جاهای دیدنی ورسک | راهنمای سفر ورسک

منطقه ییلاقی و کوهستانی ورسک (Veresk) در فاصله ۱۷۰کیلومتری شهر تهران قرار دارد. این منطقه شامل روستاها و ییلاق‌های هزار چهره و هزار رنگ سوادکوه است. با دگرگونی‌های ناگهانی آب‌وهوا، ورسک لحظه‌ای غرق در نور آفتاب می‌شود و لحظه‌ای دیگر چنان غرق در مه که گویی با دریایی از ابر مواجه می‌شویم. هم‌نشینی جاذبه‌های طبیعی و تاریخی این منطقه، هر سال هزاران نفر از طبیعت‌گردان را به‌سوی خود می‌کشاند. در این نوشته قرار است درباره‌ جاهای دیدنی ورسک بیشتر با هم صحبت کنیم.

ورسک کجاست؟

قبل از اینکه به جاهای دیدنی ورسک بپردازیم، بهتر است بدانیم دقیقاً ورسک کجاست. این روستا در محدوده کوهستانی سوادکوه در فاصله ۳۰کیلومتری پل سفید و ۳۵کیلومتری فیروزکوه و در حدود ۱۷۰کیلومتری تهران قرار دارد. این روستا از شمال با روستای اوریم، از جنوب با روستای دوگل و از غرب و شرق با رشته‌کوه البرز محدود می‌شود. این روستا که پیش از ساخت پل تاریخی ورسک، به نام عباس آباد شناخته می‌شد، به‌خاطر درختچه‌های فراوان ورس در روستا و نزدیکی پل ورسک به آن، به ورسک معروف شده است.

برای آشنایی با سایر جاذبه‌ها و جاهای دیدنی تهران، روی لینک زیر کلیک کنید:

جاهای دیدنی اطراف تهران

بهترین زمان سفر به روستای ورسک

روستای ورسک در دل منطقه‌ای کوهستانی قرار گرفته است. موقعیت جغرافیایی این روستا باعث شده که منطقه در اکثر فصل‌های سال آب‌وهوایی خنک داشته باشد. بهار و تابستان‌هایی معتدل و مطبوع و زمستان‌هایی سرد و غالباً برفی، خصوصیت اصلی آب‌وهوایی این منطقه است. مسافرانی که در فصل زمستان از مسیر تهران عازم این منطقه می‌شوند باید مراقب برف و یخبندان شدیدی باشند که گاهی از گردنه گدوک تا روستای ورسک ایجاد می‌شود.

طبیعت ورسک

حدود ۹درصد از مناطق شمال ایران از درختان توسکا پوشیده شده است. منطقه ورسک نیز از این نعمت بی‌بهره نیست. توسکا از جمله درختان رطوبت‌پسندی است که غالباً در زمین‌های مرطوب و باتلاقی رشد می‌کند و در مناطق جنگلی کمتر پیدا می‌شود. درخت اوجا یا ‌به زبان گیلکی اوجادار نیز در این منطقه دیده می‌شود. پوسته این درخت در ابتدا صاف است و پس از مدتی رگه‌رگه می‌شود و دارای خواص دارویی و پزشکی است.

گونه‌ای از درخت آزاد نیز در این منطقه رشد می‌کند که جزو درختان بلندقامتی است که غالباً طول آن‌ها به 20 متر هم می‌رسد. به‌خاطر چوب سخت و انعطاف‌پذیر این درخت، در گذشته برای ساختمان‌سازی از آن استفاده می‌شده است. در کنار این درختان، گونه‌‌های اسپیدر، راش و بلوط نیز در مناطق جنگلی ورسک به سمت عباس آباد رشد می‌کنند. درختان گردو، سیب و گیلاس نیز از جمله مهم‌ترین درختان سیاه ریشه‌ای هستند که در این منطقه به‌صورت طبیعی می‌رویند. به‌خاطر کوهستانی و جنگلی‌بودن منطقه ورسک، حیواناتی مثل خرس، گراز، شغال، جوجه‌تیغی و گرگ در این منطقه دیده می‌شوند.

