‌، بلوچی‌، قزاقی‌، ترکمنی و شاهرودی را بشنوید، مناطق سرسبز بین مازندران و گلستان است. البته در منطقه ‌‌‌بندر گز و شهرستان علی آباد کتول‌، زبان رایج مردم طبری است.

لباس و پوشش | نماد تمدن بشر

شاید به جرئت بتوان گفت که یکی از جاذبه های گردشگری گرگان و بندر گز، نوع پوشش ساکنان آن است. شما هم اگر از نزدیک نوع لباس و تنوع رنگ پارچه‌های آن را ببینید، با ما هم‌عقیده می‌شوید که منحصربه‌فرد و بسیار زیبا هستند.

در واقع اقوام متعددی مانند ترکمن‌ها‌، بلوچ‌ها‌، قزاق‌ها و ترک‌ها در استان گلستان و مازندران زندگی می‌‌کنند و همین چند قومیتی باعث تنوع پوشش در این خطه شده است‌. پوشش سنتی مردم ‌‌‌بندر گز، شامل چاقچور، نیم‌‌ساق‌، چارقد‌، تنبان و شلیته برای زنان و جمه‌، کولک و بوشلوق  برای مردان است.

موسیقی | غذای روح و جان

در کنار لذتی که از بازدید جاهای دیدنی بندر گز نصیب چشمتان می‌شود، گوش و جانتان هم بی‌بهره نخواهند بود. موسیقی محلی که نوعی غذای روح و جان است، در میان مردم بندر گز همواره جایگاه ویژه‌‌ای دارد. استفاده از سازهایی مثل دایره، دف، ستار‌، سُرنا و نی در این منطقه و در بیشتر نواحی شمالی کشور رایج است.

غذاهای محلی | معجون زندگی

در سفر به بندر ترکمن حتماً غذاهای سنتی و معروف آن را امتحان کنید. هلی آش غذای لذیذی است که به آن آش آلو هم می‌گویند. این آش خوشمزه در میان مردم این استان طرفداران بسیاری دارد‌. نخود و لوبیا در کنار برنج و سبزی، گوجه‌‌سبز (هلی)، پیاز داغ و شکر، مواد اصلی آن را تشکیل می‌دهند.

حلوای گردویی، نه‌تنها یک خوراکی بلکه از معروف‌‌ترین سوغاتی‌‌های شهرستان ‌‌‌بندر گز است که در بیشتر مهمانی‌ها و مراسم‌ها مثل جشن‌ها‌، مراسم عزاداری و شب‌‌نشینی‌ها‌ پخته می‌‌شود. این شیرینی که بین گردشگران طرف‌داران زیادی دارد‌، به‌‌عنوان میراث معنوی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است‌.

خرید و سوغات | یادگار سفر

یکی از لذت‌های سفر، در کنار تجربه غذاهای مختلف و دیدن مناظر عالی، خرید سوغاتی است. سوغاتی همیشه مثل آلبوم عکس، افراد را به یاد خاطرات خوش سفر می‌اندازد. برای خرید سوغاتی از بندر گز به بازارچه ساحلی سری بزنید. این بازارچه همیشه با استقبال پرشور مسافران و گردشگران روبه‌‌رو بوده و از مراکز معروف خرید در این شهرستان است.

برای سوغاتی پیشنهاد می‌کنیم سراغ محصولات سوزن دوزی بروید. سوزن دوزی یکی از هنرهای ظریف رایج در ‌‌‌بندر گز است که سابقه‌‌ای طولانی هم دارد. پیشینه این هنر به سال‌‌ها پیش از ورود اسلام به ایران برمی‌‌گردد. در آن زمان قومی به نام اسلاو، از مسیر جاده ابریشم به بلوچستان آمدند و با ابریشم تولیدی خودشان‌، صنعت سوزن دوزی را رواج دادند‌. از دیگر صنایع دستی بندر گز می‌توان نمدمالی و گلیم بافی را هم نام برد.

اقامت | لذت حضور در طبیعت

بی‌تردید شما هم قبل از سفر به هر جایی به فکر محل اقامت و شب‌مانی در آن هستید. در این زمینه هم مردم خوب بندر گز، مسافران را فراموش نکرده‌اند. سوئیت آپارتمان سهیل، یکی از بهترین مکان‌ها برای اقامت گردشگران در شهرستان ‌‌‌بندر گز است‌.

این اقامتگاه که همه ساله پذیرای مسافرانی از سراسر کشور و توریست‌های خارجی است‌، در ضلع غربی میدان ورودی بندر گز قرار دارد‌. پارکینگ اختصاصی‌، اینترنت رایگان برای همه سوئیت‌ها‌، بهره‌‌گیری از سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و همچنین رستوران داخل اقامتگاه برای تهیه غذا از جمله امکانات رفاهی این مجموعه هستند.

اگر هم اهل اقامت در مراکز بوم‌گردی هستید، به روستای لیوان شرقی سری بزنید. به‌تازگی در این منطقه یک اقامتگاه بوم‌‌گردی به بهره‌برداری رسیده است‌. این اقامتگاه امکانات رفاهی مناسب در خدمت گردشگران قرار می‌دهد.

مسیر دسترسی

برای رسیدن به بندر گز می‌توانید طبق نقشه بالا پیش بروید. خوب است که بدانید فاصله مشهد تا بندر گز بین ۶۵۰ تا ۸۴۰ کیلومتر است که به مسیر انتخابی شما بستگی دارد و از تهران تا بندر گز هم حدود ۳۷۰ کیلومتر فاصله است.

در پایان از شما می‌خواهیم اگر به بازدید از جاهای دیدنی بندر گز رفتید، حرمت زمین پاک را نگه دارید. مراقب طبیعت باشید و دامنش را به زباله یا آتش نیمه‌خاموش آلوده نکنید. اگر هم قبلاً به این بندر زیبا سفر کرده‌اید، ما و همراهان ره بال آسمان را در مرور خاطرات خوش خود شریک کنید.