راهنمای سفر شفت | شهری پر از شالیزار

کوله‌بارتان را بردارید و آماده سفری سراسر سبزی و خرمی شوید. مقصد گردشگری امروز ما شهرستان شفت در استان گیلان است. ناگفته پیداست که شهرهای شمال ایران هر کدام پر از زیبایی و جاذبه گردشگری هستند. در این بین، شهر طاقدیسی‌شکل شفت در انتهای رشته کوه تالش در دل درختانی انبوه روی نقشه ایران دیده می‌شود. در یک سوی شفت، جنگل و کوه و در سویی دیگر باغ‌های چای و شالیزار‌های برنج برای مسافران و ساکنان شهر دلبری می‌کنند. دورتادور شفت را هم روستاهای زیبا در آغوش گرفته‌اند. البته جاهای دیدنی شفت خیلی بیشتر این این‌هاست که در ادامه برایتان توضیح می‌دهیم.

شفت کجاست؟

با این توصیفات، حتماً مشتاق شده‌اید که بدانید شفت کجاست. شفت یکی از شهرستان‌های استان گیلان است که در شمال شرق خودش شهر رشت را دارد و در جنوب و جنوب شرقی، استان زنجان را. در سمت چپش هم شهرهای فومن و صومعه سرا روی نقشه دیده می‌شوند. این شهرستان دو بخش به نام شفت و احمدسرگوراب دارد.

گیلده، سیاهمزگی، دوبخشر، شالما، کمسار، صیقلان، درودخان، طالقان، چماچا، چنارودخان، ویسرود، پده، جیرده، سفیدمزگی، بیالوا و چوبر هم از روستاهای زیبای شفت هستند. مردم این شهرستان به پرورش دام، پرندگان، زنبورعسل، آبزیان و کرم ابریشم می‌پردازند. البته باغ‌داری، کاشت چای، صیفی‌جات، گل و گیاه زینتی و انواع خشکبار مثل شاه‌بلوط هم در این شهرستان انجام می‌شود؛ اما محصول اصلی این منطقه برنج است.

بهترین زمان سفر به شفت | آب و هوای شفت

روی نقشه که نگاه کنید متوجه می شوید که شفت از نظر جغرافیایی به دو بخش کوهستانی و جلگه‌ای تقسیم می‌شود. در بخش جلگه‌ای‌، هوا معتدل خزری است و در بخش کوهستانی، خنک و سرد. در بخش جلگه‌ای رطوبت و بارندگی زیاد است و در بخش کوهستانی برف و سرما. با این توضیح بهتر است بهار و اوایل تابستان را برای سفر به شفت در نظر بگیرید. در این چند ماه نه خبری از سوز و سرما هست و نه هوای گرم و شرجی. ضمن اینکه هنوز شالیزارها آنقدر بزرگ نشده‌اند که پشه‌های برنج شما را اذیت کنند!

طبیعت شفت | نمونه‌ای از نقاشی‌های زیبای خدا

به شفت که سفر کنید، علاوه بر شالیزارهای سبز و زیبا، نیلوفر آبی، نیلوفر سفید، جگن، تی، لویی، علف هفت‌بند و چندین و چند گیاه دیگر را هم می‌بینید که هرکدام جذابیت خاص خودشان را دارند. در این شهرستان حیواناتی مثل لاک‌پشت برکه‌ای اروپایی، لاسرتای شکم سبز، مار آبی، راسو، خارپشت اروپایی، گربه جنگلی، شغال، خفاش لب‌کوتاه، پرستوی دریایی تیره، قورباغه درختی و قورباغه معمولی هم زندگی می‌کنند.

جاهای دیدنی شفت | آنچه خوبان همه دارند

در واقع باید گفت مگر شفت جایی هم دارد که دیدنی نباشد؟ نقطه‌نقطه این سرزمین را خداوند با صبر و حوصله‌ای عجیب نقاشی کرده است. جاهای دیدنی شف خیلی بیشتر از این است که در این مقاله بتوانیم از آن‌ها یاد کنیم. چندتا که معروف‌تر هستند را در این بخش می‌آوریم و بقیه را فقط اسم می‌بریم. سر فرصت برای هر کدام از این جاذبه‌ها مقاله‌ای مجزا برایتان تهیه می‌کنیم که از سیر تا پیاز گردشگری را در آن بنویسیم . حق مطلبش ادا شود.

