راهنمای سفر به لاریجان | تجربه آب گرم در دامنه البرز

زمانی که صحبت از سفر به شمال ایران به میان می‌آید، همه مسافران فقط چند شهر کلیشه‌ای را به‌عنوان مقصد انتخاب می‌کنند. این در حالی است که هر وجب از خاک شمال کشورمان زیبایی خاصی دارد که باید از آن دیدن کرد. امروز قصد داریم تا شما را به لاریجان ببریم. این شهرستان زیبا در نزدیکی آمل جزو مناطق کمتر‌شناخته‌شده و زیبای استان مازندران به حساب می‌آید. پس امروز با ما در این مقاله همراه باشید تا لاریجان را بهتر بشناسید و از سفر به آن نهایت لذت را ببرید.

لاریجان کجاست؟

لاریجان یکی از شهرهای استان مازندران است. این شهر جزو بخش‌های آمل به حساب می‌آید و در شمال ایران قرار دارد. این شهر از شمال با محمودآباد و فریدون‌کنار، از شرق با نور و از غرب با بابل همسایه است. لاریجان در بخش جنوبی استان مازندران قرار دارد. این شهر به دو بخش رینه و گزنک تقسیم می‌شود. فاصله لاریجان تا تهران حدود 130کیلومتر است. به همین خاطر می‌توان آن را جزو جاهای دیدنی اطراف تهران نیز دانست. برای دسترسی به لاریجان، باید خودتان را به کیلومتر 77 جاده هراز برسانید.

طبیعت لاریجان

لاریجان جزو استان مازندران است؛ اما در مناطق کوهستانی قرار دارد. به همین خاطر برخلاف سایر شهرهای استان مازندران که دارای آب‌وهوای شرجی هستند، این منطقه آب‌وهوای سرد و کوهستانی دارد. در نتیجه می‌توان گفت که بازدید از لاریجان حتی در فصل تابستان نیز جان می‌دهد و خبری از شرجی‌بودن و گرمای شدید هوا نیست. با وجود آنکه لاریجان جزو شهرهای غیرساحلی شمال کشور به حساب می‌آید؛ اما از نعمت خاک حاصلخیز و منابع آب کافی بی‌نصیب نمانده است. این منطقه در فصل تابستان گرما را به‌ندرت احساس می‌کند؛ اما همین گرما باعث به‌بار‌نشستن درختان میوه و رشد گیاهان دارویی مختلف خواهد شد.

اگر به طبیعت‌گردی علاقه‌مند هستید، طبیعت لاریجان برای شما بهترین گزینه خواهد بود. بهتر است یک جفت کفش مخصوص پیاده‌روی به پا کرده، کوله‌پشتی خود را بردارید و به دل دامنه‌های کوهستانی بزنید. هرچه پیشتر بروید، طبیعت منطقه بکرتر خواهد شد. با حدود یک ساعت پیاده‌روی در مناطق طبیعی، به بخش‌های دست‌نخورده لاریجان خواهید رسید. در ارتفاعات لاریجان می‌توانید شاهد گیاهان دارویی مختلف همانند گل‌گاوزبان، پونه کوهی، اسطوخودوس، آویشن و غیره باشید.

در مناطق کوهستانی، حیوانات مختلفی همانند تشی، گراز، قوچ و غیره مشغول زندگی هستند. همچنین پرندگانی کوچک از کنار شما پرواز می‌کنند و زیر گوشتان آواز می‌خوانند. طبیعت لاریجان طبیعتی زیبا و دوست‌داشتنی است که هنوز بخش عمده آن دست‌نخورده باقی مانده.

بهترین زمان سفر به لاریجان

لاریجان جزو مناطق کوهستانی استان مازندران به حساب می‌آید. پس همان طور که می‌توانید حدس بزنید، در فصل زمستان، هوای این حوالی بسیار سرد می‌شود. در این فصل حتی دسترسی به این منطقه به‌خاطر شرایط نامساعد جاده‌ها، دشوار خواهد بود. پس اگر به هر دلیل تصمیم دارید تا در فصل زمستان سری به لاریجان بزنید، حتماً وسایل لازم از جمله زنجیر‌چرخ و سایر تجهیزات زمستانی را همراه داشته باشید. به‌خاطر سرمای شدید هوا در فصل زمستان، لاریجان در این فصل لباسی از برف بر تن می‌کند. پس این منطقه در فصل سرد سال برای برف‌بازی و تماشای مناظر برفی جان می‌دهد. حتی در مواقعی که داخل تهران خبری از برف و بوران نیست، می‌توانید در لاریجان یک دل سیر برف‌بازی کنید.

