راهنمای سفر به گلباف | چشیدن طعم کوهستان و کویر در یک سفر

از حضور در طبیعت بیشتر لذت می‌برید یا کویر؟ خنکای کوهستانی یا سکوت کویر؟ خب انتخاب کمی دشوار می‌شود. اجازه دهید به شما کمک کنیم تا یک تیر و دو نشان بزنید. امروز قصد داریم تا درباره شهر گلباف با شما صحبت کنیم. شهری که بخش شمالی آن منتهی به کوهستان  و بخش جنوبی آن به کویر ختم می‌شود. شهری زیبا که اجازه نمی‌دهد فکر بازگشت به دیار خود را نیز بکنید!

گلباف کجاست؟

گلباف واقع در بخش گلباف شهرستان کرمان است. این بخش را در گذشته با نام گوک نیز می‌شناختند. این شهر به دو بخش سردسیر و گرمسیر تقسیم می‌شود.

طبیعت گلباف

طبیعت این شهر بسیار سخاوتمند است؛ یعنی امکان ندارد در زمین نهالی بکارید و در نهایت بار ندهد. همان طور که در بخش قبلی اشاره کردیم، طبیعت گلباف به دو بخش سردسیر و گرمسیر تقسیم می‌شود. در مناطق شمالی و دامنه ارتفاعات، می‌توانیم شاهد گیاهان ختمی، کلپوره، پونه، اسپست، شیرین بیان و بومادران باشیم. کشت ترخون، نعنا، گل خشت، زعفران، سماق و فلفل نیز در این منطقه بسیار رایج است. گفتنی است مردم این شهر به باغداری مشغول هستند. انگار که خداوند متعال، فرشته‌ای را گماشته تا مسئول سرسبزی و باروری این منطقه باشد.

شمردن گونه‌های گیاهی این منطقه به‌اندازه شمردن دانه‌های شن‌های صحرا یا قطرات دریا و ستاره‌های آسمان دشوار است. انگار که دعایی پشت خاک این منطقه قرار دارد که به هیچ گیاهی نه نمی‌گوید. در مناطق سردسیر می‌توانیم شاهد باغات زردآلو، سیب، انگور، توت، گلابی، گیلاس، انجیر، آلبالو، هلو، انار، بادام و البته گردو باشیم. در مناطق گرمسیری نیز خرما و انواع مرکبات به بار می‌نشیند. پس باید طبیعتی بارور و ستودنی را از این منطقه انتظار داشته باشید.

نکته جالب اینجاست که در گلباف حدود 57 رشته قنات وجود دارد. دبی آب آن‌ها به حدود 3،300 لیتر آب در هر ثانیه می‌رسد. این قنات‌ها تمامی روستاهای اطراف را سیراب می‌کنند. از این بین 28 رشته قنات هنوز هم دایر هستند و جزو قنات‌های دائمی شهر به حساب می‌آیند. این قنات‌ها از آب رودخانه و چشمه‌های طبیعی تأمین می‌شوند.

بهترین زمان سفر به گلباف

گلباف دو روی سکه را به شما هدیه می‌دهد. هم شیر و هم خط را می‌توانید در این شهر تجربه کنید. همان طور که در بخش قبلی اشاره کردیم، این شهر به دو بخش سردسیری و گرمسیری تقسیم می‌شود. پس بهترین زمان سفر به گلباف، به خودتان بستگی دارد. در صورتی که قصد بازدید از مناطق کوهستانی را داشته باشید، بهتر است 6 ماه اول سال را انتخاب کنید. همچنین در صورتی که قصد سفر به مناطق جنوبی و کویری این شهر را دارید، بهتر است 6 ماه دوم سال را برای سفرتان انتخاب کنید.

جاهای دیدنی گلباف

• آبشار حرمک

زمانی که درباره جاهای دیدنی گلباف تحقیق کنید، قطعاً بارها و بارها نام آبشار حرمک به چشمتان می‌خورد. این آبشار در روستایی با همین نام قرار دارد. روستای حرمک در فاصله 100کیلومتری جنوب‌شرق شهر کرمان و 45کیلومتری جنوب‌شرق گلباف قرار دارد. طول این آبشار به حدود 14 متر می‌رسد و ظاهری بسیار زیبا و تماشایی به منطقه بخشیده است. این آبشار دارای شیب 90 درجه است. آبشار حرمک در ابتدا سقوطی 8‌متری را تجربه می‌کند. سپس مسیری پلکانی به طول 6 متر را به‌آرامی به‌سمت پایین ادامه می‌دهد. دسترسی به این آبشار از روستای حرمک چندان سخت نیست. البته باید چند دقیقه‌ای را در مناطق نیمه‌کوهستانی پیاده طی کنید. آب آبشار حرمک بسیار خنک است و به سلامت سیستم عصبی شما کمک شایان توجهی می‌کند.

