راهنمای سفر رودسر | پسر بزرگ گیلان

مقصد گردشگری امروز ما، باز هم یکی از شهرهای پر از شگفتی در شمال ایران است. شما هم قبول دارید که وقتی اسم شهرهای شمالی ایران می‌آید، فرقی نمی‌کند که کجا باشد، ما  بلافاصله در ذهنمان فضایی سبز و پردرخت و البته پر از جوی‌های روان تصور می‌کنیم؟ اگر کمی بیشتر با ما باشید و تا انتهای مقاله را بخوانید، متوجه می‌شوید که رودسر هم یکی از این نقاط زیبا و بسیار جذاب است. ما در این نوشته قصد داریم جاهای دیدنی رودسر را با همدیگر بررسی کنیم. معطل چه هستید؟ راه بیفتیم؟

رودسر کجاست؟

رودسر در شرق گیلان قرار دارد و سومین شهر بزرگ این استان است. این شهر به چهار بخش کلاچای، چابکسر، رحیم آباد و رودسر، به علاوه ده دهستان تقسیم شده ‌است. زیبایی ذاتی رودسر از آمیزش طبیعت ساحلی دریا با کوهستان‌های جنگلی و سرسبز، مراتع پر گل و رودخانه‌های متعدد نشأت می‌گیرد.

شهر رودسر با توجه به قرار گرفتنش بین رشته‌کوه البرز و دریای خزر، دارای آب‌وهوایی مطبوع و مناسب با سلیقه‌های مختلف است. بیشتر مساحت رودسر، کوهستانی است و کوه‌های جنوب شهر، آب‌وهوایی نسبتاً سردسیر دارند و اهالی برای ییلاق به این قسمت می‌روند. قسمت شمالی این شهر در حاشیه دریای خزر و منطقه جلگه‌ای قرار گرفته و ناحیه‌ای معتدل و مرطوب است. رود پل‌رود با شاخه‌های کیارود و شیرارود در این شهرستان جریان دارند و رود سفیدتمشک که بین چابکسر و رامسر جاری است، مرز میان مازندران و گیلان را تشکیل داده است. از مهم‌ترین کوه‌های این قسمت می‌توان ناتشکوه، کلمازو، خشت‌چال و قله معروف سمام (3400متر) را نام برد.

اقتصاد مردم رودسر به‌علت زندگی در کنار دریا و زمین‌های مناسب، بیشتر بر پایه کشاورزی و ماهی‌گیری استوار است و محصولاتی مثل برنج، چای، مرکبات، گل‌گاو‌زبان، حبوبات و ابریشم در بازارهای هفتگی رونق فراوانی دارند.

بهترین زمان سفر به رودسر

سفر به رودسر در هر فصلی، جذابیت خاص خودش را دارد. این شهر به داشتن آب‌وهوای معتدل خزری معروف است. البرز غربی در کنار این شهر قد علم کرده و حضورش همچون دیواری مانع عبور هوای مرطوب به سایر شهرهای ایران می‌شود. این تراکم هوای مرطوب، بارندگی‌های زیادی را در این شهر به وجود می‌آورد. تبخیر زیاد دریا در تابستان ضمن افزایش رطوبت (گاهی تا 93درصد) باعث تعدیل هوا در تابستان و زمستان می‌شود؛ از این رو، یخبندان زمستانی در نزدیکی کناره‌های دریا بسیار کم است.

طبیعت رودسر

رودسر جای مناسبی برای رشد درختان پهن برگ است. به مناطق پایین‌دست دامنه‌های کوهستانی که سفر کنید، شاهد گیاهانی مثل شمشاد درآمیخته با توسکا، خرمندی، ممرز و لرگ خواهید بود. بخش‌های میانی و بالادست کوه را درختانی مثل افرا، خرمالوی وحشی، آزاد، راش، ون، بلوط و گلابی وحشی پوشانده‌اند. پوشش علفی منطقه هم بیشتر از نوع بنفشه، فرفیون، سیکلامن، پامچال، گزنه، تمشک و اقطی است. در بخش مرتعی گون هم به چشم می‌خورد.

