راهنمای سفر نطنز | اولین منطقه ذوب فلز جهان

بی‌شک شما هم عبارت کنایی تحفه نطنز را بارها شنیده‌اید. اگر هم اهل ضرب‌المثل‌های قدیمی و کنایات فارسی نباشید، حتماً خبرهایی از رویدادهایی مربوط به سایت هسته‌ای شهر نطنز خبرهایی شنیده‌اید و اسم این شهر به گوشتان آشناست. البته تعجب نکنید. قرار نیست در این نوشته ما به بررسی مسائل سیاسی ایران و جهان بپردازیم. ما می‌خواهیم در اینجا با فراغ بال و به دور از هرگونه فکر و نگرانی، در جاهای دیدنی نطنز و روستاهای اطرافش قدم بزنیم و حال‌وهوایی عوض کنیم. پیشنهاد می‌کنیم شما هم کوله‌بارتان را ببندید و همراه ما شوید. این سفر بسیار زیبا و دل‌نشین می‌شود.

نطنز کجاست؟

قبل از سفر اجازه دهید نقشه را باز کنیم و ببینیم نطنز کجاست. این شهر در شمال غرب استان اصفهان جا خوش کرده است. نطنز شهری است در دل کویر و کوهستان که به‌خاطر سرسبز بودن و باغ‌های فراوان به باغ‌شهر معروف است.

بهترین زمان سفر به نطنز

نطنز با توجه به موقعیت جغرافیایی‌اش دارای آب‌وهوای معتدل کوهستانی و کوهپایه‌ای است. روستاهای نزدیک به دامنه قله‌های کرکس، دارای آب‌وهوای خنک و معتدل کوهستانی است و زمستان‌های فوق‌العاده سرد، تابستانی معتدل با آب‌‌و‌هوای لطیف و فرح‌بخش و بهار و پاییزی معتدل دارند.

با این حال مرکز شهرستان نطنز دارای آب‌وهوای معتدل کوهپایه‌ای است و زمستان‌های خشک و بدون برف و باران و تابستان‌های گرم و طولانی دارد. با این توضیح اگر به خود نطنز سفر می‌کنید، بهار را برای سفر خود در نظر بگیرید. برای سفر به مناطق دیگر نطنز، همه فصل‌های سال مناسب است.

طبیعت نطنز

دامنه‌های کوه کرکس به‌دلیل وجود منابع آب کافی و شرایط اقلیمی معتدل که موجب رویش انواع گیاهان مرتعی، زینتی و تجاری شده است، در ردیف مراتع نسبتاً خوب ایران قرار می‌گیرد. پوشش گیاهی منطقه، بیشتر شامل گیاهان بوته‌ای انواع گندمیان، درمنه، گون، بادام کوهی، انجیرکوهی، آویشن، زیره، زرین‌گیاه، زنبق وحشی، گیاهان دارویی و همچنین درختان و درختچه‌های پراکنده ‌‌‌‌است. همچنین در باغ‌های نطنز درختان چنار، گلابی، گردو، انار، انجیر و بادام پیدا می‌شود.

منطقه حافظت شده کرکس، در شهرستان نطنز، گونه‌های مختلف جانوران وحشی مثل کل، بز، قوچ و میش وحشی، گراز، گرگ، شغال، روباه، کفتار، پلنگ، گربه وحشی، گربه پالاس‌، کبوتر وحشی، کبک، تیهو و تشی را در خود جای داده است.

جاهای دیدنی نطنز

• روستای هنجن‌‌

‏روستای هنجن در 20کیلومتری ‌شهر نطنز، در میان کوه‌ها و رودها قرار گرفته است و آب‌وهوایی مطبوع دارد. معماری قدیمی روستا حفظ شده و بیشتر خانه‌ها از گل، سنگ و چوب ساخته شده‌اند. از جاذبه‌های گردشگری روستا می‌توان به کاخ و باغ عباس آباد، پل و قلعه تاریخی هنجن، رودخانه هنجن، امامزاده داوود، بی‌بی زینب خاتون، چند چشمه و قنات اشاره کرد.

• سرو کهنسال نطنز‌‌

در یکی از محله‌های شهر به نام کوی رهن، چناری قدیمی وجود دارد که قدمتش، بنا بر باور افراد محلی، حدود هزار سال است. قطر تنه درخت در قسمت پایین حدود 6 متر و ارتفاع آن به 30 متر می‌رسد.

