بندرهای ایران از زیباترین نقاط برای تفریح و گذراندن اوقاتی خوش برای همه گردشگران است. سواحل دلانگیز، بازارهای پرجنبوجوش، آثار تاریخی و طبیعی حیرتانگیز و از همه مهمتر، اتصال صنعت و بازار ایران به سایر نقاط جهان از ویژگیهای مهم بندرهای ایران است. بندرهای جنوب ایران از نظر موقعیت صنعتی و تجاری از اهمیت ویژهای در کشور برخوردارند؛ اما نمیتوان از جاذبههای بندرهای شمال ایران و ظرفیت پیشرفتهای تجاریاش چشمپوشی کرد.
در بیشتر بندرهای معروف ایران، اسکلههای تجاری فراوانی وجود دارد. همچنین بخش زیادی از بعضی بنادر را شهرکهای صنعتی تشکیل دادهاند؛ اما بهدلیل استقبال زیاد مردم از بازدید شهرهای بندری، امکانات و تفریحات متنوعی هم در این مناطق برقرار شده است. ما در ادامه به معرفی مهمترین و زیباترین بندرهای شمال و جنوب ایران پرداختهایم تا شما را در تجربه سفری خاطرهانگیز یاری کنیم.
بندرهای شمال ایران
بندر انزلی | پربارانترین شهر کشور
بندر انزلی یکی از زیباترین و مهمترین بندرهای ایران است که در استان گیلان قرار دارد. شهر انزلی دومین شهر پرجمعیت استان گیلان است و با بندر انزلی حدود ۴۰ کیلومتر فاصله دارد. این بندر زیبا با آبوهوای دلپذیر و مطلوبش، به پربارانترین شهر کشور معروف شده است و برای عاشقان باران و هوای ابری همچون بهشت میماند. علاوه بر همه زیباییهای بندر انزلی، باید به نقش آن در اقتصاد و تجارت کشورمان هم اشاره کنیم. این بندر زیبا در گذشته یکی از مهمترین مراکز تجاری ایران و اروپا بوده است و اکنون پنجمین بندر فعال اقتصادی کشور به حساب میآید.
از جاهای دیدنی بندر انزلی هم نگوییم که دل هر بینندهای را مجذوب خود میکند. این جاذبهها شامل تالاب انزلی، پناهگاه حیات وحش سرخانکل، پل تاریخی غازیان (پل انزلی)، برج ساعت انزلی (مناره انزلی)، موجشکن انزلی، کشتی میرزا کوچک خان جنگلی، مجتمع تفریحی کاسپین انزلی، کاخموزه میان پشته، موزه نظامی، بلوار و دهکده ساحلی میشوند. ما بندر انزلی را در صدر لیست پیشنهادی زیباترین بندرهای ایران قرار میدهیم و به شما توصیه میکنیم در اولینفرصت سری به آن بزنید.
بندر نوشهر | زادگاه کندلوس
یکی دیگر از مهمترین بندرهای ایران، بندر نوشهر است که در غرب استان مازندران قرار دارد. بندر نوشهر از آن دسته بندرهای ایران است که نقش مهمی در اقتصاد و تجارت کشور دارد. این بندر یکی از مراکزی است که محصولات کارخانههایی مانند ذوب آهن کرج را به کشورهای همسایه صادر میکند. رفتوآمد زیاد کشتیها در این بندر، نزدیکی به تهران و داشتن فرودگاه، بندر نوشهر را به یکی از پرترددترین بندرهای ایران تبدیل کرده است.
این بندر با داشتن جنگلهای زیبایی مانند پارک جنگلی سیسنگان و روستای کندلوس، مقصدی عالی برای سفرهای گردشگری است. بازارهای همیشگی بندر نوشهر که انواع مرکبات، ماهیها و سبزیجات تازه را ارائه میدهند، از بخشهای جذاب و هوسانگیز بندر نوشهر به حساب میآیند. هنگامی که در این بازارها قدم میزنید، میتوانید از رایحه گلها، میوهها و سبزیجات تازه لذت ببرید و جریانداشتن زندگی را از اعماق وجودتان حس کنید. در بازار نوشهر همه چیز بوی تازگی میدهد و برای آن دسته که بهدنبال خرید مواد غذایی تازه هستند، مانند بهشت است.