در منطقه شکار ممنوع اشکورات گیلان، منطقه حفاظت شده جنگلی سرولات و جواهردشت، به‌علاوه پارک‌ جنگلی سفیدآب، حیواناتی مثل خرس سیاه، خرس قهوه‌ای، روباه سرخ، عقاب طلایی، مرال، بزکوهی، غزال ایرنی، گراز، سمور، شغال، گربه وحشی، کبک و دارکوب وجود دارند. اما قرقاول و پلنگ ایرانی رودسر مشهور به آرزو (که در پارک جنگلی سفید‌آب زندگی می‌کند) می‌توانند به‌عنوان گونه‌های شاخص منطقه نام برده شوند.

جاهای دیدنی رودسر

جاهای دیدنی رودسر به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش، بسیار متنوع است و شامل چشمه‌سارانی همچون چشمه آب معدنی سجیران، چشمه دمکش و آبشارهایی مثل آبشار سجیران، آبشار میلاش و روستاهای زیبایی مثل روستای حسن‌سرا، چینی‌جان، سی‌سرا، پلام و سرولات می‌شود.

• جواهر دشت

ییلاق جواهردشت رودسر به‌معنای واقعی جواهری در خطه سرسبز گیلان است که شهر رودسر افتخار وجود آن را دارد. این منطقه در 26کیلومتری سیاهکلرود، در شرق رودسر واقع شده است. فاصله بین سیاهکلرود تا جواهردشت از بین جنگل‌های انبوه، رودخانه، دره و کوه می‌گذرد. این منطقه کوهستانی بیشتر به منظور ییلاق استفاده می‌شود و در زمستان به‌علت بارش سهمگین برف خالی از سکنه است.

• اشکورات

اشکورات از مناطق کوهستانی و ییلاقی رودسر است که در جنوبی‌ترین قسمت شهر قرار دارد. این منطقه دارای انواع زیبایی‌های طبیعی مثل چشمه، رودخانه، غار و… است که در کنار آب‌وهوای مطبوعش (خصوصاً در تابستان) میزبان گردشگران بسیاری است.

• روستاهای اطراف رودسر

روستاهای اطراف رودسر بخشمهمی از جاذبه‌های طبیعی را در خود جای داده‌اند. برای مثال، روستای لیما یکی از آن‌هاست که در بخش رحیم آباد قرار دارد و به‌علت طبیعت دیدنی‌اش، به عروس اشکورات معروف است. این روستا با قدمتی بسیار طولانی، در دامنه کوه‌های البرز قرار دارد. اگر به لمس زندگی روستایی و خنکای مطلوب در تابستان علاقه داشته باشید، توقف در روستاهای رودسر پیشنهاد خوبی برای شماست.

• پارک جنگلی سفید آب

پارک جنگلی سفید آب تا مرکز شهر رودسر 30 کیلومتر فاصله دارد. این پارک دارای مسیر راهپیمایی، اسب‌سواری، دوچرخه‌سواری، چشمه‌های آبگرم، چشمه‌ساران، رودخانه پل‌رود و دیگر مناظر طبیعی زیباست. جاده‌های منتهی به سفیدآب، یعنی جاده رحیم‌آباد به اشکورته، آسفالت است و این امکان را می‌دهد علاوه بر منطقه جنگلی از فضایی کوهستانی هم استفاده کرد.

• چشمه آب معدنی سجیران

چشمه آب معدنی سجیران در منطقه اشکور علیا و در 20کیلومتری جنوب رحیم آباد قرار دارد. این آب معدنی در درمان سنگ کلیه مؤثر است و استحمام در آن به درمان بیماری‌های پوستی کمک شایانی می‌کند. در واقع همین خواص درمانی و زیبایی محیط اطراف، گردشگران بسیاری را به این چشمه جذب می‌کند.