• غار پریان‌‌

غار پریان یکی از غارهای زیبای استان اصفهان است که در 60کیلومتری ‌نطنز، در دره پری هول قرار گرفته است. این غار در سال ۱۳۷۹ کشف شده و تا به امروز حدود 11 تالار در آن پیدا شده است. برای دیدن این غار، حتماً باید وسایل و تجهیزات غارنوردی همراهتان باشد.

• روستای نسران‌‌

نسران، روستایی زیبا با آب‌وهوایی مطبوع در ۱۵کیلومتری ‌نطنز است و در کنار رودخانه‌ خروشان آستون قرار گرفته و چشمه‌های فراوانی دارد.

• دهکده گردشگری و تفریحی رایان‌‌

دهکده گردشگری و تفریحی رایان در دامنه کوه‌های کرکس و در ۳۰کیلومتری ‌نطنز قرار گرفته است. این دهکده تفریحی چشم‌اندازهای زیبایی از روستای تاریخی کشه و طرق‌رود دارد.

• چشمه آب سرخ فریزهند‌‌

چشمه آب سرخ فریزهند، در فاصله ۴۵کیلومتری ‌نطنز قرار گرفته است و آب آن از دسته آب‌های بی‌کربناته، همراه با گاز است و خاصیت درمانی دارد.

• آبشار طامه‌‌

آبشار طامه نطنز در 13کیلومتری ‌نطنز، در نزدیکی روستای طامه و در دره‌ای به نام پاپول قرار دارد. ارتفاع تقریبی آن حدود ۲۳ متر است و آب آن از منطقه دلاوان به سمت آبشار سرازیر می‌شود. در نزدیکی روستا دره دیگری به نام پاکدار وجود دارد که به‌دلیل وجود آب فراوان، آبشارهای زیبایی در مسیر قله کرکس به وجود آورده است.

• کوه کرکس‌‌

کوه کرکس در رشته کوه‌های مرکزی ایران و در 75کیلومتری ‌غرب شهرستان نطنز واقع شده است. قله مرتفع کرکس و قله نزدیک به آن که شاهین نام دارد، به ارتفاع ۳هزار و ۸۰۰ متر در محاصره برج‌های سنگی و صخره‌ای کوتاه‌‌تری قرار دارند که جناح‌های شمالی، شرقی، جنوب‌شرقی و غربی آن را پوشانده‌اند.

• روستای وش‌‌

روستای وش‌‌، روستایی کم‌جمعیت و قدیمی است که ما‌بین دو قله جبار و سفیدکوه قرار دارد. مسیر رسیدن به این روستا از جاده قدیم نطنز کاشان و روستای شجاع آباد و روستای تتماج می‌گذرد. روستا ۲ زیارتگاه با فاصله ۵ کیلومتر دارد که به نام‌های کعبه کوچک و کعبه بزرگ معروف‌اند. در روز ۲۸ صفر یک نخل را از روستای وش به این مکان ‌‌می‌آورند و عزاداران روستاهای دیگر نیز به این مکان آمده و به عزاداری ‌‌می‌پردازند.

• اکوکمپ متین آباد‌‌

اکو کمپ کویر متین آباد، در ۲۵کیلومتری ‌شمال نطنز و در حاشیه کویر قرار گرفته است. در مجموعه امکانات اقامتی شامل چادر و سوئیت، رستوران، مزرعه ارگانیک، مزرعه پرورش شتر، شترمرغ و آغل گوسفندان و بزها وجود دارد.

• روستای کشه‌‌

روستای زیبای کشه، در فاصله ۳۵کیلومتری ‌شهرستان نطنز واقع شده و دارای باغ‌های فراوانی است.

• روستای برز‌‌

روستای برز در 34کیلومتری ‌نطنز قرار دارد و آب‌وهوایی خوب و معتدل دارد. در اطراف آن چشمه‌سارهای متعددی از کوه‌ها جاری است.

تاریخچه

ریشه نام نطنز

به نظر ‌‌می‌رسد ریشه نام شهر نطنز، واژه اوستایی تـنج به معنی شهری با آب‌های فراوان بوده است. این شهر به باغ‌شهر معروف بوده و سالیان دراز محل امنی برای کاروانیانی محسوب ‌‌می‌شده که برای سیاحت‌، زیارت و تجارت از این مسیر عبور ‌‌می‌کرده‌اند. وجود بناهایی از دوران ساسانیان نشان از رونق شهر پیش از اسلام دارد.