از ابتدای بهار، هوای منطقه لاریجان به‌تدریج گرم‌تر می‌شود. البته این روند با سرعت بسیار آهسته رخ می‌دهد. در نتیجه نباید انتظار داشته باشید که در ایام تعطیلات نوروز، هوای این شهر گرم شده باشد. حتی تا اواسط فروردین نیز گاهی زمین از شر یخ‌بندان و برف راحت نمی‌شود. به‌تدریج با نزدیک‌شدن به اردیبهشت، هوای لاریجان گرم‌تر می‌شود. درختان شکوفه می‌دهند، گل‌ها سر از خاک بیرون می‌آورند و هوا عطر خوشی می‌گیرد.

در حقیقت می‌توان گفت که بهترین زمان سفر به لاریجان، از اواسط اردیبهشت آغاز می‌شود و تا اواسط شهریور‌ماه ادامه دارد. از اواسط شهریور هوا مجدد سرد می‌شود. باد در بین درختان می‌وزد و هر یک را رقصان با خود به زمین می‌کشد. در این فصل کوچه‌ها پر از برگ درختان می‌شوند و طبیعت به هزار رنگ تبدیل خواهد شد. اگر با سرمای هوا میانه خوشی دارید، می‌توانید در پاییز نیز سری به این منطقه زیبا بزنید. پاییز عاشقانه‌ترین فصل سفر به لاریجان محسوب می‌شود.

جاهای دیدنی لاریجان

• آبگرم رینه

آبگرم رینه را می‌توان مهم‌ترین جای دیدنی لاریجان دانست. زمانی که صحبت از جاهای دیدنی لاریجان به میان می‌آید، همه مسافران بی‌تردید به یاد آبگرم رینه می‌افتند. این چشمه‌های آبگرم، از دامنه کوه دماوند به‌صورت کاملاً طبیعی می‌جوشند. در این چشمه‌های آبگرم، مواد معدنی و املاح بسیار مفید مختلف وجود دارد. این آب به‌خاطر وجود املاح مفید معدنی، کاملاً غلیظ است. گوگرد یکی از مهم‌ترین املاحی است که در این چشمه‌های آبگرم یافت می‌شود. به همین خاطر شاید بوی این چشمه آبگرم برای برخی افراد مساعد نباشد.

با وجود این، گوگرد و سایر املاح این چشمه‌های آب معدنی می‌تواند به درمان مشکلات پوستی، دردهای استخوانی و دردهای مفصلی مزمن کمک کند. رینه لاریجان در فاصله 90کیلومتری آمل قرار دارد. برای دسترسی به این چشمه باید در مسیر جاده هراز بعد از امام‌زاده هاشم و روستای پلور، خودتان را به آب اسک برسانید. رینه در فاصله 12کیلومتری شمال آب اسک قرار دارد. در این منطقه چندین و چند سوئیت و هتل آپارتمان احداث شده‌اند. هر کدام از این سوئیت‌ها، آب را به داخل لوله‌کشی‌کرده‌اند و در یک فضای خصوصی می‌توانید از آب معدنی رینه لذت ببرید.

هتل آپارتمان‌های معمولی دارای وان هستند و برخی دیگر یک استخر کوچک اختصاصی دارند. به همین خاطر هزینه اقامت در این سوئیت‌ها و هتل‌آپارتمان‌ها گران است و برای این نوع اقامت باید هزینه بسیاری را بپردازید. آب این چشمه نیز همیشه گرم است و به‌صورت چهارفصل می‌توانید از آن استفاده کنید. با توجه به اینکه در فصل پاییز و زمستان این منطقه بسیار سرد می‌شود، تجربه گرمای طبیعی زمین در سرمای زمستان می‌تواند بسیار هیجان‌انگیز باشد.