ویدیویی زیبا از پل ورسک

جاهای دیدنی ورسک

درست است که نام ورسک برای اکثر مردم ایران به واسطه وجود یکی از مهم‌ترین پل‌های تاریخی خط راه‌آهن سراسری کشور آشناست؛ اما این تنها نقطه قوت این منطقه نیست. آبشار، رودخانه و جنگل‌های انبوه اطراف روستا زیبایی‌های منطقه را دوچندان کرده‌اند و باعث شده‌اند که این روستا همچون نگینی بر انگشتری سوادکوه بدرخشد.

برخی گردشگران در فصل‌های گرم سال، برای فرار از هوای گرم و آلوده شهرهای پرازدحام اطراف و در فصل‌های سرد برای بهره‌‌بردن از زیبایی‌های برفی و سرد زمستانی در جنگل و کوه، ورسک را برای سفر انتخاب می‌کنند.

• بافت زیبای روستای ورسک

بافت روستای ورسک از دو بخش غربی و شرقی تشکیل می‌شود که بافت شرقی آن به مراتب قدیمی‌تر و سنتی‌تر از بافت غربی و مربوط به قبل از احداث پل ورسک است. اصالت روستا و کوچه‌هایی باریک و خانه‌هایی که با مصالحی از جنس سنگ و چوب و خشت ساخته شده‌اند در بافت شرقی روستا خودنمایی می‌کند.

قدم‌زدن در این قسمت از روستا برای بزرگ‌ترها خاطرات تلخ‌وشیرین زندگی روستایی را تداعی می‌کند و برای جوانان تجربه مشاهده زندگی اصیل روستاهای سوادکوه را در پی دارد. بافت غربی روستا که بافتی جدیدتر و مربوط به بعد از احداث پل ورسک است، از خانه‌هایی با مصالح آجری، سیمانی و گچی تشکیل شده و هم‌اکنون بخش وسیعی از جمعیت و امکانات روستا را در خود جای داده است.

•  مسیر ریلی راه آهن ورسک

پیاده‌روی در مسیر ریلی راه آهن ورسک شاید در ابتدا کوچک و کم‌اهمیت به نظر برسد؛ اما برای کسانی که دل به راه می‌دهند و به گذار در مسیرهای خلوت علاقه دارند، پر از لذت‌های کوچک و فراموش‌نشدنی ا‌ست. کافی است دو سه ساعت مانده به غروب آفتاب از کوچه‌پس‌کوچه‌های روستا به سمت راه‌آهن قدم بزنید و سینه‌کش کوه را در مسیر راه‌آهن پیش بگیرید تا به مسیرهای بکری برسید که گه‌گاه فقط صدای سوت قطار خلوتشان را به هم می‌زند. در این میان، دیدن اتاقک‌های سوزن‌بانی واقع در حاشیه ریل راه‌آهن و بازدید از گورستان روستا هم خالی از لطف نیست.

• آبشار ورسک یا آبشار چشمه علی

آبشار ورسک یا آبشار چشمه علی در شرق روستا در استان مازندران قرار دارد و یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم منطقه است. این آبشار فصلی با ارتفاع تقریبی ۲۰ متر، در دره‌ای نیمه‌جنگلی و نسبتاً عمیق قرار دارد. حجم آبشار در فصل‌های مختلف سال با توجه به میزان بارش، متفاوت است.

مسیر رسیدن به آبشار دقیقاً از زیر پل ورسک می‌گذرد. در واقع باید مسیر رودخانه‌ای که از وسط دره می‌گذرد را به سمت سرچشمه پی بگیرید. پس از رسیدن به آبشاری کوچک (آبشار اول) به سمت راست دوراهی بروید. پس از طی مسیری نه چندان زیاد، به دهانه آبشار می‌رسید. بهترین زمان برای بازدید از این آبشار از اواسط بهار تا اواخر تابستان است.