• آبشار سجیران

آبشار سجیران از به‌هم‌پیوستن چشمه‌های متعددش به وجود آمده و بیشتر از 60 متر ارتفاع دارد. این آبشار و سه آبشار در منطقه نمونه گردشگری ملی سجیران قرار دارند. غاری به همین نام نیز در این محل وجود دارد که قطعات سفال مربوط به عصر آهن و استخوان انسان در آن یافت شده است.

• چشمه دمکش

چشمه دمکش در روستای زیبای فکجور و در زیر درخت کهنسالی از گونه افرا قرار دارد. آمدن آب این چشمه دم به دم است، یعنی گاهی چند ساعت و حتی چند روز خشک است و گاهی هم چند روز متوالی آب دارد. آب این چشمه املاح مناسبی برای رفع بیمارهای کلیوی دارد.

• رودخانه پل رود

بزرگ‌ترین رود در شرق استان گیلان رودخانه پل رود است و در بخش کلاچای قرار دارد. علاوه بر جاذبه طبیعی این رود، می‌توان به رونق ماهی‌گیری در آن هم اشاره کرد.

تاریخچه رودسر

رودسر دارای تاریخ بسیار دوری است و در زمان‌های قدیم به نام‌های کوتم و هوسم نامیده می‌شده است. رودسر شهر تجار بوده و 150 سال قبل، گیلان را به یک قطب مهم تجاری ایران و روسیه تبدیل کرده بود. یکی از روستاهای رودسر به نام تیمجان در زمان سلطنت شاه عباس اول دارای ضرابخانه بود و سکه‌های ضرب شده در این محل، هنوز هم در دست است.

در کتاب حمدالله مستوفی، جغرافی‌دان معروف، در سال 740هـ‌ از هوسم به‌عنوان بندر و لنگرگاه کشتی‌هایی یاد شده است که از گرگان و طبرستان آذوقه حمل می‌کردند.

بناهای تاریخی رودسر

• شهرداری رودسر

بنای شهرداری رودسر نمونه‌ای از دوره تحول در معماری ایران است. این بنای تاریخی مربوط به دوره پهلوی اول، با گچبری‌های بسیار زیبا و با الهام از مغرب زمین و توسط معماران آلمانی یا ارمنی بنا شده است. این ساختمان در جنوب غربی میدان امام رودسر قرار دارد.

• قلعه گردن طول لات

قلعه گردن طول لات در شرق استان گیلان، در محور رحیم آباد به اشکورات و در یک‌کیلومتری روستای طول لات قرار دارد. قدمت این قلعه را مربوط به دوران سلجوقی می‌دانند و جزو نخستین بناهای ساخته شده در گیلان است. گورستانی باستانی و خانوادگی هم در جوار قلعه یافت شده که به‌علت رطوبت زیاد تقریباً از بین رفته ‌است.

• گنبد پیرمحله

گنبد پیرمحله در جنوب شرقی رودسر و در فاصله ۷کیلومتری از حسنک سرا قرار دارد. این بقعه، یک ایوان کوچک در سمت ورودی و دو اتاق کوچک در طرفین دارد. گنبد به شکل هشت ضلعی و ساده ساخته شده و سطح آن را با گچ پر کرده‌اند. این بنا تزئینات خاصی ندارد و نمونه معماری اصیل و سنتی گیلان است.

• قلعه بندبن

قلعه بندبن در روستایی به همین نام و در توابع بخش چابکسر رودسر قرار دارد. از این قلعه تاریخی فقط برج سنگی نگهبانی آن باقی مانده و بیشتر قسمت‌های اصلی قلعه در طول زمان و به دست غارتگران آثار باستانی و گنج‌یابان تخریب شده است. در ساخت این قلعه علاوه بر ملات از زرده تخم‌مرغ و ساروج هم برای به هم پیوستگی سنگ‌ها استفاده کرده‌اند که موجب دوام زیاد آن در برابر رطوبت این ناحیه شده است.