قدمت شهر نطنز

محوطه باستانی روستای اریسمان، در 20کیلومتری ‌نطنز واقع شده و در آن نخستین کوره‌های ذوب فلز، مربوط به هزاره‌های چهارم و اول یافت شده است. باستان‌شناسان، پس از تحقیقات گسترده دریافتند که زندگی و سکونت انسان در این منطقه به اواخر هزاره پنجم، اوایل هزاره چهارم تا اواسط هزاره سوم قبل از میلاد ‌‌می‌رسد.

از پیشینه تاریخی نطنز تا قبل از قرن هفتم هـ.ق اطلاعات مستند و مکتوبی در دست نیست. این منطقه به‌علت موقعیت جغرافیایی تا حدی از یورش‌ها و خرابی‌های حمله مغول محفوظ مانده و پناهگاه و معبر فراریان بوده است. در این شهر، دو خانقاه وجود داشت و عده‌‌‌ای از صوفیان و دراویش معروف نیز در آن زندگی می‌کرده‌اند.

در زمان صفویه، شاه عباس اول، ‌این شهر را به شکارگاه و تفرجگاه تابستانی تبدیل کرد و با احداث دو کاخ، آن را به‌صورت پایتخت تابستانی خود درآورد. توجه شاه عباس به حدی بود که نطنز را ولایت خاصه خود اعلام کرد.

نطنز در سال 1336 هـ.ش از کاشان جدا و شهرستان مستقلی اعلام شد. این شهر در سال‌های اخیر به خاطر تأسیسات هسته‌‌‌ای دوباره در مرکز توجه عموم قرار گرفت.

بناهای تاریخی

• آتشکده نطنز‌‌

آتشکده نطنز، آتشکده‌ای چهار اتاقی و متعلق به دوران ساسانیان است که در کوچه پشتی مسجد جامع نطنز، در باغی به نام باغ امام جمعه واقع شده است. این ساختمان ۲متری، ۴ ستون از ۷ ستون اولیه خود را حفظ کرده و همچنین یکی از ۴ اتاق آن نیز باقی مانده و بقیه‌ فروریخته است. اصل بنا با سنگ لاشه و پوششی از گچ ساخته شده است. این بنا اکنون در حال بازسازی است.

• محله افوشته‌‌

در جنوب شرقی نطنز محله‌ای قدیمی به نام افوشته، در میان درختان سرسبز و بلند وجود دارد که جایگاه ۹ اثر تاریخی شامل خانه سورگاه، مقبره سید حسن واقف، مقبره میرسید واقف، حمام تاریخی، آب انبار، شربت خانه، مسجد، حسینیه و خانقاه ‌‌‌‌است.

• گنبد باز (شکارگاه عباسی)‌‌

گنبد باز به‌صورت مکانی ۸ضلعی به دستور شاه عباس ساخته شده است و در بالای کوه کرکس در حاشیه جاده قدیم کاشان به نطنز قرار دارد.

• کاروانسرای میرابوالمعالی (قلعه کوهاب)‌‌

کاروانسرای میر ابوالمعالی به‌صورت ۴ ایوانی و مستطیل شکل است که در زمان شاه عباس اول ساخته شده و با نام قلعه کوهاب نیز شناخته می‌شود.

• محوطه باستانی اریسمان‌‌

محوطه تاریخی و باستانی اریسمان با قدمتی ۶هزار ساله در ۲۰کیلومتری ‌نطنز قرار گرفته و اولین منطقه ذوب فلز جهان به شمار می‌رود. وجود کوره‌های عظیم ذوب مس، کان‌سنگ‌های مس، قطعات و قالب‌های ریخته‌گری و… به جذابیت این منطقه افزوده است. آثار دیگری شامل یک بنای آجری که به احتمال زیاد کارگاهی صنعتی بوده و همچنین یک گورستان نیز در این منطقه کشف شده است.

• روستای ده آباد

روستای ده آباد در حاشیه کویر در ۲۵کیلومتری ‌شمال نطنز، سر راه بادرود و ابوزیدآباد کاشان قرار گرفته است. معماری روستا جالب است و ساختار قدیمی خود را حفظ کرده، به‌طوری که بیشتر خانه‌های روستا دارای ورودی دالان‌مانند هستند. قلعه ده آباد از دیدنی‌های جذاب این روستا به شمار می‌رود.