ناگفته نماند که جاهای دیدنی بندر نوشهر بسیار زیاد است و اگر بخواهیم فقط به چند نمونه از آنها اشاره کنیم، میتوانیم سد و دریاچه آویدر، روستای کندلوس، گالری دیدی و رودخانه تنگ دار نوشهر را نام ببریم.
بندر ترکمن | پایتخت خاویار دنیا
بندر ترکمن در غرب استان گلستان و در ساحل دریای خزر واقع شده است. این بندر را مهندسان ایرانی و بلژیکی در سال ۱۳۰۶ طراحی و اجرا کردند که نقشهای شبیه به تار عنکبوت دارد. هدف از ساخت این بندر، مسائل نظامی از قبیل سرکوب عشایر در دوره پهلوی بود. جزیره آشوراده در این بندر پایتخت خاویار دنیاست و ۴۰درصد خاویار کشور از این منطقه به دست میآید. علاوه بر خاویار، پنبه این منطقه نیز از کیفیت مطلوب و محبوبیت زیادی برخوردار است.
بیشتر ساکنان این بندر، مردمان ترکمن هستند؛ اما با کمی دقت میتوانید فرهنگ مازندرانی را نیز در بندر ترکمن ببینید. اگر میخواهید به سراغ زیباییهای بندر ترکمن بروید، پیشنهاد میکنیم سری به جزیره آشوراده، تنها جزیره ایرانی در دریای خزر بزنید. همچنین میتوانید سری به روستای متفاوت و زیبای قره قاشلی بزنید و از دیدن مسابقات اسبسواری با اسبهای اصیل ایرانی لذت ببرید. از سوغاتیهای بسیار جذاب بندر ترکمن میتوان به صنایع دستی و روسریهای کارِ دستش اشاره کرد. در واقع نوع پوشش اهالی بندر ترکمن یکی از زیباییهای این بندر بهحساب میآید و در کنار غذاهای محلی خوشمزهاش، ترکیبی خاص و ویژه را خلق کرده است.
بندر امیر آباد | صنعتی و گردشگری
در شمال شرقی بهشهر، بندری به نام امیر آباد قرار دارد که حدود ۶۰ هکتار از آن به عنوان منطقه ویژه در نظر گرفته شده است. ازآنجاییکه بندر امیرآباد موقعیت جغرافیایی و تجاری خوبی دارد و منابع انرژی فراوانی در آن یافت میشود، با عنوان حلقه طلایی کریدور بینالمللی ترانزیت شمال به جنوب معروف است؛ بنابراین قرار بر این گذاشته شده که به یک منطقه آزاد تجاری تبدیل شود و صادرات و واردات ببیشتری در آن صورت گیرد.
در این بندر مقاصد گردشگری جذابی وجود دارد که میتوانیم از میان آنها به تالاب بین المللی میانکاله، مجموعه تاریخی عباس آباد، گورستان تاریخی سفید چاه، باغ شاه، گوهر تپه و مجموعه تاریخی فرح آباد اشاره کنیم. ازآنجاییکه بندر امیر آباد دارای خط قطار است، مسافران میتوانند بهراحتی به این بندر سفر یا مرسولاتشان را ارسال کنند.
بندر گز | شهر فانوس دریایی
بندر گز در قسمت غربی استان گلستان و نزدیکی جلگههای سرسبز البزر قرار دارد. این بندر در گذشته با نامهای کناره یا قصه کناره شناخته میشد و بخشی از ساحل شهر استرآباد بهحساب میآمد؛ به همین دلیل امروزه میتوانید آثار تاریخی با قدمت چندصدساله را در این بندر بیابید. نامگذاری این بندر دو دلیل دارد؛ اول نزدیکی به روستای گز و دوم وجود و رشد درختان گز در منطقه.
زبان غالب مردم این بندر طبری مازندرانی است؛ اما زبانهای ترکمنی و سیستانی هم در این بندر شنیده میشود. این بندر جاهای دیدنی و گردشگری زیبایی دارد که شامل فانوس دریایی، آبشار چلم ریز، پارک جنگلی باغو، جنگل جهان مورا و سواحل زیبای آن میشود. با سفر به بندر گز میتوانید سوغاتیهای زیبایی نظیر محصولات گليمبافی، نمدمالی و سوزندوزی بخرید و بهعنوان هدیه برای عزیزانتان ببرید.