• پل خشتی تمیجان

پل خشتی تمیجان در دوره صفوی در ۶کیلومتری جنوب غربی رودسر، روی رودخانه تمیجان احداث شده ‌است. بدنه و پایه‌های پل آجری است؛ ولی کف پل سنگفرش شده و ۴ دهانه بزرگ دارد. در دو طرف عرض پل جان‌پناهی آجری به بلندای 50 سانتی‌متر ساخته شده تا از افتادن افراد و چهارپایان جلوگیری شود.

بناهای مذهبی رودسر

• بقعه آقا سید ابوجعفر ابیض

آقا سید ابوجعفر ابیض در میانده چابکسر آرمیده است. نسبت ایشان بعد از چهار نسل به حضرت سجاد (ع) می‌رسد.

•  امامزاده آقا سید هاشم

امامزاده آقا سید هاشم در ۳کیلومتری روستای وربن و روستای سورتله روی تپه‌ای مشرف به روستاهای اطراف قرار دارد. وجود آب‌وهوای خوب و حضور کوه‌ها و نیز جنگل‌های پایین‌دست امامزاده باعث ایجاد تفرج‌گاهی آرامش‌بخش شده ‌است. همچنین وجود صخره‌هایی با اشکال مختلف برای زائران این بقعه، جذاب است.

• امامزاده آقا سید محمد کلاچای

امامزاده آقا سید محمد کلاچای یکی از نوادگان امام موسی کاظم(ع) در بخش کلاچای قرار دارد.

• بقعه امامزاده هفت امام و گورستان بلکوت

پبقعه امامزاده هفت امام و گورستان بلکوت در دوره قاجار، در بخش رحیم آباد ساخته شده است.

فرهنگ و هنر

• مشاهیر رودسر

اکثر نامداران این شهر مربوط به دوران معاصر هستند. استاد محمدتقی روحانی رانکوهی پدر داده (دیتا بیس) ایران، احمد گرگین رودسری (شاعر) و بوئیان (آل بویه) و زیاریان (آل زیار) و… از مشهورترین آن‌ها هستند.

• زبان مردم رودسر

نژاد مردم رودسر گیلک است و به تبع به زبان گیلکی با لهجه بیه‌پیش صحبت می‌کنند. گویش آن‌ها از زیرشاخه‌های زبان پهلوی است که شامل لهجه بیه‌پیشی جلگه‌ای و کوهستانی تالشی است.

• موسیقی اهالی رودسر

یکی از موسیقی‌های معروف مردم رودسر، قاسم‌آبادی است. رقص قاسم‌آبادی برداشتی از کار در مزرعه، به‌ویژه در شالیزارهاست. خوشبختانه این رقص و موسیقی مربوط به آن، به‌خوبی در مراسم‌های عروسی و جشن‌ها منعکس شده است.

• لباس محلی رودسر

لباس محلی شرق گیلان به لباس قاسم آبادی مشهور است. در لباس زنان این نواحی، از پارچه‌هایی ساده و یکرنگ به همراه تزئیناتی مثل نواردوزی با رنگ‌‌هایی مختلف استفاده می‌شود. این لباس شامل یک روسری زیرین به نام مندیل با تعداد فراوانی سکه در قسمت پیشانی و جلیقه‌ا‌ی مزین به سکه و پیراهن و دامنی پرچین است. لباس محلی مردان هم از نمت کلاه و پیراهنی معمولاً با پارچه نخی سفید یا آبی و شلواری تیره تشکیل می‌شود که دمپای آن برای پیرمردان لوله‌ای و ساده و برای جوانان دکمه‌ای است. ساکنان مناطق کوهستانی کتی ضخیم را هم به‌عنوان بالاپوش استفاده می‌کردند.