• قلعه طرق

قلعه طرق مربوط به سده‌های اولیه، پس از ورود اسلام است و در روستای طرق بر فراز صخره‌ای به بلندای 8 تا 12 متر واقع شده است و به‌خاطر وسعت زیاد خود، به‌صورت دهکده‌ای دربسته در آمده است.

• قلعه وشاق‌‌

قلعه وشاق پناهگاهی برای اسماعیلیه بوده و برفراز یكی از ارتفاعات مشرف به روستای اوره قرار دارد. موقعیت آن طوری است كه دسترسی به بنای اصلی به‌سادگی میسر نیست.

• روستای ابیانه‌‌

روستای ابیانه در 40کیلومتری ‌نطنز و روی دیواره‌ کوه کرکس بنا شده و دارای پیشینه هزار و ۵۰۰ساله است. عمارت‌های کهن موجود در این روستا در دوران حکومت‌های ساسانیان، سلجوقیان، صفویان و قاجاریان طراحی و ساخته شده‌‌ است. در این دهکده تاریخی، خانه‌ها با آجر و خشت ساخته شده‌اند و از اتاق‌هایی زیبا با پنجره‌هایی چوبی به شکل ارسی، ایوان‌ و طارم‌های چوبی تشکیل شده ‌است. نمای خانه‌ها را با استفاده از خاک رس درست کرده‌اند که از معدنی در نزدیکی روستا تهیه می‌شده است.

• کوشک عباس آباد‌‌

کوشک تاریخی عباس آباد به فاصله چندکیلومتری ‌از شمال غربی نطنز و در دامنه‌های شمالی رشته کوه‌های کرکس به دستور شاه عباس اول بنا شده است و به محلی برای تفریح و استراحت شاهان صفوی و بعد از آن تبدیل شده است.

این بنا، مستطیل‌شکل و به ابعاد کلی 18 در 22 متر است و یک محور قرینه دارد که فضای اصلی کوشک در قسمت وسط محور اصلی و 2 سالن کناری به‌صورت قرینه در 2 سوی آن قرار دارند. لایه نازک‌کاری پوشش و تزئینات نقاشی در فضای اصلی کوشک، تقریباً فرسوده و از بین رفته است. تزئین سقف‌ها و بدنه‌های داخل بنا، با نوعی نقاشی و شیوه خاص به‌‌کارگیری آجرها در جرزها انجام شده است.

• کوشک تاج آباد نطنز‌‌

باغ تاج آباد نطنز، در فاصله ۳۵کیلومتری ‌جنوب شرقی نطنز قرار دارد و محل اقامت شاه عباس اول صفوی و سایر پادشاهان این سلسله در سفرها و ترددها از قزوین و تبریز، به سوی کاشان و اصفهان و بالعکس بوده است. در ورودی چوبی است و در دو طرف ورودی، سکوهای سنگی به ارتفاع حدودی یک متر وجود دارد.

تزئینات نقاشی موجود روی سقف سردر ورودی و سقف اصلی هشتی بنا که از انواع اسلیمی‌ها و گل‌های خطائی و مینیاتور‌های مکتب اصفهان شده، مانند نقاشی‌های موجود روی سقف سرسرای کاخ عالی‌قاپوی اصفهان است.

معبر سنگ‌فرشی با سنگ‌های پلاک به ابعاد 1.5 در 0.25 متر در طول باغ امتداد یافته است که قسمت‌های عمده آن به مرور زمان از جای خود کنده شده؛ اما بعضی از قطعات آن و همچنین آثار اصلی حوضچه و خیابان آن باقی است.

اماکن مذهبی‌‌

• مسجد جامع نطنز‌‌

مسجد جامع نطنز‌‌ از جمله‌ بناهای مذهبی شهر نطنز است که بیشتر آن در زمان اولجایتو خدابنده و پسرش ابوسعید بهادرخان ساخته شده‌ است. این مجموعه که شامل شبستان ۸ضلعی گنبددار مسجد، آرامگاه شیخ نورالدین عبدالصمد، سردر خانقاه و مناره مرتفعی است. به‌استثنای شبستان گنبددار که از بناهای دوره دیلمی است‌، بقیه مربوط به دوره ایلخانان مغول ‌‌‌‌است که در فاصله سال‌های 704 تا 725 هـ.ق بنا شده است.