• آبشار کشیت

اگر سری به نقشه بزنید، متوجه می‌شوید که گلباف در فاصله کمی از کویر قرار دارد. مناطق کویری دارای زیبایی منحصر‌به‌فردی هستند. زیبایی که شما را مات‌ومبهوت تماشا می‌کند و نمی‌توانید از آن‌ چشم بردارید. آبشار کشیت یکی دیگر از جاهای دیدنی گلباف است که شما را به شگفتی وا می‌دارد. این آبشار در فاصله 40کیلومتری گلباف و در نزدیکی روستایی با همین نام واقع شده است. روستایی که می‌توان آن را در زمره مناطق کویری قرار داد. در این روستا، رودخانه‌ای پرآب جریان دارد. به‌لطف این رودخانه و آب‌وهوای گرم منطقه، نخلستان‌های باشکوهی نیز در روستای کشیت به چشم می‌خورند. آبشار کشیت 12 متر ارتفاع دارد و از دل صخره‌ها با فشار بیرون می‌زند. در پایان این سقوط، حوضچه‌ای عمیق پدید آمده که برای آب‌تنی جان می‌دهد. وسعت این حوضچه به حدود 600مترمربع می‌رسد.

• کیک برفی

کیک برفی نام منطقه‌ای زیبا است که در بخش سردسیر گلباف قرار دارد. برای دسترسی به کیک برفی، باید خودتان را به 20کیلومتری گلباف برسانید. کیک برفی را در حقیقت می‌توان نوعی از یخچال‌های قطبی دانست. این منطقه در تمامی روزهای سال، حتی در چله تابستان نیز پوشیده از برف است. نکته جالب اینجاست که بعد از طی‌کردن حدود 2 تا 3‌کیلومتر، ناگهان سرسبزی منطقه مجدد آغاز می‌شود و انگارنه‌انگار که تا همین چند دقیقه پیش در خود قطب جنوب حضور داشتید! این مسئله توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب کرده است. در حقیقت بهتر است در این منطقه پیاده‌روی کنید و این مرز عجیب بین سرما و طبیعت سرسبز را مشاهده نمایید. انگار که این منطقه قلعه نظامی ننه سرما است و طبیعت تا نزدیکی دیوارهای آن پیشروی کرده!

• نخلستان‌های کشیت

درباره آبشار کشیت با شما صحبت کردیم و اشاره مختصری هم به نخلستان‌های آن داشتیم. اکثر ما نخلستان‌های بزرگ و پربار را به جنوب ایران نسبت می‌دهیم. البته که نمی‌توان این موضوع را کتمان کرد. در مناطق جنوبی کشور، نخلستان‌های بزرگ و پربار بسیاری وجود دارند. با این حال، می‌توانیم شاهد نخلستان‌های وسیع و بسیار پربرکتی در کشیت باشیم. کشیت در فاصله کمی از گلباف قرار دارد. خرما یکی از سوغات مهم کشیت به حساب می‌آید و در سفر به گلباف باید حتماً سری به این روستا بزنید.

• کلوت

بارها و بارها در طول مقاله به این موضوع اشاره کردیم که گلباف تقابلی از کویر و کوهستان است. در مناطق جنوبی گلباف کویرهای بزرگی وجود دارند که بخشی از کویر لوت به حساب می‌آیند. در این مناطق کلوت‌هایی همانند کلوت شهداد به چشم می‌خورند. کلوت از دو واژه «کل» و «لوت» تشکیل شده است. کلوت در مناطق بیابانی دیده می‌شود و ظاهری نعلی‌شکل دارد. کلوت در اثر وزش باد و فرسایش خاک به وجود می‌آید. به زبان ساده می‌توان گفت که کلوت‌ها تپه‌های کوچک و بزرگی هستند که ارتفاع مختلف دارند. گاهی کلوت‌ها همانند کوه عظیم می‌شوند و ظاهری بسیار زیبا و خاص پیدا می‌کنند. در مناطق جنوبی و کویری گلباف می‌توانیم شاهد کلوت‌های مختلف نیز باشیم.

• برخان

برخان نام یکی دیگر از پدیده‌های طبیعی است که فقط در مناطق کویری می‌توان شاهد آن بود. برخان نوعی تل ماسه‌ای به‌شکل هلالی است. زمانی که باد ماسه‌ها را جابه‌جا می‌کند، برجستگی‌های کوچکی روی زمین به وجود می‌آید که همان برخان‌ است. برخان بین 10 تا 20 متر ارتفاع دارد. جالب است بدانید که بر اساس تصویربرداری‌های انجام‌شده، روی سطح مریخ نیز برخان‌های مختلفی وجود دارد. برخان برای سر‌خوردن روی ماسه یا آفرود جان می‌دهد و در مناطق جنوبی گلباف می‌توانیم شاهد برخان‌های متعددی باشیم.