• صنایع دستی رودسر

از صنایع دستی مردمان رودسر می‌توان به تولیدات پشمی، چادر شب‌بافی، نمد مالی، سرامیک سازی، سفال‌گری، گلیم و حصیربافی اشاره کرد که در فروشگاه‌های جاده‌ای و در بازارچه‌های هفتگی عرضه می‌شوند.

• غذاهای محلی رودسر

غذاهای خوشمزه اهالی گیلان برای ایرانیان آشناست. حتی شاید یکی از اهداف سفر گردشگران برای دیدار از شهرهای رودسر، خوردن و چشیدن این غذاهای محلی باشد که عمدتاً با محوریت سیر و ترشی برای ما آشنا هستند. همچنین در رودسر پرورش انواع صیفی‌جات، میوه‌ها، حبوبات و… وجود دارد که باعث تنوع غذایی به همراه تنوع طعم و خوشمز‌گی می‌شود.

• میرزا‌ قاسمی، غذای معروف گیلانی که به قاسم آباد رودسر نسبت می‌دهند، از بادمجان، گوجه، سیر، تخم‌مرغ و ادویه تهیه می‌شود. فوت کوزه‌گری پخت آن، کباب کردن بادمجان روی ذغال است.
• باقلا قاتق با همراهی لوبیای خورشتی (پاچ باقلا)، شوید، سیر، تخم‌مرغ، ادویه و روغن پخته می‌شود.
• ترش تره از دیگر غذاهای محلی با محوریت سبزیجات است که با آب نارنج و آلوچه سبز آن‌ را ترش می‌کنند. سیر خام، برنج و تخم‌مرغ از دیگر مخلفات این غذاست.
• کدو خورشت، سیرقلیه، آلو مسما، نازخاتون و لونگی نمونه‌های دیگری از غذاهای محلی رودسر هستند.

رستوران در رودسر

رستوران خاور خانم، بالای کوه‌های سرسبز و در خانه‌ای بومی در منطقه چابکسر قرار دارد. این حال و فضا، به علاوه قیمت‌های فوق‌العاده مناسب این رستوران، از دلایل جذب گردشگر به آن است. رستوران دهکده در بخش رحیم آباد قرار دارد. این غذا‌خوری علاوه بر محیط رستورانی دارای باغی سنتی است و غذاهای محلی و کباب در آن سرو می‌شود. رستوران قصر، فست فود میشف و پیتزا چینا سیتی نمونه‌های دیگری از غذاخوری‌های این شهر هستند.

اقامت در رودسر

هتل‌های رودسر یکی از گزینه‌های اقامت در این شهر هستند. هتل پدیدار خزر، در محیطی نزدیک به دریا و دارای امکاناتی کافی است. هتل ترنج در نزدیکی لله رود و منطقه‌ای جنگلی قرار گرفته است. علاوه بر این دو، هتل بهار، هتل ارشیا و هتل سیروس هم از بهترین مراکز اقامتی این شهر هستند.

اقامتگاه بوم‌گردی گیله‌بوم واقع در روستای قاسم آباد چابکسر، همواره پذیرای مسافران است. گردشگران علاوه بر استراحت و لمس زندگی روستایی، می‌توانند مراحل ساخت صنایع دستی را در این اقامتگاه مشاهده کنند.

مراکز خرید رودسر

در تمام بخش‌های شهرستان رودسر بازارهای محلی برای خرید سوغات و لذت از فضای شیرین و مردمی وجود دارد؛ مثلاً چهارشنبه‌بازار در چابکسر از سال 1371 دایر شده و فروشندگان آن از اهالی رامسر و رودسر هستند. در دوشنبه‌بازار بخش رحیم آباد بیشتر فندق، گیاهان دارویی، عسل، گندم، جو، حبوبات و سیب‌زمینی به بازار عرضه می‌شود. پنجشنبه‌بازار کلاچای غالب زن‌ها با لباس محلی به فروش محصولات باغی خود مشغول‌اند؛ اما از بین تمام این بازارها، بازار رودسر دارای رونق بیشتری است. در یکشنبه‌‌بازار معاملات کلی روی برنج، چای، ابریشم و مرکبات است؛ اما همه محصولات فصلی مثل فندق و گیاهان دارویی هم عرضه می‌شوند.