سردر مسجد (خانقاه) که از آجر و کاشی قدیمی ساخته شده، دارای نقوش و طرح‌های گوناگونی است که به روایتی 800 سال قدمت دارند.

• بقعه شیخ عبدالصمد نطنزی‌‌

بنای بقعه شیخ عبدالصمد نطنزی‌‌ با مسجد جمعه چنان مربوط و متصل است که به نظر می‌رسد مقارن یکدیگر یعنی در سال ۷۰۷ هجری ساخته شده‌اند. آرامگاه شیخ، چسبیده به مسجد است و گنبدی هرمی‌شکل و ۸ضلعی‌ دارد‌ که دارای پوششی از کاشی با نقش و طرح‌های گوناگونی است.

بر سقف گنبد مقرنس‌های زیبایی استوار شده و در قاعده آن کتیبه‌‌‌ای گچی به خط ثلث برجسته در زمینه‌ا‌ی با نقوش ریز و درشت، گچ‌بری شده است. بسیاری از کاشی‌های آرامگاه شیخ عبدالصمد قبل از سال 1294 ربوده شده‌اند.

• مسجد جامع سرشک‌‌

قدمت مسجد جامع سرشک‌‌ و بافت مجاور آن، به دوره ایلخانان برمی‌گردد. مسجد شامل گنبدی آجری و دو دالان برفراز یک شبستان کوچک است. حیاط مسجد مربعی شکل است و از یک طرف به شبستان اصلی، از یک طرف به ایوان بلندی که فضای کف آن شامل یک سکو است منتهی می‌شود. ساختمان اصلی نیز بنایی آجری است و طاق آن به‌صورت سنتی‌دوار (ضربی) بوده و نمایی خاص به این بنا بخشیده است.

آرامگاه بی‌بی زبیده خاتون (زیارتگاه هینزا)‌‌

زیارتگاه بی‌بی زبیده در جنوب شرقی روستای ابیانه قرار دارد. این زیارتگاه منسوب به بی‌بی زبیده خاتون‌، دختر امام موسی‌بن‌جعفر(ع) است. برخی این زیارتگاه را به آناهیتا و مذهب میترائیسم نسبت داده‌اند که در اثر سالیان دراز به این صورت تغییر کاربری داده است.

امامزادگان متعددی در نطنز واقع شده‌اند که تعدادی از آن‌ها عبارتند از‌‌: آرامگاه امامزاده آقاعلی عباس و شاهزاده محمد‌‌، امامزاده سلطان حسین، امامزاده گروه‌آباد‌، امامزاده شاهزاده عبدالله، امامزاده سید محمدبن‌محسن‌بن‌زین‌العابدین، امامزادگان یحیی و طاهر، امامزاده سید محمد، امامزاده سید مراد و… .

فرهنگ و هنر

• مشاهیر‌‌

از بزرگان و دانشمندان نطنز ‌‌می‌توان شیخ ابواسحاق الجونیانی، شیخ تاج‌الدین طرقی، ابوعبدالله و ابوعلی بادی، ظفربن‌احمد‌بن ثابت‌بن‌محمدالطرقی، ابونصر احمد‌بن‌محمد، ذواللسانین، ابوالفتح محمد‌بن‌علی ادیب نطنزی و… را نام برد.

• زبان‌‌

زبان مردم نطنز یکی از گویش‌های کهن زبان‌های ایرانی است و لهجه آن‌ها تا حدی شبیه لهجه مردم اصفهان است. در عین حال از نظر نحوه تلفظ کلمات و جملات، ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را نیز دارد. در روستاهای نطنز و بخش‌های مختلف آن، بعضاً مردم کش و قوس‌های خاصی در تلفظ کلمات می‌دهند و گاهی گویش برخی افراد قدیمی و مسن این شهرستان برای دیگران، قابل فهم نیست. در برخی محلات نطنز در قدیم از گویش راجی استفاده می‌شده است.

• لباس‌‌

درباره لباس مردم شهرستان نطنز، فقط ابیانه (آخرین روستای واقع در رودخانه برزرود) فرهنگ گذشته خود را هنوز حفظ کرده است. اهالی این روستا به پوشیدن لباس محلی خود بسیار پایبند هستند. در نوع پوشش این روستا، استفاده از رنگ‌های روشن و برگرفته از طبیعت رنگارنگ معمول است. در ابیانه زنان سیاه نمی‌پوشند، حتی در مراسم عزاداری نیز با لباس‌های رنگی محلی شرکت می‌کنند.