تاریخچه گلباف

درباره تاریخچه گلباف روایات مختلفی وجود دارد. روایاتی که هر کدام تاریخ خاصی را به این شهر زیبا نسبت می‌دهند. در حقیقت می‌توان گفت که حمله مغول‌ها به ایران، مبدأ تاریخ گلباف است. این حمله بین سال‌های 1219 تا 1256 میلادی یعنی حدود 800 سال پیش انجام شد. در این بازه زمانی، حکومت‌های مختلفی در ایران حضور داشتند. حملات از دوران خوارزمشاهیان شروع شد و نهایتاً به ایجاد حکومت ایلخانیان ختم شد. در حقیقت می‌توان گفت که طی این بازه زمانی، زندگی در گلباف به جریان افتاد.

البته برخی دیگر بر این باور هستند که قدمت این شهر به حدود 6هزار سال پیش بازمی‌گردد. این روایت بیشتر همانند افسانه می‌ماند و اسناد مکتوبی دال بر این موضوع وجود ندارد. این مسئله را نیز باید در نظر داشت که تحقیقات خاصی هم در این منطقه انجام نشده است. به همین خاطر شاید در چند سال آینده، اطلاعات بیشتری درباره این شهر تاریخی و زیبا دستگیر ما شود. با تمام این اوصاف می‌توان گفت که قدمت این شهر به حدود 800 سال پیش بازمی‌گردد.

گویا در دوران حمله مغول‌ها، مردم خراسان به این منطقه پناه آوردند. آن‌ها در دو قلعه گلباف گرد هم آمدند تا از خود دفاع کنند. یکی از این قلعه‌ها، قلعه کشیت نام دارد که هنوز هم می‌توان از آن بازدید کرد. متأسفانه قلعه دیگر به‌دلیل بی‌کفایتی مسئولان گلباف از بین رفته است. البته جای سؤال اینجاست که قدمت قلعه‌ای که 800 سال پیش مردم به آن پناه آوردند به چه دورانی باز می‌گردد؟ این سؤالی مبهم است که هنوز پاسخی برای آن وجود ندارد.

بناهای تاریخی و مذهبی گلباف

• قلعه کشیت

در بخش قبلی درباره آبشار کشیت و روستای زیبای آن با شما صحبت کردیم. حال می‌توانید یک تیر و دو نشان بزنید و از قلعه تاریخی کشیت نیز دیدن کنید. این قلعه در دهستان کشیت و روستای کشیت قرار دارد. قدمت قلعه کشیت به دوران سلجوقیان بازمی‌گردد. با وجود آنکه کارشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که قدمت این قلعه به دوران سلجوقی می‌رسد؛ اما برخی دیگر معتقدند که این قلعه حدود 6هزار سال قدمت دارد. درباره این قلعه داستان‌های افسانه‌ای مختلفی نیز بیان می‌کنند. به‌عنوان مثال برخی از مردم روستا بر این باورند که در گذشته دور، سنگی بزرگ از آسمان به این قلعه برخورد کرده است. این سنگ آن‌قدر بزرگ بوده که باعث شده تمامی درب‌های ورودی قلعه مسدود شوند.

فرهنگ و هنر

فرهنگ مردم گلباف بسیار عجیب و تاریخی است. بد نیست بدانید اکثریت جمعیت این شهر، به اقوام خراسان تعلق دارند! شاید از خودتان بپرسید که چرا مردم خراسان باید در کرمان حضور داشته باشند؟ ماجرا به دوران حمله مغول‌ها به ایران بازمی‌گردد. متأسفانه طی حمله وحشیانه مغول‌ها به ایران، مردم بسیاری از شهرها قتل‌عام شدند. قتل‌عام واژه‌ای بسیار غم‌انگیز است. این واژه نشان می‌دهد که مردم یک شهر به‌صورت کامل از بین رفتند و شهر کاملاً به خاک و خون کشیده شد. طی حمله مغول‌ها به مردم خراسان، بسیاری از آن‌ها به‌سمت کرمان متواری شدند.

شهر گلباف دارای دو قلعه است. یک قلعه در بالادست قنات خندق و دیگری در مرکز شهر قرار دارد. خوشبختانه قلعه بالادست هنوز هم پابرجا است و امکان بازدید از آن وجود دارد؛ اما قلعه مرکزی به‌دلیل بی‌کفایتی مسئولان شهر از بین رفته و دیگر خبری از آن نیست. به هر حال باید گفت که فرهنگ مردم این شهر، فرهنگی خاص و منحصر‌به‌فرد است. فرهنگ و آداب‌ورسوم آن‌ها ترکیبی از مردم خراسان و کرمان است. مردم این شهر مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند. در این منطقه باغات میوه بسیار پربار و پربرکتی وجود دارد. به همین خاطر بسیاری از مردم این شهر به باغداری مشغول هستند.