سوغات رودسر

کلوبیج نان (نان کماج رودسر) شیرینی سنتی رودسر است. طرز تهیه آن مثل اغلب شیرینی‌ها با آرد است که همراه با شکر، ماست، روغن، تخم‌مرغ، هل و دارچین روی گاز (مثل کوکو) پخته می‌شود.

بقیه شیرینی‌های معروف رودسر در سرتاسر گیلان شناخته شده‌اند و مسافران به‌عنوان سوغاتی گیلانی آن‌ها را به ارمغان می‌برند. شیرینی‌هایی مثل رشته خوشکار که چرب و شیرین است و معمولاً آن را با چای میل می‌کنند. نان کشتا از نان‌هایی است که در شهرهای شرقی گیلان با کدو، آرد، مخلفات و ادویه تهیه می‌شود. پلادانه حلوا، عسلی حلوا و حلوای به از نمونه‌های حلوا در گیلان و رودسر است.

از آنجایی که رودسر رتبه نخست را در تولید گل گاوزبان دارد، یکی از سوغاتی‌های معروف این شهر همین گیاه دارویی است که از زمان‌های دور در طب سنتی کارایی داشته است. همچنین می‌توانید سایر شیرینی‌ها و ترشی‌ها و صنایع دستی را هم به لیست سوغاتی‌هایتان اضافه کنید که در فروشگاه‌های بین‌راهی به‌وفور دیده می‌شود.

مسیرهای دسترسی به رودسر

• مسیر زمینی

برای دسترسی به رودسر، 3 جاده اصلی از سمت جنوب و شرق و غرب به ترتیب زیر وجود دارد:

•  از سمت جنوب گیلان، پایتخت‌نشینان و مسافران استان‌های غربی با استفاده از آزادراه قزوین ـ رشت، با طی جاده‌ای 72کیلومتری به رودسر می‌رسند.
• مسافران سمت شرق ایران بعد از عبور از رامسر به استان گیلان وارد می‌شوند و از بخش چابکسر به رودسر می‌رسند.
• از سمت غرب، مسیر رودسر، از اردبیل می‌گذرد. بعد از گذشتن از اردبیل، از گردنه حیران با چشم‌اندازی زیبا رد می‌شود و بعد از عبور از شهرهای آستارا، تالش، صومعه‌سرا، فومن، رشت، لاهیجان و لنگرود به رودسر می‌رسد.

• راه‌آهن

رودسر فاقد ایستگاه راه‌آهن است.

• مسیر هوایی

استان گیلان فقط یک فرودگاه دارد که در مرکز استان یعنی شهر رشت واقع شده است. این لاین هوایی با ظرفیت ۱۰۰ پرواز داخلی و خارجی در روز، یکی از برترین فرودگاه‌های ایران است. فرودگاه رامسر از نظر فاصله‌اش تا رودسر به صرفه‌تر است و پروازهایی در طول هفته به تهران و مشهد دارد. این پروازها را دو شرکت‌ ایران‌ایر و آسمان انجام می‌دهند.

سفر به شهرهای شمالی ایران همیشه پر از عکس و خاطره است. شما از جاهای دیدنی رودسر عکس یا خاطره‌ای دارید؟ دوست دارید ره بال آسمان در سفر بعدی‌اش به چه شهر یا جاذبه گردشگری دیگری بپردازد؟ برای ما در بخش نظرات بنویسید.