• سد خاکی سقالسکار

در 15کیلومتری شفت، بر سر راه جیرده، روستای سقالسکار است. در این روستا یک سد خاکی زیبا وجود دارد که عکسش را اینجا می‌بینید. این سد تا مزار آقا سید شریف ادامه دارد و یکی از جاهای دیدنی شفت است.

• آبشار دودوزن

یکی از منطقه‌های ییلاقی شفت، روستای خرمکش است. در این روستا آبشاری پرخروش و زیبا قرار دارد که محل امن و آرامی برای تابستان‌های گرم مردم فراهم می‌کند. یک جنگل انبوه و یک هوای دل‌پذیر و خنک هدیه به افرادی است که به دیدن آبشار دودوزن می‌روند.

تالاب آب بندان گیلده

گفتیم یکی از روستاهای زیبای شفت، گیلده است. در این روستا می‌توانید سراغ تالاب آب بندان را بگیرید. این تالاب محل ذخیره آب شالیزارهای روستاست. در حوالی‌اش هم تعدادی خانه روستایی، استخرهای پرورش ماهی و شالیزارهای سرسبز به چشم می‌خورند.

• منطقه حفاظت شده گشت رودخان و سیاه مزگی

منطقه حفاظت شده گشت رودخان و سیاه مزگی یک منطقه زیبا و بی‌نظیر است. بهترین توصیف برای این منطقه زیبا، کلاه شعبده‌باز است که هر بار شگفتی جدید را برایتان رو می‌کند. در واقع اینجا سه بخش جلگه‌ای، کوهستانی و کوهپایه‌ای دارد. در بخش کوهپایه‌ای تا چشم کار می‌کند مزارع سبز چای دیده می‌شود. به قسمت کوهستانی که بروید جنگل‌های هیرکانی را می‌بینید و در بخش جلگه‌ای شالیزارهایی که در باد می‌رقصند ونوید برنج‌های خوش‌عطر و خوشمزه به شما می‌دهند.

• رودخانه سیاه مزگی چوبر

حالا که تا سیاه مزگی آمده‌اید، سری هم به رودخانه سیاه مزگی بزنید. این رودخانه سفرش را از ارتفاعات جنوب زنجان شروع می‌کند و در راهش با چند رودخانه دیگر دوست می‌شود تا یک رود دايمی به نام پسیخان را ایجاد کنند. شاید عطروبوی خاصی که از برنج این منطقه بلند می‌شود، حاصل همین عشق‌بازی این چند رود و ثمره انرژی مثبت اتحاد و دوستی‌شان باشد.

• رودخانه چنار رودخان

همین حوالی و در دهستان چوبر می‌توانید سراغی از رودخانه چنار رودخان بگیرید. این رود مهربان می‌آید تا مزارع دهستان چوبر را سیراب کند و نان به سر سفره مردم بیاورد.

• غار لاس پشت

اگر دنبال یکی از بکرترین غارهای جهان می‌گردید، سراغ غار لاس پشت بروید. بله درست دیدید. این لاکپشت نیست، لاس پشت است. لاس در زبان گیلکی یعنی صخره و لاس پشت یعنی زیر صخره.

• آبشار لاس پشت

اسم لاس پشت فقط مختص غار نیست. در لیوندان شفت آبشاری هست که به نام لاس پشت معروف است.

• آبشار وزن بی

آبشار وزن بی در دره سنگی گنجار قرار دارد. این دره با سنگ‌های زیبا و لایه‌لایه در کف‌ و حاشیه‌ای پوشیده از درختان تنومند و گل‌های وحشی، در مسیر جاده قدیمی گنجار به امامزاده اسحاق قرار دارد. در مسیر این آبشار بام سبز گنجار با چشم‌اندازی زیبا قرار دارد. اطرافش هم پر است از درختان توسکا. درختان توسکا را که می‌شناسید؟ منظورمان همان درخت‌هایی است که سایه خنک دل‌چسب دارند و میوه‌شان شبیه توت‌های خیلی دراز است.

• استخرهای طبیعی

دو استخر طبیعی نورماس و چماچا در این حوالی پیدا می‌شوند که منظره زیبایی دارند. اولی در روستای کلاچ خندان و دومی در روستای چماچا جای گرفته است. روستای چماچا همان جایی است که در نهضت جنگل، پناه امنی برای مبارزان بود.