اقامت در گلباف

گلباف شهر نسبتاً کوچکی است. پس نباید انتظار وجود هتل‌های بزرگ 5ستاره و مجلل را در این شهر داشته باشید. با وجود این، چند مسافرخانه و هتل 2 ستاره یا چند هتل‌آپارتمان در این شهر مشغول فعالیت هستند. همچنین امکان اقامت در اقامتگاه‌های بوم‌گردی این شهر نیز وجود دارد. اقامتگاه‌های بوم‌گردی دارای امکاناتی محدود هستند؛ اما حضور در آن‌ها بسیار باصفا است. در طول تابستان نیز می‌توانید در ارتفاعات این منطقه کمپ بزنید و از زیبایی طبیعت بکر آن لذت ببرید.

رستوران در گلباف

• کافه کبابی: گلباف، بزرگ‌راه کرمان – بم؛

• کبابی ماهان: گلباف، بزرگ‌راه کرمان – بم؛

• رستوران امیر نظام: گلباف، محدوده خیابان امام خمینی.

سوغات گلباف

اگر بخواهیم درباره سوغات گلباف صحبت کنیم، باید لیستی از انواع میوه‌های خوشمزه را به شما ارائه دهیم. انواع میوه از قبیل زردآلو، آلبالو، گیلاس، هلو، انجیر و انار در این منطقه رشد می‌کنند و طعمی بسیار عالی دارند. باغات بادام و گردوی این منطقه نیز شهره خاص و عام هستند. اگر کمی با باغداری آشنایی داشته باشید، حتماً می‌دانید که گردو و بادام‌های کوهستان، چربی بیشتری دارند و به‌مراتب خوشمزه‌تر از گردو و بادام‌های دیگر هستند. پس باید گردو و بادام را نیز در لیست سوغات گلباف قرار دهید.

از خوشمزه‌های گلباف که بگذریم، باید بدانید که قالی‌بافی نیز در این شهر بسیار رواج دارد. قالی‌های دست‌بافت گلباف بسیار ارزنده و باکیفیت هستند. در حقیقت بسیاری بر این باور هستند که ارزش قالی‌های این شهر، به ظرافت آن است. گویا فرش‌های این شهر ظرافتی بی‌نظیر و بی‌بدیل دارند. از‌این‌رو بسیار ارزشمند هستند و باید آن‌ها را در زمره بهترین سوغات این شهر قرار داد. بد نیست بدانید برگه هلو، نعنای خشک، ترخون و انواع خشکبار این شهر حتی به کشورهای دیگر همانند هندوستان نیز صادر می‌شوند. پس در سفر به گلباف چمدانی بزرگ آماده کنید تا برای خودتان و اطرافیان انواع سوغات را هدیه بیاورید.

مسیر دسترسی

گلباف در 100کیلومتری جنوب‌شرق شهر کرمان قرار دارد. برای دسترسی به این روستا بهتر است کرمان را مبدأ حرکت قرار دهیم. از این شهر دو مسیر دسترسی به گلباف وجود دارد. مسیر اول از بلوار سرباز آغاز می‌شود و از کنار فرودگاه کرمان عبور می‌کند. برای رسیدن به گلباف از این مسیر، حدود یک ساعت و نیم در راه خواهید بود. مسیر دوم نیز از بزرگراه 7باغ آغاز می‌شود. این مسیر 127کیلومتر طول دارد؛ اما در حدود یک ساعت و 40 دقیقه طول می‌کشد. در نتیجه می‌توانید حدس بزنید که کیفیت مسیر دوم بهتر از مسیر اول است.

از طرف دیگر اصلاً نباید انتظار وجود فرودگاه یا ایستگاه قطار در گلباف را داشته باشید. پس اگر به‌دنبال خرید بلیط قطار گلباف یا خرید بلیط هواپیما گلباف هستید، ابتدا باید خودتان را به کرمان برسانید. از کرمان تاکسی و اتوبوس برای گلباف وجود دارد. سفر با اتوبوس را می‌توان ساده‌ترین و ارزان‌ترین روش سفر به این شهر دانست. با خرید بلیط اتوبوس گلباف با کمترین هزینه به این شهر زیبا خواهد رسید.

خب دوستان ره بال آسمان، نظر شما درباره سفر به شهر زیبای گلباف چیست؟ به نظرتان آیا این شهر پتانسیل تبدیل‌شدن به یکی از شهرهای بزرگ توریستی را دارد؟ نظرات خود را با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.