• منطقه جنگلی عباس آباد

منطقه جنگلی اطراف روستا به نام عباس آباد معروف است. این منطقه یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی سوادکوه است که سالانه طبیعت‌گردان فراوانی را به سمت خود می‌کشاند. ترکیب مرتع‌های وسیع و جنگل‌های انبوه با رودخانه‌ای همیشه پرآب که از انتهای روستا تا قله عباس آباد امتداد یافته، مسیری دیدنی و بسیار مناسب برای کوه‌پیمایی گروه‌های کوه‌نوردی و حتی اتراق شبانه مسافران در کمپ‌ها پدید آورده است.

دو مسیر مهم جنگلی در این منطقه وجود دارد که غالباً انتخاب اصلی برای پیاده‌روی گروه‌های کوهنوردی است. یکی از آن‌ها مسیر جنگلی ورسک به سمت عباس آباد است که رودخانه‌ «گت او» نیز از آن مسیر می‌گذرد. مسیر دیگر مسیر جنگلی ورسک به سمت ماربمرد در جنوب پل سفید است که مانند دیگر نقاط این منطقه، رودخانه‌ خروشانی از کنارش می‌گذرد.

• لذت سواری با قطار

آنچه هیچ مسافری برای سفر به سوادکوه نباید از دست دهد، سفر از مسیر ریلی تهران ـ شمال و عبور از راه زیبا و پرپیچ‌وخمی است که از دل جنگل‌های انبوه میانه رشته‌کوه البرز رد می‌شود. مبدأ حرکت می‌تواند هرکدام از ایستگاه‌های بین راه آهن تهران تا ایستگاه قطار ورسک باشد.

در این مسیر بیش از ۹۵ تونل و ۱۵۰۰ پل وجود دارد. در این میان تونل گدوک به‌عنوان طولانی‌ترین تونل در مرتفع‌ترین نقطه و پل ورسک و پل‌های موازی سه خط طلا به‌عنوان شاهکارهای مهندسی دنیا خودنمایی می‌کنند. بهترین زمان برای سفر ریلی به این منطقه در ساعاتی از روشنایی روز است که بتوان از زیبایی‌های مسیر بهره برد. مسافرانی که از تهران به این منطقه سفر می‌کنند، در بخشی از سفر خود از حاشیه شمالی کویر مرکزی ایران می‌گذرند و می‌توانند از چشم‌اندازهای زیبای این منطقه هم استفاده کنند.

بناهای تاریخی ورسک

در سفر به ورسک، دیدن مسافرانی که در خروجی تونل ورسک سر خود را به سمت چپشان برگردانده‌اند، چیز عجیبی نیست! آن‌ها به یکی از بزرگ‌ترین افتخارات مهندسی پل‌سازی ایران و جهان یعنی پل ورسک یا به قول متفقین، پل پیروزی! نگاه می‌کنند.

• پل ورسک

پل ورسک به‌عنوان مهم‌ترین پل راه‌آهن سراسری ایران، مشهورترین جاذبه گردشگری روستای ورسک است. این پل به‌عنوان یکی از بسترهای مهم ریلی راه‌آهن تهران شمال، در دره ورسک شهرستان سوادکوه واقع شده است. پل ورسک با ابزارآلات ساده و با استفاده از ملات و سیمان و شن شسته‌شده ساخته شده است. استفاده‌نکردن از سازه‌های فلزی از نکته‌های مهم مهندسی این پل است. این پل پس از گذشت 70 سال هنوز هم با صلابت ایستاده است و علاوه بر قطارهای مسافری، انواع قطارهای سوختی را نیز از خود عبور می‌دهد. اگرچه از زمان ساخت و احداث پل ورسک کمتر از یک قرن می‌گذرد؛ اما به دلیل معماری خاص و شیوه ساخت پل همواره از آن به‌عنوان یکی از شاهکارهای تاریخ مهندسی ایران یاد می‌شود.