• روستاهای دیدنی شفت

گفتیم که جاهای دیدنی شفت به آبشار و غار و رودخانه ختم نمی‌شود. حتی روستاهای این شهرستان خودشان مرکزی هستند برای نشر زیبایی و تزریق انرژی مثبت و عشق به مسافرانشان. در ادامه چند روستای معروف‌تر را برایتان می‌آوریم.

• روستای بداب

قبلاً گفتیم که شفت دو بخش دارد. یکی به نام شفت شناخته می‌شود و یکی دیگر احمد سرگوراب. یکی از روستاهای احمد سرگوراب، روستای بداب است که اتفاقاً فقط ۳ کیلومتر با شفت فاصله دارد. در این روستا می‌توانید شاهد عبور رودخانه سیاه مزگی باشید. زیارتگاه آقا دختر و قلعه شاه بقال هم اینجا هستند تا جاذبه های روستا را تکمیل کنند.

• روستای خرفکل

تا حالا دیده‌اید کسی برف را چال کند؟ اگر ندیده‌اید سری به روستای خرفکل بزنید. اینجا برعکس روستاهای ییلاقی، هوای گرم‌تری دارد. برای همین هم هست که مردم برف‌های زمستانه را چال می‌کنند تا در تابستان آب کافی داشته باشند. سراغ این روستا را در جنوب شفت و شرق احمد گوراب بگیرید.

• روستای کمسار

شاید سن شما به سریال پرمخاطب «پس از باران» قد ندهد. اگر دیده‌اید که متوجه خانه‌های اربابی زیبا در روستاهای شمال هستید. اگر هم ندیده‌اید، سری به روستای کمسار بزنید. این روستا در ۱۵کیلومتری جنوب شرق شفت قرار دارد و برای آثار تاریخی‌اش بین بقیه روستاها شهرت پیدا کرده است. این روستا ۲۰۰ خانه دارد که خیلی‌هایش محل زندگی خان‌ها و ارباب‌های قدیمی شفت بوده است. علاوه بر این‌ها ۲ حمام قدیمی و ۲ مسجد زیبا هم برای دیدن هست. برای همین‌هاست که روستای کمسار یکی از جاهای دیدنی شفت شده است.

• روستای خرمکش

قبلاً گفتیم که مناطق کوهستانی شفت پر شده‌اند از درختان توسکا و درختانی که پوشش هیرکانی را تشکیل می‌دهند. از دور که نگاه کنید انگار چندین و چند بوته کلم برکلی را کتار هم قرار داده باشند. روستای خرمکش با آبشارها، رودخانه‌های پرجوش‌وخروش و پوشش جنگلی سبز و انبوه از شما پذیرایی می‌کند.

سایر روستاهای دیدنی شفت

به ما حق بدهید که تک‌تک روستاهای زیبای شفت را اینجا نیاوریم. تعدادشان زیاد است و هرکدام حرف‌ها برای گفتن دارند؛ اما همان طور که قول دادیم، هر کدامشان را در مقاله‌ای مجزا بررسی می‌کنیم تا همه جوانبشان را بررسی کرده باشیم. فعلاً اسمشان را در ذهنتان داشته باشید تا بعد. روستای گیلده در ۱۲کیلومتری شفت، روستای سقالکسار در ۱۵کیلومتری شفت، روستای ذوالپیران، روستای خلیلان و غیره از جمله این روستاهای دیدنی هستند.

تاریخچه شفت | گذر زمان بر شفت

سراغ تاریخ و تمدن کهن هر شهری را باید از آثار تاریخی آن گرفت. این آثار ردپایی هستند از حضور گذشتگان در این مناطق و سندی بر قدمت شهر. مناطق تاریخی شفت مثل دیوار سنگی اسکندر کول، گورستان‌های اسلامی و پیشااسلامی دگرد، کفرگوران، لاس‌پشت، سیاچپ، منطقه باستانی گمبوبرنه، مناطق سفیدمزگی و سیاهمزگی، چماچا، چوبر و مردخه همه به زبان بی‌زبانی قدمت بیش از ۲هزار سال این شهر را فریاد می‌زنند.

بناهای تاریخی شفت | رد پای گذشتگان

• خانه های تاریخی کمسار

قبلاً برایتان گفتیم که کمسار محل زندگی خان‌های شفت بوده است. برای همین هم در این روستا می‌توانید خانه‌های تاریخی از دوره قاجاریه و زندیه ببینید. حمام قدیمی و مسجد هم در این روستا هست که دیدنشان خالی از لطف نیست.