• چشمه آب معدنی استراباکو

چشمه آب معدنی استراباکو نام یکی دیگر از جاهای دیدنی لاریجان است. این چشمه که آن را با نام چشمه قلابن نیز می‌شناسند، در نزدیکی روستای بایجان و محله قلابن قرار دارد. برای دسترسی به این چشمه آب‌معدنی، 6کیلومتر بعد از تونل وانا، باید تابلو مجتمع درمانی استراباکو قلابن را دنبال کنید. این چشمه برخلاف چشمه آبگرم رینه، یک استخر بسیار بزرگ است. استخر آب معدنی استراباکو به دو بخش مجزای بانوان و آقایان تقسیم می‌شود. آب چشمه به‌صورت مستقیم به این استخر می‌ریزد. بعد سرریز‌شدن، آب به‌سمت رودخانه هدایت خواهد شد. بعد از چند متر، آب به رودخانه هراز می‌ریزد.

این چشمه آب معدنی نیز دارای آب نسبتاً گرم است. تمامی چشمه‌هایی که در منطقه لاریجان قرار دارند، از کوه دماوند سرچشمه گرفته و همگی از گرمای آتش‌فشان دماوند حرارت می‌گیرند. همانند چشمه آب‌گرم رینه، این چشمه آب معدنی نیز دارای املاح و مواد معدنی مختلف، از جمله گوگرد است. اگر دچار بیماری‌های پوستی یا مشکلات مفصلی و استخوانی مزمن هستید، حتماً سری به این چشمه بزنید. بد نیست بدانید بسیاری از پزشکان، آب‌درمانی در این چشمه آب معدنی را تجویز می‌کنند.

• روستا نوا

روستای نوا در فاصله 90کیلومتری آمل و جنوب جاده هراز قرار دارد. برای دسترسی به این روستا، از جاده هراز باید وارد جاده فرعی نوا شوید. مسیر را به‌صورت مستقیم ادامه دهید تا به روستای نوا برسید. روستای نوا یکی دیگر از جاهای دیدنی لاریجان به حساب می‌آید. برای دسترسی به این روستا، باید مسیری با شیب تند را به‌سمت ارتفاعات بالا بروید. این روستا در ارتفاعات منطقه قرار دارد. به همین خاطر جزو بهترین رصدگاه‌های ایران به شمار می‌آید. بسیاری از گردهمایی‌های مرتبط با نجوم، در این منطقه برگزار می‌شود.

دشت آزو که در دامنه قله پاشوره قرار دارد، یکی دیگر از زیبایی‌های روستای نوا به حساب می‌آید. این منطقه قند در دلتان آب می‌کند. تصور کنید در ارتفاعات مازندران حضور دارید و وارد یک دشت تخت سرسبز و پوشیده از گیاهان مختلف و متنوع می‌شوید. این دشت در فاصله یک کیلومتری شرق این روستا قرار دارد. همچنین لازم به ذکر است روستای نوا یکی از مناطق محبوب در بین ورزش‌کاران و کوه‌نوردان نیز هست. شما می‌توانید همراه با گروه‌های کوه‌نوردی، خودتان را به قله آتش‌فشانی پاشوره برسانید. توجه داشته باشید که تابستان بهترین زمان صعود به این قله محسوب می‌شود.

• آبشار شاهاندشت

آبشار شاهاندشت یکی از بلندترین آبشارهای ایران در استان مازندران به حساب می‌آید. این آبشار به‌حدی مهم است که نام آن را در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسانده‌اند. آبشار شاهاندشت در بخش جنوبی جاده و کنار رودخانه هراز قرار دارد. این آبشار از دل کوهستان به بیرون می‌زند و تا زمانی که از نزدیک آن را نبینید، متوجه عظمت آبشار نخواهید شد. آب آبشار بسیار سرد است. حتی با چند ثانیه قرارگرفتن زیر آب آبشار، تمام اعصاب بدنتان تحریک می‌شود و احساس می‌کنید چند سال جوان‌تر شده‌اید! برای دسترسی به آبشار شاهاندشت باید کمی پیاده‌روی در طبیعت را به جان بخرید؛ اما مسیر اصلاً دشوار نیست و با آب‌تنی زیر آبشار، تمام خستگی راه را فراموش خواهید کرد. به یاد داشته باشید بازدید از این آبشار فقط در فصل تابستان توصیه می‌شود.