بندر فریدون کنار | مقصد محبوب گردشگری شمال ایران
بندر فریدون کنار یکی از بندرهای توریستیتجاری ایران است که مابین بابلسر و محمودآباد قرار دارد. در سال ۱۳۶۹ در مجلس شورای اسلامی عنوان بندر برای فریدون کنار به ثبت رسید و اسکله موجود در آن طی سالهای ۷۴ تا ۸۱ ساخته شد. بندر فریدون کنار با توجه به جایگاهی که در عرصه حملونقل دریایی و تجاری دارد، از اهمیت زیادی برخوردار است و بعد از چالوس، دومین مقصد سفری و گردشگری شمال ایران محسوب میشود.
ساحل ۱۰کیلومتری ماسهای این بندر، زیستگاه بینالمللی درنای سیبری در ایران است و همین موضوع بندر فریدون کنار را در ردیف ۴ زیستگاه این نوع درنای نادر در جهان قرار میدهد. دامگاه پرندگان ازباران و سوته، زمینهای شالیزاری، بازار فصلی پرندگان وحشی، باغ پرندگان، پارک ساحلی لاله و پارک جزیره از دیگر مکانهای توریستی و دیدنی این شهر زیباست.
بندر آستارا | بزرگترین بازار سبز ایران
بندر آستارا در شمالیترین نقطه استان گیلان و در مرز ایران با کشور آذربایجان قرار دارد. این بندر محبوب در یک سهراهی پرتردد قرار دارد؛ یعنی از جنوب به بندر انزلی و رشت، از شمال به جمهوری آذربایجان و از غرب به گردنه حیران ختم میشود. بسیاری از گردشگران ایرانی به قصد خرید کالای خارجی به آستارا سفر میکنند و این بندر را با کاربری بازار اجناس خارجی میشناسند. بندر آستارا که یکی از پربازدیدترین بندرهای ایران است، اولین بندر خصوصی کشور به شمار میرود و علاوه بر بعد تجاری، با مناظر زیبایش، دوستداران جاذبههای گردشگری را هم جذب خود میکند.
گردنه حیران که در غرب این بندر قرار دارد، معرف حضور همگان است و عاشقانههای زیادی را در دل خود جای داده است. جنگل فندقلو، تالاب بینالمللی استیل، روستای دربند، روستای کوته کومه، آبشار لاتون، پناهگاه حیات وحش لوندویل، باغ پرندگان آستارا، ساحل زیبای صدف، بهشت کاکتوسها، ساحل شریعتی و باغ ملی آستارا بخشی از جاذبههای طبیعی بندر آستارا هستند که هرکدام از دیگری زیباتر است. بناهای برجایمانده از دوران ایلخانی و صفویه در دامنه کوهها و دشتها مانند بقعه پیر قطبالدین، بقعه شیخ تاجالدین، بقعه سید محمد دوست، قلعههای شیندان و تک آغاج برای عاشقان تاریخ بسیار دلفریب و زیباست و محال است بدون دیدن آنها از آستارا بازگردید.
بندرهای جنوب ایران
بندر چابهار | زیبایی مطلق
بندر زیبای چابهار در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است و در همه چهار فصل سال، آبوهوایی بهاری دارد. بسیاری معتقدند دلیل آبوهوای مطلوب چابهار، نزدیکی آن به خط استوا و ارتباط مستقیمش با اقیانوس است. این منطقه علاوه بر جاذبههای تاریخی و طبیعی فراوانی که دارد، به دلیل موقعیت راهبردی و ویژهاش (نزدیکترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه به آبهای آزاد)، از اهمیت فراوانی برخوردار است و سازندگی و سرمایهگذاریهای فراوانی در آن صورت میگیرد.
بندر چابهار جاذبه های گردشگری فراوانی دارد که بعضی از آنها شناخته و برخی ناشناخته باقی ماندهاند. تالاپ لیپار، کوه های گل افشان چابهار، کوه های مریخی، ساحل صخره ای چابهار، سواحل مکران، سواحل شب تاب و غارهای روستای تیس ازجمله جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان هستند که این بندر را به بهشتی تازهشناختهشده تبدیل کردهاند. همچنین مجتمع خرید صدف مکان بسیار مناسبی برای خرید وسایل شخصی و لوازم خانگی است. در این مجتمع مدرن میتوانید هر آنچه که میخواهید را با کیفیت و قیمت عالی تهیه کنید.