لباس محلی زنان ابیانه، عبارت از پیراهن، شلیته، یل، روسری، سربند، چادرشب، جوراب و پاپوش یا گیوه است. مردان ابیانه‌ای نیز از پیراهن‌های مختلفی بنا به گرمی و سردی هوا استفاده می‌کنند که شامل تمون (شلوار)‌، الخولق (ارخالق) و… است. ارخالق، پوشش مردانی است که از لحاظ اجتماعی در طبقات مرفه‌تری قرار داشتند. همچنین جلیقه، شال کمر و گیوه نیز از پوشش مردان در ابیانه ‌‌است.

• آداب و رسوم

جاروکشی‌‌، نخل گردانی‌‌، بالا بردن چادر تکایا‌‌، تعزیه‌خوانی‌‌، حلیم‌پزان سنتی‌‌، شب برات‌‌ و غیره از مراسم‌های مذهبی شهر نطنز و روستاهای اطراف آن است.

• غذا‌‌

کشکبا نوعی آش و از غذاهای محلی روستای فریزهند نطنز است که از گوشت‌، اسفناج یا برگ چغندر، جوی پخته شده، پیاز سرخ شده، پونه کوهی و کشک ساخته شده است. آش محلی جو، قلیه ماهی، کشک بادمجان، کوفته، شامی و کاچی از جمله دیگر غذاهای محلی این شهرستان است.

رستوران های نطنز

رستوران‌های نطنز شامل باغ رستوران کوهاب، رستوران سنتی شب‌های نطنز و انواع فست فودهاست.

اقامت در نطنز

در نطنز‌‌ می‌توان در اقامتگاه سنتی توسلیان، هتل شاهین، هتل سرابان، هتل ویونا، هتل ابیانه و دهکده تفریحی رایان اقامت کرد. همچنین امکان اجاره سوئیت هم وجود دارد.

سوغات نطنز

یکی از صنایع موجود در مرکز نطنز، چینی آن است که هنوز به روش دستی تولید می‌شود. ریسندگی و قالی‌بافی یکی دیگر از کارهای دستی مناطق نطنز است. تحفه نطنز که در ادبیات فرهنگ مردم ایران جای گرفته است و بین عموم مردم مصطلح است، در نظر مردم نطنز، گلابی خوش‌طعم و رنگ نطنز است که در تعداد محدود، اما با کیفیت فوق‌العاده در این شهر کشت ‌‌می‌شود. انار‌، به، زعفران، طالبی، گردو از دیگر سوغات این شهر به شمار ‌‌می‌روند.

مراکز خرید نطنز

• پنجشنبه بازار‌‌

از روزگاران گذشته در قصبه مرکزی نطنز، پنجشنبه بازار برگزار می‌شده ‌است و محلی بوده برای دادوستد. این سنت تا به امروز دارد.

• بازار سنتی نطنز‌‌

بازار سنتی نطنز‌‌ جزو محور‌های قدیمی شهر و در اطراف مسجد جامع و سایر اماکن گردشگری واقع است و ‌‌می‌توان انواع سوغات نطنز را در آن خریداری کرد.

مسیرهای دسترسی

• مسیر زمینی‌‌

نطنز در نزدیکی آزادراه تهران نطنز و اصفهان قرار دارد و از طریق آزادراه کاشان اصفهان به شهرهای اصفهان و کاشان متصل است. این شهر، از طریق جاده‌های شوسه با شهرهای بادرود‌، میلاجرد و هنجان ارتباط دارد.

• راه آهن‌‌

نطنز ایستگاه قطار ندارد و نزدیک‌ترین ایستگاه به این شهر، راه‌آهن شهر بادرود در50کیلومتری نطنز است.

• مسیر هوایی‌‌

نطنز فرودگاه ندارد و نزدیک‌‌ترین فرودگاه به آن فرودگاه کاشان است که 65 کیلومتر با این شهر فاصله دارد.

امیدواریم شما هم از گشت‌وگذار در تاریخ و طبیعت نطنز و جاهای دیدنی آن لذت برده باشید. در نوشته‌های بعدی دوست دارید با ره بال آسمان به کجا سفر کنید؟ برای ما در بخش نظرات بنویسید تا به‌سرعت مقدمات سفر را برایتان آماده کنیم.