• پل خشتی لیشاوندان

پل خشتی لیشاوندان روی رودخانه خوبک در همسایگی روستای لیشاوندان و در کنار جاده اصلی رشت به فومن قرار دارد. قدمت این پل به دوره قاجار می‌رسد. پل خشتی حدود ۳۰ متر درازا و ۶ متر پهنا دارد. یک دهانه طاق‌دار به‌عنوان دهانه اصلی و ۲ دهانه فرعی دیگر در زیر این پل دیده می‌شود.

• بقعه امامزاده اسحاق

به سیاه کوه در حدود ۲۵کیلومتری شفت که بروید، بقعه امامزاده اسحاق را در دو طبقه و با دو گنبد می‌بینید. اینجا محل رازونیاز و نذرهای مردم است و برایشان تقدس خاصی دارد.

• بقعه آقا سید ذوالپیران

به روستای ذوالپیران که بروید، از هر کسی بپرسید، بقعه آقا سید را نشانتان می‌دهد. در محوطه این بقعه درختی هست که مردم به اسم درخت آزادی می‌شناسندش.

• بقعه متبرکه درویشان

سراغ بقعه متبرکه درویشان را در روستای شادخال در ۵کیلومتری شفت بگیرید.

فرهنگ و هنر | تجلی تمدن در شهر

• مشاهیر شفت

اگر اهل موسیقی باشید، حتماً نام پرواز همای را شنیده‌اید. این مرد خوش‌صدای ایرانی متولد بخش احمدسرگوراب است. سید محمدباقر شفتی، مجتهد نام‌دار عصر قاجار، آیت‌الله میرزای شفقی، سید محمدباقر شفقی و آیت‌الله حجتی هم از سایر مشاهیر شفت هستند.

• زبان و گویش

از نظر زبان و گویش ساکنان این منطقه به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته‌ای که در ناحیه جلگه‌ای زندگی می‌کنند، به زبان گیلکی بیه پسی صحبت می‌کنند. این گروه از نژاد گیلک به شمار می‌روند. دسته‌ای دیگر که در ارتفاعات دامنه‌ها و دره‌های کوهستانی جنوب و جنوب شرقی شفت ساکن هستند، به زبان تالشی صحبت می‌کنند.

• آداب و رسوم

آداب مربوط به شب چله، چهارشنبه سوری، نوروز و سیزده‌بدر معمولاً در همه شهرهای ایران به شکلی مشابه اجرا می‌شود. در شهرهای شمال ایران، این سنت‌ها رنگ و بوی دیگری دارد. یکی از مراسم‌های استقبال از بهار، مراسم عروس گولی است. این مراسم سنتی هنوز در شهرستان شفت برگزار می‌شود و ریشه آن به سنت‌های نمایشی اسطوره‌های کهن در آغاز سال نو برمی‌گردد.

در این نمایش، نماد‌های سال کهنه و نو با هم جدال می‌کنند و خیر بر شر پیروز می‌شود. از شاخص‌ترین نمادهای این آئین می‌توان به غول و نازخانم اشاره کرد. در واقع نازخانم نماینده بهاری است که با ناز و کرشمه می‌آید و غول، زمستانی است که صورتش از کهنگی سیاه شده. غول پس از مبارزه شکست‌ می‌خورد و بهار می‌آید. گروهی که مراسم عروس گوله را اجرا می‌کنند، شب‌ها به راه افتاده و در هر خانه‌ای که بازی می‌کنند از صاحب‌خانه هدایایی مثل تخم‌مرغ، برنج، شیرینی و گاهی پول می‌گیرند.

• غذاهای سنتی

شما هم قبول دارید که تنوع غذایی شمالی‌ها بسیار گسترده است. گاهی فکرش هم جالب است که اگر انواع غذاها و خورش‌های شمالی را روی کاغذی بنویسید و هر روز فقط یکی از آن‌ها را درست کنید، شاید در سال فقط چند بار آن غذا تکرار شود. شما برای هر روزتان یک پیشنهاد جدید دارید.