بندر عباس | بزرگترین شهر جنوب ایران
بندرعباس یکی از بزرگترین شهرهای جنوب ایران است که در گذشته با نام بندر گمبرون شناخته میشد. دو عدد از مهمترین بندرهای ایران به نام بندر شهید رجایی و بندر شهید باهنر که بیشترین ترانزیت کالا در جنوب کشور را بر عهده دارند، در بندر عباس قرار دارد. جاهای دیدنی بندرعباس بسیار زیبا هستند و سالانه گردشگران زیادی به قصد بازدید از این جاذبهها به بندرعباس سفر میکنند.
معبد هندوها، قلعه فین، پل لاتیدان، آبگرم گنو، آبگرم خورگو و آبگرم کشکو از جمله زیباییهای بندرعباس هستند. یکی دیگر از دلایل اهمیت بندرعباس، مجاورت و امکان دسترسی به چند نمونه از زیباترین جزیره های ایران مانند قشم است. اگر به بندرعباس سفر کردید، حتماً یک روز را برای سفر دریایی در جزیره هرمز درنظر داشته باشید. طبیعت بکر و جذاب این جزیره با خاک سرخ منطقه، صحنههای خاطرهانگیزی را در ذهنتان ثبت خواهد کرد.
بندر بوشهر | بندری کهن با مردمانی دوستداشتنی
بندر بوشهر سومین شهر پرجمعیت جنوب کشور است و به دلیل منتهیشدن به دریای خلیج فارس از سه جهت شمال و غرب و جنوب، نوعی شبهجزیره نیز به حساب میآید. در بندر بوشهر چند اسکله عمومی و اختصاصی وجود دارد که برای حمل کالا بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس استفاده میشود.
این بندر کهن و تاریخی از زمان ساسانیان تاکنون رویدادهای زیادی را به چشم خود دیده است؛ به همین دلیل میتوانید در این شهر مجموعهای از آثار تاریخی به جامانده از حضور غربیها و بازرگانان دریایی را ببینید. از جاهای دیدنی بوشهر میتوان به سواحل زیبا، نخلستانهای سرسبز، گنبدهای نمکی، بافت تاریخی بوشهر، موزه رئیس علی دلواری، بندر سیراف، نیروگاه اتمی بوشهر، کاخ بردک سیاه، بازارهای تجاری، گور دختر بوشهر، کاروانسرای مشیرالملک، قلعه خورموج و منطقه تاریخی توز اشاره کرد.
بندر عسلویه | قطب صنعت جنوب ایران
بندر عسلویه در جنوبیترین قسمت استان بوشهر قرار دارد و بهدلیل قرارگیری در کرانه خلیج فارس، از اهمیت زیادی برخوردار است. دور تا دور بندر عسلویه را قلعههای گوناگون پوشش میدهند که یکی از بزرگترینهایشان توسط انگلیسیها با توپ تخریب شد. دیگر قلعه بزرگ بندر عسلویه در زمان پهلوی توسط قشونکشی رضاخان و خانها نیز با خاک یکسان شد.
این بندر در گذشتههای دور از رونق و آبادانی بهتری برخوردار بود؛ اما نمیتوان از اهمیت کنونی آن نیز چشمپوشی کرد. بخش چشمگیری از صنایع گاز و نفت کشور در این بندر قرار دارد و سالانه افراد جویای کار زیادی به این بندر مراجعه میکنند. همین موضوع باعث شده است که به جاذبه های گردشگری عسلویه کمتر توجه شود. جاذبههای طبیعی که در اطراف بندر عسلویه قرار دارند، برای بسیاری از گردشگران شگفتانگیز است. چشمه کلات، روستای بنود، روستای اخند، پارک ملی نایبند و دهکده گردشگری پاسارگاد از جمله جاهای دیدنی بندر عسلویه به حساب میآیند.