تاریخچه لاریجان

درباره تاریخچه لاریجان اطلاعات بسیاری در دست نیست؛ اما می‌توان با بررسی جزئی، قدمت منطقه را تخمین زد. به‌صورت کلی نیاکان ما در گذشته، به‌دنبال منابع آب کافی، خاک حاصلخیز و شرایط استراتژیک مناسب بودند. این بخش در مناطق کوهستانی قرار دارد. به همین خاطر دسترسی دشمنان به آن دشوار بوده است. همچنین هم‌جواری با کوه دماوند، خاک منطقه را با مواد آتش‌فشانی ترکیب کرده است. به همین خاطر خاکی بسیار غنی دارد و باغات آن بسیار پربار هستند. همچنین چشمه‌های مختلف و رودهای جاری نیز منابع آب مردم به حساب می‌‌آمدند. از‌این‌رو می‌توان حدس زد که از گذشته دور تا به امروز، این بخش یکی از مناطق مسکونی اجداد و نیاکان ما بوده است.

البته متأسفانه هنوز تحقیقات کافی درباره منطقه لاریجان انجام نداده‌اند. حتی حفاری خاصی در این منطقه انجام نشده است. به همین خاطر خبری از آثار تاریخی و زیرخاکی در این منطقه نیست. شاید در آینده نزدیک تحقیقات بیشتری دراین‌باره انجام شود و به این ترتیب به اطلاعات بیشتری درباره این بخش دست پیدا خواهیم کرد. قلعه ملک بهمن یکی از جاهای تاریخی این بخش است که قدمت آن به اوایل دوره صفویه بازمی‌گردد. پس احتمال می‌رود که قدمت این بخش حداقل به حدود 400سال پیش می‌رسد.

بناهای تاریخی و مذهبی لاریجان

• قلعه ملک بهمن

قلعه ملک بهمن یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی و تاریخی لاریجان است. این قلعه را با اسامی مختلفی همانند ملک خلا، ملک قلاع و قلعه شاهاندشت نیز می‌شناسند. قلعه ملک بهمن در بخش بالایی آبشار شاهاندشت قرار دارد. پس می‌توانید یک تیر و دو نشان بزنید و بعد بازدید از آبشار شاهاندشت، به‌سمت قلعه ملک بهمن حرکت کنید. این قلعه یکی از بزرگ‌ترین قلعه‌های کوهستانی البرز ایران است. قلعه ملک بهمن را از جنس سنگ و ساروج ساخته‌اند. بنا روی صخره‌ای مرتفع با ارتفاع 200 متر قرار دارد. به همین خاطر دیده‌بان‌های قلعه بر تمامی منطقه شاهاندشت مشرف بودند.

بر اساس اسناد تاریخی، این قلعه به حکام پادوسبانیان تعلق داشته است. آن‌ها بر منطقه رویان، کجور، نور و رستمدار حکومت می‌کردند. در نهایت این قلعه به‌ دستور شاه عباس صفوی در سال 1005هجری قمری فتح شد. قلعه ملک بهمن هنوز ظاهری سالم دارد و به‌خوبی از زوال تاریخ متواری شده است. این قلعه یکی از قلعه‌های مهم ایران است و نام آن در فهرست آثار ملی به چشم می‌خورد.

فرهنگ و هنر

بر اساس آخرین سرشماری انجام‌شده در سال 1385، جمعیت این بخش به حدود 10هزار نفر می‌رسد. مردم لاریجان به زبان مازندرانی و لهجه‌ای مشابه مردم آمل صحبت می‌کنند. البته تفاوت‌هایی بین گویش مردم این بخش و اهالی آمل وجود دارد. لازم به ذکر است به‌دلیل شرایط مطلوب آب‌وهوا و همچنین خاک حاصلخیز، بسیاری از مردان این شهر به شغل باغداری مشغول هستند. همچنین با توجه به دامنه‌های پوشیده از گیاهان دارویی مختلف، زنبورداری نیز یکی از مشاغل پردرآمد مردم به حساب می‌آید. برخی دیگر به دامداری مشغول هستند. به همین خاطر می‌توان محصولات لبنی را یکی از سوغات بخش لاریجان دانست. همچنین بسیاری از مردم نیز از محل حضور گردشگران در بخش چشمه آبگرم رینه، کسب درآمد می‌کنند. مردم این بخش مسلمان و پیرو شیعه هستند.