• قلعه مازیار ورسک

قلعه مازیار با عمری به طول ۱۲ قرن، یکی از آثار تاریخی مهم منطقه است. این قلعه با مساحتی حدود یک کیلومتر بر بلندای کوهی در ارتفاع ۳۵۰متری از جاده در سمت راست پل ورسک قرار دارد. راه رسیدن به قلعه، مسیری شیب‌دار و سنگلاخ است که در مسیر مجاور تونل ورسک قرار دارد. ورودی قلعه یک قوس شمشیری‌شکل با ارتفاع حدود ۲۰ متر دارد و بنای اصلی ارگ در ۵۰متری ورودی دیده می‌شود.

• قلعه قلاع گردن ورسک

یکی دیگر از قلعه‌های مهم منطقه، قلعه قلاع گردن است که در فاصله حدود 1.5کیلومتری ورسک، در محل تلاقی رودخانه عباس آباد و رودخانه ماربمرد قرار دارد. در اسناد تاریخی مرتبط با این قلعه آمده است که فردوسی، شاعر پرآوازه ایرانی هنگام پناه‌آورن به مازندران در این قلعه اقامت داشت. در روایات اساطیری بومیان، صاحبان این قلعه دیوهایی بودند که سدی در پشت قلعه ساخته بودند و در ازای دادن آب به مردم از آن‌ها خراج و مالیات دریافت می‌کردند!

غذاهای محلی ورسک

وجود انواع دام، طیور و زنبورعسل و زمین‌های کشاورزی در منطقه ورسک باعث شده محصولات دامی و کشاورزی بخش اصلی غذای مردم این منطقه را تشکیل دهد. خوراکی‌های سنتی نیز غالباً ترکیبی از فرآورده‌های دامی و کشاورزی هستند. برای مثال کماج از آرد، زردچوبه، کره و شیر درست می‌شود. همچنین تیرنگ پشتی از برنج، کره، شیر، ماست و سرماست تشکیل شده است. از دیگر تنقلات سنتی منطقه می‌توان به ماکلمه، پشته زیک و پیسه کنده اشاره کرد.

اقامت در ورسک

برای اقامت در ورسک می‌توانید به‌راحتی انواع خانه‌های روستایی را پیدا کنید که صاحبانشان آماده اجاره‌دادن آن‌ها و خدمت‌رسانی به مسافران هستند.

مسیرهای دسترسی به ورسک

برای رسیدن به روستای ورسک می‌توانید از قطار یا اتومبیل شخصی استفاده کنید.

• مسیر زمینی

جاده 79 تنها مسیر دسترسی جاده‌ای به ورسک است. این جاده از شمال به قائمشهر مازندران و از جنوب به فیروزکوه و سپس تهران می‌رسد. جاده فرعی دیگری نیز وجود دارد که از شمال ورسک و منطقه ارژنگ رودبار به قعر کوه‌های البرز می‌رود و به شهمیرزاد استان سمنان وصل می‌شود. این جاده با نام جاده خطیرکوه معروف است.

• راه آهن

ورسک به‌خاطر پل معروفش، یکی از معروف‌ترین شهرهای کشور در زمینه راه آهن است. ایستگاه راه آهن ورسک، به راه آهن سراری متصل است و امکان سفر از هرجای ایران را به این شهر فراهم کرده است.

جاهای دیدنی ورسک بسیار دل‌فریب و منحصربه فرد هستند. کافی است در جنگل‌های بکر و مرتفع سوادکوه در کنار قلعه‌ها و غارهای باقی‌مانده از گذشته، پای روایت بومیان از تاریخ سوادکوه بنشینیم تا این همه هم‌نشینی زیبا را بهتر درک کنیم. این روایات با درهم‌آمیختگی واقعیت و خیال، گاه به‌صورت داستان و گاه به‌صورت شعر و موسیقی سینه‌به‌سینه از گذشتگان به ما رسیده و شنیدنش ذهن هر انسان ماجراجویی را تا مدت‌ها غرق در خیال می‌کند. نظر شما درباره این روستای رؤیایی چیست؟ برای ره بال‌ آسمان بنویسید که با دیدن تصایر دلربای این روستا، چه حسی به شما دست داده است.