بندر مقام | کوچک، بکر و دیدنی
بندر مقام یک روستای کوچک با جمعیتی اندک در استان هرمزگان است. درواقع این روستا دروازهای برای ورود به دیدنیهای عجیب در کرانه خلیج فارس است. راه رسیدن به دو جزیره لاوان و همسایهاش، یعنی جزیره شیدور از طریق بندر مقام است. سواحل بکر و حیرتانگیز این جزایر چشم هر بینندهای را محسور خود میکند. جاده مقام تا بستانو یکی از زیباترین جاذبههای این بندر است. این جاده رؤیایی عمری ۲۰ساله دارد و منظرهای زیبا از سواحل بکر و خاص را در مقایل دیدهگانتان قرار میدهد. روستای پیرزیارت، روستای مغدان، صخره زیبای گردنه عشاق و ساحل مکسر از جمله زیباییهای بندر مقام به حساب میآیند.
بندر خمیر | اولین شهر ملی تالابی ایران
بندر خمیر یکی از زیباترین بندرهای جنوب ایران است که به دلیل مجاورت با تالاب خورخوران، جاذبههای منحصربهفردی را در خود جای داده است. این بندر لقب اولین شهر ملی تالابی ایران را گرفته و به دلیل جاذبههای زیبایش بسیار محبوب شده است. از طریق این بندر میتوانید با وسیله نقلیه شخصی به جزیره قشم بروید. چشمه تنگه دریخا، آبگرم لشتغان، چشمه چاه احمد، کوه گوری و آبگرم سیاهکش از جمله جاذبههای طبیعی بندر خمیر هستند.
همچنین برج قلعه خمیر، دیوار سدار، کاروانسرای کهورستان، کاروانسرای کیشدری، کاروانسرای برکه سلطان، کاروانسرای تقی خانی و دهکده گوری مربوط به دوره صفوی از جمله بناهای تاریخی معروف بندر خمیر هستند. فراموش نکنید که بندر خمیر مانند سایر شهرهای جنوبی از غذاهای دریایی متنوع و لذیذ با طعم ادویههای خاص برخوردار است.
بندر ماهشهر | تنها شهر دارای خور ایران
بندر ماهشهر در استان خوزستان قرار دارد و یکی از قطبهای اقتصادی کشور بهشمار میرود. قدمت این بندر قدیمی به دوره ساسانیان برمیگردد و تنها شهر دارای خور به حساب میآید. در ایام پربازدید مانند نوروز، کشتیهای خورپیما فراوانی گردشگران را به دیدن جزایر متعدد و خالی از سکنه خور موسی میبرند. این خور به دلیل بکربودنش، پناهگاه پرستوهای دریایی و فلامینگوهای زیبا و فراوانی است و همین موضوع صحنههای زیبایی را خلق کرده است.
جزایر بونه، دارا و قبر خدا چند نمونه از جزیرههای بکر این منطقه هستند. پارک ساحلی خور یا پارک ارم ماهشهر، زیارتگاه شاهزاده حمزه، آرامگاه سید صالح، عمارت تاریخی تل کافرو، خرابههای آبادی ریشهر، روستای باستانی صالحک و شهر باستانی آسک از جمله اماکن تاریخی و دیدنی بندر ماهشهر هستند که دیدنش به هر گردشگری توصیه میشود.
بندر لنگه | عروس بنادر جنوب
بندر لنگه یک بندر تاریخی در استان هرمزگان و کرانه خلیج فارس است. این بندر علاوه بر موقعیت استراتژیک و اقتصادی، دارای بناهای تاریخی و طبیعی بسیاری است که گردشگران زیادی را هم به خود جذب میکند. بندر لنگه در دوران قاجاریه دچار ویرانیهای فراوانی شد و همین موضوع از رونقش کاست؛ اما همچنان پابرجاست و جزو بنادر مهم ایران بهشمار میرود. از جمله جاهای دیدنی بندر لنگه میتوان به مسجد ملک بن عباس، مسجد شیخی، قلعه مغویه، آبشار بدو، منطقه بیابانی سایه خوش، چشمه آب گرم بادون، چشمه آب گرم آسک و برکه دریا دولت اشاره کرد.
بندر گواتر | بندری با شگفتیهای فراوان
بندر گَواتر که به آن خلیج گواتر هم میگویند، یکی از مناطق مرزی ایران در استان سیستان و بلوچستان است و در حاشیه آبهای دریای عمان قرار دارد. این بندر با داشتن جاذبههای فراوان، آنچنان شناختهشده نیست. دو رود «باهوکلات» از ایران و «نهردشت» از پاکستان، در بندر گواتر با هم یکی میشوند و در واقع این بندر نقطه اتصال کشور ایران و پاکستان است.