اقامت در لاریجان

لاریجان شهر کوچکی است. پس نباید انتظار وجود هتل یا مسافرخانه در آن را داشته باشید. البته این موضوع جای نگرانی ندارد. در حقیقت با کرایه خانه‌های روستایی یا کلبه‌های چوبی، می‌توانید اقامتی به‌مراتب باصفاتر از حضور در هتل‌های بی‌روح را تجربه کنید. یکی از رایج‌ترین روش‌های اقامت در لاریجان، کرایه سوئیت و هتل آپارتمان در منطقه رینه است. به‌دلیل وجود چشمه آبگرم رینه، چندین و چند سوئیت و هتل آپارتمان در هر وجب از  این منطقه به چشم می‌خورد. البته بابت اقامت در این سوئیت‌ها و هتل آپارتمان‌ها باید هزینه بسیاری بپردازید. همچنین خدمات و حتی نظافت آن‌ها در سطح مطلوبی قرار ندارد. در روستاهای اطراف لاریجان، چند اقامتگاه بوم‌گردی مشغول فعالیت هستند. این اقامتگاه‌ها که به‌عنوان مثال در روستای نوا قرار دارند، مکانی مناسب برای ماندن به حساب می‌آیند.

همچنین باید بدانید طبیعت این بخش بسیار تماشایی و دیدنی است. به همین خاطر می‌توانید در فصل تابستان به دل طبیعت بزنید و با کمپ در آن، سفرتان را به خاطره‌ای فراموش‌نشدنی و هیجان‌انگیز تبدیل کنید. به یاد داشته باشید کمپ در لاریجان فقط حین تابستان ممکن خواهد بود. شاید در اواسط بهار، هوای روز مطلوب باشد؛ اما در طول شب بسیار سرد خواهد شد.

سوغات لاریجان

• کلوچه؛
• فطیر؛
• لبنیات؛
• گردو؛
• آلبالو؛
• انجیر؛
• به؛
• انواع ترشیجات؛
• گلابی؛
• هلو؛
• زردآلو؛
• گیلاس.

مسیر دسترسی

فاصله لاریجان تا تهران حدود 130کیلومتر است. برای دسترسی به این بخش از مبدأ تهران، ابتدا باید خودتان را از بزرگ‌راه بابایی یا زین‌الدین به شهر بومهن برسانید. از آنجا وارد جاده هراز شوید و مسیر را به‌سمت امامزاده هاشم ادامه دهید. در کیلومتر 77 جاده هراز، با تابلوی خروجی لاریجان رو‌به‌رو خواهید شد. جاده خروجی در سمت چپ شما قرار دارد. از آنجا مسیر کوهستانی و بسیار خطرناک می‌شود. در طول زمستان باید حتماً تجهیزات ایمنی از جمله زنجیرچرخ همراه داشته باشید و با احتیاط رانندگی کنید. همچنین از استان مازندران نیز باید مسیر خود را از شهر آمل آغاز کنید. از آمل وارد جاده هراز شوید و به‌سمت تهران حرکت کنید. پیش از آنکه به امامزاده هاشم و آبعلی برسید، در سمت راست جاده به‌دنبال تابلوی لاریجان بگردید.

برای سفر به این شهر معمولاً کمتر کسی به‌دنبال خرید بلیط هواپیما می‌گردد. همان طور که انتظار دارید، این بخش فاقد فرودگاه است. همچنین خبری از شرایط خرید بلیط قطار هم نیست. البته ایستگاه قطار شیرگاه در نزدیک‌ترین فاصله به این بخش قرار دارد؛ اما با خرید بلیط اتوبوس لاریجان می‌توانید خودتان را با کمترین قیمت و راحت‌ترین شرایط به این بخش برسانید. البته با شرکت در تور رینه یا تور لاریجان می‌توانید به‌صورت گروهی از این بخش زیبا دیدن کنید.

خب دوستان عزیز ره بال آسمان، نظر شما درباره سفر به لاریجان چیست؟ شما کدام‌یک از شهرهای کمتر‌شناخته‌شده شمال ایران را می‌شناسید؟ طبیعت کشف‌نشده مازندران را به ما و سایر دوستان معرفی کنید.