البته شفتی‌ها نان را غذایی کم‌انرژی می‌دانستند، به همین دلیل نان بیشتر در نواحی کوهستانی شفت و میان تالش‌ها مصرف می‌شود. برعکس آن، خورشت که همراه کته (پلا) خورده می‌شود در این منطقه تنوع عجیبی دارد. سیرقلیه، فسنجان، ترش کباب، واویشکا، موتنجن، باقلا قاتق، سیر تابه، آلو مُسما، کویی ‌تره، ترش تره‌، شور تره، شیرین تره، چواش تره، واویشته تره، باقلا پله، قیمه، کولی غورابیج، شوید خالی، کته کباب، اسفناج تره و شوید خالی از جمله خورش‌های معروف شفت هستند.

جالب است بدانید اهالی شفت یک وعده غذایی به نام قلی ناهار دارند. این وعده بین صبحانه و ناهار خورده می‌شود. در قلی ناهار غذاهای ساده‌ای مثل دوغ، ماست، شیر، پنیر، دوشاب، تخم‌مرغ و تخم اردک اغلب همراه کته میل می‌شوند. لاکو که نوعی نان برنجی طعم‌دار است به همراه حلوای رغائب، قیماق و فرنی هم در این شهر بسیار مصرف می‌شود.

اقامت در شفت | شبی در شمال ایران

در شفت خیلی راحت می‌توانید جایی برای خواب پیدا کنید. از خانه‌های روستایی گرفته تا اقامتگاه‌های مختلف، آماده پذیرایی از شما هستند. در این میان هتل تالار راد، هتل تالار میزبان و اقامتگاه بومگردی گل یخ از بقیه معروف‌تر شده‌اند. البته خب قیمت هر جا متناسب با امکاناتش با جای دیگر فرق می‌کند. اطلاعاتش را از گوگل جست‌وجو کنید تا اگر از قبل به پرداخت هزینه یا رزرو نیاز داشتید، اقدام لازم را انجام دهید.

سوغات شفت | یادگاری سفر

در عکس‌ها و فیلم های شمالی اگر دقت کرده باشید، جوراب‌های رنگی زیبایی می‌بینید که ساق‌های بلندی هم دارند. این جوراب‌ها به همراه سبدها و حصیرهای زیبا، همه از صنایع دستی شفت هستند. به‌عنوان سوغات می توانید این‌ها را مدنظرتان قرار دهید. علاوه بر این در سیاه مزگی پنیری تولید می‌شود که در دمای معمولی اتاق هم می‌توان نگهداری کرد. این پنیر طعم خاصی دارد و بیشتر در وعده صبحانه یا عصرانه مصرف می‌شود. طعم خاص پنیر سیاه مزگی با پنیرهای سراسر دنیا رقابت می کند.

مراکز خرید شفت | لذت بازارگردی

به نظر ما به شمال که می‌روید، سراغ فروشگاه‌های لوکس و پاساژهای مجلل نگردید. این‌ها همه در شهرهای دیگر ایران هم کمابیش پیدا می‌شوند. به پیشنهاد ما، سراغ بازارهای محلی و هفتگی بروید. یکشنبه بازار چوبر، دوشنبه بازار شفت و چهارشنبه بازار نصیر محله، یکی از رنگارنگ‌ترین بازارهایی هستند که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را می‌توانید در آن پیدا کنید.

مسیر دسترسی | پیش به سوی سفری مهیج

از تهران تا شفت سه مسیر وجود دارد که از 337 کیلومتر تا 439 کیلومتر متفاوت هستند. کوتاه‌ترین راه از قزوین می‌گذرد. به سمت جاده منجیل و رودبار برانید و قبل از رسیدن به جاده رشت، به سمت فومن مسیرتان را کج کنید. در واقع باید به سمت غرب برانید تا خودتان را به شفت برسانید. در مسیر هم می‌توانید از جاذبه های دیدنی منحصربه‌فردش لذت ببرید.

اگر قصدتان سفر با هواپیما یا قطار است، بلیتتان را به مقصد رشت بگیرید. رشت هم ایستگاه راه آهن دارد و هم فرودگاه. آنجا که پیاده شوید، همه تاکسی‌ها شما را در عرض ۲۰ دقیقه و حتی کمتر به شفت می‌رسانند.

دوستان عزیز ره بال آسمان، توصیف جاهای دیدنی شفت چطور بود؟ این نوشته تا چه حد توانست حق مطلب را ادا کند؟ جایی بود که جاذبه خاصی داشته و در این متن یادی از آن نشده باشد؟ برای ما در بخش نظرات بنویسید تا به نام خودتان در پایین همین مقاله منتشر کنیم. در پایان از همراهی‌تان سپاسگزاریم.