سواحل این خلیج به دلیل دستنخوردهبودن، یکی از زیباترین مناظر را در مقابل دیدگانتان قرار میدهد و اگر کمی خوششانس باشید، ممکن است بتوانید شاهد حرکت آرام خرچنگهای کوچک و بزرگی باشید که از دریا به خشکی آمدهاند. علاوه بر دریای خوشرنگ این منطقه، میتوانید از آرامش سواحل بندر گواتر و تماشای پرندگان مهاجر این منطقه لذت ببرید.
بندر امام خمینی | یکی از سه بندر مهم غرب کشور
بندر امام خمینی یکی از بندرهای مهم ایران است که در استان خوزستان قرار دارد. در زمان جنگ ایران و عراق به دلیل شرایط موجود دو شهر خرمشهر و آبادان از رونق افتادند؛ همین موضوع سبب رونقگرفتن بندر امام خمینی شد. در این بندر علاوه بر صادرات و واردات، تعدادی از مهمترین پالایشگاهها و مجتمعهای پتروشیمی کشور وجود دارند و این بندر را به یک منطقه مهم اقتصادی تبدیل کردهاند.
بندر لافت | جذاب و اسرارآمیز
روستای لافت که با نام بندر لافت شناخته میشود، یکی از مقاصد گردشگری جذاب حاشیه خلیج فارس است و گردشگران داخلی و خارجی زیادی را جذب خود میکند. در این روستا بناهای تاریخی و طبیعی زیبایی وجود دارد که با معماری و بادگیرهای زیبا شما را شگفتزده خواهد کرد. ساختار کوچهها در روستای لافت طوری است که معمولاً به بنبست نمیرسد و از هر کوچهای به کوچه دیگر راهی وجود دارد. جنگلهای حفاظتشده حرا، درختان مانگرو، گورستانهای تاریخی لافت، اکوموزه و انواع حیوانات زیبا مانند مار دریایی، مرغ ماهیخوار یا حواصیل، لک لک و انواع مختلف قورباغه ازجمله دیگر جاذبههای این بندر تاریخی هستند که بازدید از آنها را بهشدت توصیه میکنیم.
تعداد بندرهای ایران بسیار بیشتر از این حرفهاست و ما در این نوشته از ره بال آسمان فقط به معرفی چند نمونه از مهمترین و زیباترین بندرهای ایران پرداختیم. بنادری نظیر بندر شهید رجایی، بندر خرمشهر، بندر آبادان، بندر شهید بهشتی و… که دستکمی از بنادر نامبرده ندارند و سفر به آنها حسوحال ناب خودش را دارد. بهنظر شما آیا بندرهای دیگری هم وجود دارند که بتوانند از نظر زیبایی و عظمت با این بندرها رقابت کنند؟
بندر های شمال ایران عبارتند از بندر نوشهر، بندر انزلی، بندر ترکمن، بندر فریدون کنار، بندر آستارا، بندر امیر آباد و بندر گز.
بندرهای جنوب ایران عبارتند از بندر چابهار، بندرعباس، بندر بوشهر، بندر مقام، بندر عسلویه، بندر خمیر، بندر ماهشهر، بندر لافت و بندر امام خمینی
بندر انزلی، بندرگز، بندعباس و بندر آستارا.
سلام
ممنون بابت مقاله جامعی که با نثری روان نوشتید ?
حیف از خیلی از جاهای دیدنی مثل میانکاله که دارن نابود میشن ?
میثم عزیز، برای انرژی مثبتتون و نگاه خوبتون به نوشته ازتون ممنونیم.
رسالت ما معرفی همین جاذبههاست تا مردم متوجه بشند که چه ذخایر ارزشمندی در ایران وجود داره و نذارن که بهراحتی از بین بره.
قصد داشتم در تعطیلات بعدی به یکی از بنادر شمال یا جنوب ایران سفر کنم. برای تصمیمگیری و انتخاب مطالب سایت های مختلف رو خوندم. از بین تمام مطالب جامع ترین و بهترینشون، مطلب شما بود. واقعا خسته نباشید میگم به شما و تیمتون. ممنون بابت این مطلب جامع و بینظیر.
مجید عزیز، خوشحالیم که مقاله براتون مفید بوده.
ممنونیم که با نظر مثبتتون به تیم ما انرژی دادید.